| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၃. ပရိဗ္ဗာဇကဝဂ္ဂော
3. Paribbājakavaggo
၁. တေဝိဇ္ဇဝစ္ဆသုတ္တံ
1. Tevijjavacchasuttaṃ
၁၈၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ တေန ခော ပန သမယေန ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဧကပုဏ္ဍရီကေ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ ပဋိဝသတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ဝေသာလိံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိပ္ပဂော ခော တာဝ ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ; ယံနူနာဟံ ယေန ဧကပုဏ္ဍရီကော ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော ယေန ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ယေန ဧကပုဏ္ဍရီကော ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော ယေန ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတု ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ။ သ္ဝာဂတံ 1, ဘန္တေ, ဘဂဝတော။ စိရသ္သံ ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဣမံ ပရိယာယမကာသိ ယဒိဒံ ဣဓာဂမနာယ။ နိသီဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ အာသနေ။ ဝစ္ဆဂောတ္တောပိ ခော ပရိဗ္ဗာဇကော အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သုတံ မေတံ, ဘန္တေ – ‘သမဏော ဂောတမော သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ, အပရိသေ+သံ ဉာဏဒသ္သနံ ပဋိဇာနာတိ, စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တသ္သ စ ဇာဂရသ္သ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ။ ယေ တေ, ဘန္တေ, ဧဝမာဟံသု – ‘သမဏော ဂောတမော သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ, အပရိသေသံ ဉာဏဒသ္သနံ ပဋိဇာနာတိ, စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တသ္သ စ ဇာဂရသ္သ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ, ကစ္စိ တေ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဝုတ္တဝာဒိနော, န စ ဘဂဝန္တံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခန္တိ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရောန္တိ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုဝာဒော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆတီ’’တိ? ‘‘ယေ တေ, ဝစ္ဆ, ဧဝမာဟံသု – ‘သမဏော ဂောတမော သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ, အပရိသေသံ ဉာဏဒသ္သနံ ပဋိဇာနာတိ, စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တသ္သ စ ဇာဂရသ္သ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ, န မေ တေ ဝုတ္တဝာဒိနော, အဗ္ဘာစိက္ခန္တိ စ ပန မံ အသတာ အဘူတေနာ’’တိ။
185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena vacchagotto paribbājako ekapuṇḍarīke paribbājakārāme paṭivasati. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva vesāliyaṃ piṇḍāya carituṃ; yaṃnūnāhaṃ yena ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo yena vacchagotto paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā yena ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo yena vacchagotto paribbājako tenupasaṅkami. Addasā kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ 2, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Vacchagottopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparise+saṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī’’ti? ‘‘Ye te, vaccha, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, na me te vuttavādino, abbhācikkhanti ca pana maṃ asatā abhūtenā’’ti.
၁၈၆. ‘‘ကထံ ဗ္ယာကရမာနာ ပန မယံ, ဘန္တေ, ဝုတ္တဝာဒိနော စေဝ ဘဂဝတော အသ္သာမ, န စ ဘဂဝန္တံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယာမ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယာမ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုဝာဒော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ?
186. ‘‘Kathaṃ byākaramānā pana mayaṃ, bhante, vuttavādino ceva bhagavato assāma, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?
‘‘‘တေဝိဇ္ဇော သမဏော ဂောတမော’တိ ခော, ဝစ္ဆ, ဗ္ယာကရမာနော ဝုတ္တဝာဒီ စေဝ မေ အသ္သ, န စ မံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုဝာဒော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယ။ အဟဉ္ဟိ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမိ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရာမိ, သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရာမိ။ အဟဉ္ဟိ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ။ပေ.။ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ။ အဟဉ္ဟိ, ဝစ္ဆ, အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။
‘‘‘Tevijjo samaṇo gotamo’ti kho, vaccha, byākaramāno vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya. Ahañhi, vaccha, yāvadeva ākaṅkhāmi anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi. Ahañhi, vaccha, yāvadeva ākaṅkhāmi dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāmi. Ahañhi, vaccha, āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmi.
‘‘‘တေဝိဇ္ဇော သမဏော ဂောတမော’တိ ခော, ဝစ္ဆ, ဗ္ယာကရမာနော ဝုတ္တဝာဒီ စေဝ မေ အသ္သ, န စ မံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုဝာဒော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ။
‘‘‘Tevijjo samaṇo gotamo’ti kho, vaccha, byākaramāno vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အတ္ထိ နု ခော, ဘော ဂောတမ, ကောစိ ဂိဟီ ဂိဟိသံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ကာယသ္သ ဘေဒာ ဒုက္ခသ္သန္တကရော’’တိ? ‘‘နတ္ထိ ခော, ဝစ္ဆ, ကောစိ ဂိဟီ ဂိဟိသံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ကာယသ္သ ဘေဒာ ဒုက္ခသ္သန္တကရော’’တိ။
Evaṃ vutte, vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bho gotama, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti? ‘‘Natthi kho, vaccha, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti.
‘‘အတ္ထိ ပန, ဘော ဂောတမ, ကောစိ ဂိဟီ ဂိဟိသံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ကာယသ္သ ဘေဒာ သဂ္ဂူပဂော’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယေ ဂိဟီ ဂိဟိသံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ကာယသ္သ ဘေဒာ သဂ္ဂူပဂာ’’တိ 3။
‘‘Atthi pana, bho gotama, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā saggūpago’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova ye gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā saggūpagā’’ti 4.
‘‘အတ္ထိ နု ခော, ဘော ဂောတမ, ကောစိ အာဇီဝကော 5 ကာယသ္သ ဘေဒာ ဒုက္ခသ္သန္တကရော’’တိ? ‘‘နတ္ထိ ခော, ဝစ္ဆ, ကောစိ အာဇီဝကော ကာယသ္သ ဘေဒာ ဒုက္ခသ္သန္တကရော’’တိ။
‘‘Atthi nu kho, bho gotama, koci ājīvako 6 kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti? ‘‘Natthi kho, vaccha, koci ājīvako kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti.
‘‘အတ္ထိ ပန, ဘော ဂောတမ, ကောစိ အာဇီဝကော ကာယသ္သ ဘေဒာ သဂ္ဂူပဂော’’တိ? ‘‘ဣတော ခော သော, ဝစ္ဆ, ဧကနဝုတော ကပ္ပော 7 ယမဟံ အနုသ္သရာမိ, နာဘိဇာနာမိ ကဉ္စိ အာဇီဝကံ သဂ္ဂူပဂံ အညတ္ရ ဧကေန; သောပာသိ ကမ္မဝာဒီ ကိရိယဝာဒီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ သန္တေ, ဘော ဂောတမ, သုညံ အဒုံ တိတ္ထာယတနံ အန္တမသော သဂ္ဂူပဂေနပီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဝစ္ဆ, သုညံ အဒုံ တိတ္ထာယတနံ အန္တမသော သဂ္ဂူပဂေနပီ’’တိ။
‘‘Atthi pana, bho gotama, koci ājīvako kāyassa bhedā saggūpago’’ti? ‘‘Ito kho so, vaccha, ekanavuto kappo 8 yamahaṃ anussarāmi, nābhijānāmi kañci ājīvakaṃ saggūpagaṃ aññatra ekena; sopāsi kammavādī kiriyavādī’’ti. ‘‘Evaṃ sante, bho gotama, suññaṃ aduṃ titthāyatanaṃ antamaso saggūpagenapī’’ti? ‘‘Evaṃ, vaccha, suññaṃ aduṃ titthāyatanaṃ antamaso saggūpagenapī’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။
Idamavoca bhagavā. Attamano vacchagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
တေဝိဇ္ဇဝစ္ဆသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
Tevijjavacchasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. တေဝိဇ္ဇဝစ္ဆသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁. တေဝိဇ္ဇဝစ္ဆသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
