| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. ဥပဇ္ဈာယသုတ္တံ
6. Upajjhāyasuttaṃ
၅၆. အထ ခော အညတရော ဘိက္ခု ယေန သကော ဥပဇ္ဈာယော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သကံ ဥပဇ္ဈာယံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတရဟိ မေ, ဘန္တေ, မဓုရကဇာတော စေဝ ကာယော, ဒိသာ စ မေ န ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ မံ နပ္ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စ မေ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အနဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရာမိ, အတ္ထိ စ မေ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ’’တိ။
56. Atha kho aññataro bhikkhu yena sako upajjhāyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sakaṃ upajjhāyaṃ etadavoca – ‘‘etarahi me, bhante, madhurakajāto ceva kāyo, disā ca me na pakkhāyanti, dhammā ca maṃ nappaṭibhanti, thinamiddhañca me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi, atthi ca me dhammesu vicikicchā’’ti.
အထ ခော သော ဘိက္ခု တံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဘိက္ခုံ အာဒာယ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဧဝမာဟ – ‘ဧတရဟိ မေ, ဘန္တေ, မဓုရကဇာတော စေဝ ကာယော, ဒိသာ စ မံ န ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ မေ နပ္ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စ မေ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အနဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရာမိ, အတ္ထိ စ မေ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ’’’တိ။
Atha kho so bhikkhu taṃ saddhivihārikaṃ bhikkhuṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, bhikkhu evamāha – ‘etarahi me, bhante, madhurakajāto ceva kāyo, disā ca maṃ na pakkhāyanti, dhammā ca me nappaṭibhanti, thinamiddhañca me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi, atthi ca me dhammesu vicikicchā’’’ti.
‘‘ဧဝဉ္ဟေတံ , ဘိက္ခု, ဟောတိ ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒ္ဝာရသ္သ, ဘောဇနေ အမတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တသ္သ, အဝိပသ္သကသ္သ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ, ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနနုယုတ္တသ္သ ဝိဟရတော, ယံ မဓုရကဇာတော စေဝ ကာယော ဟောတိ, ဒိသာ စသ္သ န ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ တံ နပ္ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စသ္သ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အနဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ, ဟောတိ စသ္သ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ။ တသ္မာတိဟ တေ, ဘိက္ခု, ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရော ဘဝိသ္သာမိ, ဘောဇနေ မတ္တညူ, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော, ဝိပသ္သကော ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ, ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနုယုတ္တော ဝိဟရိသ္သာမီ’တိ။ ဧဝဉ္ဟိ တေ, ဘိက္ခု, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။
‘‘Evañhetaṃ , bhikkhu, hoti indriyesu aguttadvārassa, bhojane amattaññuno, jāgariyaṃ ananuyuttassa, avipassakassa kusalānaṃ dhammānaṃ, pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ ananuyuttassa viharato, yaṃ madhurakajāto ceva kāyo hoti, disā cassa na pakkhāyanti, dhammā ca taṃ nappaṭibhanti, thinamiddhañcassa cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, anabhirato ca brahmacariyaṃ carati, hoti cassa dhammesu vicikicchā. Tasmātiha te, bhikkhu, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘indriyesu guttadvāro bhavissāmi, bhojane mattaññū, jāgariyaṃ anuyutto, vipassako kusalānaṃ dhammānaṃ, pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ anuyutto viharissāmī’ti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabba’’nti.
အထ ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝတာ ဣမိနာ ဩဝာဒေန ဩဝဒိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရသ္သေဝ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော ပန သော ဘိက္ခု အရဟတံ အဟောသိ။
Atha kho so bhikkhu bhagavatā iminā ovādena ovadito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho so bhikkhu eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro pana so bhikkhu arahataṃ ahosi.
အထ ခော သော ဘိက္ခု အရဟတ္တံ ပတ္တော ယေန သကော ဥပဇ္ဈာယော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သကံ ဥပဇ္ဈာယံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတရဟိ မေ, ဘန္တေ, န စေဝ 1 မဓုရကဇာတော ကာယော, ဒိသာ စ မေ ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ မံ ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စ မေ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရာမိ, နတ္ထိ စ မေ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ’’တိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု တံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဘိက္ခုံ အာဒာယ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဧဝမာဟ – ‘ဧတရဟိ မေ, ဘန္တေ, န စေဝ မဓုရကဇာတော ကာယော, ဒိသာ စ မေ ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ မံ ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စ မေ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရာမိ, နတ္ထိ စ မေ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ’’’တိ။
Atha kho so bhikkhu arahattaṃ patto yena sako upajjhāyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sakaṃ upajjhāyaṃ etadavoca – ‘‘etarahi me, bhante, na ceva 2 madhurakajāto kāyo, disā ca me pakkhāyanti, dhammā ca maṃ paṭibhanti, thinamiddhañca me cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, abhirato ca brahmacariyaṃ carāmi, natthi ca me dhammesu vicikicchā’’ti. Atha kho so bhikkhu taṃ saddhivihārikaṃ bhikkhuṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, bhikkhu evamāha – ‘etarahi me, bhante, na ceva madhurakajāto kāyo, disā ca me pakkhāyanti, dhammā ca maṃ paṭibhanti, thinamiddhañca me cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, abhirato ca brahmacariyaṃ carāmi, natthi ca me dhammesu vicikicchā’’’ti.
‘‘ဧဝဉ္ဟေတံ, ဘိက္ခု, ဟောတိ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရသ္သ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တသ္သ, ဝိပသ္သကသ္သ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ, ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနုယုတ္တသ္သ ဝိဟရတော, ယံ န စေဝ မဓုရကဇာတော ကာယော ဟောတိ, ဒိသာ စသ္သ ပက္ခာယန္တိ, ဓမ္မာ စ တံ ပဋိဘန္တိ, ထိနမိဒ္ဓဉ္စသ္သ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အဘိရတော စ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ, န စသ္သ ဟောတိ ဓမ္မေသု ဝိစိကိစ္ဆာ။ တသ္မာတိဟ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာ ဘဝိသ္သာမ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, ဝိပသ္သကာ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ, ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရိသ္သာမာ’တိ။ ဧဝဉ္ဟိ ဝော, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဆဋ္ဌံ။
‘‘Evañhetaṃ, bhikkhu, hoti indriyesu guttadvārassa, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttassa, vipassakassa kusalānaṃ dhammānaṃ, pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ anuyuttassa viharato, yaṃ na ceva madhurakajāto kāyo hoti, disā cassa pakkhāyanti, dhammā ca taṃ paṭibhanti, thinamiddhañcassa cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, abhirato ca brahmacariyaṃ carati, na cassa hoti dhammesu vicikicchā. Tasmātiha vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘indriyesu guttadvārā bhavissāma, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttā, vipassakā kusalānaṃ dhammānaṃ, pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogaṃ anuyuttā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဥပဇ္ဈာယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Upajjhāyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆. ဥပဇ္ဈာယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Upajjhāyasuttavaṇṇanā
