| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၄. သီဟသေနာပတိသုတ္တံ
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
၅၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ အထ ခော သီဟော သေနာပတိ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သီဟော သေနာပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သက္ကာ နု ခော, ဘန္တေ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ ပညာပေတု’’န္တိ?
57. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘တေန ဟိ, သီဟ, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိသ္သာမိ, ယထာ တေ ခမေယ္ယ တထာ နံ ဗ္ယာကရေယ္ယာသိ။ တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ဣဓ ဒ္ဝေ ပုရိသာ – ဧကော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ဧကော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော။ တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကံ နု ခော 1 အရဟန္တော ပဌမံ အနုကမ္ပန္တာ အနုကမ္ပေယ္ယုံ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ?
‘‘Tena hi, sīha, taññevettha paṭipucchissāmi, yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, sīha, idha dve purisā – eko puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, eko puriso saddho dānapati anuppadānarato. Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kaṃ nu kho 2 arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampeyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti?
‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိန္တံ 3 အရဟန္တော ပဌမံ အနုကမ္ပန္တာ အနုကမ္ပိသ္သန္တိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော တံယေဝ အရဟန္တော ပဌမံ အနုကမ္ပန္တာ အနုကမ္ပေယ္ယုံ’’။
‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ 4 arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato taṃyeva arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampeyyuṃ’’.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကံ နု ခော အရဟန္တော ပဌမံ ဥပသင္ကမန္တာ ဥပသင္ကမေယ္ယုံ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိန္တံ အရဟန္တော ပဌမံ ဥပသင္ကမန္တာ ဥပသင္ကမိသ္သန္တိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော တံယေဝ အရဟန္တော ပဌမံ ဥပသင္ကမန္တာ ဥပသင္ကမေယ္ယုံ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kaṃ nu kho arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkameyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkamissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato taṃyeva arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkameyyuṃ’’.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကသ္သ နု ခော အရဟန္တော ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယုံ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိန္တံ တသ္သ အရဟန္တော ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟိသ္သန္တိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော တသ္သေဝ အရဟန္တော ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယုံ’’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇheyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇhissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇheyyuṃ’’’.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကသ္သ နု ခော အရဟန္တော ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တာ ဒေသေယ္ယုံ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိန္တံ တသ္သ အရဟန္တော ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တာ ဒေသေသ္သန္တိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော တသ္သေဝ အရဟန္တော ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တာ ဒေသေယ္ယုံ’’ ။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā deseyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā desessanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā deseyyuṃ’’ .
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကသ္သ နု ခော ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆေယ္ယ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိန္တံ တသ္သ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိသ္သတိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော တသ္သေဝ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆေယ္ယ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho kalyāṇo kittisaddo abbhuggaccheyya – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva kalyāṇo kittisaddo abbhuggaccheyya’’.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကော နု ခော ယံယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမေယ္ယ, ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမေယ္ယ အမင္ကုဘူတော – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိံ သော ယံယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမိသ္သတိ, ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမိသ္သတိ အမင္ကုဘူတော! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော သော ယံယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမေယ္ယ, ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမေယ္ယ အမင္ကုဘူတော’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, ko nu kho yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkameyya, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkameyya amaṅkubhūto – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kiṃ so yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkamissati, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkamissati amaṅkubhūto! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato so yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkameyya, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkameyya amaṅkubhūto’’.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, သီဟ, ကော နု ခော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယ – ‘ယော ဝာ သော ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ယော ဝာ သော ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော’’’တိ ? ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော မစ္ဆရီ ကဒရိယော ပရိဘာသကော, ကိံ သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိသ္သတိ! ယော စ ခော သော, ဘန္တေ, ပုရိသော သဒ္ဓော ဒာနပတိ အနုပ္ပဒာနရတော သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, ko nu kho kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti ? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kiṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya’’.
‘‘ယာနိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သန္ဒိဋ္ဌိကာနိ ဒာနဖလာနိ အက္ခာတာနိ, နာဟံ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမိ။ အဟမ္ပိ ဧတာနိ ဇာနာမိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ, မံ အရဟန္တော ပဌမံ အနုကမ္ပန္တာ အနုကမ္ပန္တိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ, မံ အရဟန္တော ပဌမံ ဥပသင္ကမန္တာ ဥပသင္ကမန္တိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ, မယ္ဟံ အရဟန္တော ပဌမံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန္တိ ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ, မယ္ဟံ အရဟန္တော ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တာ ဒေသေန္တိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ, မယ္ဟံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သီဟော သေနာပတိ ဒာယကော ကာရကော သင္ဃုပဋ္ဌာကော’တိ ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ ယံယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမာမိ, ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ။ပေ.။ ယဒိ သမဏပရိသံ ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမာမိ အမင္ကုဘူတော။ ယာနိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သန္ဒိဋ္ဌိကာနိ ဒာနဖလာနိ အက္ခာတာနိ, နာဟံ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမိ။ အဟမ္ပိ ဧတာနိ ဇာနာမိ။ ယဉ္စ ခော မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧဝမာဟ – ‘ဒာယကော, သီဟ, ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတီ’တိ ။ ဧတာဟံ န ဇာနာမိ, ဧတ္ထ စ ပနာဟံ, ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ, သီဟ ; ဧဝမေတံ, သီဟ! ဒာယကော, သီဟ, ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ။ စတုတ္ထံ။
‘‘Yānimāni, bhante, bhagavatā sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi. Ahampi etāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, maṃ arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, maṃ arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkamanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇhanti . Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā desenti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti . Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkamāmi, yadi khattiyaparisaṃ…pe… yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi. Ahampi etāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti . Etāhaṃ na jānāmi, ettha ca panāhaṃ, bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha ; evametaṃ, sīha! Dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၄. သီဟသေနာပတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၄-၇. သီဟသေနာပတိသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-7. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā
