| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(17) 2. පටිපදාවග්‌ගො
(17) 2. Paṭipadāvaggo
1. සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
161. දුතියස්‌ස පඨමෙ දුක්‌ඛාපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤාතිආදීසු පාළියා ආගතනයෙන අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. තථා හි –
161. Dutiyassa paṭhame dukkhāpaṭipadā dandhābhiññātiādīsu pāḷiyā āgatanayena attho veditabbo. Tathā hi –
‘‘තත්‌ථ කතමා දුක්‌ඛපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා? කිච්‌ඡෙන කසිරෙන සමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස දන්‌ධං තං ඨානං අභිජානන්‌තස්‌ස යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා…පෙ.… අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි, අයං වුච්‌චති දුක්‌ඛපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා. තත්‌ථ කතමා දුක්‌ඛපටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා? කිච්‌ඡෙන කසිරෙන සමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස ඛිප්‌පං තං ඨානං අභිජානන්‌තස්‌ස යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, අයං වුච්‌චති දුක්‌ඛපටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා. තත්‌ථ කතමා සුඛපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා? අකිච්‌ඡෙන අකසිරෙන සමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස දන්‌ධං තං ඨානං අභිජානන්‌තස්‌ස යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, අයං වුච්‌චති සුඛපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා. තත්‌ථ කතමා සුඛපටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා? අකිච්‌ඡෙන අකසිරෙන සමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස ඛිප්‌පං තං ඨානං අභිජානන්‌තස්‌ස යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, අයං වුච්‌චති සුඛපටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤා’’ති (විභ. 801) – අයමෙත්‌ථ පාළි.
‘‘Tattha katamā dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’ti (vibha. 801) – ayamettha pāḷi.
තත්‌ථ කිච්‌ඡෙන කසිරෙන සමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌සාති පුබ්‌බභාගෙ ආගමනකාලෙ කිච්‌ඡෙන කසිරෙන දුක්‌ඛෙන සසඞ්‌ඛාරෙන සප්‌පයොගෙන කිලෙසෙ වික්‌ඛම්‌භෙත්‌වා ලොකුත්‌තරසමාධිං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස. දන්‌ධං තං ඨානං අභිජානන්‌තස්‌සාති වික්‌ඛම්‌භිතෙසු කිලෙසෙසු විපස්‌සනාපරිවාසෙ චිරං වසිත්‌වා තං ලොකුත්‌තරසමාධිසඞ්‌ඛාතං ඨානං දන්‌ධං සණිකං අභිජානන්‌තස්‌ස පටිවිජ්‌ඣන්‌තස්‌ස, පාපුණන්‌තස්‌සාති අත්‌ථො. අයං වුච්‌චතීති යා එසා එවං උප්‌පජ්‌ජති, අයං කිලෙසවික්‌ඛම්‌භනප්‌පටිපදාය දුක්‌ඛත්‌තා, විපස්‌සනාපරිවාසපඤ්‌ඤාය ච දන්‌ධත්‌තා මග්‌ගකාලෙ එකචිත්‌තක්‌ඛණෙ උප්‌පන්‌නාපි පඤ්‌ඤා ආගමනවසෙන ‘‘දුක්‌ඛපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා නාමා’’ති වුච්‌චති. උපරි තීසු පදෙසුපි ඉමිනා නයෙන අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
Tattha kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassāti pubbabhāge āgamanakāle kicchena kasirena dukkhena sasaṅkhārena sappayogena kilese vikkhambhetvā lokuttarasamādhiṃ uppādentassa. Dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassāti vikkhambhitesu kilesesu vipassanāparivāse ciraṃ vasitvā taṃ lokuttarasamādhisaṅkhātaṃ ṭhānaṃ dandhaṃ saṇikaṃ abhijānantassa paṭivijjhantassa, pāpuṇantassāti attho. Ayaṃ vuccatīti yā esā evaṃ uppajjati, ayaṃ kilesavikkhambhanappaṭipadāya dukkhattā, vipassanāparivāsapaññāya ca dandhattā maggakāle ekacittakkhaṇe uppannāpi paññā āgamanavasena ‘‘dukkhapaṭipadādandhābhiññā nāmā’’ti vuccati. Upari tīsu padesupi iminā nayena attho veditabbo.
සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1. සංඛිත්‌තසුත්‌තං • 1. Saṃkhittasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
