Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၂၇၀. တသ္သုဒ္ဒာနံ
270. Tassuddānaṃ
စမ္ပာယံ ဘဂဝာ အာသိ၊ ဝတ္ထု ဝာသဘဂာမကေ။
Campāyaṃ bhagavā āsi, vatthu vāsabhagāmake;
ပကတညုနောတိ ဉတ္ဝာ၊ ဥသ္သုက္ကံ န ကရီ တဒာ။
Pakataññunoti ñatvā, ussukkaṃ na karī tadā;
ဥက္ခိတ္တော န ကရောတီတိ၊ သာဂမာ ဇိနသန္တိကေ။
Ukkhitto na karotīti, sāgamā jinasantike.
အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ၊ သမဂ္ဂံ အဓမ္မေန စ။
Adhammena vaggakammaṃ, samaggaṃ adhammena ca;
ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မဉ္စ၊ ပတိရူပကေန ဝဂ္ဂိကံ။
Dhammena vaggakammañca, patirūpakena vaggikaṃ.
ပတိရူပကေန သမဂ္ဂံ၊ ဧကော ဥက္ခိပတေကကံ။
Patirūpakena samaggaṃ, eko ukkhipatekakaṃ;
ဧကော စ ဒ္ဝေ သမ္ဗဟုလေ၊ သင္ဃံ ဥက္ခိပတေကကော။
Eko ca dve sambahule, saṅghaṃ ukkhipatekako.
ဒုဝေပိ သမ္ဗဟုလာပိ၊ သင္ဃော သင္ဃဉ္စ ဥက္ခိပိ။
Duvepi sambahulāpi, saṅgho saṅghañca ukkhipi;
သဗ္ဗညုပဝရော သုတ္ဝာ၊ အဓမ္မန္တိ ပဋိက္ခိပိ။
Sabbaññupavaro sutvā, adhammanti paṭikkhipi.
ဉတ္တိဝိပန္နံ ယံ ကမ္မံ၊ သမ္ပန္နံ အနုသာဝနံ။
Ñattivipannaṃ yaṃ kammaṃ, sampannaṃ anusāvanaṃ;
အနုသ္သာဝနဝိပန္နံ၊ သမ္ပန္နံ ဉတ္တိယာ စ ယံ။
Anussāvanavipannaṃ, sampannaṃ ñattiyā ca yaṃ.
ဥဘယေန ဝိပန္နဉ္စ၊ အညတ္ရ ဓမ္မမေဝ စ။
Ubhayena vipannañca, aññatra dhammameva ca;
ဝိနယာ သတ္ထု ပဋိကုဋ္ဌံ၊ ကုပ္ပံ အဋ္ဌာနာရဟိကံ။
Vinayā satthu paṭikuṭṭhaṃ, kuppaṃ aṭṭhānārahikaṃ.
အဓမ္မဝဂ္ဂံ သမဂ္ဂံ၊ ဓမ္မ ပတိရူပာနိ ယေ ဒုဝေ။
Adhammavaggaṃ samaggaṃ, dhamma patirūpāni ye duve;
ဓမ္မေနေဝ စ သာမဂ္ဂိံ၊ အနုညာသိ တထာဂတော။
Dhammeneva ca sāmaggiṃ, anuññāsi tathāgato.
စတုဝဂ္ဂော ပဉ္စဝဂ္ဂော၊ ဒသဝဂ္ဂော စ ဝီသတိ။
Catuvaggo pañcavaggo, dasavaggo ca vīsati;
ဌပေတ္ဝာ ဥပသမ္ပဒံ၊ ယဉ္စ ကမ္မံ ပဝာရဏံ။
Ṭhapetvā upasampadaṃ, yañca kammaṃ pavāraṇaṃ;
အဗ္ဘာနကမ္မေန သဟ၊ စတုဝဂ္ဂေဟိ ကမ္မိကော။
Abbhānakammena saha, catuvaggehi kammiko.
ဒုဝေ ကမ္မေ ဌပေတ္ဝာန၊ မဇ္ဈဒေသူပသမ္ပဒံ။
Duve kamme ṭhapetvāna, majjhadesūpasampadaṃ;
အဗ္ဘာနံ ပဉ္စဝဂ္ဂိကော၊ သဗ္ဗကမ္မေသု ကမ္မိကော။
Abbhānaṃ pañcavaggiko, sabbakammesu kammiko.
အဗ္ဘာနေကံ ဌပေတ္ဝာန၊ ယေ ဘိက္ခူ ဒသဝဂ္ဂိကာ။
Abbhānekaṃ ṭhapetvāna, ye bhikkhū dasavaggikā;
သဗ္ဗကမ္မကရော သင္ဃော၊ ဝီသော သဗ္ဗတ္ထ ကမ္မိကော။
Sabbakammakaro saṅgho, vīso sabbattha kammiko.
ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ၊ စ သာမဏေရော သာမဏေရီ။
Bhikkhunī sikkhamānā, ca sāmaṇero sāmaṇerī;
ပစ္စက္ခာတန္တိမဝတ္ထူ၊ ဥက္ခိတ္တာပတ္တိဒသ္သနေ။
Paccakkhātantimavatthū, ukkhittāpattidassane.
အပ္ပဋိကမ္မေ ဒိဋ္ဌိယာ၊ ပဏ္ဍကော ထေယ္ယသံဝာသကံ။
Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍako theyyasaṃvāsakaṃ;
တိတ္ထိယာ တိရစ္ဆာနဂတံ၊ မာတု ပိတု စ ဃာတကံ။
Titthiyā tiracchānagataṃ, mātu pitu ca ghātakaṃ.
အရဟံ ဘိက္ခုနီဒူသိ၊ ဘေဒကံ လောဟိတုပ္ပာဒံ။
Arahaṃ bhikkhunīdūsi, bhedakaṃ lohituppādaṃ;
ဗ္ယဉ္ဇနံ နာနာသံဝာသံ၊ နာနာသီမာယ ဣဒ္ဓိယာ။
Byañjanaṃ nānāsaṃvāsaṃ, nānāsīmāya iddhiyā.
ယသ္သ သင္ဃော ကရေ ကမ္မံ၊ ဟောန္တေတေ စတုဝီသတိ။
Yassa saṅgho kare kammaṃ, hontete catuvīsati;
သမ္ဗုဒ္ဓေန ပဋိက္ခိတ္တာ၊ န ဟေတေ ဂဏပူရကာ။
Sambuddhena paṭikkhittā, na hete gaṇapūrakā.
ပာရိဝာသိကစတုတ္ထော၊ ပရိဝာသံ ဒဒေယ္ယ ဝာ။
Pārivāsikacatuttho, parivāsaṃ dadeyya vā;
မူလာ မာနတ္တမဗ္ဘေယ္ယ၊ အကမ္မံ န စ ကရဏံ။
Mūlā mānattamabbheyya, akammaṃ na ca karaṇaṃ.
မူလာ အရဟမာနတ္တာ၊ အဗ္ဘာနာရဟမေဝ စ။
Mūlā arahamānattā, abbhānārahameva ca;
န ကမ္မကာရကာ ပဉ္စ၊ သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတာ။
Na kammakārakā pañca, sambuddhena pakāsitā.
ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ စ၊ သာမဏေရော သာမဏေရိကာ။
Bhikkhunī sikkhamānā ca, sāmaṇero sāmaṇerikā;
ပစ္စက္ခန္တိမဥမ္မတ္တာ၊ ခိတ္တာဝေဒနဒသ္သနေ။
Paccakkhantimaummattā, khittāvedanadassane.
နာနာသံဝာသကာ သီမာ၊ ဝေဟာသံ ယသ္သ ကမ္မ စ။
Nānāsaṃvāsakā sīmā, vehāsaṃ yassa kamma ca.
အဋ္ဌာရသန္နမေတေသံ၊ ပဋိက္ကောသံ န ရုဟတိ။
Aṭṭhārasannametesaṃ, paṭikkosaṃ na ruhati;
ဘိက္ခုသ္သ ပကတတ္တသ္သ၊ ရုဟတိ ပဋိက္ကောသနာ။
Bhikkhussa pakatattassa, ruhati paṭikkosanā.
သုဒ္ဓသ္သ ဒုန္နိသာရိတော၊ ဗာလော ဟိ သုနိသ္သာရိတော။
Suddhassa dunnisārito, bālo hi sunissārito;
ပဏ္ဍကော ထေယ္ယသံဝာသော၊ ပက္ကန္တော တိရစ္ဆာနဂတော။
Paṇḍako theyyasaṃvāso, pakkanto tiracchānagato.
မာတု ပိတု အရဟန္တ၊ ဒူသကော သင္ဃဘေဒကော။
Mātu pitu arahanta, dūsako saṅghabhedako;
လောဟိတုပ္ပာဒကော စေဝ၊ ဥဘတောဗ္ယဉ္ဇနော စ ယော။
Lohituppādako ceva, ubhatobyañjano ca yo.
ဧကာဒသန္နံ ဧတေသံ၊ ဩသာရဏံ န ယုဇ္ဇတိ။
Ekādasannaṃ etesaṃ, osāraṇaṃ na yujjati;
ဟတ္ထပာဒံ တဒုဘယံ၊ ကဏ္ဏနာသံ တဒူဘယံ။
Hatthapādaṃ tadubhayaṃ, kaṇṇanāsaṃ tadūbhayaṃ.
အင္ဂုလိ အဠကဏ္ဍရံ၊ ဖဏံ ခုဇ္ဇော စ ဝာမနော။
Aṅguli aḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjo ca vāmano;
ဂဏ္ဍီ လက္ခဏကသာ၊ စ လိခိတကော စ သီပဒီ။
Gaṇḍī lakkhaṇakasā, ca likhitako ca sīpadī.
ပာပာ ပရိသကာဏော စ၊ ကုဏီ ခဉ္ဇော ဟတောပိ စ။
Pāpā parisakāṇo ca, kuṇī khañjo hatopi ca;
ဣရိယာပထဒုဗ္ဗလော၊ အန္ဓော မူဂော စ ဗဓိရော။
Iriyāpathadubbalo, andho mūgo ca badhiro.
အန္ဓမူဂန္ဓဗဓိရော မူဂဗဓိရမေဝ စ။
Andhamūgandhabadhiro mūgabadhirameva ca;
အန္ဓမူဂဗဓိရော စ၊ ဒ္ဝတ္တိံသေတေ အနူနကာ။
Andhamūgabadhiro ca, dvattiṃsete anūnakā.
တေသံ ဩသာရဏံ ဟောတိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတံ။
Tesaṃ osāraṇaṃ hoti, sambuddhena pakāsitaṃ;
ဒဋ္ဌဗ္ဗာ ပဋိကာတဗ္ဗာ၊ နိသ္သဇ္ဇေတာ န ဝိဇ္ဇတိ။
Daṭṭhabbā paṭikātabbā, nissajjetā na vijjati.
တသ္သ ဥက္ခေပနာ ကမ္မာ၊ သတ္တ ဟောန္တိ အဓမ္မိကာ။
Tassa ukkhepanā kammā, satta honti adhammikā;
အာပန္နံ အနုဝတ္တန္တံ၊ သတ္တ တေပိ အဓမ္မိကာ။
Āpannaṃ anuvattantaṃ, satta tepi adhammikā.
အာပန္နံ နာနုဝတ္တန္တံ၊ သတ္တ ကမ္မာ သုဓမ္မိကာ။
Āpannaṃ nānuvattantaṃ, satta kammā sudhammikā;
သမ္မုခာ ပဋိပုစ္ဆာ စ၊ ပဋိညာယ စ ကာရဏာ။
Sammukhā paṭipucchā ca, paṭiññāya ca kāraṇā.
သတိ အမူဠ္ဟပာပိကာ၊ တဇ္ဇနီနိယသ္သေန စ။
Sati amūḷhapāpikā, tajjanīniyassena ca;
ပဗ္ဗာဇနီယ ပဋိသာရော၊ ဥက္ခေပပရိဝာသ စ။
Pabbājanīya paṭisāro, ukkhepaparivāsa ca.
မူလာ မာနတ္တအဗ္ဘာနာ၊ တထေဝ ဥပသမ္ပဒာ။
Mūlā mānattaabbhānā, tatheva upasampadā;
အညံ ကရေယ္ယ အညသ္သ၊ သောဠသေတေ အဓမ္မိကာ။
Aññaṃ kareyya aññassa, soḷasete adhammikā.
တံ တံ ကရေယ္ယ တံ တသ္သ၊ သောဠသေတေ သုဓမ္မိကာ။
Taṃ taṃ kareyya taṃ tassa, soḷasete sudhammikā;
ပစ္စာရောပေယ္ယ အညညံ၊ သောဠသေတေ အဓမ္မိကာ။
Paccāropeyya aññaññaṃ, soḷasete adhammikā.
ဧကေကမူလကံ စက္ကံ၊ ‘‘အဓမ္မ’’န္တိ ဇိနောဗ္ရ္ဝိ။
Ekekamūlakaṃ cakkaṃ, ‘‘adhamma’’nti jinobrvi.
အကာသိ တဇ္ဇနီယံ ကမ္မံ၊ သင္ဃော ဘဏ္ဍနကာရကော။
Akāsi tajjanīyaṃ kammaṃ, saṅgho bhaṇḍanakārako;
အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ၊ အညံ အာဝာသံ ဂစ္ဆိ သော။
Adhammena vaggakammaṃ, aññaṃ āvāsaṃ gacchi so.
တတ္ထာဓမ္မေန သမဂ္ဂာ၊ တသ္သ တဇ္ဇနီယံ ကရုံ။
Tatthādhammena samaggā, tassa tajjanīyaṃ karuṃ;
အညတ္ထ ဝဂ္ဂာဓမ္မေန၊ တသ္သ တဇ္ဇနီယံ ကရုံ။
Aññattha vaggādhammena, tassa tajjanīyaṃ karuṃ.
ပတိရူပေန ဝဂ္ဂာပိ၊ သမဂ္ဂာပိ တထာ ကရုံ။
Patirūpena vaggāpi, samaggāpi tathā karuṃ;
အဓမ္မေန သမဂ္ဂာ စ၊ ဓမ္မေန ဝဂ္ဂမေဝ စ။
Adhammena samaggā ca, dhammena vaggameva ca.
ပတိရူပကေန ဝဂ္ဂာ စ၊ သမဂ္ဂာ စ ဣမေ ပဒာ။
Patirūpakena vaggā ca, samaggā ca ime padā;
ဧကေကမူလကံ ကတ္ဝာ၊ စက္ကံ ဗန္ဓေ ဝိစက္ခဏော။
Ekekamūlakaṃ katvā, cakkaṃ bandhe vicakkhaṇo.
ဗာလာ ဗ္ယတ္တသ္သ နိယသ္သံ၊ ပဗ္ဗာဇေ ကုလဒူသကံ။
Bālā byattassa niyassaṃ, pabbāje kuladūsakaṃ;
ပဋိသာရဏီယံ ကမ္မံ၊ ကရေ အက္ကောသကသ္သ စ။
Paṭisāraṇīyaṃ kammaṃ, kare akkosakassa ca.
အဒသ္သနာပ္ပဋိကမ္မေ ၊ ယော စ ဒိဋ္ဌိံ န နိသ္သဇ္ဇေ။
Adassanāppaṭikamme , yo ca diṭṭhiṃ na nissajje;
တေသံ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ၊ သတ္ထဝာဟေန ဘာသိတံ။
Tesaṃ ukkhepanīyakammaṃ, satthavāhena bhāsitaṃ.
ပသ္သဒ္ဓိ တေသံ ကမ္မာနံ၊ ဟေဋ္ဌာ ကမ္မနယေန စ။
Passaddhi tesaṃ kammānaṃ, heṭṭhā kammanayena ca;
တသ္မိံ တသ္မိံ တု ကမ္မေသု၊ တတ္ရဋ္ဌော စ ဝိဝဒတိ။
Tasmiṃ tasmiṃ tu kammesu, tatraṭṭho ca vivadati.
အကတံ ဒုက္ကဋဉ္စေဝ၊ ပုနကာတဗ္ဗကန္တိ စ။
Akataṃ dukkaṭañceva, punakātabbakanti ca;
ကမ္မေ ပသ္သဒ္ဓိယာ စာပိ၊ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မဝာဒိနော။
Kamme passaddhiyā cāpi, te bhikkhū dhammavādino.
ဝိပတ္တိဗ္ယာဓိတေ ဒိသ္ဝာ၊ ကမ္မပ္ပတ္တေ မဟာမုနိ။
Vipattibyādhite disvā, kammappatte mahāmuni;
ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိမက္ခာသိ၊ သလ္လကတ္တောဝ ဩသဓန္တိ။
Paṭippassaddhimakkhāsi, sallakattova osadhanti.
ဣမမ္ဟိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူနိ ဆတ္တိံသာတိ။
Imamhi khandhake vatthūni chattiṃsāti.
စမ္ပေယ္ယက္ခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။
Campeyyakkhandhako niṭṭhito.
Footnotes: