| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๓. สงฺคารวสุตฺตํ
3. Saṅgāravasuttaṃ
๑๖๙. 1 อถ โข สงฺคารโว พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข สงฺคารโว พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ –
169.2 Atha kho saṅgāravo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho saṅgāravo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘กิํ นุ โข, โภ โคตม, โอริมํ ตีรํ, กิํ ปาริมํ ตีร’’นฺติ? ‘‘ปาณาติปาโต โข, พฺราหฺมณ, โอริมํ ตีรํ, ปาณาติปาตา เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ อทินฺนาทานํ โข, พฺราหฺมณ, โอริมํ ตีรํ, อทินฺนาทานา เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ กาเมสุมิจฺฉาจาโร โอริมํ ตีรํ, กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ มุสาวาโท โอริมํ ตีรํ, มุสาวาทา เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ ปิสุณา วาจา โอริมํ ตีรํ, ปิสุณาย วาจาย เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ ผรุสา วาจา โอริมํ ตีรํ, ผรุสาย วาจาย เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ สมฺผปฺปลาโป โอริมํ ตีรํ, สมฺผปฺปลาปา เวรมณี ปาริมํ ตีรํฯ อภิชฺฌา โอริมํ ตีรํ, อนภิชฺฌา ปาริมํ ตีรํฯ พฺยาปาโท โอริมํ ตีรํ, อพฺยาปาโท ปาริมํ ตีรํฯ มิจฺฉาทิฎฺฐิ โอริมํ ตีรํ, สมฺมาทิฎฺฐิ ปาริมํ ตีรํฯ อิทํ โข, พฺราหฺมณ, โอริมํ ตีรํ, อิทํ ปาริมํ ตีรนฺติฯ
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, orimaṃ tīraṃ, kiṃ pārimaṃ tīra’’nti? ‘‘Pāṇātipāto kho, brāhmaṇa, orimaṃ tīraṃ, pāṇātipātā veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Adinnādānaṃ kho, brāhmaṇa, orimaṃ tīraṃ, adinnādānā veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Kāmesumicchācāro orimaṃ tīraṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Musāvādo orimaṃ tīraṃ, musāvādā veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Pisuṇā vācā orimaṃ tīraṃ, pisuṇāya vācāya veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Pharusā vācā orimaṃ tīraṃ, pharusāya vācāya veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Samphappalāpo orimaṃ tīraṃ, samphappalāpā veramaṇī pārimaṃ tīraṃ. Abhijjhā orimaṃ tīraṃ, anabhijjhā pārimaṃ tīraṃ. Byāpādo orimaṃ tīraṃ, abyāpādo pārimaṃ tīraṃ. Micchādiṭṭhi orimaṃ tīraṃ, sammādiṭṭhi pārimaṃ tīraṃ. Idaṃ kho, brāhmaṇa, orimaṃ tīraṃ, idaṃ pārimaṃ tīranti.
‘‘อปฺปกา เต มนุเสฺสสุ, เย ชนา ปารคามิโน;
‘‘Appakā te manussesu, ye janā pāragāmino;
อถายํ อิตรา ปชา, ตีรเมวานุธาวติฯ
Athāyaṃ itarā pajā, tīramevānudhāvati.
‘‘เย จ โข สมฺมทกฺขาเต, ธเมฺม ธมฺมานุวตฺติโน;
‘‘Ye ca kho sammadakkhāte, dhamme dhammānuvattino;
เต ชนา ปารเมสฺสนฺติ, มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํฯ
Te janā pāramessanti, maccudheyyaṃ suduttaraṃ.
‘‘กณฺหํ ธมฺมํ วิปฺปหาย, สุกฺกํ ภาเวถ ปณฺฑิโต;
‘‘Kaṇhaṃ dhammaṃ vippahāya, sukkaṃ bhāvetha paṇḍito;
โอกา อโนกมาคมฺม, วิเวเก ยตฺถ ทูรมํฯ
Okā anokamāgamma, viveke yattha dūramaṃ.
‘‘ตตฺราภิรติมิเจฺฉยฺย, หิตฺวา กาเม อกิญฺจโน;
‘‘Tatrābhiratimiccheyya, hitvā kāme akiñcano;
ปริโยทเปยฺย อตฺตานํ, จิตฺตเกฺลเสหิ ปณฺฑิโตฯ
Pariyodapeyya attānaṃ, cittaklesehi paṇḍito.
‘‘เยสํ สโมฺพธิยเงฺคสุ, สมฺมา จิตฺตํ สุภาวิตํ;
‘‘Yesaṃ sambodhiyaṅgesu, sammā cittaṃ subhāvitaṃ;
อาทานปฎินิสฺสเคฺค, อนุปาทาย เย รตา;
Ādānapaṭinissagge, anupādāya ye ratā;
ขีณาสวา ชุติมโนฺต, เต โลเก ปรินิพฺพุตา’’ติฯ ตติยํ;
Khīṇāsavā jutimanto, te loke parinibbutā’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๔๔. พฺราหฺมณปโจฺจโรหณีสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-44. Brāhmaṇapaccorohaṇīsuttādivaṇṇanā
