Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi

    ၂၇၀. တသ္သုဒ္ဒာနံ

    270. Tassuddānaṃ

    စမ္ပာယံ ဘဂဝာ အာသိ၊ ဝတ္ထု ဝာသဘဂာမကေ။

    Campāyaṃ bhagavā āsi, vatthu vāsabhagāmake;

    အာဂန္တုကာနမုသ္သုက္ကံ၊ အကာသိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကေ 1

    Āgantukānamussukkaṃ, akāsi icchitabbake 2.

    ပကတညုနောတိ ဉတ္ဝာ၊ ဥသ္သုက္ကံ န ကရီ တဒာ။

    Pakataññunoti ñatvā, ussukkaṃ na karī tadā;

    ဥက္ခိတ္တော န ကရောတီတိ၊ သာဂမာ ဇိနသန္တိကေ။

    Ukkhitto na karotīti, sāgamā jinasantike.

    အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ၊ သမဂ္ဂံ အဓမ္မေန စ။

    Adhammena vaggakammaṃ, samaggaṃ adhammena ca;

    ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မဉ္စ၊ ပတိရူပကေန ဝဂ္ဂိကံ။

    Dhammena vaggakammañca, patirūpakena vaggikaṃ.

    ပတိရူပကေန သမဂ္ဂံ၊ ဧကော ဥက္ခိပတေကကံ။

    Patirūpakena samaggaṃ, eko ukkhipatekakaṃ;

    ဧကော စ ဒ္ဝေ သမ္ဗဟုလေ၊ သင္ဃံ ဥက္ခိပတေကကော။

    Eko ca dve sambahule, saṅghaṃ ukkhipatekako.

    ဒုဝေပိ သမ္ဗဟုလာပိ၊ သင္ဃော သင္ဃဉ္စ ဥက္ခိပိ။

    Duvepi sambahulāpi, saṅgho saṅghañca ukkhipi;

    သဗ္ဗညုပဝရော သုတ္ဝာ၊ အဓမ္မန္တိ ပဋိက္ခိပိ။

    Sabbaññupavaro sutvā, adhammanti paṭikkhipi.

    ဉတ္တိဝိပန္နံ ယံ ကမ္မံ၊ သမ္ပန္နံ အနုသာဝနံ။

    Ñattivipannaṃ yaṃ kammaṃ, sampannaṃ anusāvanaṃ;

    အနုသ္သာဝနဝိပန္နံ၊ သမ္ပန္နံ ဉတ္တိယာ စ ယံ။

    Anussāvanavipannaṃ, sampannaṃ ñattiyā ca yaṃ.

    ဥဘယေန ဝိပန္နဉ္စ၊ အညတ္ရ ဓမ္မမေဝ စ။

    Ubhayena vipannañca, aññatra dhammameva ca;

    ဝိနယာ သတ္ထု ပဋိကုဋ္ဌံ၊ ကုပ္ပံ အဋ္ဌာနာရဟိကံ။

    Vinayā satthu paṭikuṭṭhaṃ, kuppaṃ aṭṭhānārahikaṃ.

    အဓမ္မဝဂ္ဂံ သမဂ္ဂံ၊ ဓမ္မ ပတိရူပာနိ ယေ ဒုဝေ။

    Adhammavaggaṃ samaggaṃ, dhamma patirūpāni ye duve;

    ဓမ္မေနေဝ စ သာမဂ္ဂိံ၊ အနုညာသိ တထာဂတော။

    Dhammeneva ca sāmaggiṃ, anuññāsi tathāgato.

    စတုဝဂ္ဂော ပဉ္စဝဂ္ဂော၊ ဒသဝဂ္ဂော စ ဝီသတိ။

    Catuvaggo pañcavaggo, dasavaggo ca vīsati;

    ပရောဝီသတိဝဂ္ဂော စ 3၊ သင္ဃော ပဉ္စဝိဓော တထာ။

    Parovīsativaggo ca 4, saṅgho pañcavidho tathā.

    ဌပေတ္ဝာ ဥပသမ္ပဒံ၊ ယဉ္စ ကမ္မံ ပဝာရဏံ။

    Ṭhapetvā upasampadaṃ, yañca kammaṃ pavāraṇaṃ;

    အဗ္ဘာနကမ္မေန သဟ၊ စတုဝဂ္ဂေဟိ ကမ္မိကော။

    Abbhānakammena saha, catuvaggehi kammiko.

    ဒုဝေ ကမ္မေ ဌပေတ္ဝာန၊ မဇ္ဈဒေသူပသမ္ပဒံ။

    Duve kamme ṭhapetvāna, majjhadesūpasampadaṃ;

    အဗ္ဘာနံ ပဉ္စဝဂ္ဂိကော၊ သဗ္ဗကမ္မေသု ကမ္မိကော။

    Abbhānaṃ pañcavaggiko, sabbakammesu kammiko.

    အဗ္ဘာနေကံ ဌပေတ္ဝာန၊ ယေ ဘိက္ခူ ဒသဝဂ္ဂိကာ။

    Abbhānekaṃ ṭhapetvāna, ye bhikkhū dasavaggikā;

    သဗ္ဗကမ္မကရော သင္ဃော၊ ဝီသော သဗ္ဗတ္ထ ကမ္မိကော။

    Sabbakammakaro saṅgho, vīso sabbattha kammiko.

    ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ၊ စ သာမဏေရော သာမဏေရီ။

    Bhikkhunī sikkhamānā, ca sāmaṇero sāmaṇerī;

    ပစ္စက္ခာတန္တိမဝတ္ထူ၊ ဥက္ခိတ္တာပတ္တိဒသ္သနေ။

    Paccakkhātantimavatthū, ukkhittāpattidassane.

    အပ္ပဋိကမ္မေ ဒိဋ္ဌိယာ၊ ပဏ္ဍကော ထေယ္ယသံဝာသကံ။

    Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍako theyyasaṃvāsakaṃ;

    တိတ္ထိယာ တိရစ္ဆာနဂတံ၊ မာတု ပိတု စ ဃာတကံ။

    Titthiyā tiracchānagataṃ, mātu pitu ca ghātakaṃ.

    အရဟံ ဘိက္ခုနီဒူသိ၊ ဘေဒကံ လောဟိတုပ္ပာဒံ။

    Arahaṃ bhikkhunīdūsi, bhedakaṃ lohituppādaṃ;

    ဗ္ယဉ္ဇနံ နာနာသံဝာသံ၊ နာနာသီမာယ ဣဒ္ဓိယာ။

    Byañjanaṃ nānāsaṃvāsaṃ, nānāsīmāya iddhiyā.

    ယသ္သ သင္ဃော ကရေ ကမ္မံ၊ ဟောန္တေတေ စတုဝီသတိ။

    Yassa saṅgho kare kammaṃ, hontete catuvīsati;

    သမ္ဗုဒ္ဓေန ပဋိက္ခိတ္တာ၊ န ဟေတေ ဂဏပူရကာ။

    Sambuddhena paṭikkhittā, na hete gaṇapūrakā.

    ပာရိဝာသိကစတုတ္ထော၊ ပရိဝာသံ ဒဒေယ္ယ ဝာ။

    Pārivāsikacatuttho, parivāsaṃ dadeyya vā;

    မူလာ မာနတ္တမဗ္ဘေယ္ယ၊ အကမ္မံ န စ ကရဏံ။

    Mūlā mānattamabbheyya, akammaṃ na ca karaṇaṃ.

    မူလာ အရဟမာနတ္တာ၊ အဗ္ဘာနာရဟမေဝ စ။

    Mūlā arahamānattā, abbhānārahameva ca;

    န ကမ္မကာရကာ ပဉ္စ၊ သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတာ။

    Na kammakārakā pañca, sambuddhena pakāsitā.

    ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ စ၊ သာမဏေရော သာမဏေရိကာ။

    Bhikkhunī sikkhamānā ca, sāmaṇero sāmaṇerikā;

    ပစ္စက္ခန္တိမဥမ္မတ္တာ၊ ခိတ္တာဝေဒနဒသ္သနေ။

    Paccakkhantimaummattā, khittāvedanadassane.

    အပ္ပဋိကမ္မေ ဒိဋ္ဌိယာ၊ ပဏ္ဍကာပိ စ ဗ္ယဉ္ဇနာ 5

    Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍakāpi ca byañjanā 6;

    နာနာသံဝာသကာ သီမာ၊ ဝေဟာသံ ယသ္သ ကမ္မ စ။

    Nānāsaṃvāsakā sīmā, vehāsaṃ yassa kamma ca.

    အဋ္ဌာရသန္နမေတေသံ၊ ပဋိက္ကောသံ န ရုဟတိ။

    Aṭṭhārasannametesaṃ, paṭikkosaṃ na ruhati;

    ဘိက္ခုသ္သ ပကတတ္တသ္သ၊ ရုဟတိ ပဋိက္ကောသနာ။

    Bhikkhussa pakatattassa, ruhati paṭikkosanā.

    သုဒ္ဓသ္သ ဒုန္နိသာရိတော၊ ဗာလော ဟိ သုနိသ္သာရိတော။

    Suddhassa dunnisārito, bālo hi sunissārito;

    ပဏ္ဍကော ထေယ္ယသံဝာသော၊ ပက္ကန္တော တိရစ္ဆာနဂတော။

    Paṇḍako theyyasaṃvāso, pakkanto tiracchānagato.

    မာတု ပိတု အရဟန္တ၊ ဒူသကော သင္ဃဘေဒကော။

    Mātu pitu arahanta, dūsako saṅghabhedako;

    လောဟိတုပ္ပာဒကော စေဝ၊ ဥဘတောဗ္ယဉ္ဇနော စ ယော။

    Lohituppādako ceva, ubhatobyañjano ca yo.

    ဧကာဒသန္နံ ဧတေသံ၊ ဩသာရဏံ န ယုဇ္ဇတိ။

    Ekādasannaṃ etesaṃ, osāraṇaṃ na yujjati;

    ဟတ္ထပာဒံ တဒုဘယံ၊ ကဏ္ဏနာသံ တဒူဘယံ။

    Hatthapādaṃ tadubhayaṃ, kaṇṇanāsaṃ tadūbhayaṃ.

    အင္ဂုလိ အဠကဏ္ဍရံ၊ ဖဏံ ခုဇ္ဇော စ ဝာမနော။

    Aṅguli aḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjo ca vāmano;

    ဂဏ္ဍီ လက္ခဏကသာ၊ စ လိခိတကော စ သီပဒီ။

    Gaṇḍī lakkhaṇakasā, ca likhitako ca sīpadī.

    ပာပာ ပရိသကာဏော စ၊ ကုဏီ ခဉ္ဇော ဟတောပိ စ။

    Pāpā parisakāṇo ca, kuṇī khañjo hatopi ca;

    ဣရိယာပထဒုဗ္ဗလော၊ အန္ဓော မူဂော စ ဗဓိရော။

    Iriyāpathadubbalo, andho mūgo ca badhiro.

    အန္ဓမူဂန္ဓဗဓိရော မူဂဗဓိရမေဝ စ။

    Andhamūgandhabadhiro mūgabadhirameva ca;

    အန္ဓမူဂဗဓိရော စ၊ ဒ္ဝတ္တိံသေတေ အနူနကာ။

    Andhamūgabadhiro ca, dvattiṃsete anūnakā.

    တေသံ ဩသာရဏံ ဟောတိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတံ။

    Tesaṃ osāraṇaṃ hoti, sambuddhena pakāsitaṃ;

    ဒဋ္ဌဗ္ဗာ ပဋိကာတဗ္ဗာ၊ နိသ္သဇ္ဇေတာ န ဝိဇ္ဇတိ။

    Daṭṭhabbā paṭikātabbā, nissajjetā na vijjati.

    တသ္သ ဥက္ခေပနာ ကမ္မာ၊ သတ္တ ဟောန္တိ အဓမ္မိကာ။

    Tassa ukkhepanā kammā, satta honti adhammikā;

    အာပန္နံ အနုဝတ္တန္တံ၊ သတ္တ တေပိ အဓမ္မိကာ။

    Āpannaṃ anuvattantaṃ, satta tepi adhammikā.

    အာပန္နံ နာနုဝတ္တန္တံ၊ သတ္တ ကမ္မာ သုဓမ္မိကာ။

    Āpannaṃ nānuvattantaṃ, satta kammā sudhammikā;

    သမ္မုခာ ပဋိပုစ္ဆာ စ၊ ပဋိညာယ စ ကာရဏာ။

    Sammukhā paṭipucchā ca, paṭiññāya ca kāraṇā.

    သတိ အမူဠ္ဟပာပိကာ၊ တဇ္ဇနီနိယသ္သေန စ။

    Sati amūḷhapāpikā, tajjanīniyassena ca;

    ပဗ္ဗာဇနီယ ပဋိသာရော၊ ဥက္ခေပပရိဝာသ စ။

    Pabbājanīya paṭisāro, ukkhepaparivāsa ca.

    မူလာ မာနတ္တအဗ္ဘာနာ၊ တထေဝ ဥပသမ္ပဒာ။

    Mūlā mānattaabbhānā, tatheva upasampadā;

    အညံ ကရေယ္ယ အညသ္သ၊ သောဠသေတေ အဓမ္မိကာ။

    Aññaṃ kareyya aññassa, soḷasete adhammikā.

    တံ တံ ကရေယ္ယ တံ တသ္သ၊ သောဠသေတေ သုဓမ္မိကာ။

    Taṃ taṃ kareyya taṃ tassa, soḷasete sudhammikā;

    ပစ္စာရောပေယ္ယ အညညံ၊ သောဠသေတေ အဓမ္မိကာ။

    Paccāropeyya aññaññaṃ, soḷasete adhammikā.

    ဒ္ဝေ ဒ္ဝေ တမ္မူလကံ တသ္သ 7၊ တေပိ သောဠသ ဓမ္မိကာ။

    Dve dve tammūlakaṃ tassa 8, tepi soḷasa dhammikā;

    ဧကေကမူလကံ စက္ကံ၊ ‘‘အဓမ္မ’’န္တိ ဇိနောဗ္ရ္ဝိ။

    Ekekamūlakaṃ cakkaṃ, ‘‘adhamma’’nti jinobrvi.

    အကာသိ တဇ္ဇနီယံ ကမ္မံ၊ သင္ဃော ဘဏ္ဍနကာရကော။

    Akāsi tajjanīyaṃ kammaṃ, saṅgho bhaṇḍanakārako;

    အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ၊ အညံ အာဝာသံ ဂစ္ဆိ သော။

    Adhammena vaggakammaṃ, aññaṃ āvāsaṃ gacchi so.

    တတ္ထာဓမ္မေန သမဂ္ဂာ၊ တသ္သ တဇ္ဇနီယံ ကရုံ။

    Tatthādhammena samaggā, tassa tajjanīyaṃ karuṃ;

    အညတ္ထ ဝဂ္ဂာဓမ္မေန၊ တသ္သ တဇ္ဇနီယံ ကရုံ။

    Aññattha vaggādhammena, tassa tajjanīyaṃ karuṃ.

    ပတိရူပေန ဝဂ္ဂာပိ၊ သမဂ္ဂာပိ တထာ ကရုံ။

    Patirūpena vaggāpi, samaggāpi tathā karuṃ;

    အဓမ္မေန သမဂ္ဂာ စ၊ ဓမ္မေန ဝဂ္ဂမေဝ စ။

    Adhammena samaggā ca, dhammena vaggameva ca.

    ပတိရူပကေန ဝဂ္ဂာ စ၊ သမဂ္ဂာ စ ဣမေ ပဒာ။

    Patirūpakena vaggā ca, samaggā ca ime padā;

    ဧကေကမူလကံ ကတ္ဝာ၊ စက္ကံ ဗန္ဓေ ဝိစက္ခဏော။

    Ekekamūlakaṃ katvā, cakkaṃ bandhe vicakkhaṇo.

    ဗာလာ ဗ္ယတ္တသ္သ နိယသ္သံ၊ ပဗ္ဗာဇေ ကုလဒူသကံ။

    Bālā byattassa niyassaṃ, pabbāje kuladūsakaṃ;

    ပဋိသာရဏီယံ ကမ္မံ၊ ကရေ အက္ကောသကသ္သ စ။

    Paṭisāraṇīyaṃ kammaṃ, kare akkosakassa ca.

    အဒသ္သနာပ္ပဋိကမ္မေ ၊ ယော စ ဒိဋ္ဌိံ န နိသ္သဇ္ဇေ။

    Adassanāppaṭikamme , yo ca diṭṭhiṃ na nissajje;

    တေသံ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ၊ သတ္ထဝာဟေန ဘာသိတံ။

    Tesaṃ ukkhepanīyakammaṃ, satthavāhena bhāsitaṃ.

    ဥပရိ နယကမ္မာနံ 9 ပညော တဇ္ဇနီယံ နယေ။

    Upari nayakammānaṃ 10 pañño tajjanīyaṃ naye;

    တေသံယေဝ အနုလောမံ၊ သမ္မာ ဝတ္တတိ ယာစိတေ 11

    Tesaṃyeva anulomaṃ, sammā vattati yācite 12.

    ပသ္သဒ္ဓိ တေသံ ကမ္မာနံ၊ ဟေဋ္ဌာ ကမ္မနယေန စ။

    Passaddhi tesaṃ kammānaṃ, heṭṭhā kammanayena ca;

    တသ္မိံ တသ္မိံ တု ကမ္မေသု၊ တတ္ရဋ္ဌော စ ဝိဝဒတိ။

    Tasmiṃ tasmiṃ tu kammesu, tatraṭṭho ca vivadati.

    အကတံ ဒုက္ကဋဉ္စေဝ၊ ပုနကာတဗ္ဗကန္တိ စ။

    Akataṃ dukkaṭañceva, punakātabbakanti ca;

    ကမ္မေ ပသ္သဒ္ဓိယာ စာပိ၊ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မဝာဒိနော။

    Kamme passaddhiyā cāpi, te bhikkhū dhammavādino.

    ဝိပတ္တိဗ္ယာဓိတေ ဒိသ္ဝာ၊ ကမ္မပ္ပတ္တေ မဟာမုနိ။

    Vipattibyādhite disvā, kammappatte mahāmuni;

    ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိမက္ခာသိ၊ သလ္လကတ္တောဝ ဩသဓန္တိ။

    Paṭippassaddhimakkhāsi, sallakattova osadhanti.

    ဣမမ္ဟိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူနိ ဆတ္တိံသာတိ။

    Imamhi khandhake vatthūni chattiṃsāti.

    စမ္ပေယ္ယက္ခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။

    Campeyyakkhandhako niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. ဣစ္ဆိတဗ္ဗကော (က.)
    2. icchitabbako (ka.)
    3. အတိရေကဝီသတိဝဂ္ဂော (သ္ယာ.)
    4. atirekavīsativaggo (syā.)
    5. ဣတော ပရံ သ္ယာမမူလေ ဒိယဍ္ဎဂာထာဟိ အဘဗ္ဗပုဂ္ဂလာ သမတ္တံ ဒသ္သိတာ
    6. ito paraṃ syāmamūle diyaḍḍhagāthāhi abhabbapuggalā samattaṃ dassitā
    7. ဒ္ဝေ ဒ္ဝေ မူလာ ကတာ ကသ္သ (သ္ယာ.)၊ ဒောဒောတမူလကန္တသ္သ (က.)
    8. dve dve mūlā katā kassa (syā.), dodotamūlakantassa (ka.)
    9. ဥပဝိနယကမ္မာနံ (သ္ယာ.)၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မာနံ (က.)
    10. upavinayakammānaṃ (syā.), ukkhepanīyakammānaṃ (ka.)
    11. ယာစတိ (သ္ယာ.)၊ ယာစိတော (သီ.)
    12. yācati (syā.), yācito (sī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact