Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၁၉. အာသီဝိသဝဂ္ဂော

    19. Āsīvisavaggo

    ၁. အာသီဝိသောပမသုတ္တံ

    1. Āsīvisopamasuttaṃ

    ၂၃၈. ‘‘သေယ္ယထာပိ , ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော အာသီဝိသာ ဥဂ္ဂတေဇာ ဃောရဝိသာ။ အထ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယ္ယ ဇီဝိတုကာမော အမရိတုကာမော သုခကာမော ဒုက္ခပ္ပဋိကူလော။ တမေနံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဣမေ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, စတ္တာရော အာသီဝိသာ ဥဂ္ဂတေဇာ ဃောရဝိသာ ကာလေန ကာလံ ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ, ကာလေန ကာလံ န္ဟာပေတဗ္ဗာ, ကာလေန ကာလံ ဘောဇေတဗ္ဗာ, ကာလေန ကာလံ သံဝေသေတဗ္ဗာ 1။ ယဒာ စ ခော တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဣမေသံ စတုန္နံ အာသီဝိသာနံ ဥဂ္ဂတေဇာနံ ဃောရဝိသာနံ အညတရော ဝာ အညတရော ဝာ ကုပ္ပိသ္သတိ, တတော တ္ဝံ, အမ္ဘော ပုရိသ, မရဏံ ဝာ နိဂစ္ဆသိ, မရဏမတ္တံ ဝာ ဒုက္ခံ။ ယံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ကရဏီယံ တံ ကရောဟီ’’’တိ။

    238. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime te, ambho purisa, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā kālena kālaṃ vuṭṭhāpetabbā, kālena kālaṃ nhāpetabbā, kālena kālaṃ bhojetabbā, kālena kālaṃ saṃvesetabbā 2. Yadā ca kho te, ambho purisa, imesaṃ catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ aññataro vā aññataro vā kuppissati, tato tvaṃ, ambho purisa, maraṇaṃ vā nigacchasi, maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘အထ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဘီတော စတုန္နံ အာသီဝိသာနံ ဥဂ္ဂတေဇာနံ ဃောရဝိသာနံ ယေန ဝာ တေန ဝာ ပလာယေထ။ တမေနံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဣမေ ခော, အမ္ဘော ပုရိသ, ပဉ္စ ဝဓကာ ပစ္စတ္ထိကာ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓာ, ယတ္ထေဝ နံ ပသ္သိသ္သာမ တတ္ထေဝ ဇီဝိတာ ဝောရောပေသ္သာမာတိ။ ယံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ကရဏီယံ တံ ကရောဟီ’’’တိ။

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime kho, ambho purisa, pañca vadhakā paccatthikā piṭṭhito piṭṭhito anubandhā, yattheva naṃ passissāma tattheva jīvitā voropessāmāti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘အထ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဘီတော စတုန္နံ အာသီဝိသာနံ ဥဂ္ဂတေဇာနံ ဃောရဝိသာနံ, ဘီတော ပဉ္စန္နံ ဝဓကာနံ ပစ္စတ္ထိကာနံ ယေန ဝာ တေန ဝာ ပလာယေထ။ တမေနံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘အယံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဆဋ္ဌော အန္တရစရော ဝဓကော ဥက္ခိတ္တာသိကော ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ယတ္ထေဝ နံ ပသ္သိသ္သာမိ တတ္ထေဝ သိရော ပာတေသ္သာမီတိ။ ယံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ကရဏီယံ တံ ကရောဟီ’’’တိ။

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ayaṃ te, ambho purisa, chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsiko piṭṭhito piṭṭhito anubandho yattheva naṃ passissāmi tattheva siro pātessāmīti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘အထ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဘီတော စတုန္နံ အာသီဝိသာနံ ဥဂ္ဂတေဇာနံ ဃောရဝိသာနံ, ဘီတော ပဉ္စန္နံ ဝဓကာနံ ပစ္စတ္ထိကာနံ, ဘီတော ဆဋ္ဌသ္သ အန္တရစရသ္သ ဝဓကသ္သ ဥက္ခိတ္တာသိကသ္သ ယေန ဝာ တေန ဝာ ပလာယေထ။ သော ပသ္သေယ္ယ သုညံ ဂာမံ။ ယညဒေဝ ဃရံ ပဝိသေယ္ယ ရိတ္တကညေဝ ပဝိသေယ္ယ တုစ္ဆကညေဝ ပဝိသေယ္ယ သုညကညေဝ ပဝိသေယ္ယ။ ယညဒေဝ ဘာဇနံ ပရိမသေယ္ယ ရိတ္တကညေဝ ပရိမသေယ္ယ တုစ္ဆကညေဝ ပရိမသေယ္ယ သုညကညေဝ ပရိမသေယ္ယ။ တမေနံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဣဒာနိ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဣမံ သုညံ ဂာမံ စောရာ ဂာမဃာတကာ ပဝိသန္တိ 3။ ယံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ကရဏီယံ တံ ကရောဟီ’’’တိ။

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa yena vā tena vā palāyetha. So passeyya suññaṃ gāmaṃ. Yaññadeva gharaṃ paviseyya rittakaññeva paviseyya tucchakaññeva paviseyya suññakaññeva paviseyya. Yaññadeva bhājanaṃ parimaseyya rittakaññeva parimaseyya tucchakaññeva parimaseyya suññakaññeva parimaseyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘idāni, ambho purisa, imaṃ suññaṃ gāmaṃ corā gāmaghātakā pavisanti 4. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘အထ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဘီတော စတုန္နံ အာသီဝိသာနံ ဥဂ္ဂတေဇာနံ ဃောရဝိသာနံ, ဘီတော ပဉ္စန္နံ ဝဓကာနံ ပစ္စတ္ထိကာနံ, ဘီတော ဆဋ္ဌသ္သ အန္တရစရသ္သ ဝဓကသ္သ ဥက္ခိတ္တာသိကသ္သ, ဘီတော စောရာနံ ဂာမဃာတကာနံ ယေန ဝာ တေန ဝာ ပလာယေထ။ သော ပသ္သေယ္ယ မဟန္တံ ဥဒကဏ္ဏဝံ ဩရိမံ တီရံ သာသင္ကံ သပ္ပဋိဘယံ, ပာရိမံ တီရံ ခေမံ အပ္ပဋိဘယံ။ န စသ္သ နာဝာ သန္တာရဏီ ဥတ္တရသေတု ဝာ အပာရာ ပာရံ ဂမနာယ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ ပုရိသသ္သ ဧဝမသ္သ – ‘အယံ ခော မဟာဥဒကဏ္ဏဝော ဩရိမံ တီရံ သာသင္ကံ သပ္ပဋိဘယံ, ပာရိမံ တီရံ ခေမံ အပ္ပဋိဘယံ, နတ္ထိ စ 5 နာဝာ သန္တာရဏီ ဥတ္တရသေတု ဝာ အပာရာ ပာရံ ဂမနာယ။ ယံနူနာဟံ တိဏကဋ္ဌသာခာပလာသံ သံကဍ္ဎိတ္ဝာ ကုလ္လံ ဗန္ဓိတ္ဝာ တံ ကုလ္လံ နိသ္သာယ ဟတ္ထေဟိ စ ပာဒေဟိ စ ဝာယမမာနော သောတ္ထိနာ ပာရံ ဂစ္ဆေယ္ယ’’’န္တိ။

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa, bhīto corānaṃ gāmaghātakānaṃ yena vā tena vā palāyetha. So passeyya mahantaṃ udakaṇṇavaṃ orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ. Na cassa nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ayaṃ kho mahāudakaṇṇavo orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ, natthi ca 6 nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Yaṃnūnāhaṃ tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya’’’nti.

    ‘‘အထ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော တိဏကဋ္ဌသာခာပလာသံ သံကဍ္ဎိတ္ဝာ ကုလ္လံ ဗန္ဓိတ္ဝာ တံ ကုလ္လံ နိသ္သာယ ဟတ္ထေဟိ စ ပာဒေဟိ စ ဝာယမမာနော သောတ္ထိနာ ပာရံ ဂစ္ဆေယ္ယ, တိဏ္ဏော ပာရင္ဂတော 7 ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော။

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya, tiṇṇo pāraṅgato 8 thale tiṭṭhati brāhmaṇo.

    ‘‘ဥပမာ ခော မ္ယာယံ, ဘိက္ခဝေ, ကတာ အတ္ထသ္သ ဝိညာပနာယ။ အယဉ္စေတ္ထ 9 အတ္ထော – စတ္တာရော အာသီဝိသာ ဥဂ္ဂတေဇာ ဃောရဝိသာတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတုန္နေတံ မဟာဘူတာနံ အဓိဝစနံ – ပထဝီဓာတုယာ, အာပောဓာတုယာ, တေဇောဓာတုယာ, ဝာယောဓာတုယာ။

    ‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayañcettha 10 attho – cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisāti kho, bhikkhave, catunnetaṃ mahābhūtānaṃ adhivacanaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā.

    ‘‘ပဉ္စ ဝဓကာ ပစ္စတ္ထိကာတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ဥပာဒာနက္ခန္ဓာနံ အဓိဝစနံ, သေယ္ယထိဒံ – ရူပုပာဒာနက္ခန္ဓသ္သ, ဝေဒနုပာဒာနက္ခန္ဓသ္သ, သညုပာဒာနက္ခန္ဓသ္သ, သင္ခာရုပာဒာနက္ခန္ဓသ္သ, ဝိညာဏုပာဒာနက္ခန္ဓသ္သ။

    ‘‘Pañca vadhakā paccatthikāti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ upādānakkhandhānaṃ adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandhassa, vedanupādānakkhandhassa, saññupādānakkhandhassa, saṅkhārupādānakkhandhassa, viññāṇupādānakkhandhassa.

    ‘‘ဆဋ္ဌော အန္တရစရော ဝဓကော ဥက္ခိတ္တာသိကောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, နန္ဒီရာဂသ္သေတံ အဓိဝစနံ။

    ‘‘Chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsikoti kho, bhikkhave, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘သုညော ဂာမောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဆန္နေတံ အဇ္ဈတ္တိကာနံ အာယတနာနံ အဓိဝစနံ။ စက္ခုတော စေပိ နံ, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ ဥပပရိက္ခတိ ရိတ္တကညေဝ ခာယတိ, တုစ္ဆကညေဝ ခာယတိ, သုညကညေဝ ခာယတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာတော စေပိ နံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ မနတော စေပိ နံ, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ ဥပပရိက္ခတိ ရိတ္တကညေဝ ခာယတိ, တုစ္ဆကညေဝ ခာယတိ, သုညကညေဝ ခာယတိ။

    ‘‘Suñño gāmoti kho, bhikkhave, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhuto cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati…pe… jivhāto cepi naṃ, bhikkhave…pe… manato cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati.

    ‘‘စောရာ ဂာမဃာတကာတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဆန္နေတံ ဗာဟိရာနံ အာယတနာနံ အဓိဝစနံ။ စက္ခု, ဘိက္ခဝေ, ဟညတိ မနာပာမနာပေသု ရူပေသု; သောတံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ဃာနံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာ, ဘိက္ခဝေ, ဟညတိ မနာပာမနာပေသု ရသေသု; ကာယော, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ မနော, ဘိက္ခဝေ, ဟညတိ မနာပာမနာပေသု ဓမ္မေသု။

    ‘‘Corā gāmaghātakāti kho, bhikkhave, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhu, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rūpesu; sotaṃ, bhikkhave…pe… ghānaṃ, bhikkhave…pe… jivhā, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rasesu; kāyo, bhikkhave…pe… mano, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu dhammesu.

    ‘‘မဟာ ဥဒကဏ္ဏဝောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတုန္နေတံ ဩဃာနံ အဓိဝစနံ – ကာမောဃသ္သ, ဘဝောဃသ္သ, ဒိဋ္ဌောဃသ္သ, အဝိဇ္ဇောဃသ္သ။

    ‘‘Mahā udakaṇṇavoti kho, bhikkhave, catunnetaṃ oghānaṃ adhivacanaṃ – kāmoghassa, bhavoghassa, diṭṭhoghassa, avijjoghassa.

    ‘‘ဩရိမံ တီရံ သာသင္ကံ သပ္ပဋိဘယန္တိ ခော, ဘိက္ခဝေ, သက္ကာယသ္သေတံ အဓိဝစနံ။

    ‘‘Orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayanti kho, bhikkhave, sakkāyassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘ပာရိမံ တီရံ ခေမံ အပ္ပဋိဘယန္တိ ခော, ဘိက္ခဝေ, နိဗ္ဗာနသ္သေတံ အဓိဝစနံ။

    ‘‘Pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayanti kho, bhikkhave, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘ကုလ္လန္တိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသ္သေတံ အဋ္ဌင္ဂိကသ္သ မဂ္ဂသ္သ အဓိဝစနံ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

    ‘‘Kullanti kho, bhikkhave, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘တသ္သ ဟတ္ထေဟိ စ ပာဒေဟိ စ ဝာယာမောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဝီရိယာရမ္ဘသ္သေတံ အဓိဝစနံ။

    ‘‘Tassa hatthehi ca pādehi ca vāyāmoti kho, bhikkhave, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘တိဏ္ဏော ပာရင္ဂတော ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အရဟတော ဧတံ အဓိဝစန’’န္တိ။ ပဌမံ။

    ‘‘Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇoti kho, bhikkhave, arahato etaṃ adhivacana’’nti. Paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ပဝေသေတဗ္ဗာ (သ္ယာ. ကံ. ပီ. က.)
    2. pavesetabbā (syā. kaṃ. pī. ka.)
    3. ဝဓိသ္သန္တိ (သီ. ပီ.)
    4. vadhissanti (sī. pī.)
    5. န စသ္သ (သီ. က.), နတ္ထသ္သ (သ္ယာ. ကံ.)
    6. na cassa (sī. ka.), natthassa (syā. kaṃ.)
    7. ပာရဂတော (သီ. သ္ယာ. ကံ.)
    8. pāragato (sī. syā. kaṃ.)
    9. အယံ စေဝေတ္ထ (သီ.)
    10. ayaṃ cevettha (sī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. အာသီဝိသောပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁. အာသီဝိသောပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact