Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၉. ဥပာလိသုတ္တံ

    9. Upālisuttaṃ

    ၉၉. အထ ခော အာယသ္မာ ဥပာလိ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ဥပာလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတု’’န္တိ။

    99. Atha kho āyasmā upāli yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevitu’’nti.

    ‘‘ဒုရဘိသမ္ဘဝာနိ ဟိ ခော 1, ဥပာလိ, အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ။ ဒုက္ကရံ ပဝိဝေကံ ဒုရဘိရမံ။ ဧကတ္တေ ဟရန္တိ မညေ မနော ဝနာနိ သမာဓိံ အလဘမာနသ္သ ဘိက္ခုနော။ ယော ခော, ဥပာလိ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အဟံ သမာဓိံ အလဘမာနော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိသ္သာမီ’တိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – ‘သံသီဒိသ္သတိ ဝာ ဥပ္လဝိသ္သတိ ဝာ’တိ 2

    ‘‘Durabhisambhavāni hi kho 3, upāli, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni. Dukkaraṃ pavivekaṃ durabhiramaṃ. Ekatte haranti maññe mano vanāni samādhiṃ alabhamānassa bhikkhuno. Yo kho, upāli, evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ samādhiṃ alabhamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevissāmī’ti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – ‘saṃsīdissati vā uplavissati vā’ti 4.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဥပာလိ, မဟာဥဒကရဟဒော။ အထ အာဂစ္ဆေယ္ယ ဟတ္ထိနာဂော သတ္တရတနော ဝာ အဍ္ဎဋ္ဌရတနော 5 ဝာ။ တသ္သ ဧဝမသ္သ – ‘ယံနူနာဟံ ဣမံ ဥဒကရဟဒံ ဩဂာဟေတ္ဝာ ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယံ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယံ။ ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ န္ဟတ္ဝာ 6 စ ပိဝိတ္ဝာ စ ပစ္စုတ္တရိတ္ဝာ ယေန ကာမံ ပက္ကမေယ္ယ’န္တိ။ သော တံ ဥဒကရဟဒံ ဩဂာဟေတ္ဝာ ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယ; ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ န္ဟတ္ဝာ စ ပိဝိတ္ဝာ စ ပစ္စုတ္တရိတ္ဝာ ယေန ကာမံ ပက္ကမေယ္ယ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မဟာ, ဥပာလိ 7, အတ္တဘာဝော ဂမ္ဘီရေ ဂာဓံ ဝိန္ဒတိ။

    ‘‘Seyyathāpi, upāli, mahāudakarahado. Atha āgaccheyya hatthināgo sattaratano vā aḍḍhaṭṭharatano 8 vā. Tassa evamassa – ‘yaṃnūnāhaṃ imaṃ udakarahadaṃ ogāhetvā kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyyaṃ piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyyaṃ. Kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā nhatvā 9 ca pivitvā ca paccuttaritvā yena kāmaṃ pakkameyya’nti. So taṃ udakarahadaṃ ogāhetvā kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyya piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyya; kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā nhatvā ca pivitvā ca paccuttaritvā yena kāmaṃ pakkameyya. Taṃ kissa hetu? Mahā, upāli 10, attabhāvo gambhīre gādhaṃ vindati.

    ‘‘အထ အာဂစ္ဆေယ္ယ သသော ဝာ ဗိဠာရော ဝာ။ တသ္သ ဧဝမသ္သ – ‘ကော စာဟံ, ကော စ ဟတ္ထိနာဂော! ယံနူနာဟံ ဣမံ ဥဒကရဟဒံ ဩဂာဟေတ္ဝာ ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယံ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠေယ္ယံ ; ကဏ္ဏသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ ပိဋ္ဌိသံဓောဝိကမ္ပိ ခိဍ္ဍံ ကီဠိတ္ဝာ န္ဟတ္ဝာ စ ပိဝိတ္ဝာ စ ပစ္စုတ္တရိတ္ဝာ ယေန ကာမံ ပက္ကမေယ္ယ’န္တိ။ သော တံ ဥဒကရဟဒံ သဟသာ အပ္ပဋိသင္ခာ ပက္ခန္ဒေယ္ယ။ တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – ‘သံသီဒိသ္သတိ ဝာ ဥပ္လဝိသ္သတိ ဝာ’တိ ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ပရိတ္တော, ဥပာလိ, အတ္တဘာဝော ဂမ္ဘီရေ ဂာဓံ န ဝိန္ဒတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဥပာလိ, ယော ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အဟံ သမာဓိံ အလဘမာနော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိသ္သာမီ’တိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – ‘သံသီဒိသ္သတိ ဝာ ဥပ္လဝိသ္သတိ ဝာ’တိ။

    ‘‘Atha āgaccheyya saso vā biḷāro vā. Tassa evamassa – ‘ko cāhaṃ, ko ca hatthināgo! Yaṃnūnāhaṃ imaṃ udakarahadaṃ ogāhetvā kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyyaṃ piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷeyyaṃ ; kaṇṇasaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā piṭṭhisaṃdhovikampi khiḍḍaṃ kīḷitvā nhatvā ca pivitvā ca paccuttaritvā yena kāmaṃ pakkameyya’nti. So taṃ udakarahadaṃ sahasā appaṭisaṅkhā pakkhandeyya. Tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – ‘saṃsīdissati vā uplavissati vā’ti . Taṃ kissa hetu? Paritto, upāli, attabhāvo gambhīre gādhaṃ na vindati. Evamevaṃ kho, upāli, yo evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ samādhiṃ alabhamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevissāmī’ti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – ‘saṃsīdissati vā uplavissati vā’ti.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဥပာလိ, ဒဟရော ကုမာရော မန္ဒော ဥတ္တာနသေယ္ယကော သကေန မုတ္တကရီသေန ကီဠတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, နန္ဝာယံ ကေဝလာ ပရိပူရာ ဗာလခိဍ္ဍာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Seyyathāpi, upāli, daharo kumāro mando uttānaseyyako sakena muttakarīsena kīḷati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, nanvāyaṃ kevalā paripūrā bālakhiḍḍā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘သ ခော သော, ဥပာလိ, ကုမာရော အပရေန သမယေန ဝုဒ္ဓိမန္ဝာယ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပရိပာကမန္ဝာယ ယာနိ ကာနိစိ ကုမာရကာနံ ကီဠာပနကာနိ ဘဝန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – ဝင္ကကံ 11 ဃဋိကံ မောက္ခစိကံ စိင္ဂုလကံ 12 ပတ္တာဠ္ဟကံ ရထကံ ဓနုကံ, တေဟိ ကီဠတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, နန္ဝာယံ ခိဍ္ဍာ ပုရိမာယ ခိဍ္ဍာယ အဘိက္ကန္တတရာ စ ပဏီတတရာ စာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Sa kho so, upāli, kumāro aparena samayena vuddhimanvāya indriyānaṃ paripākamanvāya yāni kānici kumārakānaṃ kīḷāpanakāni bhavanti, seyyathidaṃ – vaṅkakaṃ 13 ghaṭikaṃ mokkhacikaṃ ciṅgulakaṃ 14 pattāḷhakaṃ rathakaṃ dhanukaṃ, tehi kīḷati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, nanvāyaṃ khiḍḍā purimāya khiḍḍāya abhikkantatarā ca paṇītatarā cā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘သ ခော သော, ဥပာလိ, ကုမာရော အပရေန သမယေန ဝုဒ္ဓိမန္ဝာယ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပရိပာကမန္ဝာယ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂိဘူတော ပရိစာရေတိ စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သောတဝိညေယ္ယေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ ဃာနဝိညေယ္ယေဟိ ဂန္ဓေဟိ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေဟိ ရသေဟိ။ ကာယဝိညေယ္ယေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, နန္ဝာယံ ခိဍ္ဍာ ပုရိမာဟိ ခိဍ္ဍာဟိ အဘိက္ကန္တတရာ စ ပဏီတတရာ စာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Sa kho so, upāli, kumāro aparena samayena vuddhimanvāya indriyānaṃ paripākamanvāya pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgibhūto paricāreti cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, nanvāyaṃ khiḍḍā purimāhi khiḍḍāhi abhikkantatarā ca paṇītatarā cā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    15 ‘‘ဣဓ ခော ပန ဝော 16, ဥပာလိ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။

    17 ‘‘Idha kho pana vo 18, upāli, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.

    ‘‘တံ ဓမ္မံ သုဏာတိ ဂဟပတိ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တော ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ ကုလေ ပစ္စာဇာတော။ သော တံ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ။ သော တေန သဒ္ဓာပဋိလာဘေန သမန္နာဂတော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘သမ္ဗာဓော ဃရာဝာသော ရဇာပထော, အဗ္ဘောကာသော ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ နယိဒံ သုကရံ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင္ခလိခိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမသ္သုံ ဩဟာရေတ္ဝာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတ္ဝာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇေယ္ယ’န္တိ။

    ‘‘Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti.

