| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
8. විසාඛසුත්‌තවණ්‌ණනා
8. Visākhasuttavaṇṇanā
48. අට්‌ඨමෙ වාක්‌කරණචාතුරියතො වචනගුණහෙතූනං පූරියා පොරී, පොරියං භවාති පොරී, තාය පොරියා. තෙනාහ ‘‘පරිපුණ්‌ණවාචායා’’ති, අක්‌ඛරපදපරිපුණ්‌ණාය වාචායාති අත්‌ථො. අපලිබුද්‌ධායාති පිත්‌තාදීහි න විබද්‌ධාය අනනුබුන්‌ධිතාය. අනෙලගලායාති අනෙලාය අගලාය නිද්‌දොසාය අගළිතපදබ්‍යඤ්‌ජනාය ච. ථෙරස්‌ස හි කථයතො පදං වා බ්‍යඤ්‌ජනං වා න පරිහායති. තෙනාහ ‘‘අනෙලගලායාති නිද්‌දොසාය චෙව අගළිතාය චා’’තිආදි. තත්‌ථ නිද්‌දොසායාති අත්‌ථතො ච බ්‍යඤ්‌ජනතො ච විගතදොසාය. අපතිතපදබ්‍යඤ්‌ජනායාති අවිරහිතපදබ්‍යඤ්‌ජනාය. අථ වා අනෙලගලායාති න එලං දොසං ගලතීති අනෙලගලා. අවිච්‌ඡින්‌නවාචාය අනෙලගලාය යථා දන්‌ධමනුස්‌සා මුඛෙන ඛෙළං ගළන්‌තෙන වාචං භාසන්‌ති, න එවරූපාය. අථ ඛො නිද්‌දොසාය විසදවාචායාති අත්‌ථො. විවට්‌ටප්‌පකාසිනී වාචා න කදාචි විවට්‌ටමුත්‌තාති කත්‌වා ආහ ‘‘විවට්‌ටපරියාපන්‌නායා’’ති, විවට්‌ටං අමුඤ්‌චිත්‌වා පවත්‌තායාති අත්‌ථො. විවට්‌ටප්‌පකාසිනී හි වාචා විවට්‌ටං පරිච්‌ඡිජ්‌ජ ආපාදෙන්‌තී පවත්‌තති. නවලොකුත්‌තරධම්‌මො සබ්‌බධම්‌මෙහි සමුස්‌සිතට්‌ඨෙන අබ්‌භුග්‌ගතට්‌ඨෙන ච ධජො නාමාති ආහ ‘‘අබ්‌භුග්‌ගතට්‌ඨෙනා’’තිආදි. සෙසමෙත්‌ථ සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
48. Aṭṭhame vākkaraṇacāturiyato vacanaguṇahetūnaṃ pūriyā porī, poriyaṃ bhavāti porī, tāya poriyā. Tenāha ‘‘paripuṇṇavācāyā’’ti, akkharapadaparipuṇṇāya vācāyāti attho. Apalibuddhāyāti pittādīhi na vibaddhāya ananubundhitāya. Anelagalāyāti anelāya agalāya niddosāya agaḷitapadabyañjanāya ca. Therassa hi kathayato padaṃ vā byañjanaṃ vā na parihāyati. Tenāha ‘‘anelagalāyāti niddosāya ceva agaḷitāya cā’’tiādi. Tattha niddosāyāti atthato ca byañjanato ca vigatadosāya. Apatitapadabyañjanāyāti avirahitapadabyañjanāya. Atha vā anelagalāyāti na elaṃ dosaṃ galatīti anelagalā. Avicchinnavācāya anelagalāya yathā dandhamanussā mukhena kheḷaṃ gaḷantena vācaṃ bhāsanti, na evarūpāya. Atha kho niddosāya visadavācāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī vācā na kadāci vivaṭṭamuttāti katvā āha ‘‘vivaṭṭapariyāpannāyā’’ti, vivaṭṭaṃ amuñcitvā pavattāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī hi vācā vivaṭṭaṃ paricchijja āpādentī pavattati. Navalokuttaradhammo sabbadhammehi samussitaṭṭhena abbhuggataṭṭhena ca dhajo nāmāti āha ‘‘abbhuggataṭṭhenā’’tiādi. Sesamettha suviññeyyameva.
විසාඛසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Visākhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 8. විසාඛසුත්‌තං • 8. Visākhasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 8. විසාඛසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Visākhasuttavaṇṇanā
