| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
10. උය්‍යොධිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
10. Uyyodhikasikkhāpadavaṇṇanā
සම්‌පහාරට්‌ඨානස්‌සාති යුද්‌ධභූමියා. බලස්‌ස අග්‌ගං ජානන්‌තීති ‘‘එත්‌තකා හත්‌ථී, එත්‌තකා අස්‌සා, එත්‌තකා රථා, එත්‌තකා පත්‌තී’’ති (පාචි. 324) බලස්‌ස කොට්‌ඨාසං ජානන්‌ති. ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, විහාරග්‌ගෙනා’’තිආදීසු (චූළව. 318) විය කොට්‌ඨාසත්‌ථො හෙත්‌ථ අග්‌ගසද්‌දො. තෙනාහ ‘‘බලගණනට්‌ඨානන්‌ති අත්‌ථො’’ති. සෙනාය වියූහන්‌ති ‘‘ඉතො හත්‌ථී හොන්‌තු, ඉතො අස්‌සා හොන්‌තු, ඉතො රථා හොන්‌තු, ඉතො පත්‌තී හොන්‌තූ’’ති (පාචි. 324) සෙනාය ඨපනං, රාසිං කත්‌වා ඨපනන්‌ති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘සෙනාසන්‌නිවෙසස්‌සෙතං නාම’’න්‌ති. ද්‌වාදසපුරිසො හත්‌ථීති චත්‌තාරො ආරොහකා, එකෙකපාදරක්‌ඛකා ද්‌වෙ ද්‌වෙති එවං ද්‌වාදසපුරිසො හත්‌ථී. තිපුරිසො අස්‌සොති එකො ආරොහකො, ද්‌වෙ පාදරක්‌ඛකාති එවං තිපුරිසො අස්‌සො. චතුපුරිසො රථොති එකො සාරථි, එකො යොධො, ද්‌වෙ ආණිරක්‌ඛකාති එවං චතුපුරිසො රථොති.
Sampahāraṭṭhānassāti yuddhabhūmiyā. Balassa aggaṃ jānantīti ‘‘ettakā hatthī, ettakā assā, ettakā rathā, ettakā pattī’’ti (pāci. 324) balassa koṭṭhāsaṃ jānanti. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vihāraggenā’’tiādīsu (cūḷava. 318) viya koṭṭhāsattho hettha aggasaddo. Tenāha ‘‘balagaṇanaṭṭhānanti attho’’ti. Senāya viyūhanti ‘‘ito hatthī hontu, ito assā hontu, ito rathā hontu, ito pattī hontū’’ti (pāci. 324) senāya ṭhapanaṃ, rāsiṃ katvā ṭhapananti attho. Tenāha ‘‘senāsannivesassetaṃ nāma’’nti. Dvādasapuriso hatthīti cattāro ārohakā, ekekapādarakkhakā dve dveti evaṃ dvādasapuriso hatthī. Tipuriso assoti eko ārohako, dve pādarakkhakāti evaṃ tipuriso asso. Catupuriso rathoti eko sārathi, eko yodho, dve āṇirakkhakāti evaṃ catupuriso rathoti.
උය්‍යොධිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Uyyodhikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
අචෙලකවග්‌ගො පඤ්‌චමො.
Acelakavaggo pañcamo.
