| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Kassapagottasuttavaṇṇanā
223. ඡෙතන්‌ති මිගානං ජීවිතං ඡෙතං. තෙනාහ ‘‘මිගලුද්‌දක’’න්‌ති. රොහිතමිගන්‌ති ලොහිතවණ්‌ණං ඛුද්‌දකමිගං, ‘‘මහාරොහිතමිග’’න්‌ති කෙචි. සත්‌ථු සන්‌තිකෙ කම්‌මට්‌ඨානං ගහෙත්‌වා තස්‌ස ජනපදස්‌ස සුලභභික්‌ඛතාය තත්‌ථ ගන්‌ත්‌වා විහරතීති ඉමමත්‌ථං සන්‌ධාය ‘‘පඨමසුත්‌තෙ වුත්‌තනයෙනෙවා’’ති වුත්‌තං. අයං පන ථෙරො පඤ්‌චාභිඤ්‌ඤො විපස්‌සනාකම්‌මිකො. ඨත්‌වාති පදානුබන්‌ධනවසෙන ගමනං උපච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ථෙරස්‌ස ආසන්‌නට්‌ඨානෙ ඨත්‌වා. තස්‌ස වචනං සොතුං ආරද්‌ධො. අඞ්‌ගුට්‌ඨකං ජාලාපෙසීති අධිට්‌ඨානබලෙන දණ්‌ඩදීපිකං විය අත්‌තනො අඞ්‌ගුට්‌ඨකං ජාලාපෙසි. අක්‌ඛීහිපි පස්‌සති අඞ්‌ගුට්‌ඨකං ජාලමානං. කණ්‌ණෙහිපි සුණාති තෙන වුච්‌චමානං ධම්‌මං එකදෙසෙන. චිත්‌තං පනස්‌ස ධාවතීති සම්‌බන්‌ධො. එතස්‌සපීති ලුද්‌දකස්‌සපි.
223.Chetanti migānaṃ jīvitaṃ chetaṃ. Tenāha ‘‘migaluddaka’’nti. Rohitamiganti lohitavaṇṇaṃ khuddakamigaṃ, ‘‘mahārohitamiga’’nti keci. Satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā tassa janapadassa sulabhabhikkhatāya tattha gantvā viharatīti imamatthaṃ sandhāya ‘‘paṭhamasutte vuttanayenevā’’ti vuttaṃ. Ayaṃ pana thero pañcābhiñño vipassanākammiko. Ṭhatvāti padānubandhanavasena gamanaṃ upacchinditvā therassa āsannaṭṭhāne ṭhatvā. Tassa vacanaṃ sotuṃ āraddho. Aṅguṭṭhakaṃ jālāpesīti adhiṭṭhānabalena daṇḍadīpikaṃ viya attano aṅguṭṭhakaṃ jālāpesi. Akkhīhipi passati aṅguṭṭhakaṃ jālamānaṃ. Kaṇṇehipi suṇāti tena vuccamānaṃ dhammaṃ ekadesena. Cittaṃ panassa dhāvatīti sambandho. Etassapīti luddakassapi.
අප්‌පපඤ්‌ඤන්‌ති එත්‌ථ අප්‌ප-සද්‌දො ‘‘අප්‌පහරිතෙ’’තිආදීසු විය අභාවත්‌ථොති ආහ ‘‘නිප්‌පඤ්‌ඤ’’න්‌ති. කාරණජානනසමත්‌ථෙනාති ඉමිනා කාරණෙන සත්‌තානං සුඛං, ඉමිනා දුක්‌ඛන්‌ති එවං සමාචරමානෙන කාරණං ජානිතුං සමත්‌ථෙන කම්‌මස්‌සකතඤාණසම්‌පයුත්‌තචිත්‌තෙනාති අත්‌ථො. සුණාතීති කෙවලං සවනමත්‌තවසෙන සුණාති, න තදත්‌ථවසෙන. තෙනාහ ‘‘අත්‌ථමස්‌ස න ජානාතී’’ති. කාරණරූපානීති සභාවකාරණානි. කිං මෙ ඉමිනාති? ‘‘ඉදං පපඤ්‌ච’’න්‌ති පහාය. වීරියං පග්‌ගය්‌හාති චතුබ්‌බිධං සම්‌මප්‌පධානං වීරියං පග්‌ගණ්‌හිත්‌වා.
Appapaññanti ettha appa-saddo ‘‘appaharite’’tiādīsu viya abhāvatthoti āha ‘‘nippañña’’nti. Kāraṇajānanasamatthenāti iminā kāraṇena sattānaṃ sukhaṃ, iminā dukkhanti evaṃ samācaramānena kāraṇaṃ jānituṃ samatthena kammassakatañāṇasampayuttacittenāti attho. Suṇātīti kevalaṃ savanamattavasena suṇāti, na tadatthavasena. Tenāha ‘‘atthamassa na jānātī’’ti. Kāraṇarūpānīti sabhāvakāraṇāni. Kiṃ me imināti? ‘‘Idaṃ papañca’’nti pahāya. Vīriyaṃ paggayhāti catubbidhaṃ sammappadhānaṃ vīriyaṃ paggaṇhitvā.
කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Kassapagottasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තං • 3. Kassapagottasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Kassapagottasuttavaṇṇanā
