| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๐. อุทายีสุตฺตํ
10. Udāyīsuttaṃ
๔๐. อถ โข อุทายี 1 พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา …เป.… เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อุทายี พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภวมฺปิ โน โคตโม ยญฺญํ วเณฺณตี’’ติ? ‘‘น โข อหํ, พฺราหฺมณ, สพฺพํ ยญฺญํ วเณฺณมิ; น ปนาหํ, พฺราหฺมณ, สพฺพํ ยญฺญํ น วเณฺณมิฯ ยถารูเป โข, พฺราหฺมณ, ยเญฺญ คาโว หญฺญนฺติ, อเชฬกา หญฺญนฺติ, กุกฺกุฎสูกรา หญฺญนฺติ, วิวิธา ปาณา สงฺฆาตํ อาปชฺชนฺติ; เอวรูปํ โข อหํ, พฺราหฺมณ, สารมฺภํ ยญฺญํ น วเณฺณมิฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวรูปญฺหิ, พฺราหฺมณ, สารมฺภํ ยญฺญํ น อุปสงฺกมนฺติ อรหโนฺต วา อรหตฺตมคฺคํ วา สมาปนฺนาฯ
40. Atha kho udāyī 2 brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā …pe… ekamantaṃ nisinno kho udāyī brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhavampi no gotamo yaññaṃ vaṇṇetī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, sabbaṃ yaññaṃ vaṇṇemi; na panāhaṃ, brāhmaṇa, sabbaṃ yaññaṃ na vaṇṇemi. Yathārūpe kho, brāhmaṇa, yaññe gāvo haññanti, ajeḷakā haññanti, kukkuṭasūkarā haññanti, vividhā pāṇā saṅghātaṃ āpajjanti; evarūpaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, sārambhaṃ yaññaṃ na vaṇṇemi. Taṃ kissa hetu? Evarūpañhi, brāhmaṇa, sārambhaṃ yaññaṃ na upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā.
‘‘ยถารูเป จ โข, พฺราหฺมณ, ยเญฺญ เนว คาโว หญฺญนฺติ, น อเชฬกา หญฺญนฺติ, น กุกฺกุฎสูกรา หญฺญนฺติ, น วิวิธา ปาณา สงฺฆาตํ อาปชฺชนฺติ; เอวรูปํ โข อหํ, พฺราหฺมณ, นิรารมฺภํ ยญฺญํ วเณฺณมิ , ยทิทํ นิจฺจทานํ อนุกุลยญฺญํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวรูปญฺหิ, พฺราหฺมณ, นิรารมฺภํ ยญฺญํ อุปสงฺกมนฺติ อรหโนฺต วา อรหตฺตมคฺคํ วา สมาปนฺนา’’ติฯ
‘‘Yathārūpe ca kho, brāhmaṇa, yaññe neva gāvo haññanti, na ajeḷakā haññanti, na kukkuṭasūkarā haññanti, na vividhā pāṇā saṅghātaṃ āpajjanti; evarūpaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, nirārambhaṃ yaññaṃ vaṇṇemi , yadidaṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ. Taṃ kissa hetu? Evarūpañhi, brāhmaṇa, nirārambhaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā’’ti.
‘‘อภิสงฺขตํ นิรารมฺภํ, ยญฺญํ กาเลน กปฺปิยํ;
‘‘Abhisaṅkhataṃ nirārambhaṃ, yaññaṃ kālena kappiyaṃ;
ตาทิสํ อุปสํยนฺติ, สญฺญตา พฺรหฺมจารโยฯ
Tādisaṃ upasaṃyanti, saññatā brahmacārayo.
‘‘ยเญฺญ วา ยทิ วา สเทฺธ, หพฺยํ 7 กตฺวา ยถารหํ;
‘‘Yaññe vā yadi vā saddhe, habyaṃ 8 katvā yathārahaṃ;
‘‘สุหุตํ สุยิฎฺฐํ สุปฺปตฺตํ 11, ทกฺขิเณเยฺยสุ ยํ กตํ;
‘‘Suhutaṃ suyiṭṭhaṃ suppattaṃ 12, dakkhiṇeyyesu yaṃ kataṃ;
ยโญฺญ จ วิปุโล โหติ, ปสีทนฺติ จ เทวตาฯ
Yañño ca vipulo hoti, pasīdanti ca devatā.
อพฺยาพชฺฌํ สุขํ โลกํ, ปณฺฑิโต อุปปชฺชตี’’ติฯ ทสมํ;
Abyābajjhaṃ sukhaṃ lokaṃ, paṇḍito upapajjatī’’ti. dasamaṃ;
จกฺกวโคฺค จตุโตฺถฯ
Cakkavaggo catuttho.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
จโกฺก สงฺคโห สีโห, ปสาโท วสฺสกาเรน ปญฺจมํ;
Cakko saṅgaho sīho, pasādo vassakārena pañcamaṃ;
โทโณ อปริหานิโย ปติลีโน, อุชฺชโย อุทายินา เต ทสาติฯ
Doṇo aparihāniyo patilīno, ujjayo udāyinā te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. อุทายิสุตฺตวณฺณนา • 10. Udāyisuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑๐. อุทายิสุตฺตวณฺณนา • 10. Udāyisuttavaṇṇanā
