Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    6. අච්‌ඡරාසුත්‌තවණ්‌ණනා

    6. Accharāsuttavaṇṇanā

    46. ඡට්‌ඨෙ අච්‌ඡරාගණසඞ්‌ඝුට්‌ඨන්‌ති අයං කිර දෙවපුත්‌තො සත්‌ථුසාසනෙ පබ්‌බජිත්‌වා වත්‌තපටිපත්‌තිං පූරයමානො පඤ්‌චවස්‌සකාලෙ පවාරෙත්‌වා ද්‌වෙමාතිකං පගුණං කත්‌වා කම්‌මාකම්‌මං උග්‌ගහෙත්‌වා චිත්‌තරුචිතං කම්‌මට්‌ඨානං උග්‌ගණ්‌හිත්‌වා සල්‌ලහුකවුත්‌තිකො අරඤ්‌ඤං පවිසිත්‌වා යො භගවතා මජ්‌ඣිමයාමො සයනස්‌ස කොට්‌ඨාසොති අනුඤ්‌ඤාතො. තස්‌මිම්‌පි සම්‌පත්‌තෙ ‘‘පමාදස්‌ස භායාමී’’ති මඤ්‌චකං උක්‌ඛිපිත්‌වා රත්‌තිඤ්‌ච දිවා ච නිරාහාරො කම්‌මට්‌ඨානමෙව මනසාකාසි.

    46. Chaṭṭhe accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti ayaṃ kira devaputto satthusāsane pabbajitvā vattapaṭipattiṃ pūrayamāno pañcavassakāle pavāretvā dvemātikaṃ paguṇaṃ katvā kammākammaṃ uggahetvā cittarucitaṃ kammaṭṭhānaṃ uggaṇhitvā sallahukavuttiko araññaṃ pavisitvā yo bhagavatā majjhimayāmo sayanassa koṭṭhāsoti anuññāto. Tasmimpi sampatte ‘‘pamādassa bhāyāmī’’ti mañcakaṃ ukkhipitvā rattiñca divā ca nirāhāro kammaṭṭhānameva manasākāsi.

    අථස්‌ස අබ්‌භන්‌තරෙ සත්‌ථකවාතා උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා ජීවිතං පරියාදියිංසු. සො ධුරස්‌මිංයෙව කාලමකාසි. යො හි කොචි භික්‌ඛු චඞ්‌කමෙ චඞ්‌කමමානො වා ආලම්‌බනත්‌ථම්‌භං නිස්‌සාය ඨිතො වා චඞ්‌කමකොටියං චීවරං සීසෙ ඨපෙත්‌වා නිසින්‌නො වා නිපන්‌නො වා පරිසමජ්‌ඣෙ අලඞ්‌කතධම්‌මාසනෙ ධම්‌මං දෙසෙන්‌තො වා කාලං කරොති, සබ්‌බො සො ධුරස්‌මිං කාලං කරොති නාම. ඉති අයං චඞ්‌කමනෙ කාලං කත්‌වා උපනිස්‌සයමන්‌දතාය ආසවක්‌ඛයං අප්‌පත්‌තො තාවතිංසභවනෙ මහාවිමානද්‌වාරෙ නිද්‌දායිත්‌වා පබුජ්‌ඣන්‌තො විය පටිසන්‌ධිං අග්‌ගහෙසි. තාවදෙවස්‌ස සුවණ්‌ණතොරණං විය තිගාවුතො අත්‌තභාවො නිබ්‌බත්‌ති.

    Athassa abbhantare satthakavātā uppajjitvā jīvitaṃ pariyādiyiṃsu. So dhurasmiṃyeva kālamakāsi. Yo hi koci bhikkhu caṅkame caṅkamamāno vā ālambanatthambhaṃ nissāya ṭhito vā caṅkamakoṭiyaṃ cīvaraṃ sīse ṭhapetvā nisinno vā nipanno vā parisamajjhe alaṅkatadhammāsane dhammaṃ desento vā kālaṃ karoti, sabbo so dhurasmiṃ kālaṃ karoti nāma. Iti ayaṃ caṅkamane kālaṃ katvā upanissayamandatāya āsavakkhayaṃ appatto tāvatiṃsabhavane mahāvimānadvāre niddāyitvā pabujjhanto viya paṭisandhiṃ aggahesi. Tāvadevassa suvaṇṇatoraṇaṃ viya tigāvuto attabhāvo nibbatti.