    ‘‘သော အပရေန သမယေန အပ္ပံ ဝာ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝာ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ အပ္ပံ ဝာ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝာ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမသ္သုံ ဩဟာရေတ္ဝာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတ္ဝာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။

    ‘‘So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.

    ‘‘သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဘိက္ခူနံ သိက္ခာသာဇီဝသမာပန္နော ပာဏာတိပာတံ ပဟာယ ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ။

    ‘‘So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.

    ‘‘အဒိန္နာဒာနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ဒိန္နာဒာယီ ဒိန္နပာဋိကင္ခီ; အထေနေန သုစိဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတိ။

    ‘‘Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī; athenena sucibhūtena attanā viharati.

    ‘‘အဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဟာယ ဗ္ရဟ္မစာရီ ဟောတိ အာရာစာရီ ဝိရတော မေထုနာ ဂာမဓမ္မာ။

    ‘‘Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī virato methunā gāmadhammā.

    ‘‘မုသာဝာဒံ ပဟာယ မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ သစ္စဝာဒီ သစ္စသန္ဓော ထေတော ပစ္စယိကော အဝိသံဝာဒကော လောကသ္သ။

    ‘‘Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa.

    ‘‘ပိသုဏံ ဝာစံ ပဟာယ ပိသုဏာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဣတော သုတ္ဝာ န အမုတ္ရ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒာယ, အမုတ္ရ ဝာ သုတ္ဝာ န ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒာယ။ ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝာ သန္ဓာတာ သဟိတာနံ ဝာ အနုပ္ပဒာတာ, သမဂ္ဂာရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ; သမဂ္ဂကရဏိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

    ‘‘Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā, samaggārāmo samaggarato samagganandī; samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ‘‘ဖရုသံ ဝာစံ ပဟာယ ဖရုသာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ယာ သာ ဝာစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခာ ပေမနီယာ ဟဒယင္ဂမာ ပောရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပာ, တထာရူပိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

    ‘‘Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ‘‘သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ သမ္ဖပ္ပလာပာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ကာလဝာဒီ ဘူတဝာဒီ အတ္ထဝာဒီ ဓမ္မဝာဒီ ဝိနယဝာဒီ, နိဓာနဝတိံ ဝာစံ ဘာသိတာ ဟောတိ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ။

    ‘‘Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ.

    ‘‘သော ဗီဇဂာမဘူတဂာမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဧကဘတ္တိကော ဟောတိ ရတ္တူပရတော, ဝိရတော ဝိကာလဘောဇနာ။ နစ္စဂီတဝာဒိတဝိသူကဒသ္သနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနဓာရဏမဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဥစ္စာသယနမဟာသယနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ , ဇာတရူပရဇတပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အာမကဓညပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဣတ္ထိကုမာရိကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဒာသိဒာသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဇေဠကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကုက္ကုဋသူကရပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဟတ္ထိဂဝသ္သဝဠဝပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဒူတေယ္ယပဟိဏဂမနာနုယောဂာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကယဝိက္ကယာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, တုလာကူဋကံသကူဋမာနကူဋာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ , ဥက္ကောဋနဝဉ္စနနိကတိသာစိယောဂာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဆေဒနဝဓဗန္ဓနဝိပရာမောသအာလောပသဟသာကာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။

    ‘‘So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattūparato, virato vikālabhojanā. Naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti, mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti, uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti , jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti, kayavikkayā paṭivirato hoti, tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti , ukkoṭanavañcananikatisāciyogā paṭivirato hoti, chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti.

    ‘‘သော သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပာတေန။ ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ သမာဒာယေဝ ပက္ကမတိ, သေယ္ယထာပိ နာမ ပက္ခီ သကုဏော ယေန ယေနေဝ ဍေတိ သပတ္တဘာရောဝ ဍေတိ။ ဧဝမေဝံ ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပာတေန။ ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ သမာဒာယေဝ ပက္ကမတိ။ သော ဣမိနာ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အနဝဇ္ဇသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။

    ‘‘So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. Yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati, seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti. Evamevaṃ bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. Yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ‘‘သော စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသ္ဝာ န နိမိတ္တဂ္ဂာဟီ ဟောတိ နာနုဗ္ယဉ္ဇနဂ္ဂာဟီ။ ယတ္ဝာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝေယ္ယုံ, တသ္သ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ; ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ, စက္ခုန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သောတေန သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတ္ဝာ။ ဇိဝ္ဟာယ ရသံ သာယိတ္ဝာ။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတ္ဝာ။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂာဟီ ဟောတိ နာနုဗ္ယဉ္ဇနဂ္ဂာဟီ ။ ယတ္ဝာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝေယ္ယုံ, တသ္သ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ; ရက္ခတိ မနိန္ဒ္ရိယံ, မနိန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သော ဣမိနာ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အဗ္ယာသေကသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။

    ‘‘So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī . Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ‘‘သော အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အသိတေ ပီတေ ခာယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဥစ္စာရပသ္သာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏ္ဟီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ။

    ‘‘So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.

    ‘‘သော ဣမိနာ စ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန သတိသမ္ပဇညေ သမန္နာဂတော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော အရညဂတော ဝာ ရုက္ခမူလဂတော ဝာ သုညာဂာရဂတော ဝာ နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။

    ‘‘So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato, iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato, iminā ca ariyena satisampajaññe samannāgato vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā.

    ‘‘သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဗ္ယာပာဒပဒောသံ ပဟာယ အဗ္ယာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗ္ယာပာဒပဒောသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓော ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော , ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။

    ‘‘So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto , uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ, ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, နော စ ခော တာဝ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ဝိဟရန္တိ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, no ca kho tāva anuppattasadatthā viharanti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, နော စ ခော တာဝ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ဝိဟရန္တိ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, no ca kho tāva anuppattasadatthā viharanti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, နော စ ခော တာဝ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ဝိဟရန္တိ ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, no ca kho tāva anuppattasadatthā viharanti .

    ‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ။ပေ.။။

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe….

    ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, နော စ ခော တာဝ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ဝိဟရန္တိ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, no ca kho tāva anuppattasadatthā viharanti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။။

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati…pe….

    ‘‘သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။။

    ‘‘Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati…pe….

    ‘‘သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘သန္တမေတံ ပဏီတမေတ’န္တိ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma ‘santametaṃ paṇītameta’nti nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ , နော စ ခော တာဝ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ဝိဟရန္တိ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti , no ca kho tāva anuppattasadatthā viharanti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ တံ ကိံ မညသိ, ဥပာလိ, ‘နန္ဝာယံ ဝိဟာရော ပုရိမေဟိ ဝိဟာရေဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati; paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Taṃ kiṃ maññasi, upāli, ‘nanvāyaṃ vihāro purimehi vihārehi abhikkantataro ca paṇītataro cā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဣမမ္ပိ ခော, ဥပာလိ, မမ သာဝကာ အတ္တနိ ဓမ္မံ သမ္ပသ္သမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ စ ဝိဟရန္တိ။ ဣင္ဃ တ္ဝံ, ဥပာလိ, သင္ဃေ ဝိဟရာဟိ။ သင္ဃေ တေ ဝိဟရတော ဖာသု ဘဝိသ္သတီ’’တိ။ နဝမံ။

    ‘‘Imampi kho, upāli, mama sāvakā attani dhammaṃ sampassamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, anuppattasadatthā ca viharanti. Iṅgha tvaṃ, upāli, saṅghe viharāhi. Saṅghe te viharato phāsu bhavissatī’’ti. Navamaṃ.







    Footnotes:
    1. ဒုရဘိသမ္ဘဝာနိ ခော (သီ. ပီ.)
    2. ဥပ္ပိလဝိသ္သတိ ဝာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    3. durabhisambhavāni kho (sī. pī.)
    4. uppilavissati vā (sī. syā. pī.)
    5. အဋ္ဌရတနော (သီ. ပီ.)
    6. နဟာတ္ဝာ (သီ. ပီ.), န္ဟာတ္ဝာ (သ္ယာ.)
    7. မဟာ ဟုပာလိ (သီ. ပီ.)
    8. aṭṭharatano (sī. pī.)
    9. nahātvā (sī. pī.), nhātvā (syā.)
    10. mahā hupāli (sī. pī.)
    11. ဝင္ကံ (သီ. ပီ.)
    12. ပိင္ဂုလိကံ (သ္ယာ.), စိင္ကုလကံ (က.)
    13. vaṅkaṃ (sī. pī.)
    14. piṅgulikaṃ (syā.), ciṅkulakaṃ (ka.)
    15. ဒီ. နိ. ၁.၁၉၀; မ. နိ. ၂.၂၃၃
    16. ဝောတိ နိပာတမတ္တံ (အဋ္ဌ.)
    17. dī. ni. 1.190; ma. ni. 2.233
    18. voti nipātamattaṃ (aṭṭha.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. ဥပာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Upālisuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉-၁၀. ဥပာလိသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 9-10. Upālisuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact