| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදානපාළි • Udānapāḷi |
2. සත්‌තජටිලසුත්‌තං
2. Sattajaṭilasuttaṃ
52. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති පුබ්‌බාරාමෙ මිගාරමාතුපාසාදෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ නිසින්‌නො හොති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි.
52. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bahidvārakoṭṭhake nisinno hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
තෙන ඛො පන සමයෙන සත්‌ත ච ජටිලා, සත්‌ත ච නිගණ්‌ඨා, සත්‌ත ච අචෙලකා, සත්‌ත ච එකසාටකා, සත්‌ත ච පරිබ්‌බාජකා, පරූළ්‌හකච්‌ඡනඛලොමා ඛාරිවිවිධමාදාය 1 භගවතො අවිදූරෙ අතික්‌කමන්‌ති.
Tena kho pana samayena satta ca jaṭilā, satta ca nigaṇṭhā, satta ca acelakā, satta ca ekasāṭakā, satta ca paribbājakā, parūḷhakacchanakhalomā khārivividhamādāya 2 bhagavato avidūre atikkamanti.
අද්‌දසා ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො තෙ සත්‌ත ච ජටිලෙ, සත්‌ත ච නිගණ්‌ඨෙ, සත්‌ත ච අචෙලකෙ, සත්‌ත ච එකසාටකෙ, සත්‌ත ච පරිබ්‌බාජකෙ , පරූළ්‌හකච්‌ඡනඛලොමෙ ඛාරිවිවිධමාදාය භගවතො අවිදූරෙ අතික්‌කමන්‌තෙ. දිස්‌වාන උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා දක්‌ඛිණජාණුමණ්‌ඩලං පථවියං 3 නිහන්‌ත්‌වා යෙන තෙ සත්‌ත ච ජටිලා, සත්‌ත ච නිගණ්‌ඨා, සත්‌ත ච අචෙලකා, සත්‌ත ච එකසාටකා, සත්‌ත ච පරිබ්‌බාජකා, තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා තික්‌ඛත්‌තුං නාමං සාවෙසි – ‘‘රාජාහං, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො; රාජාහං, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො; රාජාහං, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො’’ති.
Addasā kho rājā pasenadi kosalo te satta ca jaṭile, satta ca nigaṇṭhe, satta ca acelake, satta ca ekasāṭake, satta ca paribbājake , parūḷhakacchanakhalome khārivividhamādāya bhagavato avidūre atikkamante. Disvāna uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ 4 nihantvā yena te satta ca jaṭilā, satta ca nigaṇṭhā, satta ca acelakā, satta ca ekasāṭakā, satta ca paribbājakā, tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāvesi – ‘‘rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo’’ti.
අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො අචිරපක්‌කන්‌තෙසු තෙසු සත්‌තසු ච ජටිලෙසු, සත්‌තසු ච නිගණ්‌ඨෙසු, සත්‌තසු ච අචෙලකෙසු, සත්‌තසු ච එකසාටකෙසු, සත්‌තසු ච පරිබ්‌බාජකෙසු, යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යෙ ඛො 5 භන්‌තෙ, ලොකෙ අරහන්‌තො වා අරහත්‌තමග්‌ගං වා සමාපන්‌නා එතෙ තෙසං අඤ්‌ඤතරෙ’’ති 6.
Atha kho rājā pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jaṭilesu, sattasu ca nigaṇṭhesu, sattasu ca acelakesu, sattasu ca ekasāṭakesu, sattasu ca paribbājakesu, yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ye kho 7 bhante, loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā ete tesaṃ aññatare’’ti 8.
‘‘දුජ්‌ජානං ඛො එතං, මහාරාජ, තයා ගිහිනා කාමභොගිනා පුත්‌තසම්‌බාධසයනං අජ්‌ඣාවසන්‌තෙන කාසිකචන්‌දනං පච්‌චනුභොන්‌තෙන මාලාගන්‌ධවිලෙපනං ධාරයන්‌තෙන ජාතරූපරජතං සාදියන්‌තෙන – ඉමෙ වා අරහන්‌තො, ඉමෙ වා අරහත්‌තමග්‌ගං සමාපන්‌නාති.
‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannāti.
‘‘සංවාසෙන ඛො, මහාරාජ, සීලං වෙදිතබ්‌බං. තඤ්‌ච ඛො දීඝෙන අද්‌ධුනා න ඉත්‌තරං 9, මනසිකරොතා නො අමනසිකරොතා, පඤ්‌ඤවතා නො දුප්‌පඤ්‌ඤෙන. සංවොහාරෙන ඛො, මහාරාජ, සොචෙය්‍යං වෙදිතබ්‌බං. තඤ්‌ච ඛො දීඝෙන අද්‌ධුනා න ඉත්‌තරං, මනසිකරොතා නො අමනසිකරොතා, පඤ්‌ඤවතා නො දුප්‌පඤ්‌ඤෙන. ආපදාසු ඛො, මහාරාජ, ථාමො වෙදිතබ්‌බො. සො ච ඛො දීඝෙන අද්‌ධුනා න ඉත්‌තරං, මනසිකරොතා නො අමනසිකරොතා, පඤ්‌ඤවතා නො දුප්‌පඤ්‌ඤෙන. සාකච්‌ඡාය ඛො, මහාරාජ, පඤ්‌ඤා වෙදිතබ්‌බා. සා ච ඛො දීඝෙන අද්‌ධුනා න ඉත්‌තරං, මනසිකරොතා නො අමනසිකරොතා, පඤ්‌ඤවතා නො දුප්‌පඤ්‌ඤෙනා’’ති .
‘‘Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ 10, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’ti .
‘‘අච්‌ඡරියං, භන්‌තෙ, අබ්‌භුතං, භන්‌තෙ! යාව සුභාසිතං චිදං 11, භන්‌තෙ, භගවතා – ‘දුජ්‌ජානං ඛො එතං, මහාරාජ, තයා ගිහිනා පුත්‌තසම්‌බාධසයනං අජ්‌ඣාවසන්‌තෙන කාසිකචන්‌දනං පච්‌චනුභොන්‌තෙන මාලාගන්‌ධවිලෙපනං ධාරයන්‌තෙන ජාතරූපරජතං සාදියන්‌තෙන – ඉමෙ වා අරහන්‌තො, ඉමෙ වා අරහත්‌තමග්‌ගං සමාපන්‌නාති. සංවාසෙන ඛො, මහාරාජ, සීලං වෙදිතබ්‌බං…පෙ.… සාකච්‌ඡාය ඛො, මහාරාජ, පඤ්‌ඤා වෙදිතබ්‌බා. සා ච ඛො දීඝෙන අද්‌ධුනා න ඉත්‌තරං, මනසිකරොතා නො අමනසිකරොතා, පඤ්‌ඤවතා නො දුප්‌පඤ්‌ඤෙනා’’’ති.
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ 12, bhante, bhagavatā – ‘dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannāti. Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ…pe… sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’’ti.
අථ ඛො භගවා එතමත්‌ථං විදිත්‌වා තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘න වායමෙය්‍ය සබ්‌බත්‌ථ, නාඤ්‌ඤස්‌ස පුරිසො සියා;
‘‘Na vāyameyya sabbattha, nāññassa puriso siyā;
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / උදාන-අට්‌ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā / 2. සත්‌තජටිලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā
