Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၁၀. သင္ဂာရဝသုတ္တံ

    10. Saṅgāravasuttaṃ

    ၆၁. အထ ခော သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မယမသ္သု, ဘော ဂောတမ, ဗ္ရာဟ္မဏာ နာမ။ ယညံ ယဇာမပိ ယဇာပေမပိ။ တတ္ရ, ဘော ဂောတမ, ယော စေဝ ယဇတိ 1 ယော စ ယဇာပေတိ သဗ္ဗေ တေ အနေကသာရီရိကံ ပုညပ္ပဋိပဒံ ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ, ယဒိဒံ ယညာဓိကရဏံ။ ယော ပနာယံ, ဘော ဂောတမ, ယသ္သ ဝာ တသ္သ ဝာ ကုလာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဧကမတ္တာနံ ဒမေတိ, ဧကမတ္တာနံ သမေတိ, ဧကမတ္တာနံ ပရိနိဗ္ဗာပေတိ, ဧဝမသ္သာယံ ဧကသာရီရိကံ ပုညပ္ပဋိပဒံ ပဋိပန္နော ဟောတိ, ယဒိဒံ ပဗ္ဗဇ္ဇာဓိကရဏ’’န္တိ။

    61. Atha kho saṅgāravo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho saṅgāravo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayamassu, bho gotama, brāhmaṇā nāma. Yaññaṃ yajāmapi yajāpemapi. Tatra, bho gotama, yo ceva yajati 2 yo ca yajāpeti sabbe te anekasārīrikaṃ puññappaṭipadaṃ paṭipannā honti, yadidaṃ yaññādhikaraṇaṃ. Yo panāyaṃ, bho gotama, yassa vā tassa vā kulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito ekamattānaṃ dameti, ekamattānaṃ sameti, ekamattānaṃ parinibbāpeti, evamassāyaṃ ekasārīrikaṃ puññappaṭipadaṃ paṭipanno hoti, yadidaṃ pabbajjādhikaraṇa’’nti.

    ‘‘တေန ဟိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိသ္သာမိ။ ယထာ တေ ခမေယ္ယ တထာ နံ ဗ္ယာကရေယ္ယာသိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣဓ တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ သော ဧဝမာဟ – ‘ဧထာယံ မဂ္ဂော အယံ ပဋိပဒာ ယထာပဋိပန္နော အဟံ အနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယောဂဓံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေမိ; ဧထ 3, တုမ္ဟေပိ တထာ ပဋိပဇ္ဇထ, ယထာပဋိပန္နာ တုမ္ဟေပိ အနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယောဂဓံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သထာ’တိ။ ဣတိ အယဉ္စေဝ 4 သတ္ထာ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ပရေ စ တထတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇန္တိ, တာနိ ခော ပန ဟောန္တိ အနေကာနိပိ သတာနိ အနေကာနိပိ သဟသ္သာနိ အနေကာနိပိ သတသဟသ္သာနိ။

    ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So evamāha – ‘ethāyaṃ maggo ayaṃ paṭipadā yathāpaṭipanno ahaṃ anuttaraṃ brahmacariyogadhaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedemi; etha 5, tumhepi tathā paṭipajjatha, yathāpaṭipannā tumhepi anuttaraṃ brahmacariyogadhaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti. Iti ayañceva 6 satthā dhammaṃ deseti, pare ca tathatthāya paṭipajjanti, tāni kho pana honti anekānipi satāni anekānipi sahassāni anekānipi satasahassāni.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣစ္စာယံ ဧဝံ သန္တေ ဧကသာရီရိကာ ဝာ ပုညပ္ပဋိပဒာ ဟောတိ အနေကသာရီရိကာ ဝာ, ယဒိဒံ ပဗ္ဗဇ္ဇာဓိကရဏ’’န္တိ? ‘‘ဣစ္စာယမ္ပိ 7, ဘော ဂောတမ, ဧဝံ သန္တေ အနေကသာရီရိကာ ပုညပ္ပဋိပဒာ ဟောတိ, ယဒိဒံ ပဗ္ဗဇ္ဇာဓိကရဏ’’န္တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, iccāyaṃ evaṃ sante ekasārīrikā vā puññappaṭipadā hoti anekasārīrikā vā, yadidaṃ pabbajjādhikaraṇa’’nti? ‘‘Iccāyampi 8, bho gotama, evaṃ sante anekasārīrikā puññappaṭipadā hoti, yadidaṃ pabbajjādhikaraṇa’’nti.

    ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သင္ဂာရဝံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣမာသံ တေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒ္ဝိန္နံ ပဋိပဒာနံ ကတမာ ပဋိပဒာ ခမတိ အပ္ပတ္ထတရာ စ အပ္ပသမာရမ္ဘတရာ စ မဟပ္ဖလတရာ စ မဟာနိသံသတရာ စာ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သေယ္ယထာပိ ဘဝံ ဂောတမော ဘဝံ စာနန္ဒော။ ဧတေ မေ ပုဇ္ဇာ, ဧတေ မေ ပာသံသာ’’တိ။

    Evaṃ vutte āyasmā ānando saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘imāsaṃ te, brāhmaṇa, dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati appatthatarā ca appasamārambhatarā ca mahapphalatarā ca mahānisaṃsatarā cā’’ti? Evaṃ vutte saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi bhavaṃ gotamo bhavaṃ cānando. Ete me pujjā, ete me pāsaṃsā’’ti.

    ဒုတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော သင္ဂာရဝံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော တ္ယာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကေ ဝာ တေ ပုဇ္ဇာ ကေ ဝာ တေ ပာသံသာ’တိ? ဧဝံ ခော တ္ယာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုစ္ဆာမိ – ‘ဣမာသံ တေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒ္ဝိန္နံ ပဋိပဒာနံ ကတမာ ပဋိပဒာ ခမတိ အပ္ပတ္ထတရာ စ အပ္ပသမာရမ္ဘတရာ စ မဟပ္ဖလတရာ စ မဟာနိသံသတရာ စာ’’’တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခော သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သေယ္ယထာပိ ဘဝံ ဂောတမော ဘဝံ စာနန္ဒော။ ဧတေ မေ ပုဇ္ဇာ, ဧတေ မေ ပာသံသာ’’တိ။

    Dutiyampi kho āyasmā ānando saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘na kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, evaṃ pucchāmi – ‘ke vā te pujjā ke vā te pāsaṃsā’ti? Evaṃ kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, pucchāmi – ‘imāsaṃ te, brāhmaṇa, dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati appatthatarā ca appasamārambhatarā ca mahapphalatarā ca mahānisaṃsatarā cā’’’ti? Dutiyampi kho saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi bhavaṃ gotamo bhavaṃ cānando. Ete me pujjā, ete me pāsaṃsā’’ti.

    တတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော သင္ဂာရဝံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော တ္ယာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကေ ဝာ တေ ပုဇ္ဇာ ကေ ဝာ တေ ပာသံသာ’တိ? ဧဝံ ခော တ္ယာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုစ္ဆာမိ – ‘ဣမာသံ တေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒ္ဝိန္နံ ပဋိပဒာနံ ကတမာ ပဋိပဒာ ခမတိ အပ္ပတ္ထတရာ စ အပ္ပသမာရမ္ဘတရာ စ မဟပ္ဖလတရာ စ မဟာနိသံသတရာ စာ’’’တိ? တတိယမ္ပိ ခော သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သေယ္ယထာပိ ဘဝံ ဂောတမော ဘဝံ စာနန္ဒော။ ဧတေ မေ ပုဇ္ဇာ, ဧတေ မေ ပာသံသာ’’တိ။

    Tatiyampi kho āyasmā ānando saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘na kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, evaṃ pucchāmi – ‘ke vā te pujjā ke vā te pāsaṃsā’ti? Evaṃ kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, pucchāmi – ‘imāsaṃ te, brāhmaṇa, dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati appatthatarā ca appasamārambhatarā ca mahapphalatarā ca mahānisaṃsatarā cā’’’ti? Tatiyampi kho saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi bhavaṃ gotamo bhavaṃ cānando. Ete me pujjā, ete me pāsaṃsā’’ti.

    အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယာဝ တတိယမ္ပိ ခော သင္ဂာရဝော ဗ္ရာဟ္မဏော အာနန္ဒေန သဟဓမ္မိကံ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော သံသာဒေတိ 9 နော ဝိသ္သဇ္ဇေတိ။ ယံနူနာဟံ ပရိမောစေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သင္ဂာရဝံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာ န္ဝဇ္ဇ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ရာဇန္တေပုရေ ရာဇပုရိသာနံ 10 သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အန္တရာကထာ ဥဒပာဒီ’’တိ? ‘‘အယံ ခ္ဝဇ္ဇ, ဘော ဂောတမ, ရာဇန္တေပုရေ ရာဇပုရိသာနံ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အန္တရာကထာ ဥဒပာဒိ – ‘ပုဗ္ဗေ သုဒံ အပ္ပတရာ စေဝ ဘိက္ခူ အဟေသုံ ဗဟုတရာ စ ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေသုံ; ဧတရဟိ ပန ဗဟုတရာ စေဝ ဘိက္ခူ အပ္ပတရာ စ ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေန္တီ’တိ။ အယံ ခ္ဝဇ္ဇ, ဘော ဂောတမ, ရာဇန္တေပုရေ ရာဇပုရိသာနံ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အန္တရာကထာ ဥဒပာဒီ’’တိ။

    Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘yāva tatiyampi kho saṅgāravo brāhmaṇo ānandena sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho saṃsādeti 11 no vissajjeti. Yaṃnūnāhaṃ parimoceyya’’nti. Atha kho bhagavā saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kā nvajja, brāhmaṇa, rājantepure rājapurisānaṃ 12 sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ antarākathā udapādī’’ti? ‘‘Ayaṃ khvajja, bho gotama, rājantepure rājapurisānaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ antarākathā udapādi – ‘pubbe sudaṃ appatarā ceva bhikkhū ahesuṃ bahutarā ca uttari manussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassesuṃ; etarahi pana bahutarā ceva bhikkhū appatarā ca uttari manussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassentī’ti. Ayaṃ khvajja, bho gotama, rājantepure rājapurisānaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ antarākathā udapādī’’ti.

    13 ‘‘တီဏိ ခော ဣမာနိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပာဋိဟာရိယာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, အာဒေသနာပာဋိဟာရိယံ , အနုသာသနီပာဋိဟာရိယံ။ ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ – ‘ဧကောပိ ဟုတ္ဝာ ဗဟုဓာ ဟောတိ, ဗဟုဓာပိ ဟုတ္ဝာ ဧကော ဟောတိ; အာဝိဘာဝံ, တိရောဘာဝံ; တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပာကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆတိ, သေယ္ယထာပိ အာကာသေ; ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရောတိ, သေယ္ယထာပိ ဥဒကေ; ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆတိ, သေယ္ယထာပိ ပထဝိယံ; အာကာသေပိ ပလ္လင္ကေန ကမတိ, သေယ္ယထာပိ ပက္ခီ သကုဏော; ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံမဟာနုဘာဝေ ပာဏိနာ ပရိမသတိ 14 ပရိမဇ္ဇတိ, ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ’။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ။

    15 ‘‘Tīṇi kho imāni, brāhmaṇa, pāṭihāriyāni. Katamāni tīṇi? Iddhipāṭihāriyaṃ, ādesanāpāṭihāriyaṃ , anusāsanīpāṭihāriyaṃ. Katamañca, brāhmaṇa, iddhipāṭihāriyaṃ? Idha, brāhmaṇa, ekacco anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ‘ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ, tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ; ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo; imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati 16 parimajjati, yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti’. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, iddhipāṭihāriyaṃ .

    ‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အာဒေသနာပာဋိဟာရိယံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ – ‘ဧဝမ္ပိ တေ မနော, ဣတ္ထမ္ပိ တေ မနော, ဣတိပိ တေ စိတ္တ’န္တိ။ သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။

    ‘‘Katamañca, brāhmaṇa, ādesanāpāṭihāriyaṃ? Idha, brāhmaṇa, ekacco nimittena ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā.

    ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော န ဟေဝ ခော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ , အပိ စ ခော မနုသ္သာနံ ဝာ အမနုသ္သာနံ ဝာ ဒေဝတာနံ ဝာ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ – ‘ဧဝမ္ပိ တေ မနော, ဣတ္ထမ္ပိ တေ မနော, ဣတိပိ တေ စိတ္တ’န္တိ။ သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။

    ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco na heva kho nimittena ādisati , api ca kho manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā.

    ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော န ဟေဝ ခော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ နပိ မနုသ္သာနံ ဝာ အမနုသ္သာနံ ဝာ ဒေဝတာနံ ဝာ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ, အပိ စ ခော ဝိတက္ကယတော ဝိစာရယတော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ – ‘ဧဝမ္ပိ တေ မနော, ဣတ္ထမ္ပိ တေ မနော, ဣတိပိ တေ စိတ္တ’န္တိ။ သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။

    ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco na heva kho nimittena ādisati napi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati, api ca kho vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā.

    ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော န ဟေဝ ခော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ, နပိ မနုသ္သာနံ ဝာ အမနုသ္သာနံ ဝာ ဒေဝတာနံ ဝာ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ, နပိ ဝိတက္ကယတော ဝိစာရယတော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ, အပိ စ ခော အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိံ သမာပန္နသ္သ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – ‘ယထာ ဣမသ္သ ဘောတော မနောသင္ခာရာ ပဏိဟိတာ ဣမသ္သ စိတ္တသ္သ အနန္တရာ အမုံ နာမ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေသ္သတီ’တိ။ သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အာဒေသနာပာဋိဟာရိယံ။

    ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco na heva kho nimittena ādisati, napi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati, napi vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati, api ca kho avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti – ‘yathā imassa bhoto manosaṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amuṃ nāma vitakkaṃ vitakkessatī’ti. So bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, ādesanāpāṭihāriyaṃ.

    ‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အနုသာသနီပာဋိဟာရိယံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ , ဧကစ္စော ဧဝမနုသာသတိ – ‘ဧဝံ ဝိတက္ကေထ, မာ ဧဝံ ဝိတက္ကယိတ္ထ; ဧဝံ မနသိ ကရောထ, မာ ဧဝံ မနသာကတ္ထ; ဣဒံ ပဇဟထ, ဣဒံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အနုသာသနီပာဋိဟာရိယံ။ ဣမာနိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, တီဏိ ပာဋိဟာရိယာနိ။ ဣမေသံ တေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, တိဏ္ဏံ ပာဋိဟာရိယာနံ ကတမံ ပာဋိဟာရိယံ ခမတိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စာ’’တိ?

    ‘‘Katamañca, brāhmaṇa, anusāsanīpāṭihāriyaṃ? Idha, brāhmaṇa , ekacco evamanusāsati – ‘evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha; evaṃ manasi karotha, mā evaṃ manasākattha; idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’ti. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, anusāsanīpāṭihāriyaṃ. Imāni kho, brāhmaṇa, tīṇi pāṭihāriyāni. Imesaṃ te, brāhmaṇa, tiṇṇaṃ pāṭihāriyānaṃ katamaṃ pāṭihāriyaṃ khamati abhikkantatarañca paṇītatarañcā’’ti?

    ‘‘တတ္ရ, ဘော ဂောတမ, ယဒိဒံ 17 ပာဋိဟာရိယံ ဣဓေကစ္စော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ။ပေ.။ ယာဝ ဗ္ရာဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ, ဣဒံ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ ယောဝ 18 နံ ကရောတိ သောဝ 19 နံ ပဋိသံဝေဒေတိ, ယောဝ 20 နံ ကရောတိ တသ္သေဝ 21 တံ ဟောတိ။ ဣဒံ မေ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ မာယာသဟဓမ္မရူပံ ဝိယ ခာယတိ။

    ‘‘Tatra, bho gotama, yadidaṃ 22 pāṭihāriyaṃ idhekacco anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti…pe… yāva brāhmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti, idaṃ, bho gotama, pāṭihāriyaṃ yova 23 naṃ karoti sova 24 naṃ paṭisaṃvedeti, yova 25 naṃ karoti tasseva 26 taṃ hoti. Idaṃ me, bho gotama, pāṭihāriyaṃ māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyati.

    ‘‘ယမ္ပိဒံ , ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ ဣဓေကစ္စော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ – ‘ဧဝမ္ပိ တေ မနော, ဣတ္ထမ္ပိ တေ မနော, ဣတိပိ တေ စိတ္တ’န္တိ, သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။ ဣဓ ပန, ဘော ဂောတမ, ဧကစ္စော န ဟေဝ ခော နိမိတ္တေန အာဒိသတိ, အပိ စ ခော မနုသ္သာနံ ဝာ အမနုသ္သာနံ ဝာ ဒေဝတာနံ ဝာ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ။ပေ.။ နပိ မနုသ္သာနံ ဝာ အမနုသ္သာနံ ဝာ ဒေဝတာနံ ဝာ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ, အပိ စ ခော ဝိတက္ကယတော ဝိစာရယတော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ။ပေ.။ နပိ ဝိတက္ကယတော ဝိစာရယတော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒံ သုတ္ဝာ အာဒိသတိ, အပိ စ ခော အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိံ သမာပန္နသ္သ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – ‘ယထာ ဣမသ္သ ဘောတော မနောသင္ခာရာ ပဏိဟိတာ ဣမသ္သ စိတ္တသ္သ အနန္တရာ အမ္ဟံ နာမ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေသ္သတီ’တိ, သော ဗဟုံ စေပိ အာဒိသတိ တထေဝ တံ ဟောတိ, နော အညထာ။ ဣဒမ္ပိ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ ယောဝ နံ ကရောတိ သောဝ နံ ပဋိသံဝေဒေတိ, ယောဝ နံ ကရောတိ တသ္သေဝ တံ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိ မေ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ မာယာသဟဓမ္မရူပံ ဝိယ ခာယတိ။

    ‘‘Yampidaṃ , bho gotama, pāṭihāriyaṃ idhekacco nimittena ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti, so bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idha pana, bho gotama, ekacco na heva kho nimittena ādisati, api ca kho manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati…pe… napi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati, api ca kho vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati…pe… napi vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati, api ca kho avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti – ‘yathā imassa bhoto manosaṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amhaṃ nāma vitakkaṃ vitakkessatī’ti, so bahuṃ cepi ādisati tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idampi, bho gotama, pāṭihāriyaṃ yova naṃ karoti sova naṃ paṭisaṃvedeti, yova naṃ karoti tasseva taṃ hoti. Idampi me, bho gotama, pāṭihāriyaṃ māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyati.