    අන්‌තොවිමානෙ සහස්‌සමත්‌තා අච්‌ඡරා තං දිස්‌වා, ‘‘විමානසාමිකො දෙවපුත්‌තො ආගතො, රමයිස්‌සාම න’’න්‌ති තූරියානි ගහෙත්‌වා පරිවාරයිංසු. දෙවපුත්‌තො න තාව චුතභාවං ජානාති, පබ්‌බජිතසඤ්‌ඤීයෙව අච්‌ඡරා ඔලොකෙත්‌වා විහාරචාරිකං ආගතං මාතුගාමං දිස්‌වා ලජ්‌ජී. පංසුකූලිකො විය උපරි ඨිතං ඝනදුකූලං එකංසං කරොන්‌තො අංසකූටං පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා ඉන්‌ද්‍රියානි ඔක්‌ඛිපිත්‌වා අධොමුඛො අට්‌ඨාසි. තස්‌ස කායවිකාරෙනෙව තා දෙවතා ‘‘සමණදෙවපුත්‌තො අය’’න්‌ති ඤත්‌වා එවමාහංසු – ‘‘අය්‍ය, දෙවපුත්‌ත, දෙවලොකො නාමායං, න සමණධම්‌මස්‌ස කරණොකාසො, සම්‌පත්‌තිං අනුභවනොකාසො’’ති. සො තථෙව අට්‌ඨාසි. දෙවතා ‘‘න තාවායං සල්‌ලක්‌ඛෙතී’’ති තූරියානි පග්‌ගණ්‌හිංසු. සො තථාපි අනොලොකෙන්‌තොව අට්‌ඨාසි.

    Antovimāne sahassamattā accharā taṃ disvā, ‘‘vimānasāmiko devaputto āgato, ramayissāma na’’nti tūriyāni gahetvā parivārayiṃsu. Devaputto na tāva cutabhāvaṃ jānāti, pabbajitasaññīyeva accharā oloketvā vihāracārikaṃ āgataṃ mātugāmaṃ disvā lajjī. Paṃsukūliko viya upari ṭhitaṃ ghanadukūlaṃ ekaṃsaṃ karonto aṃsakūṭaṃ paṭicchādetvā indriyāni okkhipitvā adhomukho aṭṭhāsi. Tassa kāyavikāreneva tā devatā ‘‘samaṇadevaputto aya’’nti ñatvā evamāhaṃsu – ‘‘ayya, devaputta, devaloko nāmāyaṃ, na samaṇadhammassa karaṇokāso, sampattiṃ anubhavanokāso’’ti. So tatheva aṭṭhāsi. Devatā ‘‘na tāvāyaṃ sallakkhetī’’ti tūriyāni paggaṇhiṃsu. So tathāpi anolokentova aṭṭhāsi.

    අථස්‌ස සබ්‌බකායිකං ආදාසං පුරතො ඨපයිංසු. සො ඡායං දිස්‌වා චුතභාවං ඤත්‌වා, ‘‘න මයා ඉමං ඨානං පත්‌ථෙත්‌වා සමණධම්‌මො කතො, උත්‌තමත්‌ථං අරහත්‌තං පත්‌ථෙත්‌වා කතො’’ති සම්‌පත්‌තියා විප්‌පටිසාරී අහොසි, ‘‘සුවණ්‌ණපටං පටිලභිස්‌සාමී’’ති තක්‌කයිත්‌වා යුද්‌ධට්‌ඨානං ඔතිණ්‌ණමල්‌ලො මූලකමුට්‌ඨිං ලභිත්‌වා විය. සො – ‘‘අයං සග්‌ගසම්‌පත්‌ති නාම සුලභා, බුද්‌ධානං පාතුභාවො දුල්‌ලභො’’ති චින්‌තෙත්‌වා විමානං අපවිසිත්‌වාව අසම්‌භින්‌නෙනෙව සීලෙන අච්‌ඡරාසඞ්‌ඝපරිවුතො දසබලස්‌ස සන්‌තිකං ආගම්‌ම අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං ඨිතො ඉමං ගාථං අභාසි.

    Athassa sabbakāyikaṃ ādāsaṃ purato ṭhapayiṃsu. So chāyaṃ disvā cutabhāvaṃ ñatvā, ‘‘na mayā imaṃ ṭhānaṃ patthetvā samaṇadhammo kato, uttamatthaṃ arahattaṃ patthetvā kato’’ti sampattiyā vippaṭisārī ahosi, ‘‘suvaṇṇapaṭaṃ paṭilabhissāmī’’ti takkayitvā yuddhaṭṭhānaṃ otiṇṇamallo mūlakamuṭṭhiṃ labhitvā viya. So – ‘‘ayaṃ saggasampatti nāma sulabhā, buddhānaṃ pātubhāvo dullabho’’ti cintetvā vimānaṃ apavisitvāva asambhinneneva sīlena accharāsaṅghaparivuto dasabalassa santikaṃ āgamma abhivādetvā ekamantaṃ ṭhito imaṃ gāthaṃ abhāsi.

    තත්‌ථ අච්‌ඡරාගණසඞ්‌ඝුට්‌ඨන්‌ති අච්‌ඡරාගණෙන ගීතවාදිතසද්‌දෙහි සඞ්‌ඝොසිතං. පිසාචගණසෙවිතන්‌ති තමෙව අච්‌ඡරාගණං පිසාචගණං කත්‌වා වදති. වනන්‌ති නන්‌දනවනං සන්‌ධාය වදති. අයඤ්‌හි නියාමචිත්‌තතාය අත්‌තනො ගරුභාවෙන දෙවගණං ‘‘දෙවගණො’’ති වත්‌තුං න රොචෙති. ‘‘පිසාචගණො’’ති වදති. නන්‌දනවනඤ්‌ච ‘‘නන්‌දන’’න්‌ති අවත්‌වා ‘‘මොහන’’න්‌ති වදති . කථං යාත්‍රා භවිස්‌සතීති කථං නිග්‌ගමනං භවිස්‌සති, කථං අතික්‌කමො භවිස්‌සති, අරහත්‌තස්‌ස මෙ පදට්‌ඨානභූතං විපස්‌සනං ආචික්‌ඛථ භගවාති වදති.

    Tattha accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti accharāgaṇena gītavāditasaddehi saṅghositaṃ. Pisācagaṇasevitanti tameva accharāgaṇaṃ pisācagaṇaṃ katvā vadati. Vananti nandanavanaṃ sandhāya vadati. Ayañhi niyāmacittatāya attano garubhāvena devagaṇaṃ ‘‘devagaṇo’’ti vattuṃ na roceti. ‘‘Pisācagaṇo’’ti vadati. Nandanavanañca ‘‘nandana’’nti avatvā ‘‘mohana’’nti vadati . Kathaṃ yātrā bhavissatīti kathaṃ niggamanaṃ bhavissati, kathaṃ atikkamo bhavissati, arahattassa me padaṭṭhānabhūtaṃ vipassanaṃ ācikkhatha bhagavāti vadati.

    අථ භගවා ‘‘අතිසල්‌ලිඛතෙව අයං දෙවපුත්‌තො, කිං නු ඛො ඉද’’න්‌ති? ආවජ්‌ජෙන්‌තො අත්‌තනො සාසනෙ පබ්‌බජිතභාවං ඤත්‌වා – ‘‘අයං අච්‌චාරද්‌ධවීරියතාය කාලං කත්‌වා දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තො, අජ්‌ජාපිස්‌ස චඞ්‌කමනස්‌මිංයෙව අත්‌තභාවො අසම්‌භින්‌නෙන සීලෙන ආගතො’’ති චින්‌තෙසි. බුද්‌ධා ච අකතාභිනිවෙසස්‌ස ආදිකම්‌මිකස්‌ස අකතපරිකම්‌මස්‌ස අන්‌තෙවාසිනො චිත්‌තකාරො භිත්‌තිපරිකම්‌මං විය – ‘‘සීලං තාව සොධෙහි, සමාධිං භාවෙහි, කම්‌මස්‌සකතපඤ්‌ඤං උජුං කරොහී’’ති පඨමං පුබ්‌බභාගප්‌පටිපදං ආචික්‌ඛන්‌ති, කාරකස්‌ස පන යුත්‌තපයුත්‌තස්‌ස අරහත්‌තමග්‌ගපදට්‌ඨානභූතං සණ්‌හසුඛුමං සුඤ්‌ඤතාවිපස්‌සනංයෙව ආචික්‌ඛන්‌ති, අයඤ්‌ච දෙවපුත්‌තො කාරකො අභින්‌නසීලො, එකො මග්‌ගො අස්‌ස අනාගතොති සුඤ්‌ඤතාවිපස්‌සනං ආචික්‌ඛන්‌තො උජුකො නාමාතිආදිමාහ.

    Atha bhagavā ‘‘atisallikhateva ayaṃ devaputto, kiṃ nu kho ida’’nti? Āvajjento attano sāsane pabbajitabhāvaṃ ñatvā – ‘‘ayaṃ accāraddhavīriyatāya kālaṃ katvā devaloke nibbatto, ajjāpissa caṅkamanasmiṃyeva attabhāvo asambhinnena sīlena āgato’’ti cintesi. Buddhā ca akatābhinivesassa ādikammikassa akataparikammassa antevāsino cittakāro bhittiparikammaṃ viya – ‘‘sīlaṃ tāva sodhehi, samādhiṃ bhāvehi, kammassakatapaññaṃ ujuṃ karohī’’ti paṭhamaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ ācikkhanti, kārakassa pana yuttapayuttassa arahattamaggapadaṭṭhānabhūtaṃ saṇhasukhumaṃ suññatāvipassanaṃyeva ācikkhanti, ayañca devaputto kārako abhinnasīlo, eko maggo assa anāgatoti suññatāvipassanaṃ ācikkhanto ujuko nāmātiādimāha.

    තත්‌ථ උජුකොති කායවඞ්‌කාදීනං අභාවතො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො උජුකො නාම. අභයා නාම සා දිසාති නිබ්‌බානං සන්‌ධායාහ. තස්‌මිං හි කිඤ්‌චි භයං නත්‌ථි, තං වා පත්‌තස්‌ස භයං නත්‌ථීති ‘‘අභයා නාම සා දිසා’’ති වුත්‌තං. රථො අකූජනොති අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගොව අධිප්‌පෙතො. යථා හි පාකතිකරථො අක්‌ඛෙ වා අනබ්‌භඤ්‌ජිතෙ අතිරෙකෙසු වා මනුස්‌සෙසු අභිරුළ්‌හෙසු කූජති විරවති, න එවං අරියමග්‌ගො. සො හි එකප්‌පහාරෙන චතුරාසීතියාපි පාණසහස්‌සෙසු අභිරුහන්‌තෙසු න කූජති න විරවති. තස්‌මා ‘‘අකූජනො’’ති වුත්‌තො. ධම්‌මචක්‌කෙහි සංයුතොති කායිකචෙතසිකවීරියසඞ්‌ඛාතෙහි ධම්‌මචක්‌කෙහි සංයුත්‌තො.

    Tattha ujukoti kāyavaṅkādīnaṃ abhāvato aṭṭhaṅgiko maggo ujuko nāma. Abhayā nāma sā disāti nibbānaṃ sandhāyāha. Tasmiṃ hi kiñci bhayaṃ natthi, taṃ vā pattassa bhayaṃ natthīti ‘‘abhayā nāma sā disā’’ti vuttaṃ. Ratho akūjanoti aṭṭhaṅgiko maggova adhippeto. Yathā hi pākatikaratho akkhe vā anabbhañjite atirekesu vā manussesu abhiruḷhesu kūjati viravati, na evaṃ ariyamaggo. So hi ekappahārena caturāsītiyāpi pāṇasahassesu abhiruhantesu na kūjati na viravati. Tasmā ‘‘akūjano’’ti vutto. Dhammacakkehi saṃyutoti kāyikacetasikavīriyasaṅkhātehi dhammacakkehi saṃyutto.

    හිරීති එත්‌ථ හිරිග්‌ගහණෙන ඔත්‌තප්‌පම්‌පි ගහිතමෙව හොති. තස්‌ස අපාලම්‌බොති යථා බාහිරකරථස්‌ස රථෙ ඨිතානං යොධානං අපතනත්‌ථාය දාරුමයං අපාලම්‌බනං හොති, එවං ඉමස්‌ස මග්‌ගරථස්‌ස අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධාසමුට්‌ඨානං හිරොත්‌තප්‌පං අපාලම්‌බනං. සත්‍යස්‌ස පරිවාරණන්‌ති රථස්‌ස සීහචම්‌මාදිපරිවාරො විය ඉමස්‌සාපි මග්‌ගරථස්‌ස සම්‌පයුත්‌තා සති පරිවාරණං. ධම්‌මන්‌ති ලොකුත්‌තරමග්‌ගං . සම්‌මාදිට්‌ඨිපුරෙජවන්‌ති විපස්‌සනාසම්‌මාදිට්‌ඨිපුරෙජවා අස්‌ස පුබ්‌බයායිකාති සම්‌මාදිට්‌ඨිපුරෙජවො, තං සම්‌මාදිට්‌ඨිපුරෙජවං. යථා හි පඨමතරං රාජපුරිසෙහි කාණකුණිආදීනංනීහරණෙන මග්‌ගෙ සොධිතෙ පච්‌ඡා රාජා නික්‌ඛමති, එවමෙවං විපස්‌සනා සම්‌මාදිට්‌ඨියා අනිච්‌චාදිවසෙන ඛන්‌ධාදීසු සොධිතෙසු පච්‌ඡා භූමිලද්‌ධවට්‌ටං පරිජානමානා මග්‌ගසම්‌මාදිට්‌ඨි උප්‌පජ්‌ජති. තෙන වුත්‌තං ‘‘ධම්‌මාහං සාරථිං බ්‍රූමි, සම්‌මාදිට්‌ඨිපුරෙජව’’න්‌ති.

    Hirīti ettha hiriggahaṇena ottappampi gahitameva hoti. Tassa apālamboti yathā bāhirakarathassa rathe ṭhitānaṃ yodhānaṃ apatanatthāya dārumayaṃ apālambanaṃ hoti, evaṃ imassa maggarathassa ajjhattabahiddhāsamuṭṭhānaṃ hirottappaṃ apālambanaṃ. Satyassaparivāraṇanti rathassa sīhacammādiparivāro viya imassāpi maggarathassa sampayuttā sati parivāraṇaṃ. Dhammanti lokuttaramaggaṃ . Sammādiṭṭhipurejavanti vipassanāsammādiṭṭhipurejavā assa pubbayāyikāti sammādiṭṭhipurejavo, taṃ sammādiṭṭhipurejavaṃ. Yathā hi paṭhamataraṃ rājapurisehi kāṇakuṇiādīnaṃnīharaṇena magge sodhite pacchā rājā nikkhamati, evamevaṃ vipassanā sammādiṭṭhiyā aniccādivasena khandhādīsu sodhitesu pacchā bhūmiladdhavaṭṭaṃ parijānamānā maggasammādiṭṭhi uppajjati. Tena vuttaṃ ‘‘dhammāhaṃ sārathiṃ brūmi, sammādiṭṭhipurejava’’nti.

    ඉති භගවා දෙසනං නිට්‌ඨාපෙත්‌වා අවසානෙ චත්‌තාරි සච්‌චානි දීපෙසි. දෙසනාපරියොසානෙ දෙවපුත්‌තො සොතාපත්‌තිඵලෙ පතිට්‌ඨාසි. යථා හි රඤ්‌ඤො භොජනකාලෙ අත්‌තනො මුඛප්‌පමාණෙ කබළෙ උක්‌ඛිත්‌තෙ අඞ්‌කෙ නිසින්‌නො පුත්‌තො අත්‌තනො මුඛප්‌පමාණෙනෙව තතො කබළං කරොති, එවමෙවං භගවති අරහත්‌තනිකූටෙන දෙසනං දෙසෙන්‌තෙපි සත්‌තා අත්‌තනො උපනිස්‌සයානුරූපෙන සොතාපත්‌තිඵලාදීනි පාපුණන්‌ති. අයම්‌පි දෙවපුත්‌තො සොතාපත්‌තිඵලං පත්‌වා භගවන්‌තං ගන්‌ධාදීහි පූජෙත්‌වා පක්‌කාමීති. ඡට්‌ඨං.

    Iti bhagavā desanaṃ niṭṭhāpetvā avasāne cattāri saccāni dīpesi. Desanāpariyosāne devaputto sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Yathā hi rañño bhojanakāle attano mukhappamāṇe kabaḷe ukkhitte aṅke nisinno putto attano mukhappamāṇeneva tato kabaḷaṃ karoti, evamevaṃ bhagavati arahattanikūṭena desanaṃ desentepi sattā attano upanissayānurūpena sotāpattiphalādīni pāpuṇanti. Ayampi devaputto sotāpattiphalaṃ patvā bhagavantaṃ gandhādīhi pūjetvā pakkāmīti. Chaṭṭhaṃ.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. අච්‌ඡරාසුත්‌තං • 6. Accharāsuttaṃ

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 6. අච්‌ඡරාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Accharāsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact