| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
3. ද්‌වෙභාගසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ගහෙතබ්‌බාති යථා කාළකා අධිකා න හොන්‌ති, තථා ගහෙතබ්‌බා. ඨපෙත්‌වා චෙත්‌ථ කාළකඔදාතෙ අවසෙසා ගොචරියෙසුයෙව සඞ්‌ගහං ගච්‌ඡන්‌තීති (සාරත්‌ථ. ටී. 2.552) දට්‌ඨබ්‌බං. එත්‌ථ ච ද්‌වෙ භාගාති උක්‌කට්‌ඨපරිච්‌ඡෙදො කාළකානං අධිකග්‌ගහණස්‌ස පටික්‌ඛෙපවසෙන සික්‌ඛාපදස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌තත්‌තා. තස්‌මා කාළකානං භාගද්‌වයතො අධිකං න වට්‌ටති, ඌනකං වට්‌ටති. තෙනාහ ‘‘එකස්‌සාපී’’තිආදි. එකස්‌සාපි කාළකලොමස්‌ස අතිරෙකභාවෙති තුලාය ධාරයිත්‌වා ඨපිතෙසු අන්‌තමසො වාතවෙගෙනපි පහිතස්‌ස එකස්‌සාපි කාළකලොමස්‌ස අධිකභාවෙ සතීති අත්‌ථො. ‘‘තතියං ඔදාතානං, චතුත්‌ථං ගොචරියාන’’න්‌ති ඉදං පන හෙට්‌ඨිමපරිච්‌ඡෙදො තෙසං අධිකග්‌ගහණෙ පටික්‌ඛෙපාභාවතො. තස්‌මා තෙසං වුත්‌තප්‌පමාණතො අධිකම්‌පි වට්‌ටති.
Gahetabbāti yathā kāḷakā adhikā na honti, tathā gahetabbā. Ṭhapetvā cettha kāḷakaodāte avasesā gocariyesuyeva saṅgahaṃ gacchantīti (sārattha. ṭī. 2.552) daṭṭhabbaṃ. Ettha ca dve bhāgāti ukkaṭṭhaparicchedo kāḷakānaṃ adhikaggahaṇassa paṭikkhepavasena sikkhāpadassa paññattattā. Tasmā kāḷakānaṃ bhāgadvayato adhikaṃ na vaṭṭati, ūnakaṃ vaṭṭati. Tenāha ‘‘ekassāpī’’tiādi. Ekassāpi kāḷakalomassa atirekabhāveti tulāya dhārayitvā ṭhapitesu antamaso vātavegenapi pahitassa ekassāpi kāḷakalomassa adhikabhāve satīti attho. ‘‘Tatiyaṃ odātānaṃ, catutthaṃ gocariyāna’’nti idaṃ pana heṭṭhimaparicchedo tesaṃ adhikaggahaṇe paṭikkhepābhāvato. Tasmā tesaṃ vuttappamāṇato adhikampi vaṭṭati.
එත්‌ථ ච ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, සන්‌ථතං අනාදියිත්‌වා ද්‌වෙ තුලෙ සුද්‌ධකාළකානං එළකලොමානං, තුලං ඔදාතානං, තුලං ගොචරියානං සන්‌ථතං කාරාපිතං නිස්‌සග්‌ගිය’’න්‌ති (පාරා. 554) ඉමිනා නයෙන නිස්‌සජ්‌ජනවිධානං වෙදිතබ්‌බං. ආදාය ච වුත්‌තපරිච්‌ඡෙදෙන අනාදාය ච කරණතො කිරියාකිරියං. සෙසන්‌ති පුබ්‌බපයොගදුක්‌කටචතුක්‌කපාචිත්‌තියාදිකං. අයං පන විසෙසො – තුලං ඔදාතානං තුලං ගොචරියානං ආදියිත්‌වා කරණෙ, බහුතරං ඔදාතානං බහුතරං ගොචරියානං ආදියිත්‌වා කරණෙ , සුද්‌ධං ඔදාතානං සුද්‌ධං ගොචරියානං ආදියිත්‌වා කරණෙ ච අනාපත්‌තීති.
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā dve tule suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ, tulaṃ odātānaṃ, tulaṃ gocariyānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 554) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Ādāya ca vuttaparicchedena anādāya ca karaṇato kiriyākiriyaṃ. Sesanti pubbapayogadukkaṭacatukkapācittiyādikaṃ. Ayaṃ pana viseso – tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe, bahutaraṃ odātānaṃ bahutaraṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe , suddhaṃ odātānaṃ suddhaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe ca anāpattīti.
අඞ්‌ගෙසු පන පඨමඞ්‌ගං කාළකානං ද්‌වෙභාගතො අතිරෙකභාවොති දට්‌ඨබ්‌බං. ඉමානි තීණි න කෙවලං අනිස්‌සට්‌ඨානෙව පරිභුඤ්‌ජිතුං න වට්‌ටන්‌තීති ආහ ‘‘ඉමානි පනා’’තිආදි. ‘‘පරිභුඤ්‌ජිතුං න වට්‌ටන්‌තී’’ති ඉමිනා යදි පරිභුඤ්‌ජති, දුක්‌කටන්‌ති දස්‌සෙති.
Aṅgesu pana paṭhamaṅgaṃ kāḷakānaṃ dvebhāgato atirekabhāvoti daṭṭhabbaṃ. Imāni tīṇi na kevalaṃ anissaṭṭhāneva paribhuñjituṃ na vaṭṭantīti āha ‘‘imāni panā’’tiādi. ‘‘Paribhuñjituṃ na vaṭṭantī’’ti iminā yadi paribhuñjati, dukkaṭanti dasseti.
ද්‌වෙභාගසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