    ‘‘ယဉ္စ ခော ဣဒံ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ ဣဓေကစ္စော ဧဝံ အနုသာသတိ – ‘ဧဝံ ဝိတက္ကေထ , မာ ဧဝံ ဝိတက္ကယိတ္ထ; ဧဝံ မနသိ ကရောထ, မာ ဧဝံ မနသာကတ္ထ; ဣဒံ ပဇဟထ, ဣဒံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ။ ဣဒမေဝ, ဘော ဂောတမ, ပာဋိဟာရိယံ ခမတိ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ပာဋိဟာရိယာနံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

    ‘‘Yañca kho idaṃ, bho gotama, pāṭihāriyaṃ idhekacco evaṃ anusāsati – ‘evaṃ vitakketha , mā evaṃ vitakkayittha; evaṃ manasi karotha, mā evaṃ manasākattha; idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’ti. Idameva, bho gotama, pāṭihāriyaṃ khamati imesaṃ tiṇṇaṃ pāṭihāriyānaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ယာဝသုဘာသိတမိဒံ ဘောတာ ဂောတမေန ဣမေဟိ စ မယံ တီဟိ ပာဋိဟာရိယေဟိ သမန္နာဂတံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဓာရေမ။ ဘဝဉ္ဟိ ဂောတမော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ။ပေ.။ ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ, ဘဝဉ္ဟိ ဂောတမော အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိံ သမာပန္နသ္သ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – ‘ယထာ ဣမသ္သ ဘောတော မနောသင္ခာရာ ပဏိဟိတာ ဣမသ္သ စိတ္တသ္သ အနန္တရာ အမုံ နာမ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေသ္သတီ’တိ။ ဘဝဉ္ဟိ ဂောတမော ဧဝမနုသာသတိ – ‘ဧဝံ ဝိတက္ကေထ, မာ ဧဝံ ဝိတက္ကယိတ္ထ; ဧဝံ မနသိ ကရောထ, မာ ဧဝံ မနသာကတ္ထ; ဣဒံ ပဇဟထ, ဣဒံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’’’တိ။

    ‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāvasubhāsitamidaṃ bhotā gotamena imehi ca mayaṃ tīhi pāṭihāriyehi samannāgataṃ bhavantaṃ gotamaṃ dhārema. Bhavañhi gotamo anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti, bhavañhi gotamo avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti – ‘yathā imassa bhoto manosaṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amuṃ nāma vitakkaṃ vitakkessatī’ti. Bhavañhi gotamo evamanusāsati – ‘evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha; evaṃ manasi karotha, mā evaṃ manasākattha; idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’’’ti.

    ‘‘အဒ္ဓာ ခော တ္ယာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အာသဇ္ဇ ဥပနီယ ဝာစာ ဘာသိတာ; အပိ စ တ္ယာဟံ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ။ အဟဉ္ဟိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောမိ။ပေ.။ ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေမိ။ အဟဉ္ဟိ , ဗ္ရာဟ္မဏ, အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိံ သမာပန္နသ္သ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာမိ – ‘ယထာ ဣမသ္သ ဘောတော မနောသင္ခာရာ ပဏိဟိတာ, ဣမသ္သ စိတ္တသ္သ အနန္တရာ အမုံ နာမ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေသ္သတီ’တိ။ အဟဉ္ဟိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝမနုသာသာမိ – ‘ဧဝံ ဝိတက္ကေထ, မာ ဧဝံ ဝိတက္ကယိတ္ထ; ဧဝံ မနသိ ကရောထ, မာ ဧဝံ မနသာကတ္ထ; ဣဒံ ပဇဟထ, ဣဒံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’’’တိ။

    ‘‘Addhā kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, āsajja upanīya vācā bhāsitā; api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Ahañhi, brāhmaṇa, anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhomi…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattemi. Ahañhi , brāhmaṇa, avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘yathā imassa bhoto manosaṅkhārā paṇihitā, imassa cittassa anantarā amuṃ nāma vitakkaṃ vitakkessatī’ti. Ahañhi, brāhmaṇa, evamanusāsāmi – ‘evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha; evaṃ manasi karotha, mā evaṃ manasākattha; idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’’’ti.

    ‘‘အတ္ထိ ပန, ဘော ဂောတမ, အညော ဧကဘိက္ခုပိ ယော ဣမေဟိ တီဟိ ပာဋိဟာရိယေဟိ သမန္နာဂတော, အညတ္ရ ဘောတာ ဂောတမေနာ’’တိ? ‘‘န ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ, ယေ 27 ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ပာဋိဟာရိယေဟိ သမန္နာဂတာ’’တိ။ ‘‘ကဟံ ပန, ဘော ဂောတမ, ဧတရဟိ တေ ဘိက္ခူ ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခုသင္ဃေ’’တိ။

    ‘‘Atthi pana, bho gotama, añño ekabhikkhupi yo imehi tīhi pāṭihāriyehi samannāgato, aññatra bhotā gotamenā’’ti? ‘‘Na kho, brāhmaṇa, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova, ye 28 bhikkhū imehi tīhi pāṭihāriyehi samannāgatā’’ti. ‘‘Kahaṃ pana, bho gotama, etarahi te bhikkhū viharantī’’ti? ‘‘Imasmiṃyeva kho, brāhmaṇa, bhikkhusaṅghe’’ti.

    ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ! သေယ္ယထာပိ ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ – ‘စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီ’တိ, ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ ဥပာသကံ မံ ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ ဒသမံ။

    ‘‘Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti, evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Dasamaṃ.

    ဗ္ရာဟ္မဏဝဂ္ဂော ပဌမော။

    Brāhmaṇavaggo paṭhamo.

    တသ္သုဒ္ဒာနံ –

    Tassuddānaṃ –

    ဒ္ဝေ ဗ္ရာဟ္မဏာ စညတရော၊ ပရိဗ္ဗာဇကေန နိဗ္ဗုတံ။

    Dve brāhmaṇā caññataro, paribbājakena nibbutaṃ;

    ပလောကဝစ္ဆော တိကဏ္ဏော၊ သောဏိ သင္ဂာရဝေန စာတိ။

    Palokavaccho tikaṇṇo, soṇi saṅgāravena cāti.







    Footnotes:
    1. ယော စေဝ ယညံ ယဇတိ (သ္ယာ. ကံ.)
    2. yo ceva yaññaṃ yajati (syā. kaṃ.)
    3. ဧတံ (က.)
    4. သယံ စေဝ (က.)
    5. etaṃ (ka.)
    6. sayaṃ ceva (ka.)
    7. ဣစ္စာယန္တေ (က.)
    8. iccāyante (ka.)
    9. မ. နိ. ၁.၃၃၇
    10. ရာဇပရိသာယံ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    11. ma. ni. 1.337
    12. rājaparisāyaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    13. ပဋိ. မ. ၃.၃၀; ဒီ. နိ. ၁.၄၈၃
    14. ပရာမသတိ (ဒီ. နိ. ၁.၄၈၄; ပဋိ. မ. ၁.၁၀၂
    15. paṭi. ma. 3.30; dī. ni. 1.483
    16. parāmasati (dī. ni. 1.484; paṭi. ma. 1.102
    17. ယမိဒံ (သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    18. ယော စ (သ္ယာ. ကံ. ပီ. က.)
    19. သောစ စ (သ္ယာ. ကံ ပီ. က.)
    20. ယော စ (သ္ယာ. ကံ. ပီ. က.)
    21. တသ္သမေဝ (သီ. က.), တသ္သ စေဝ (သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    22. yamidaṃ (syā. kaṃ. pī.)
    23. yo ca (syā. kaṃ. pī. ka.)
    24. soca ca (syā. kaṃ pī. ka.)
    25. yo ca (syā. kaṃ. pī. ka.)
    26. tassameva (sī. ka.), tassa ceva (syā. kaṃ. pī.)
    27. တေ (က.) ပသ္သ မ. နိ. ၂.၁၉၅
    28. te (ka.) passa ma. ni. 2.195



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. သင္ဂာရဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. သင္ဂာရဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact