| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၉. သုသိမသုတ္တံ
9. Susimasuttaṃ
၁၁၀. သာဝတ္ထိနိဒာနံ ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘တုယ္ဟမ္ပိ နော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော ရုစ္စတီ’’တိ?
110. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ ānandaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tuyhampi no, ānanda, sāriputto ruccatī’’ti?
‘‘ကသ္သ ဟိ နာမ, ဘန္တေ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယ? ပဏ္ဍိတော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ။ မဟာပညော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ပုထုပညော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ဟာသပညော 1, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ဇဝနပညော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ တိက္ခပညော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ နိဗ္ဗေဓိကပညော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ အပ္ပိစ္ဆော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ သန္တုဋ္ဌော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ပဝိဝိတ္တော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ အသံသဋ္ဌော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ဝတ္တာ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ဝစနက္ခမော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ စောဒကော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ပာပဂရဟီ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ကသ္သ ဟိ နာမ, ဘန္တေ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယာ’’တိ?
‘‘Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto . Mahāpañño, bhante, āyasmā sāriputto. Puthupañño, bhante, āyasmā sāriputto. Hāsapañño 2, bhante, āyasmā sāriputto. Javanapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Tikkhapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Nibbedhikapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Appiccho, bhante, āyasmā sāriputto. Santuṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Pavivitto, bhante, āyasmā sāriputto. Asaṃsaṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Āraddhavīriyo, bhante, āyasmā sāriputto. Vattā, bhante, āyasmā sāriputto. Vacanakkhamo, bhante, āyasmā sāriputto. Codako, bhante, āyasmā sāriputto. Pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
‘‘ဧဝမေတံ , အာနန္ဒ, ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ! ကသ္သ ဟိ နာမ, အာနန္ဒ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယ? ပဏ္ဍိတော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ မဟာပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ပုထုပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ဟာသပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ဇဝနပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ တိက္ခပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ နိဗ္ဗေဓိကပညော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ အပ္ပိစ္ဆော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ သန္တုဋ္ဌော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ပဝိဝိတ္တော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ အသံသဋ္ဌော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ဝတ္တာ, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ဝစနက္ခမော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော ။ စောဒကော, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ပာပဂရဟီ, အာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော။ ကသ္သ ဟိ နာမ, အာနန္ဒ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယာ’’တိ?
‘‘Evametaṃ , ānanda, evametaṃ, ānanda! Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, ānanda, sāriputto. Mahāpañño, ānanda, sāriputto. Puthupañño, ānanda, sāriputto. Hāsapañño, ānanda, sāriputto. Javanapañño, ānanda, sāriputto. Tikkhapañño, ānanda, sāriputto. Nibbedhikapañño, ānanda, sāriputto. Appiccho, ānanda, sāriputto. Santuṭṭho, ānanda, sāriputto. Pavivitto, ānanda, sāriputto. Asaṃsaṭṭho, ānanda, sāriputto. Āraddhavīriyo, ānanda, sāriputto. Vattā, ānanda, sāriputto. Vacanakkhamo, ānanda, sāriputto . Codako, ānanda, sāriputto. Pāpagarahī, ānanda, sāriputto. Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyyā’’ti?
အထ ခော သုသိမော 3 ဒေဝပုတ္တော အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ မဟတိယာ ဒေဝပုတ္တပရိသာယ ပရိဝုတော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော သုသိမော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
Atha kho susimo 4 devaputto āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne mahatiyā devaputtaparisāya parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho susimo devaputto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ဧဝမေတံ , ဘဂဝာ, ဧဝမေတံ, သုဂတ။ ကသ္သ ဟိ နာမ, ဘန္တေ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယ? ပဏ္ဍိတော, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ မဟာပညော, ဘန္တေ, ပုထုပညော, ဘန္တေ, ဟာသပညော, ဘန္တေ, ဇဝနပညော, ဘန္တေ, တိက္ခပညော, ဘန္တေ, နိဗ္ဗေဓိကပညော, ဘန္တေ, အပ္ပိစ္ဆော, ဘန္တေ, သန္တုဋ္ဌော, ဘန္တေ, ပဝိဝိတ္တော, ဘန္တေ, အသံသဋ္ဌော, ဘန္တေ, အာရဒ္ဓဝီရိယော, ဘန္တေ, ဝတ္တာ, ဘန္တေ, ဝစနက္ခမော, ဘန္တေ, စောဒကော, ဘန္တေ, ပာပဂရဟီ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ကသ္သ ဟိ နာမ, ဘန္တေ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယ?
‘‘Evametaṃ , bhagavā, evametaṃ, sugata. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto. Mahāpañño, bhante, puthupañño, bhante, hāsapañño, bhante, javanapañño, bhante, tikkhapañño, bhante, nibbedhikapañño, bhante, appiccho, bhante, santuṭṭho, bhante, pavivitto, bhante, asaṃsaṭṭho, bhante, āraddhavīriyo, bhante, vattā, bhante, vacanakkhamo, bhante, codako, bhante, pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya?
‘‘အဟမ္ပိ ဟိ, ဘန္တေ, ယညဒေဝ ဒေဝပုတ္တပရိသံ ဥပသင္ကမိံ, ဧတဒေဝ ဗဟုလံ သဒ္ဒံ သုဏာမိ – ‘ပဏ္ဍိတော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော; မဟာပညော အာယသ္မာ, ပုထုပညော အာယသ္မာ, ဟာသပညော အာယသ္မာ, ဇဝနပညော အာယသ္မာ, တိက္ခပညော အာယသ္မာ, နိဗ္ဗေဓိကပညော အာယသ္မာ, အပ္ပိစ္ဆော အာယသ္မာ, သန္တုဋ္ဌော အာယသ္မာ, ပဝိဝိတ္တော အာယသ္မာ, အသံသဋ္ဌော အာယသ္မာ, အာရဒ္ဓဝီရိယော အာယသ္မာ, ဝတ္တာ အာယသ္မာ, ဝစနက္ခမော အာယသ္မာ, စောဒကော အာယသ္မာ, ပာပဂရဟီ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော’တိ ။ ကသ္သ ဟိ နာမ, ဘန္တေ, အဗာလသ္သ အဒုဋ္ဌသ္သ အမူဠ္ဟသ္သ အဝိပလ္လတ္ထစိတ္တသ္သ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော န ရုစ္စေယ္ယာ’’တိ?
‘‘Ahampi hi, bhante, yaññadeva devaputtaparisaṃ upasaṅkamiṃ, etadeva bahulaṃ saddaṃ suṇāmi – ‘paṇḍito āyasmā sāriputto; mahāpañño āyasmā, puthupañño āyasmā, hāsapañño āyasmā, javanapañño āyasmā, tikkhapañño āyasmā, nibbedhikapañño āyasmā, appiccho āyasmā, santuṭṭho āyasmā, pavivitto āyasmā, asaṃsaṭṭho āyasmā, āraddhavīriyo āyasmā, vattā āyasmā, vacanakkhamo āyasmā, codako āyasmā, pāpagarahī āyasmā sāriputto’ti . Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
အထ ခော သုသိမသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဒေဝပုတ္တပရိသာ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနသ္သဇာတာ ဥစ္စာဝစာ ဝဏ္ဏနိဘာ ဥပဒံသေတိ။
Atha kho susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘သေယ္ယထာပိ နာမ မဏိ ဝေဠုရိယော သုဘော ဇာတိမာ အဋ္ဌံသော သုပရိကမ္မကတော ပဏ္ဍုကမ္ဗလေ နိက္ခိတ္တော ဘာသတေ စ တပတေ စ ဝိရောစတိ စ; ဧဝမေဝံ သုသိမသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဒေဝပုတ္တပရိသာ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနသ္သဇာတာ ဥစ္စာဝစာ ဝဏ္ဏနိဘာ ဥပဒံသေတိ။
‘‘Seyyathāpi nāma maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘သေယ္ယထာပိ နာမ နိက္ခံ ဇမ္ဗောနဒံ ဒက္ခကမ္မာရပုတ္တဥက္ကာမုခသုကုသလသမ္ပဟဋ္ဌံ ပဏ္ဍုကမ္ဗလေ နိက္ခိတ္တံ ဘာသတေ စ တပတေ စ ဝိရောစတိ စ; ဧဝမေဝံ သုသိမသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဒေဝပုတ္တပရိသာ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနသ္သဇာတာ ဥစ္စာဝစာ ဝဏ္ဏနိဘာ ဥပဒံသေတိ။
‘‘Seyyathāpi nāma nikkhaṃ jambonadaṃ dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘သေယ္ယထာပိ နာမ သရဒသမယေ ဝိဒ္ဓေ ဝိဂတဝလာဟကေ ဒေဝေ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ဩသဓိတာရကာ ဘာသတေ စ တပတေ စ ဝိရောစတိ စ; ဧဝမေဝံ သုသိမသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဒေဝပုတ္တပရိသာ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနသ္သဇာတာ ဥစ္စာဝစာ ဝဏ္ဏနိဘာ ဥပဒံသေတိ။
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve rattiyā paccūsasamayaṃ osadhitārakā bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘သေယ္ယထာပိ နာမ သရဒသမယေ ဝိဒ္ဓေ ဝိဂတဝလာဟကေ ဒေဝေ အာဒိစ္စော နဘံ အဗ္ဘုသ္သက္ကမာနော 5 သဗ္ဗံ အာကာသဂတံ တမဂတံ အဘိဝိဟစ္စ ဘာသတေ စ တပတေ စ ဝိရောစတိ စ; ဧဝမေဝံ သုသိမသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဒေဝပုတ္တပရိသာ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနသ္သဇာတာ ဥစ္စာဝစာ ဝဏ္ဏနိဘာ ဥပဒံသေတိ။
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 6 sabbaṃ ākāsagataṃ tamagataṃ abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
အထ ခော သုသိမော ဒေဝပုတ္တော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂာထံ အဘာသိ –
Atha kho susimo devaputto āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ပဏ္ဍိတောတိ သမညာတော၊ သာရိပုတ္တော အကောဓနော။
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
အပ္ပိစ္ဆော သောရတော ဒန္တော၊ သတ္ထုဝဏ္ဏာဘတော ဣသီ’’တိ။
Appiccho sorato danto, satthuvaṇṇābhato isī’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာရဗ္ဘ သုသိမံ ဒေဝပုတ္တံ ဂာထာယ ပစ္စဘာသိ –
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha susimaṃ devaputtaṃ gāthāya paccabhāsi –
‘‘ပဏ္ဍိတောတိ သမညာတော၊ သာရိပုတ္တော အကောဓနော။
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၉. သုသိမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Susimasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၉. သုသိမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Susimasuttavaṇṇanā
