| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
5. සුභාසිතජයසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
251. ‘‘ඡෙකතායා’’ති වත්‌වා තස්‌ස වත්‌තුං ඡෙකභාවං දස්‌සෙතුං ‘‘එවං කිරස්‌සා’’තිආදිමාහ. ගාහන්‌ති ලද්‌ධිං. මොචෙත්‌වාති යස්‌ස පුන ‘‘චොරො’’ති උත්‌තරි වත්‌තුං න සක්‌කොති, එවං විමොචෙත්‌වාති පඨමං වත්‌තුං න සක්‌කා. ගරූති භාරියං, දුක්‌කරන්‌ති අත්‌ථො. පච්‌ඡාති ‘‘පරස්‌සා’’ති වුත්‌තො සො කිඤ්‌චි පඨමං වදන්‌තො අත්‌තනො අධිප්‌පායං පවෙදෙති නාම, තං යථාසත්‌ති විදිතමනො තස්‌ස උත්‌තරි වත්‌තුං සක්‌කොති. තෙනාහ ‘‘පරස්‌ස වචනං අනුගන්‌ත්‌වා පන පච්‌ඡා සුඛං වත්‌තු’’න්‌ති. අපි ච අසුරින්‌දෙන ‘‘හොතු, දෙවානමින්‌ද, සුභාසිතෙන ජයො’’ති පඨමං වුත්‌තං, විසෙසො ච පුබ්‌බං උපනෙන්‌තං අනුවත්‌තති. වචසි කුසලො සක්‌කො දෙවරාජා තං විසෙසං තෙනෙව පුබ්‌බං උපනයාපෙන්‌තො උපලාපනවසෙන ‘‘තුම්‌හෙ ඛ්‌වෙත්‌ථා’’තිආදිමාහ. පුබ්‌බදෙවාති සක්‌කපමුඛාය දෙවපරිසාය ලොකෙ පුබ්‌බෙව උප්‌පන්‌නත්‌තා ‘‘පුබ්‌බදෙවා’’ති පසංසවචනං. වෙපචිත්‌තිං සන්‌ධාය ‘‘තුම්‌හෙ’’ති ‘‘පුබ්‌බදෙවා’’ති ච වුත්‌තත්‌තා ‘‘තුම්‌හාකං තාව පවෙණිආගතං භණථා’’ති වුත්‌තං. ගාරවට්‌ඨානියත්‌තා වෙපචිත්‌තිනො බහුවචනපයොගො. දණ්‌ඩෙන අවචාරො අවචරණං දණ්‌ඩාවචරො, නත්‌ථි එත්‌ථ වුත්‌තො දණ්‌ඩාවචරොති අදණ්‌ඩාවචරා, සක්‌කෙන වුත්‌තා ගාථායො.
251.‘‘Chekatāyā’’ti vatvā tassa vattuṃ chekabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘evaṃ kirassā’’tiādimāha. Gāhanti laddhiṃ. Mocetvāti yassa puna ‘‘coro’’ti uttari vattuṃ na sakkoti, evaṃ vimocetvāti paṭhamaṃ vattuṃ na sakkā. Garūti bhāriyaṃ, dukkaranti attho. Pacchāti ‘‘parassā’’ti vutto so kiñci paṭhamaṃ vadanto attano adhippāyaṃ pavedeti nāma, taṃ yathāsatti viditamano tassa uttari vattuṃ sakkoti. Tenāha ‘‘parassa vacanaṃ anugantvā pana pacchā sukhaṃ vattu’’nti. Api ca asurindena ‘‘hotu, devānaminda, subhāsitena jayo’’ti paṭhamaṃ vuttaṃ, viseso ca pubbaṃ upanentaṃ anuvattati. Vacasi kusalo sakko devarājā taṃ visesaṃ teneva pubbaṃ upanayāpento upalāpanavasena ‘‘tumhe khvetthā’’tiādimāha. Pubbadevāti sakkapamukhāya devaparisāya loke pubbeva uppannattā ‘‘pubbadevā’’ti pasaṃsavacanaṃ. Vepacittiṃ sandhāya ‘‘tumhe’’ti ‘‘pubbadevā’’ti ca vuttattā ‘‘tumhākaṃ tāva paveṇiāgataṃ bhaṇathā’’ti vuttaṃ. Gāravaṭṭhāniyattā vepacittino bahuvacanapayogo. Daṇḍena avacāro avacaraṇaṃ daṇḍāvacaro, natthi ettha vutto daṇḍāvacaroti adaṇḍāvacarā, sakkena vuttā gāthāyo.
සුභාසිතජයසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Subhāsitajayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 5. සුභාසිතජයසුත්‌තං • 5. Subhāsitajayasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 5. සුභාසිතජයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Subhāsitajayasuttavaṇṇanā
