| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්‌තක-අට්‌ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
11. ආපායිකසුත්‌තවණ්‌ණනා
11. Āpāyikasuttavaṇṇanā
48. එකාදසමෙ ආපායිකාති අපායෙ නිබ්‌බත්‌තිස්‌සන්‌තීති ආපායිකා. තත්‌ථාපි නිරයෙ නිබ්‌බත්‌තිස්‌සන්‌තීති නෙරයිකා. ඉදමප්‌පහායාති ඉදං ඉදානි වක්‌ඛමානං දුවිධං පාපසමාචාරං අප්‌පජහිත්‌වා, තථාපටිපත්‌තිතථාපග්‌ගහණවසෙන පවත්‌තං වාචං චිත්‌තං දිට්‌ඨිඤ්‌ච අප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වාති අත්‌ථො. අබ්‍රහ්‌මචාරීති බ්‍රහ්‌මසෙට්‌ඨං චරතීති බ්‍රහ්‌මචාරී, බ්‍රහ්‌මා වා සෙට්‌ඨො ආචාරො එතස්‌ස අත්‌ථීති බ්‍රහ්‌මචාරී, න බ්‍රහ්‌මචාරීති අබ්‍රහ්‌මචාරී, බ්‍රහ්‌මචාරිපටිරූපකො දුස්‌සීලොති අත්‌ථො. බ්‍රහ්‌මචාරිපටිඤ්‌ඤොති ‘‘බ්‍රහ්‌මචාරී අහ’’න්‌ති එවංපටිඤ්‌ඤො. පරිපුණ්‌ණන්‌ති අඛණ්‌ඩාදිභාවෙන අවිකලං. පරිසුද්‌ධන්‌ති උපක්‌කිලෙසාභාවෙන පරිසුද්‌ධං. අමූලකෙනාති දිට්‌ඨාදිමූලවිරහිතෙන, දිට්‌ඨං සුතං පරිසඞ්‌කිතන්‌ති ඉමෙහි චොදනාමූලෙහි වජ්‌ජිතෙන. අබ්‍රහ්‌මචරියෙන අසෙට්‌ඨචරියෙන. අනුද්‌ධංසෙතීති ‘‘පරිසුද්‌ධො අය’’න්‌ති ජානන්‌තොව පාරාජිකවත්‌ථුනා ධංසෙති පධංසෙති, චොදෙති අක්‌කොසති වා.
48. Ekādasame āpāyikāti apāye nibbattissantīti āpāyikā. Tatthāpi niraye nibbattissantīti nerayikā. Idamappahāyāti idaṃ idāni vakkhamānaṃ duvidhaṃ pāpasamācāraṃ appajahitvā, tathāpaṭipattitathāpaggahaṇavasena pavattaṃ vācaṃ cittaṃ diṭṭhiñca appaṭinissajjitvāti attho. Abrahmacārīti brahmaseṭṭhaṃ caratīti brahmacārī, brahmā vā seṭṭho ācāro etassa atthīti brahmacārī, na brahmacārīti abrahmacārī, brahmacāripaṭirūpako dussīloti attho. Brahmacāripaṭiññoti ‘‘brahmacārī aha’’nti evaṃpaṭiñño. Paripuṇṇanti akhaṇḍādibhāvena avikalaṃ. Parisuddhanti upakkilesābhāvena parisuddhaṃ. Amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena, diṭṭhaṃ sutaṃ parisaṅkitanti imehi codanāmūlehi vajjitena. Abrahmacariyena aseṭṭhacariyena. Anuddhaṃsetīti ‘‘parisuddho aya’’nti jānantova pārājikavatthunā dhaṃseti padhaṃseti, codeti akkosati vā.
ගාථාසු අභූතවාදීති පරස්‌ස දොසං අදිස්‌වාව අභූතෙන තුච්‌ඡෙන මුසාවාදං කත්‌වා පරං අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌තො. කත්‌වාති යො වා පන පාපකම්‌මං කත්‌වා ‘‘නාහං එතං කරොමී’’ති ආහ. උභොපි තෙ පෙච්‌ච සමා භවන්‌තීති තෙ උභොපි ජනා ඉතො පරලොකං ගන්‌ත්‌වා නිරයං උපගමනතො ගතියා සමානා භවන්‌ති. තත්‌ථ ගතියෙව නෙසං පරිච්‌ඡින්‌නා, න පන ආයු. බහුඤ්‌හි පාපං කත්‌වා චිරං නිරයෙ පච්‌චති, පරිත්‌තං කත්‌වා අප්‌පමත්‌තකමෙව කාලං. යස්‌මා පන තෙසං උභින්‌නම්‌පි කම්‌මං ලාමකමෙව. තෙන වුත්‌තං ‘‘නිහීනකම්‌මා මනුජා පරත්‌ථා’’ති. ‘‘පරත්‌ථා’’ති පන පදස්‌ස පුරතො ‘‘පෙච්‌චා’’ති පදෙන සම්‌බන්‌ධො – පරත්‌ථ පෙච්‌ච ඉතො ගන්‌ත්‌වා තෙ නිහීනකම්‌මා සමා භවන්‌තීති.
Gāthāsu abhūtavādīti parassa dosaṃ adisvāva abhūtena tucchena musāvādaṃ katvā paraṃ abbhācikkhanto. Katvāti yo vā pana pāpakammaṃ katvā ‘‘nāhaṃ etaṃ karomī’’ti āha. Ubhopi te pecca samā bhavantīti te ubhopi janā ito paralokaṃ gantvā nirayaṃ upagamanato gatiyā samānā bhavanti. Tattha gatiyeva nesaṃ paricchinnā, na pana āyu. Bahuñhi pāpaṃ katvā ciraṃ niraye paccati, parittaṃ katvā appamattakameva kālaṃ. Yasmā pana tesaṃ ubhinnampi kammaṃ lāmakameva. Tena vuttaṃ ‘‘nihīnakammā manujā paratthā’’ti. ‘‘Paratthā’’ti pana padassa purato ‘‘peccā’’ti padena sambandho – parattha pecca ito gantvā te nihīnakammā samā bhavantīti.
එවං භගවා අභූතබ්‌භක්‌ඛානවසෙන භූතදොසපටිච්‌ඡාදනවසෙන ච පවත්‌තස්‌ස මුසාවාදස්‌ස විපාකං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි තස්‌මිං ඨානෙ නිසින්‌නානං බහූනං පාපභික්‌ඛූනං දුච්‌චරිතකම්‌මස්‌ස විපාකදස්‌සනෙන සංවෙජනත්‌ථං ද්‌වෙ ගාථා අභාසි. තත්‌ථ කාසාවකණ්‌ඨාති කසාවරසපීතත්‌තා කාසාවෙන වත්‌ථෙන පලිවෙඨිතකණ්‌ඨා. පාපධම්‌මාති ලාමකධම්‌මා. අසඤ්‌ඤතාති කායාදීහි සඤ්‌ඤමරහිතා. පාපාති තථාරූපා පාපපුග්‌ගලා, පාපෙහි කම්‌මෙහි උපපජ්‌ජිත්‌වා ‘‘තස්‌ස කායොපි ආදිත්‌තො සම්‌පජ්‌ජලිතො සජොතිභූතො, සඞ්‌ඝාටිපි ආදිත්‌තා’’තිආදිනා (සං. නි. 2.218-219; පාරා. 230) ලක්‌ඛණසංයුත්‌තෙ වුත්‌තනයෙන මහාදුක්‌ඛං අනුභවන්‌තියෙව.
Evaṃ bhagavā abhūtabbhakkhānavasena bhūtadosapaṭicchādanavasena ca pavattassa musāvādassa vipākaṃ dassetvā idāni tasmiṃ ṭhāne nisinnānaṃ bahūnaṃ pāpabhikkhūnaṃ duccaritakammassa vipākadassanena saṃvejanatthaṃ dve gāthā abhāsi. Tattha kāsāvakaṇṭhāti kasāvarasapītattā kāsāvena vatthena paliveṭhitakaṇṭhā. Pāpadhammāti lāmakadhammā. Asaññatāti kāyādīhi saññamarahitā. Pāpāti tathārūpā pāpapuggalā, pāpehi kammehi upapajjitvā ‘‘tassa kāyopi āditto sampajjalito sajotibhūto, saṅghāṭipi ādittā’’tiādinā (saṃ. ni. 2.218-219; pārā. 230) lakkhaṇasaṃyutte vuttanayena mahādukkhaṃ anubhavantiyeva.
තතියගාථාය අයං සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො – යඤ්‌චෙ භුඤ්‌ජෙය්‍ය දුස්‌සීලො නිස්‌සීලපුග්‌ගලො කායාදීහි අසඤ්‌ඤතො රට්‌ඨවාසීහි සද්‌ධාය දින්‌නං යං රට්‌ඨපිණ්‌ඩං ‘‘සමණොම්‌හී’’ති පටිජානන්‌තො ගහෙත්‌වා භුඤ්‌ජෙය්‍ය, තතො ආදිත්‌තො අග්‌ගිවණ්‌ණො අයොගුළොව භුත්‌තො සෙය්‍යො සුන්‌දරතරො. කිංකාරණා? තප්‌පච්‌චයා හිස්‌ස එකොව අත්‌තභාවො ඣායෙය්‍ය, දුස්‌සීලො පන හුත්‌වා සද්‌ධාදෙය්‍යං භුඤ්‌ජිත්‌වා අනෙකානිපි ජාතිසතානි නිරයෙ උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති.
Tatiyagāthāya ayaṃ saṅkhepattho – yañce bhuñjeyya dussīlo nissīlapuggalo kāyādīhi asaññato raṭṭhavāsīhi saddhāya dinnaṃ yaṃ raṭṭhapiṇḍaṃ ‘‘samaṇomhī’’ti paṭijānanto gahetvā bhuñjeyya, tato āditto aggivaṇṇo ayoguḷova bhutto seyyo sundarataro. Kiṃkāraṇā? Tappaccayā hissa ekova attabhāvo jhāyeyya, dussīlo pana hutvā saddhādeyyaṃ bhuñjitvā anekānipi jātisatāni niraye uppajjeyyāti.
එකාදසමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ekādasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ඉතිවුත්‌තකපාළි • Itivuttakapāḷi / 11. ආපායිකසුත්‌තං • 11. Āpāyikasuttaṃ
