| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
5. සන්‌ථවවග්‌ගො
5. Santhavavaggo
1. සන්‌ථවපඤ්‌හො
1. Santhavapañho
1. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, භාසිතම්‌පෙතං භගවතා –
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො;
‘‘‘Santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo;
අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති.
Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti.
‘‘පුන ච භගවතා භණිතං ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති. යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, තථාගතෙන භණිතං ‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො. අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති, තෙන හි ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති යං වචනං, තං මිච්‌ඡා. යදි තථාගතෙන භණිතං ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති, තෙන හි ‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො. අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති තම්‌පි වචනං මිච්‌ඡා. අයම්‌පි උභතො කොටිකො පඤ්‌හො තවානුප්‌පත්‌තො, සො තයා නිබ්‌බාහිතබ්‌බො’’ති.
‘‘Puna ca bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti. Yadi, bhante nāgasena, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti, tena hi ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, tena hi ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘භාසිතම්‌පෙතං , මහාරාජ, භගවතා ‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො. අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති. භණිතඤ්‌ච ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති. යං, මහාරාජ, භගවතා භණිතං ‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො. අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති, තං සභාවවචනං අසෙසවචනං නිස්‌සෙසවචනං නිප්‌පරියායවචනං සමණානුච්‌ඡවං සමණසාරුප්‌පං සමණප්‌පතිරූපං සමණාරහං සමණගොචරං සමණප්‌පටිපදා සමණප්‌පටිපත්‌ති. යථා, මහාරාජ, ආරඤ්‌ඤකො මිගො අරඤ්‌ඤෙ පවනෙ චරමානො නිරාලයො අනිකෙතො යථිච්‌ඡකං සයති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, භික්‌ඛුනා ‘සන්‌ථවතො භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො. අනිකෙතමසන්‌ථවං, එතං වෙ මුනිදස්‌සන’න්‌ති චින්‌තෙතබ්‌බං.
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti. Bhaṇitañca ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti. Yaṃ, mahārāja, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti, taṃ sabhāvavacanaṃ asesavacanaṃ nissesavacanaṃ nippariyāyavacanaṃ samaṇānucchavaṃ samaṇasāruppaṃ samaṇappatirūpaṃ samaṇārahaṃ samaṇagocaraṃ samaṇappaṭipadā samaṇappaṭipatti. Yathā, mahārāja, āraññako migo araññe pavane caramāno nirālayo aniketo yathicchakaṃ sayati, evameva kho, mahārāja, bhikkhunā ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti cintetabbaṃ.
‘‘යං පන, මහාරාජ, භගවතා භණිතං ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති, තං ද්‌වෙ අත්‌ථවසෙ සම්‌පස්‌සමානෙන භගවතා භණිතං. කතමෙ ද්‌වෙ? විහාරදානං නාම සබ්‌බබුද්‌ධෙහි වණ්‌ණිතං අනුමතං ථොමිතං පසත්‌ථං, තං තෙ විහාරදානං දත්‌වා ජාතිජරාමරණා පරිමුච්‌චිස්‌සන්‌තීති. අයං තාව පඨමො ආනිසංසො විහාරදානෙ.
‘‘Yaṃ pana, mahārāja, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, taṃ dve atthavase sampassamānena bhagavatā bhaṇitaṃ. Katame dve? Vihāradānaṃ nāma sabbabuddhehi vaṇṇitaṃ anumataṃ thomitaṃ pasatthaṃ, taṃ te vihāradānaṃ datvā jātijarāmaraṇā parimuccissantīti. Ayaṃ tāva paṭhamo ānisaṃso vihāradāne.
‘‘පුන චපරං විහාරෙ විජ්‌ජමානෙ භික්‌ඛුනියො බ්‍යත්‌තසඞ්‌කෙතා භවිස්‌සන්‌ති, සුලභං දස්‌සනං දස්‌සනකාමානං, අනිකෙතෙ දුද්‌දස්‌සනා භවිස්‌සන්‌තීති. අයං දුතියො ආනිසංසො විහාරදානෙ. ඉමෙ ද්‌වෙ අත්‌ථවසෙ සම්‌පස්‌සමානෙන භගවතා භණිතං ‘විහාරෙ කාරයෙ රම්‌මෙ, වාසයෙත්‌ථ බහුස්‌සුතෙ’ති, න තත්‌ථ බුද්‌ධපුත්‌තෙන ආලයො කරණීයො නිකෙතෙ’’ති. ‘‘සාධු, භන්‌තෙ නාගසෙන, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.
‘‘Puna caparaṃ vihāre vijjamāne bhikkhuniyo byattasaṅketā bhavissanti, sulabhaṃ dassanaṃ dassanakāmānaṃ, anikete duddassanā bhavissantīti. Ayaṃ dutiyo ānisaṃso vihāradāne. Ime dve atthavase sampassamānena bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, na tattha buddhaputtena ālayo karaṇīyo nikete’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
සන්‌ථවපඤ්‌හො පඨමො.
Santhavapañho paṭhamo.
