Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi

    ၉. သီလလက္ခဏပဉ္ဟော

    9. Sīlalakkhaṇapañho

    . ရာဇာ အာဟ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ယံ ပနေတံ ဗ္ရူသိ ‘အညေဟိ စ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’တိ, ကတမေ တေ ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိ? ‘‘သီလံ, မဟာရာဇ, သဒ္ဓာ ဝီရိယံ သတိ သမာဓိ, ဣမေ တေ ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိ။ ‘‘ကိံလက္ခဏံ, ဘန္တေ, သီလ’’န္တိ? ‘‘ပတိဋ္ဌာနလက္ခဏံ, မဟာရာဇ, သီလံ သဗ္ဗေသံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ, ဣန္ဒ္ရိယဗလဗောဇ္ဈင္ဂမဂ္ဂင္ဂသတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓာနဣဒ္ဓိပာဒဈာနဝိမောက္ခသ- မာဓိသမာပတ္တီနံ သီလံ ပတိဋ္ဌံ, သီလေ ပတိဋ္ဌိတော ခော, မဟာရာဇ, ယောဂာဝစရော သီလံ နိသ္သာယ သီလေ ပတိဋ္ဌာယ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သတိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ပညိန္ဒ္ရိယန္တိ, သဗ္ဗေ ကုသလာ ဓမ္မာ န ပရိဟာယန္တီ’’တိ။ ‘‘ဩပမ္မံ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ , ယေ ကေစိ ဗီဇဂာမဘူတဂာမာ ဝုဍ္ဎိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တိ, သဗ္ဗေ တေ ပထဝိံ နိသ္သာယ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ ဝုဍ္ဎိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တိ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂာဝစရော သီလံ နိသ္သာယ သီလေ ပတိဋ္ဌာယ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သတိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ပညိန္ဒ္ရိယ’’န္တိ။

    9. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘aññehi ca kusalehi dhammehī’ti, katame te kusalā dhammā’’ti? ‘‘Sīlaṃ, mahārāja, saddhā vīriyaṃ sati samādhi, ime te kusalā dhammā’’ti. ‘‘Kiṃlakkhaṇaṃ, bhante, sīla’’nti? ‘‘Patiṭṭhānalakkhaṇaṃ, mahārāja, sīlaṃ sabbesaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ, indriyabalabojjhaṅgamaggaṅgasatipaṭṭhānasammappadhānaiddhipādajhānavimokkhasa- mādhisamāpattīnaṃ sīlaṃ patiṭṭhaṃ, sīle patiṭṭhito kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti, sabbe kusalā dhammā na parihāyantī’’ti. ‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja , ye keci bījagāmabhūtagāmā vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘ဘိယ္ယော ဩပမ္မံ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ယေ ကေစိ ဗလကရဏီယာ ကမ္မန္တာ ကယိရန္တိ, သဗ္ဗေ တေ ပထဝိံ နိသ္သာယ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ ကယိရန္တိ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂာဝစရော သီလံ နိသ္သာယ သီလေ ပတိဋ္ဌာယ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သတိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ပညိန္ဒ္ရိယ’’န္တိ ။

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, ye keci balakaraṇīyā kammantā kayiranti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya kayiranti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti .

    ‘‘ဘိယ္ယော ဩပမ္မံ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, နဂရဝဍ္ဎကီ နဂရံ မာပေတုကာမော ပဌမံ နဂရဋ္ဌာနံ သောဓာပေတ္ဝာ ခာဏုကဏ္ဋကံ အပကဍ္ဎာပေတ္ဝာ ဘူမိံ သမံ ကာရာပေတ္ဝာ တတော အပရဘာဂေ ဝီထိစတုက္ကသိင္ဃာဋကာဒိပရိစ္ဆေဒေန ဝိဘဇိတ္ဝာ နဂရံ မာပေတိ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂာဝစရော သီလံ နိသ္သာယ သီလေ ပတိဋ္ဌာယ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သတိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ပညိန္ဒ္ရိယ’’န္တိ။

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, nagaravaḍḍhakī nagaraṃ māpetukāmo paṭhamaṃ nagaraṭṭhānaṃ sodhāpetvā khāṇukaṇṭakaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā tato aparabhāge vīthicatukkasiṅghāṭakādiparicchedena vibhajitvā nagaraṃ māpeti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘ဘိယ္ယော ဩပမ္မံ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, လင္ဃကော သိပ္ပံ ဒသ္သေတုကာမော ပထဝိံ ခဏာပေတ္ဝာ သက္ခရကထလံ အပကဍ္ဎာပေတ္ဝာ ဘူမိံ သမံ ကာရာပေတ္ဝာ မုဒုကာယ ဘူမိယာ သိပ္ပံ ဒသ္သေတိ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂာဝစရော သီလံ နိသ္သာယ သီလေ ပတိဋ္ဌာယ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သတိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ပညိန္ဒ္ရိယန္တိ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ –

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, laṅghako sippaṃ dassetukāmo pathaviṃ khaṇāpetvā sakkharakathalaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā mudukāya bhūmiyā sippaṃ dasseti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā –

    ‘‘‘သီလေ ပတိဋ္ဌာယ နရော သပညော၊ စိတ္တံ ပညဉ္စ ဘာဝယံ။

    ‘‘‘Sīle patiṭṭhāya naro sapañño, cittaṃ paññañca bhāvayaṃ;

    အာတာပီ နိပကော ဘိက္ခု၊ သော ဣမံ ဝိဇဋယေ ဇဋ’န္တိ 1

    Ātāpī nipako bhikkhu, so imaṃ vijaṭaye jaṭa’nti 2.

    ‘‘‘အယံ ပတိဋ္ဌာ ဓရဏီဝ ပာဏိနံ၊ ဣဒဉ္စ မူလံ ကုသလာဘိဝုဍ္ဎိယာ။

    ‘‘‘Ayaṃ patiṭṭhā dharaṇīva pāṇinaṃ, idañca mūlaṃ kusalābhivuḍḍhiyā;

    မုခဉ္စိဒံ သဗ္ဗဇိနာနုသာသနေ၊ ယော သီလက္ခန္ဓော ဝရပာတိမောက္ခိယော’’’တိ။

    Mukhañcidaṃ sabbajinānusāsane, yo sīlakkhandho varapātimokkhiyo’’’ti.

    ‘‘ကလ္လောသိ, ဘန္တေ နာဂသေနာ’’တိ။

    ‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.

    သီလလက္ခဏပဉ္ဟော နဝမော။

    Sīlalakkhaṇapañho navamo.







    Footnotes:
    1. ပသ္သ သံ. နိ. ၁.၂၃
    2. passa saṃ. ni. 1.23

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact