Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၆. ဒုတိယလောကဓမ္မသုတ္တံ

    6. Dutiyalokadhammasuttaṃ

    . ‘‘အဋ္ဌိမေ, ဘိက္ခဝေ, လောကဓမ္မာ လောကံ အနုပရိဝတ္တန္တိ, လောကော စ အဋ္ဌ လောကဓမ္မေ အနုပရိဝတ္တတိ။ ကတမေ အဋ္ဌ? လာဘော စ, အလာဘော စ, ယသော စ, အယသော စ, နိန္ဒာ စ, ပသံသာ စ, သုခဉ္စ, ဒုက္ခဉ္စ။ ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌ လောကဓမ္မာ လောကံ အနုပရိဝတ္တန္တိ, လောကော စ ဣမေ အဋ္ဌ လောကဓမ္မေ အနုပရိဝတ္တတိ။

    6. ‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, lokadhammā lokaṃ anuparivattanti, loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati. Katame aṭṭha? Lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañca. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti, loko ca ime aṭṭha lokadhamme anuparivattati.

    ‘‘အသ္သုတဝတော, ဘိက္ခဝေ, ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ လာဘောပိ အလာဘောပိ ယသောပိ အယသောပိ နိန္ဒာပိ ပသံသာပိ သုခမ္ပိ ဒုက္ခမ္ပိ။ သုတဝတောပိ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ လာဘောပိ အလာဘောပိ ယသောပိ အယသောပိ နိန္ဒာပိ ပသံသာပိ သုခမ္ပိ ဒုက္ခမ္ပိ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ကော ဝိသေသော ကော အဓိပ္ပယာသော 1 ကိံ နာနာကရဏံ သုတဝတော အရိယသာဝကသ္သ အသ္သုတဝတာ ပုထုဇ္ဇနေနာ’’တိ? ‘‘ဘဂဝံမူလကာ နော, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘဂဝံနေတ္တိကာ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ သာဓု ဝတ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံယေဝ ပဋိဘာတု ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော။ ဘဂဝတော သုတ္ဝာ ဘိက္ခူ ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။

    ‘‘Assutavato, bhikkhave, puthujjanassa uppajjati lābhopi alābhopi yasopi ayasopi nindāpi pasaṃsāpi sukhampi dukkhampi. Sutavatopi, bhikkhave, ariyasāvakassa uppajjati lābhopi alābhopi yasopi ayasopi nindāpi pasaṃsāpi sukhampi dukkhampi. Tatra, bhikkhave, ko viseso ko adhippayāso 2 kiṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.

    ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘အသ္သုတဝတော, ဘိက္ခဝေ, ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ လာဘော။ သော န ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဥပ္ပန္နော ခော မေ အယံ လာဘော; သော စ ခော အနိစ္စော ဒုက္ခော ဝိပရိဏာမဓမ္မော’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အလာဘော။ပေ.။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ယသော။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အယသော။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိန္ဒာ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပသံသာ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခံ။ သော န ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဥပ္ပန္နံ ခော မေ ဣဒံ ဒုက္ခံ; တဉ္စ ခော အနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ’’။

    ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘assutavato, bhikkhave, puthujjanassa uppajjati lābho. So na iti paṭisañcikkhati – ‘uppanno kho me ayaṃ lābho; so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammo’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Uppajjati alābho…pe… uppajjati yaso… uppajjati ayaso… uppajjati nindā… uppajjati pasaṃsā… uppajjati sukhaṃ… uppajjati dukkhaṃ. So na iti paṭisañcikkhati – ‘uppannaṃ kho me idaṃ dukkhaṃ; tañca kho aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhamma’nti yathābhūtaṃ nappajānāti’’.

    ‘‘တသ္သ လာဘောပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အလာဘောပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ယသောပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အယသောပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, နိန္ဒာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ပသံသာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, သုခမ္ပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ဒုက္ခမ္ပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ။ သော ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အနုရုဇ္ဈတိ, အလာဘေ ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ ယသံ အနုရုဇ္ဈတိ, အယသေ ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ ပသံသံ အနုရုဇ္ဈတိ, နိန္ဒာယ ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ သုခံ အနုရုဇ္ဈတိ, ဒုက္ခေ ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ။ သော ဧဝံ အနုရောဓဝိရောဓသမာပန္နော န ပရိမုစ္စတိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ။ ‘န ပရိမုစ္စတိ ဒုက္ခသ္မာ’တိ ဝဒာမိ’’။

    ‘‘Tassa lābhopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, alābhopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, yasopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, ayasopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, nindāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, pasaṃsāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, sukhampi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, dukkhampi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati. So uppannaṃ lābhaṃ anurujjhati, alābhe paṭivirujjhati; uppannaṃ yasaṃ anurujjhati, ayase paṭivirujjhati; uppannaṃ pasaṃsaṃ anurujjhati, nindāya paṭivirujjhati; uppannaṃ sukhaṃ anurujjhati, dukkhe paṭivirujjhati. So evaṃ anurodhavirodhasamāpanno na parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Na parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi’’.

    ‘‘သုတဝတော စ ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ လာဘော။ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဥပ္ပန္နော ခော မေ အယံ လာဘော; သော စ ခော အနိစ္စော ဒုက္ခော ဝိပရိဏာမဓမ္မော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အလာဘော။ပေ.။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ယသော။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အယသော။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိန္ဒာ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပသံသာ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခံ။ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဥပ္ပန္နံ ခော မေ ဣဒံ ဒုက္ခံ; တဉ္စ ခော အနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ’’။

    ‘‘Sutavato ca kho, bhikkhave, ariyasāvakassa uppajjati lābho. So iti paṭisañcikkhati – ‘uppanno kho me ayaṃ lābho; so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammo’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Uppajjati alābho…pe… uppajjati yaso… uppajjati ayaso… uppajjati nindā… uppajjati pasaṃsā… uppajjati sukhaṃ… uppajjati dukkhaṃ. So iti paṭisañcikkhati – ‘uppannaṃ kho me idaṃ dukkhaṃ; tañca kho aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhamma’nti yathābhūtaṃ pajānāti’’.

    ‘‘တသ္သ လာဘောပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အလာဘောပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ယသောပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, အယသောပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, နိန္ဒာပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ပသံသာပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, သုခမ္ပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ, ဒုက္ခမ္ပိ စိတ္တံ န ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌတိ။ သော ဥပ္ပန္နံ လာဘံ နာနုရုဇ္ဈတိ, အလာဘေ နပ္ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ ယသံ နာနုရုဇ္ဈတိ, အယသေ နပ္ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ ပသံသံ နာနုရုဇ္ဈတိ, နိန္ဒာယ နပ္ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ; ဥပ္ပန္နံ သုခံ နာနုရုဇ္ဈတိ, ဒုက္ခေ နပ္ပဋိဝိရုဇ္ဈတိ။ သော ဧဝံ အနုရောဓဝိရောဓဝိပ္ပဟီနော ပရိမုစ္စတိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ။ ‘ပရိမုစ္စတိ ဒုက္ခသ္မာ’တိ ဝဒာမိ။ အယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဝိသေသော အယံ အဓိပ္ပယာသော ဣဒံ နာနာကရဏံ သုတဝတော အရိယသာဝကသ္သ အသ္သုတဝတာ ပုထုဇ္ဇနေနာ’’တိ။

    ‘‘Tassa lābhopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, alābhopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, yasopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, ayasopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, nindāpi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, pasaṃsāpi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, sukhampi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, dukkhampi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. So uppannaṃ lābhaṃ nānurujjhati, alābhe nappaṭivirujjhati; uppannaṃ yasaṃ nānurujjhati, ayase nappaṭivirujjhati; uppannaṃ pasaṃsaṃ nānurujjhati, nindāya nappaṭivirujjhati; uppannaṃ sukhaṃ nānurujjhati, dukkhe nappaṭivirujjhati. So evaṃ anurodhavirodhavippahīno parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti.

    ‘‘လာဘော အလာဘော စ ယသာယသော စ၊

    ‘‘Lābho alābho ca yasāyaso ca,

    နိန္ဒာ ပသံသာ စ သုခံ ဒုခဉ္စ။

    Nindā pasaṃsā ca sukhaṃ dukhañca;

    ဧတေ အနိစ္စာ မနုဇေသု ဓမ္မာ၊

    Ete aniccā manujesu dhammā,

    အသသ္သတာ ဝိပရိဏာမဓမ္မာ။

    Asassatā vipariṇāmadhammā.

    ‘‘ဧတေ စ ဉတ္ဝာ သတိမာ သုမေဓော၊

    ‘‘Ete ca ñatvā satimā sumedho,

    အဝေက္ခတိ ဝိပရိဏာမဓမ္မေ။

    Avekkhati vipariṇāmadhamme;

    ဣဋ္ဌသ္သ ဓမ္မာ န မထေန္တိ စိတ္တံ၊

    Iṭṭhassa dhammā na mathenti cittaṃ,

    အနိဋ္ဌတော နော ပဋိဃာတမေတိ။

    Aniṭṭhato no paṭighātameti.

    ‘‘တသ္သာနုရောဓာ အထ ဝာ ဝိရောဓာ၊

    ‘‘Tassānurodhā atha vā virodhā,

    ဝိဓူပိတာ အတ္ထင္ဂတာ န သန္တိ။

    Vidhūpitā atthaṅgatā na santi;

    ပဒဉ္စ ဉတ္ဝာ ဝိရဇံ အသောကံ၊

    Padañca ñatvā virajaṃ asokaṃ,

    သမ္မပ္ပဇာနာတိ ဘဝသ္သ ပာရဂူ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

    Sammappajānāti bhavassa pāragū’’ti. chaṭṭhaṃ;







    Footnotes:
    1. အဓိပ္ပာယော (သီ.), အဓိပ္ပာယသော (သ္ယာ. ကံ.) အဓိ + ပ + ယသု + ဏ = အဓိပ္ပယာသော
    2. adhippāyo (sī.), adhippāyaso (syā. kaṃ.) adhi + pa + yasu + ṇa = adhippayāso



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဒုတိယလောကဓမ္မသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyalokadhammasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆-၈. ဒုတိယလောကဓမ္မသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 6-8. Dutiyalokadhammasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact