| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
109. අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤන්‌ති අඤ්‌ඤං අඤ්‌ඤං. තෙනාහ ‘‘අඤ්‌ඤං සෙවිතබ්‌බ’’න්‌තිආදි. සත්‌තහි පදෙහීති සත්‌තහි වාක්‍යෙහි. පජ්‌ජති එතෙන යථාධිප්‌පෙතො අත්‌ථොති පදං, වාක්‍යං. සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරස්‌ස ඔකාසකරණං ධම්‌මදායාදෙ (ම. නි. 1.31) වුත්‌තනයෙන වෙදිතබ්‌බං.
109.Aññamaññanti aññaṃ aññaṃ. Tenāha ‘‘aññaṃ sevitabba’’ntiādi. Sattahi padehīti sattahi vākyehi. Pajjati etena yathādhippeto atthoti padaṃ, vākyaṃ. Sāriputtattherassa okāsakaraṇaṃ dhammadāyāde (ma. ni. 1.31) vuttanayena veditabbaṃ.
113. දිට්‌ඨියෙව පච්‌චයවසෙන පටිලද්‌ධතාය දිට්‌ඨිපටිලාභො. සඤ්‌ඤාපටිලාභෙපි එසෙව නයො. මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිසම්‌මාදිට්‌ඨියො…පෙ.… න ගහිතා කම්‌මපථප්‌පත්‌තානං තෙසං මනොසමාචාරභාවෙන ගහිතත්‌තා. යදි එවං කස්‌මා දිට්‌ඨි චිත්‌තුප්‌පාදවාරෙ න ගහිතාති? කාමං මිච්‌ඡාදිට්‌ඨියා අවයවිභාවො ලබ්‌භති, තථාපි චිත්‌තුප්‌පාදක්‌ඛණෙ ලොකියලොකුත්‌තරචිත්‌තුප්‌පාදෙසු කම්‌මපථකොට්‌ඨාසො න උද්‌ධටො.
113. Diṭṭhiyeva paccayavasena paṭiladdhatāya diṭṭhipaṭilābho. Saññāpaṭilābhepi eseva nayo. Micchādiṭṭhisammādiṭṭhiyo…pe… na gahitā kammapathappattānaṃ tesaṃ manosamācārabhāvena gahitattā. Yadi evaṃ kasmā diṭṭhi cittuppādavāre na gahitāti? Kāmaṃ micchādiṭṭhiyā avayavibhāvo labbhati, tathāpi cittuppādakkhaṇe lokiyalokuttaracittuppādesu kammapathakoṭṭhāso na uddhaṭo.
115. කාමසඤ්‌ඤාදීනන්‌ති එත්‌ථ ආදි-සද්‌දෙන යථා බ්‍යාපාදවිහිංසාසඤ්‌ඤා සඞ්‌ගහිතා, එවං අනභිජ්‌ඣාඅබ්‍යාපාදඅවිහිංසාසඤ්‌ඤා සඞ්‌ගහිතා පඨමෙන ආදිසද්‌දෙන ‘‘අනභිජ්‌ඣාසහගතාය සඤ්‌ඤායා’’තිආදිපාඨස්‌ස සඞ්‌ගහිතත්‌තා.
115.Kāmasaññādīnanti ettha ādi-saddena yathā byāpādavihiṃsāsaññā saṅgahitā, evaṃ anabhijjhāabyāpādaavihiṃsāsaññā saṅgahitā paṭhamena ādisaddena ‘‘anabhijjhāsahagatāya saññāyā’’tiādipāṭhassa saṅgahitattā.
117. ති කාමභවාදීනං අපරියොසානාය පරියොසානං ඉච්‌ඡතොපි තාදිසස්‌ස භවානං අපරියොසානමෙව හොති . චත්‌තාරො හොන්‌ති පුග්‌ගලවසෙන. තෙනාහ ‘‘පුථුජ්‌ජනොපි හී’’තිආදි. අකුසලා ධම්‌මා වඩ්‌ඪන්‌තීති තෙසං පහානාය අප්‌පටිපජ්‌ජමානස්‌සාති අධිප්‌පායො, තතො එව කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තෙනස්‌ස කිලෙසදුක්‌ඛෙන විපාකදුක්‌ඛෙන ච සදුක්‌ඛමෙව අත්‌තභාවං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. ඔරම්‌භාගියසංයොජනානි පහාය සුද්‌ධාවාසෙසු නිබ්‌බත්‌තනාරහො අනාගාමී කථං…පෙ.… අභිවඩ්‌ඪන්‌තීති ආහ ‘‘අනාගාමීපී’’තිආදි. සදුක්‌ඛමෙව අත්‌තභාවං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති, යාය ලබ්‌භමානඅකුසලාභිවුද්‌ධිං කුසලපරිහානිඤ්‌ච ගහෙත්‌වා අනාගාමිනොපි සබ්‍යාබජ්‌ඣඅත්‌තභාවාභිනිබ්‌බත්‌තනං වුත්‌තං. එවං යථාලබ්‌භමානං අකුසලපරිහානිං කුසලාභිවුද්‌ධිඤ්‌ච ගහෙත්‌වා පුථුජ්‌ජනස්‌සපි අන්‌තිමභවිකස්‌ස අබ්‍යාබජ්‌ඣඅත්‌තභාවාභිනිබ්‌බත්‌තනං වුත්‌තන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. තෙනාහ ‘‘පුථුජ්‌ජනොපී’’තිආදි. අකුසලමෙව හායති,න කුසලං තස්‌ස බුද්‌ධිපක්‌ඛෙ ඨිතත්‌තා. තත්‌ථාපි විපස්‌සනමෙව ගබ්‌භං ගණ්‌හාපෙති, න වට්‌ටගබ්‌භං අන්‌තිමභවිකතාය විවට්‌ටූපනිස්‌සිතත්‌තා අජ්‌ඣාසයස්‌ස, ඤාණස්‌ස ච පාකගමනතො.
117. Ti kāmabhavādīnaṃ apariyosānāya pariyosānaṃ icchatopi tādisassa bhavānaṃ apariyosānameva hoti . Cattāro honti puggalavasena. Tenāha ‘‘puthujjanopi hī’’tiādi. Akusalā dhammā vaḍḍhantīti tesaṃ pahānāya appaṭipajjamānassāti adhippāyo, tato eva kusalā dhammā parihāyanti. Tenassa kilesadukkhena vipākadukkhena ca sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti. Orambhāgiyasaṃyojanāni pahāya suddhāvāsesu nibbattanāraho anāgāmī kathaṃ…pe… abhivaḍḍhantīti āha ‘‘anāgāmīpī’’tiādi. Sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti, yāya labbhamānaakusalābhivuddhiṃ kusalaparihāniñca gahetvā anāgāminopi sabyābajjhaattabhāvābhinibbattanaṃ vuttaṃ. Evaṃ yathālabbhamānaṃ akusalaparihāniṃ kusalābhivuddhiñca gahetvā puthujjanassapi antimabhavikassa abyābajjhaattabhāvābhinibbattanaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘puthujjanopī’’tiādi. Akusalameva hāyati,na kusalaṃ tassa buddhipakkhe ṭhitattā. Tatthāpi vipassanameva gabbhaṃ gaṇhāpeti, na vaṭṭagabbhaṃ antimabhavikatāya vivaṭṭūpanissitattā ajjhāsayassa, ñāṇassa ca pākagamanato.
119. එකච්‌චස්‌සාති සාමිවචනං ‘‘අභිනන්‌දතී’’තිආදීසු පච්‌චත්‌තවසෙන පරිණාමෙතබ්‌බං, තථා ‘‘නිබ්‌බින්‌දතී’’තිආදීසුපි. උග්‌ගණ්‌හිත්‌වාපීති පි-සද්‌දො ලුත්‌තනිද්‌දිට්‌ඨො. භගවතො භාසිතස්‌ස අත්‌ථං අජානන්‌තා තාව දීඝරත්‌තං හිතසුඛතො පරිබාහිරා හොන්‌තු ජානන්‌තානම්‌පි සබ්‌බෙසං දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය හොතීති අනෙකංසිකතං චොදෙන්‌තො ‘‘එවං සන්‌තෙපී’’තිආදිමාහ. ඉතරො සබ්‌බෙසම්‌පි දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය හොතියෙවාති, ‘‘අප්‌පටිසන්‌ධිකා’’තිආදිනා අනෙකංසිකතං පරිහරති. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
119.Ekaccassāti sāmivacanaṃ ‘‘abhinandatī’’tiādīsu paccattavasena pariṇāmetabbaṃ, tathā ‘‘nibbindatī’’tiādīsupi. Uggaṇhitvāpīti pi-saddo luttaniddiṭṭho. Bhagavato bhāsitassa atthaṃ ajānantā tāva dīgharattaṃ hitasukhato paribāhirā hontu jānantānampi sabbesaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotīti anekaṃsikataṃ codento ‘‘evaṃ santepī’’tiādimāha. Itaro sabbesampi dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotiyevāti, ‘‘appaṭisandhikā’’tiādinā anekaṃsikataṃ pariharati. Sesaṃ suviññeyyameva.
සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තං • 4. Sevitabbāsevitabbasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
