Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ၈. သုက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    8. Sukkasuttavaṇṇanā

    . အဋ္ဌမေ ‘‘သုက္ကံ ဝတ္ထ’’န္တိအာဒီသု ဝိယ န ဝဏ္ဏသုက္ကတာယ ဓမ္မာနံ သုက္ကတာ, အထ ခော သုက္ကာဘိဇာတိဟေတုတော ပဘသ္သရဘာဝကရဏတော စာတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘န ဝဏ္ဏသုက္ကတာယာ’’တိအာဒိမာဟ။ သုက္ကတာယာတိ သုက္ကာဘိဇာတိတာယ။ ဟိရီ ပာပဓမ္မေ ဂူထံ ဝိယ ပသ္သန္တီ ဇိဂုစ္ဆတီတိ အာဟ ‘‘ပာပတော ဇိဂုစ္ဆနလက္ခဏာ ဟိရီ’’တိ။ ဩတ္တပ္ပံ တေ ဥဏ္ဟံ ဝိယ ပသ္သန္တံ တတော ဘာယတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဘာယနလက္ခဏံ ဩတပ္ပ’’န္တိ။ ဣဒဉ္စ ဟိရောတ္တပ္ပံ အညမညဝိပ္ပယောဂီ ပာပတော ဝိမုခဘူတဉ္စ, တသ္မာ နေသံ ဣဒံ နာနာကရဏံ – အဇ္ဈတ္တသမုဋ္ဌာနာ ဟိရီ, ဗဟိဒ္ဓာသမုဋ္ဌာနံ ဩတ္တပ္ပံ။ အတ္တာဓိပတိ ဟိရီ, လောကာဓိပတိ ဩတပ္ပံ။ လဇ္ဇာသဘာဝသဏ္ဌိတာ ဟိရီ, ဘယသဘာဝသဏ္ဌိတံ ဩတ္တပ္ပံ။ သပ္ပတိသ္သဝလက္ခဏာ ဟိရီ, ဝဇ္ဇဘီရုကဘယဒသ္သာဝိလက္ခဏံ ဩတ္တပ္ပန္တိ။

    8. Aṭṭhame ‘‘sukkaṃ vattha’’ntiādīsu viya na vaṇṇasukkatāya dhammānaṃ sukkatā, atha kho sukkābhijātihetuto pabhassarabhāvakaraṇato cāti dassento ‘‘na vaṇṇasukkatāyā’’tiādimāha. Sukkatāyāti sukkābhijātitāya. Hirī pāpadhamme gūthaṃ viya passantī jigucchatīti āha ‘‘pāpato jigucchanalakkhaṇā hirī’’ti. Ottappaṃ te uṇhaṃ viya passantaṃ tato bhāyatīti vuttaṃ ‘‘bhāyanalakkhaṇaṃ otappa’’nti. Idañca hirottappaṃ aññamaññavippayogī pāpato vimukhabhūtañca, tasmā nesaṃ idaṃ nānākaraṇaṃ – ajjhattasamuṭṭhānā hirī, bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ. Attādhipati hirī, lokādhipati otappaṃ. Lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ. Sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappanti.

    တတ္ထ အဇ္ဈတ္တသမုဋ္ဌာနံ ဟိရိံ စတူဟိ ကာရဏေဟိ သမုဋ္ဌာပေတိ ဇာတိံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ, ဝယံ, သူရဘာဝံ, ဗာဟုသစ္စံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ။ ကထံ? ‘‘ပာပကရဏံ နာမေတံ န ဇာတိသမ္ပန္နာနံ ကမ္မံ, ဟီနဇစ္စာနံ ကေဝဋ္ဋာဒီနံ ကမ္မံ, မာဒိသသ္သ ဇာတိသမ္ပန္နသ္သ ဣဒံ ကာတုံ န ယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ တာဝ ဇာတိံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ပာပံ အကရောန္တော ဟိရိံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ တထာ ‘‘ပာပကရဏံ နာမေတံ ဒဟရေဟိ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ, မာဒိသသ္သ ဝယေ ဌိတသ္သ ဣဒံ ကာတုံ န ယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ ဝယံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ပာပံ အကရောန္တော ဟိရိံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ တထာ ‘‘ပာပကရဏံ နာမေတံ ဒုဗ္ဗလဇာတိကာနံ ကမ္မံ, မာဒိသသ္သ သူရဘာဝသမ္ပန္နသ္သ ဣဒံ ကာတုံ န ယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ သူရဘာဝံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ပာပံ အကရောန္တော ဟိရိံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ တထာ ‘‘ပာပကမ္မံ နာမေတံ အန္ဓဗာလာနံ ကမ္မံ, န ပဏ္ဍိတာနံ, မာဒိသသ္သ ပဏ္ဍိတသ္သ ဗဟုသ္သုတသ္သ ဣဒံ ကာတုံ န ယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ ဗာဟုသစ္စံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ပာပံ အကရောန္တော ဟိရိံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ ဧဝံ အဇ္ဈတ္တသမုဋ္ဌာနံ ဟိရိံ စတူဟိ ကာရဏေဟိ သမုဋ္ဌာပေတိ, သမုဋ္ဌာပေန္တော စ ဟိရိံ နိသ္သာယ ပာပကမ္မံ န ကရောတိ။

    Tattha ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti jātiṃ paccavekkhitvā, vayaṃ, sūrabhāvaṃ, bāhusaccaṃ paccavekkhitvā. Kathaṃ? ‘‘Pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ na jātisampannānaṃ kammaṃ, hīnajaccānaṃ kevaṭṭādīnaṃ kammaṃ, mādisassa jātisampannassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ tāva jātiṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ daharehi kattabbaṃ kammaṃ, mādisassa vaye ṭhitassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ vayaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakaraṇaṃ nāmetaṃ dubbalajātikānaṃ kammaṃ, mādisassa sūrabhāvasampannassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ sūrabhāvaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Tathā ‘‘pāpakammaṃ nāmetaṃ andhabālānaṃ kammaṃ, na paṇḍitānaṃ, mādisassa paṇḍitassa bahussutassa idaṃ kātuṃ na yutta’’nti evaṃ bāhusaccaṃ paccavekkhitvā pāpaṃ akaronto hiriṃ samuṭṭhāpeti. Evaṃ ajjhattasamuṭṭhānaṃ hiriṃ catūhi kāraṇehi samuṭṭhāpeti, samuṭṭhāpento ca hiriṃ nissāya pāpakammaṃ na karoti.

    ကထံ ဗဟိဒ္ဓာသမုဋ္ဌာနံ ဩတ္တပ္ပံ? ‘‘သစေ တ္ဝံ ပာပကမ္မံ ကရိသ္သသိ, စတူသု ပရိသာသု ဂရဟပ္ပတ္တော ဘဝိသ္သသိ, တတော တံ သီလဝန္တော သဗ္ရဟ္မစာရီ ဝိဝဇ္ဇိသ္သန္တီ’’တိ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာသမုဋ္ဌာနံ ဩတ္တပ္ပံ နိသ္သာယ ပာပကမ္မံ န ကရောတိ။ ဧဝံ ဗဟိဒ္ဓာသမုဋ္ဌာနံ ဩတ္တပ္ပံ။

    Kathaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ? ‘‘Sace tvaṃ pāpakammaṃ karissasi, catūsu parisāsu garahappatto bhavissasi, tato taṃ sīlavanto sabrahmacārī vivajjissantī’’ti paccavekkhitvā bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ nissāya pāpakammaṃ na karoti. Evaṃ bahiddhāsamuṭṭhānaṃ ottappaṃ.

    ကထံ အတ္တာဓိပတိ ဟိရီ? ဣဓေကစ္စော ကုလပုတ္တော အတ္တာနံ အဓိပတိံ ဇေဋ္ဌကံ ကတ္ဝာ ‘‘မာဒိသသ္သ သဒ္ဓာပဗ္ဗဇိတသ္သ ဗဟုသ္သုတသ္သ ဓုတဓရသ္သ န ယုတ္တံ ပာပကမ္မံ ကာတု’’န္တိ ပာပံ န ကရောတိ။ ဧဝံ အတ္တာဓိပတိ ဟိရီ။ တေနာဟ ဘဂဝာ ‘‘သော အတ္တာနံယေဝ အဓိပတိံ ကရိတ္ဝာ အကုသလံ ပဇဟတိ, ကုသလံ ဘာဝေတိ, သာဝဇ္ဇံ ပဇဟတိ, အနဝဇ္ဇံ ဘာဝေတိ, သုဒ္ဓံ အတ္တာနံ ပရိဟရတီ’’တိ (အ. နိ. ၃.၄၀)။

    Kathaṃ attādhipati hirī? Idhekacco kulaputto attānaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā ‘‘mādisassa saddhāpabbajitassa bahussutassa dhutadharassa na yuttaṃ pāpakammaṃ kātu’’nti pāpaṃ na karoti. Evaṃ attādhipati hirī. Tenāha bhagavā ‘‘so attānaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhaṃ attānaṃ pariharatī’’ti (a. ni. 3.40).

    ကထံ လောကာဓိပတိ ဩတ္တပ္ပံ? ဣဓေကစ္စော ကုလပုတ္တော လောကံ အဓိပတိံ ဇေဋ္ဌကံ ကတ္ဝာ ‘‘သစေ ခော တ္ဝံ ပာပကမ္မံ ကရေယ္ယာသိ, သဗ္ရဟ္မစာရိနော တာဝ တံ ဇာနိသ္သန္တိ, မဟိဒ္ဓိကာ မဟာနုဘာဝာ လောကေ စ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဒေဝတာ စ, တသ္မာ တေ န ယုတ္တံ ပာပံ ကာတု’’န္တိ ပာပကမ္မံ န ကရောတိ။ ယထာဟ – ‘‘မဟာ ခော ပနာယံ လောကသန္နိဝာသော, မဟန္တသ္မိံ ခော ပန လောကသန္နိဝာသေ သန္တိ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဣဒ္ဓိမန္တော ဒိဗ္ဗစက္ခုကာ ပရစိတ္တဝိဒုနော။ တေ ဒူရတောပိ ပသ္သန္တိ, အာသန္နာပိ န ဒိသ္သန္တိ, စေတသာပိ စိတ္တံ ဇာနန္တိ, တေပိ မံ ဧဝံ ဇာနိသ္သန္တိ ‘ပသ္သထ, ဘော, ဣမံ ကုလပုတ္တံ, သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဝောကိဏ္ဏော ဝိဟရတိ ပာပကေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’တိ။ သန္တိ ဒေဝတာ ဣဒ္ဓိမန္တိနိယော ဒိဗ္ဗစက္ခုကာ ပရစိတ္တဝိဒုနိယော, တာ ဒူရတောပိ ပသ္သန္တိ, အာသန္နာပိ န ဒိသ္သန္တိ, စေတသာပိ စိတ္တံ ဇာနန္တိ, တာပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ ‘ပသ္သထ, ဘော, ဣမံ ကုလပုတ္တံ, သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဝောကိဏ္ဏော ဝိဟရတိ ပာပကေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’တိ။ပေ.။ သော လောကံယေဝ အဓိပတိံ ကရိတ္ဝာ အကုသလံ။ပေ.။ ပရိဟရတီ’’တိ။ ဧဝံ လောကာဓိပတိ ဩတ္တပ္ပံ။

    Kathaṃ lokādhipati ottappaṃ? Idhekacco kulaputto lokaṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā ‘‘sace kho tvaṃ pāpakammaṃ kareyyāsi, sabrahmacārino tāva taṃ jānissanti, mahiddhikā mahānubhāvā loke ca samaṇabrāhmaṇā devatā ca, tasmā te na yuttaṃ pāpaṃ kātu’’nti pāpakammaṃ na karoti. Yathāha – ‘‘mahā kho panāyaṃ lokasannivāso, mahantasmiṃ kho pana lokasannivāse santi samaṇabrāhmaṇā iddhimanto dibbacakkhukā paracittaviduno. Te dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ jānanti, tepi maṃ evaṃ jānissanti ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. Santi devatā iddhimantiniyo dibbacakkhukā paracittaviduniyo, tā dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ jānanti, tāpi maṃ jānissanti ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ, saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti…pe… so lokaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ…pe… pariharatī’’ti. Evaṃ lokādhipati ottappaṃ.

    လဇ္ဇာသဘာဝသဏ္ဌိတာတိ ဧတ္ထ လဇ္ဇာတိ လဇ္ဇနာကာရော, တေန သဘာဝေန သဏ္ဌိတာ ဟိရီ။ ဘယန္တိ အပာယဘယံ, တေန သဘာဝေန သဏ္ဌိတံ ဩတ္တပ္ပံ။ တဒုဘယံ ပာပပရိဝဇ္ဇနေ ပာကဋံ ဟောတိ။ တတ္ထ ယထာ ဒ္ဝီသု အယောဂုဠေသု ဧကော သီတလော ဘဝေယ္ယ ဂူထမက္ခိတော, ဧကော ဥဏ္ဟော အာဒိတ္တော။ တေသု ယထာ သီတလံ ဂူထမက္ခိတတ္တာ ဇိဂုစ္ဆန္တော ဝိညုဇာတိကော န ဂဏ္ဟာတိ, ဣတရံ ဍာဟဘယေန။ ဧဝံ ပဏ္ဍိတော လဇ္ဇာယ ဇိဂုစ္ဆန္တော ပာပံ န ကရောတိ, ဩတ္တပ္ပေန အပာယဘယဘီတော ပာပံ န ကရောတိ, ဧဝံ လဇ္ဇာသဘာဝသဏ္ဌိတာ ဟိရီ, ဘယသဘာဝသဏ္ဌိတံ ဩတ္တပ္ပံ

    Lajjāsabhāvasaṇṭhitāti ettha lajjāti lajjanākāro, tena sabhāvena saṇṭhitā hirī. Bhayanti apāyabhayaṃ, tena sabhāvena saṇṭhitaṃ ottappaṃ. Tadubhayaṃ pāpaparivajjane pākaṭaṃ hoti. Tattha yathā dvīsu ayoguḷesu eko sītalo bhaveyya gūthamakkhito, eko uṇho āditto. Tesu yathā sītalaṃ gūthamakkhitattā jigucchanto viññujātiko na gaṇhāti, itaraṃ ḍāhabhayena. Evaṃ paṇḍito lajjāya jigucchanto pāpaṃ na karoti, ottappena apāyabhayabhīto pāpaṃ na karoti, evaṃ lajjāsabhāvasaṇṭhitā hirī, bhayasabhāvasaṇṭhitaṃ ottappaṃ.

    ကထံ သပ္ပတိသ္သဝလက္ခဏာ ဟိရီ, ဝဇ္ဇဘီရုကဘယဒသ္သာဝိလက္ခဏံ ဩတ္တပ္ပံ? ဧကစ္စော ဟိ ဇာတိမဟတ္တပစ္စဝေက္ခဏာ, သတ္ထုမဟတ္တပစ္စဝေက္ခဏာ, ဒာယဇ္ဇမဟတ္တပစ္စဝေက္ခဏာ, သဗ္ရဟ္မစာရိမဟတ္တပစ္စဝေက္ခဏာတိ ဧဝံ စတူဟိ ကာရဏေဟိ တတ္ထ ဂာရဝေန သပ္ပတိသ္သဝလက္ခဏံ ဟိရိံ သမုဋ္ဌာပေတ္ဝာ ပာပံ န ကရောတိ။ ဧကစ္စော အတ္တာနုဝာဒဘယံ, ပရာနုဝာဒဘယံ, ဒဏ္ဍဘယံ, ဒုဂ္ဂတိဘယန္တိ ဧဝံ စတူဟိ ကာရဏေဟိ ဝဇ္ဇတော ဘာယန္တော ဝဇ္ဇဘီရုကဘယဒသ္သာဝိလက္ခဏံ ဩတ္တပ္ပံ ပစ္စုပဋ္ဌာပေတ္ဝာ ပာပကမ္မံ န ကရောတိ။ ဧတ္ထ စ အဇ္ဈတ္တသမုဋ္ဌာနာဒိတာ ဟိရောတ္တပ္ပာနံ တတ္ထ တတ္ထ ပာကဋဘာဝေန ဝုတ္တာ, န ပန နေသံ ကဒာစိ အညမညဝိပ္ပယောဂော။ န ဟိ လဇ္ဇနံ နိဗ္ဘယံ, ပာပဘယံ ဝာ အလဇ္ဇနံ အတ္ထီတိ။ ဧဝမေတ္ထ ဝိတ္ထာရတော အတ္ထဝဏ္ဏနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

    Kathaṃ sappatissavalakkhaṇā hirī, vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ? Ekacco hi jātimahattapaccavekkhaṇā, satthumahattapaccavekkhaṇā, dāyajjamahattapaccavekkhaṇā, sabrahmacārimahattapaccavekkhaṇāti evaṃ catūhi kāraṇehi tattha gāravena sappatissavalakkhaṇaṃ hiriṃ samuṭṭhāpetvā pāpaṃ na karoti. Ekacco attānuvādabhayaṃ, parānuvādabhayaṃ, daṇḍabhayaṃ, duggatibhayanti evaṃ catūhi kāraṇehi vajjato bhāyanto vajjabhīrukabhayadassāvilakkhaṇaṃ ottappaṃ paccupaṭṭhāpetvā pāpakammaṃ na karoti. Ettha ca ajjhattasamuṭṭhānāditā hirottappānaṃ tattha tattha pākaṭabhāvena vuttā, na pana nesaṃ kadāci aññamaññavippayogo. Na hi lajjanaṃ nibbhayaṃ, pāpabhayaṃ vā alajjanaṃ atthīti. Evamettha vitthārato atthavaṇṇanā veditabbā.

    သုက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Sukkasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၈. သုက္ကသုတ္တံ • 8. Sukkasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈. သုက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Sukkasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact