Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā

    3. සමුච්‌චයක්‌ඛන්‌ධකං

    3. Samuccayakkhandhakaṃ

    සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිකථා

    Sukkavissaṭṭhikathā

    97. සමුච්‌චයක්‌ඛන්‌ධකෙ – ඡාරත්‌තං මානත්‌තන්‌ති එත්‌ථ චතුබ්‌බිධං මානත්‌තං – අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං, පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං, පක්‌ඛමානත්‌තං, සමොධානමානත්‌තන්‌ති. තත්‌ථ අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං නාම – යං අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නාය ආපත්‌තියා පරිවාසං අදත්‌වා කෙවලං ආපත්‌තිං ආපන්‌නභාවෙනෙව මානත්‌තාරහස්‌ස මානත්‌තං දිය්‍යති. පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං නාම – යං පටිච්‌ඡන්‌නාය ආපත්‌තියා පරිවුත්‌ථපරිවාසස්‌ස දිය්‍යති. පක්‌ඛමානත්‌තං නාම – යං පටිච්‌ඡන්‌නාය වා අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නාය වා ආපත්‌තියා අද්‌ධමාසං භික්‌ඛුනීනං දිය්‍යති. සමොධානමානත්‌තං නාම – යං ඔධාය එකතො කත්‌වා දිය්‍යති. තෙසු ඉදං ‘‘අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නාය ඡාරත්‌තං මානත්‌ත’’න්‌ති වචනතො ‘‘අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌ත’’න්‌ති වෙදිතබ්‌බං. තං දෙන්‌තෙන සචෙ එකං ආපත්‌තිං ආපන්‌නො හොති, ඉධ වුත්‌තනයෙන දාතබ්‌බං. සචෙ ද්‌වෙ වා තිස්‌සො වා තතුත්‌තරිං වා ආපන්‌නො, යථෙව ‘‘එකං ආපත්‌ති’’න්‌ති වුත්‌තං; එවං ‘‘ද්‌වෙ ආපත්‌තියො, තිස්‌සො ආපත්‌තියො’’ති වත්‌තබ්‌බං. තතුත්‌තරි පන සචෙපි සතං වා සහස්‌සං වා හොති, ‘‘සම්‌බහුලා’’ති වත්‌තබ්‌බං. නානාවත්‌ථුකායොපි එකතො කත්‌වා දාතබ්‌බා, තාසං දානවිධිං පරිවාසදානෙ කථයිස්‌සාම.

    97. Samuccayakkhandhake – chārattaṃ mānattanti ettha catubbidhaṃ mānattaṃ – appaṭicchannamānattaṃ, paṭicchannamānattaṃ, pakkhamānattaṃ, samodhānamānattanti. Tattha appaṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ appaṭicchannāya āpattiyā parivāsaṃ adatvā kevalaṃ āpattiṃ āpannabhāveneva mānattārahassa mānattaṃ diyyati. Paṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa diyyati. Pakkhamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya vā appaṭicchannāya vā āpattiyā addhamāsaṃ bhikkhunīnaṃ diyyati. Samodhānamānattaṃ nāma – yaṃ odhāya ekato katvā diyyati. Tesu idaṃ ‘‘appaṭicchannāya chārattaṃ mānatta’’nti vacanato ‘‘appaṭicchannamānatta’’nti veditabbaṃ. Taṃ dentena sace ekaṃ āpattiṃ āpanno hoti, idha vuttanayena dātabbaṃ. Sace dve vā tisso vā tatuttariṃ vā āpanno, yatheva ‘‘ekaṃ āpatti’’nti vuttaṃ; evaṃ ‘‘dve āpattiyo, tisso āpattiyo’’ti vattabbaṃ. Tatuttari pana sacepi sataṃ vā sahassaṃ vā hoti, ‘‘sambahulā’’ti vattabbaṃ. Nānāvatthukāyopi ekato katvā dātabbā, tāsaṃ dānavidhiṃ parivāsadāne kathayissāma.

    එවං ආපත්‌තිවසෙන කම්‌මවාචං කත්‌වා දින්‌නෙ මානත්‌තෙ ‘‘එවමෙතං ධාරයාමී’’ති කම්‌මවාචාපරියොසානෙ මාළකසීමායමෙව ‘‘මානත්‌තං සමාදියාමි, වත්‌තං සමාදියාමී’’ති වුත්‌තනයෙන වත්‌තං සමාදාතබ්‌බං. වත්‌තං සමාදියිත්‌වා තත්‌ථෙව සඞ්‌ඝස්‌ස ආරොචෙතබ්‌බං, ආරොචෙන්‌තෙන ච එවං ආරොචෙතබ්‌බං –

    Evaṃ āpattivasena kammavācaṃ katvā dinne mānatte ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti kammavācāpariyosāne māḷakasīmāyameva ‘‘mānattaṃ samādiyāmi, vattaṃ samādiyāmī’’ti vuttanayena vattaṃ samādātabbaṃ. Vattaṃ samādiyitvā tattheva saṅghassa ārocetabbaṃ, ārocentena ca evaṃ ārocetabbaṃ –

    ‘‘අහං , භන්‌තෙ, එකං ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජිං සඤ්‌චෙතනිකං සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිං අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නං, සොහං සඞ්‌ඝං එකිස්‌සා ආපත්‌තියා සඤ්‌චෙතනිකාය සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨියා අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නාය ඡාරත්‌තං මානත්‌තං යාචිං, තස්‌ස මෙ සඞ්‌ඝො එකිස්‌සා ආපත්‌තියා සඤ්‌චෙතනිකාය සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨියා අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නාය ඡාරත්‌තං මානත්‌තං අදාසි. සොහං මානත්‌තං චරාමි, වෙදයාමහං, භන්‌තෙ ‘වෙදයතී’ති මං සඞ්‌ඝො ධාරෙතූ’’ති.

    ‘‘Ahaṃ , bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ appaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ adāsi. Sohaṃ mānattaṃ carāmi, vedayāmahaṃ, bhante ‘vedayatī’ti maṃ saṅgho dhāretū’’ti.

    ඉමඤ්‌ච පන අත්‌ථං ගහෙත්‌වා යාය කායචි භාසාය ආරොචෙතුං වට්‌ටතියෙව. ආරොචෙත්‌වා සචෙ නික්‌ඛිපිතුකාමො, වුත්‌තනයෙනෙව සඞ්‌ඝමජ්‌ඣෙ නික්‌ඛිපිතබ්‌බං. මාළකතො භික්‌ඛූසු නික්‌ඛන්‌තෙසු එකස්‌සපි සන්‌තිකෙ නික්‌ඛිපිතුං වට්‌ටති. මාළකතො නික්‌ඛමිත්‌වා සතිං පටිලභන්‌තෙන සහගච්‌ඡන්‌තස්‌ස සන්‌තිකෙ නික්‌ඛිපිතබ්‌බං. සචෙ සොපි පක්‌කන්‌තො, අඤ්‌ඤස්‌ස යස්‌ස මාළකෙ නාරොචිතං, තස්‌ස ආරොචෙත්‌වා නික්‌ඛිපිතබ්‌බං. ආරොචෙන්‌තෙන පන අවසානෙ ‘‘වෙදයතීති මං ආයස්‌මා ධාරෙතූ’’ති වත්‌තබ්‌බං. ද්‌වින්‌නං ආරොචෙන්‌තෙන ‘‘ආයස්‌මන්‌තා ධාරෙන්‌තූ’’ති, තිණ්‌ණං ආරොචෙන්‌තෙන ‘‘ආයස්‌මන්‌තො ධාරෙන්‌තූ’’ති වත්‌තබ්‌බං. නික්‌ඛිත්‌තකාලතො පට්‌ඨාය පකතත්‌තට්‌ඨානෙ තිට්‌ඨති.

    Imañca pana atthaṃ gahetvā yāya kāyaci bhāsāya ārocetuṃ vaṭṭatiyeva. Ārocetvā sace nikkhipitukāmo, vuttanayeneva saṅghamajjhe nikkhipitabbaṃ. Māḷakato bhikkhūsu nikkhantesu ekassapi santike nikkhipituṃ vaṭṭati. Māḷakato nikkhamitvā satiṃ paṭilabhantena sahagacchantassa santike nikkhipitabbaṃ. Sace sopi pakkanto, aññassa yassa māḷake nārocitaṃ, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Ārocentena pana avasāne ‘‘vedayatīti maṃ āyasmā dhāretū’’ti vattabbaṃ. Dvinnaṃ ārocentena ‘‘āyasmantā dhārentū’’ti, tiṇṇaṃ ārocentena ‘‘āyasmanto dhārentū’’ti vattabbaṃ. Nikkhittakālato paṭṭhāya pakatattaṭṭhāne tiṭṭhati.

    සචෙ අප්‌පභික්‌ඛුකො විහාරො හොති, සභාගා භික්‌ඛූ වසන්‌ති, වත්‌තං අනික්‌ඛිපිත්‌වා අන්‌තොවිහාරෙයෙව රත්‌තියො ගණෙතබ්‌බා. අථ න සක්‌කා සොධෙතුං, වුත්‌තනයෙනෙව වත්‌තං නික්‌ඛිපිත්‌වා පච්‌චූසසමයෙ චතූහි පඤ්‌චහි වා භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං පරික්‌ඛිත්‌තස්‌ස විහාරස්‌ස පරික්‌ඛෙපතො, අපරික්‌ඛිත්‌තස්‌ස පරික්‌ඛෙපාරහට්‌ඨානතො ද්‌වෙ ලෙඩ්‌ඩුපාතෙ අතික්‌කමිත්‌වා මහාමග්‌ගතො ඔක්‌කම්‌ම ගුම්‌බෙන වා වතියා වා පටිච්‌ඡන්‌නට්‌ඨානෙ නිසීදිතබ්‌බං. අන්‌තොඅරුණෙයෙව වුත්‌තනයෙන වත්‌තං සමාදියිත්‌වා ආරොචෙතබ්‌බං. සචෙ අඤ්‌ඤො කොචි භික්‌ඛු කෙනචිදෙව කරණීයෙන තං ඨානං ආගච්‌ඡති, සචෙ එස තං පස්‌සති, සද්‌දං වාස්‌ස සුණාති, ආරොචෙතබ්‌බං. අනාරොචෙන්‌තස්‌ස රත්‌තිච්‌ඡෙදො චෙව වත්‌තභෙදො ච.

    Sace appabhikkhuko vihāro hoti, sabhāgā bhikkhū vasanti, vattaṃ anikkhipitvā antovihāreyeva rattiyo gaṇetabbā. Atha na sakkā sodhetuṃ, vuttanayeneva vattaṃ nikkhipitvā paccūsasamaye catūhi pañcahi vā bhikkhūhi saddhiṃ parikkhittassa vihārassa parikkhepato, aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānato dve leḍḍupāte atikkamitvā mahāmaggato okkamma gumbena vā vatiyā vā paṭicchannaṭṭhāne nisīditabbaṃ. Antoaruṇeyeva vuttanayena vattaṃ samādiyitvā ārocetabbaṃ. Sace añño koci bhikkhu kenacideva karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ āgacchati, sace esa taṃ passati, saddaṃ vāssa suṇāti, ārocetabbaṃ. Anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedo ca.

    අථ ද්‌වාදසහත්‌ථං උපචාරං ඔක්‌කමිත්‌වා අජානන්‌තස්‌සෙව ගච්‌ඡති, රත්‌තිච්‌ඡෙදො හොති එව, වත්‌තභෙදො පන නත්‌ථි. ආරොචිතකාලතො පට්‌ඨාය ච එකං භික්‌ඛුං ඨපෙත්‌වා සෙසෙහි සති කරණීයෙ ගන්‌තුම්‌පි වට්‌ටති. අරුණෙ උට්‌ඨිතෙ තස්‌ස භික්‌ඛුස්‌ස සන්‌තිකෙ වත්‌තං නික්‌ඛිපිතබ්‌බං. සචෙ සොපි කෙනචි කම්‌මෙන පුරෙඅරුණෙයෙව ගච්‌ඡති, අඤ්‌ඤං විහාරතො නික්‌ඛන්‌තං වා ආගන්‌තුකං වා යං පඨමං පස්‌සති, තස්‌ස සන්‌තිකෙ ආරොචෙත්‌වා වත්‌තං නික්‌ඛිපිතබ්‌බං. අයඤ්‌ච යස්‌මා ගණස්‌ස ආරොචෙත්‌වා භික්‌ඛූනඤ්‌ච අත්‌ථිභාවං සල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාව වසි, තෙනස්‌ස ඌනෙ ගණෙ චරණදොසො වා විප්‌පවාසො වා න හොති. සචෙ න කඤ්‌චි පස්‌සති, විහාරං ගන්‌ත්‌වා අත්‌තනා සද්‌ධිං ගතභික්‌ඛූසු එකස්‌ස සන්‌තිකෙ නික්‌ඛිපිතබ්‌බන්‌ති මහාසුමත්‌ථෙරො ආහ. මහාපදුමත්‌ථෙරො පන ‘‘යං පඨමං පස්‌සති, තස්‌ස ආරොචෙත්‌වා නික්‌ඛිපිතබ්‌බං; අයං නික්‌ඛිත්‌තවත්‌තස්‌ස පරිහාරො’’ති ආහ.

    Atha dvādasahatthaṃ upacāraṃ okkamitvā ajānantasseva gacchati, ratticchedo hoti eva, vattabhedo pana natthi. Ārocitakālato paṭṭhāya ca ekaṃ bhikkhuṃ ṭhapetvā sesehi sati karaṇīye gantumpi vaṭṭati. Aruṇe uṭṭhite tassa bhikkhussa santike vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Sace sopi kenaci kammena purearuṇeyeva gacchati, aññaṃ vihārato nikkhantaṃ vā āgantukaṃ vā yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa santike ārocetvā vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Ayañca yasmā gaṇassa ārocetvā bhikkhūnañca atthibhāvaṃ sallakkhetvāva vasi, tenassa ūne gaṇe caraṇadoso vā vippavāso vā na hoti. Sace na kañci passati, vihāraṃ gantvā attanā saddhiṃ gatabhikkhūsu ekassa santike nikkhipitabbanti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero pana ‘‘yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ; ayaṃ nikkhittavattassa parihāro’’ti āha.

    එවං ඡාරත්‌තං මානත්‌තං අඛණ්‌ඩං චරිත්‌වා යත්‌ථ සියා වීසතිගණො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො, තත්‌ථ සො භික්‌ඛු අබ්‌භෙතබ්‌බො. අබ්‌භෙන්‌තෙහි ච පඨමං අබ්‌භානාරහො කාතබ්‌බො. අයඤ්‌හි නික්‌ඛිත්‌තවත්‌තත්‌තා පකතත්‌තට්‌ඨානෙ ඨිතො, පකතත්‌තස්‌ස ච අබ්‌භානං කාතුං න වට්‌ටති, තස්‌මා වත්‌තං සමාදාපෙතබ්‌බො. වත්‌තෙ සමාදින්‌නෙ අබ්‌භානාරහො හොති. තෙනාපි වත්‌තං සමාදියිත්‌වා ආරොචෙත්‌වා අබ්‌භානං යාචිතබ්‌බං. අනික්‌ඛිත්‌තවත්‌තස්‌ස පුන වත්‌තසමාදානකිච්‌චං නත්‌ථි. සො හි ඡාරත්‌තාතික්‌කමෙනෙව අබ්‌භානාරහො හොති, තස්‌මා සො අබ්‌භෙතබ්‌බො. තත්‍ර ය්‌වායං ‘‘එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, අබ්‌භෙතබ්‌බො’’ති පාළියංයෙව අබ්‌භානවිධි වුත්‌තො, අයඤ්‌ච එකාපත්‌තිවසෙන වුත්‌තො. සචෙ පන ද්‌වෙ තිස්‌සො සම්‌බහුලා වා එකවත්‌ථුකා වා නානාවත්‌ථුකා වා ආපත්‌තියො හොන්‌ති, තාසං වසෙන කම්‌මවාචා කාතබ්‌බා. එවං අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං දාතබ්‌බං. පටිච්‌ඡන්‌නමානත්‌තං පන යස්‌මා පටිච්‌ඡන්‌නාය ආපත්‌තියා පරිවුත්‌ථපරිවාසස්‌ස දාතබ්‌බං හොති, තස්‌මා නං පරිවාසකථායංයෙව කථයිස්‌සාම.

    Evaṃ chārattaṃ mānattaṃ akhaṇḍaṃ caritvā yattha siyā vīsatigaṇo bhikkhusaṅgho, tattha so bhikkhu abbhetabbo. Abbhentehi ca paṭhamaṃ abbhānāraho kātabbo. Ayañhi nikkhittavattattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, pakatattassa ca abbhānaṃ kātuṃ na vaṭṭati, tasmā vattaṃ samādāpetabbo. Vatte samādinne abbhānāraho hoti. Tenāpi vattaṃ samādiyitvā ārocetvā abbhānaṃ yācitabbaṃ. Anikkhittavattassa puna vattasamādānakiccaṃ natthi. So hi chārattātikkameneva abbhānāraho hoti, tasmā so abbhetabbo. Tatra yvāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, abbhetabbo’’ti pāḷiyaṃyeva abbhānavidhi vutto, ayañca ekāpattivasena vutto. Sace pana dve tisso sambahulā vā ekavatthukā vā nānāvatthukā vā āpattiyo honti, tāsaṃ vasena kammavācā kātabbā. Evaṃ appaṭicchannamānattaṃ dātabbaṃ. Paṭicchannamānattaṃ pana yasmā paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa dātabbaṃ hoti, tasmā naṃ parivāsakathāyaṃyeva kathayissāma.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / 1. සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨි • 1. Sukkavissaṭṭhi

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිකථාවණ්‌ණනා • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිකථාවණ්‌ණනා • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිකථාවණ්‌ණනා • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact