Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්‌ඡය-ටීකා • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    කථිනක්‌ඛන්‌ධකකථාවණ්‌ණනා

    Kathinakkhandhakakathāvaṇṇanā

    2697. වුත්‌ථවස්‌සානං පුරිමිකාය වස්‌සං උපගන්‌ත්‌වා යාව මහාපවාරණා, තාව රත්‌තිච්‌ඡෙදං අකත්‌වා වුත්‌ථවස්‌සානං භික්‌ඛූනං එකස්‌ස වා ද්‌වින්‌නං තිණ්‌ණං චතුන්‌නං පඤ්‌චන්‌නං අතිරෙකානං වා භික්‌ඛූනං පඤ්‌චන්‌නං ආනිසංසානං වක්‌ඛමානානං අනාමන්‌තචාරාදීනං පඤ්‌චන්‌නං ආනිසංසානං පටිලාභකාරණා මුනිපුඞ්‌ගවො සබ්‌බෙසං අගාරිකාදිමුනීනං සකලගුණගණෙහි උත්‌තමො භගවා කථිනත්‌ථාරං ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, වස්‌සංවුත්‌ථානං භික්‌ඛූනං කථිනං අත්‌ථරිතු’’න්‌ති (මහාව. 306) අබ්‍ර්‌වි කථෙසීති යොජනා.

    2697.Vutthavassānaṃ purimikāya vassaṃ upagantvā yāva mahāpavāraṇā, tāva ratticchedaṃ akatvā vutthavassānaṃ bhikkhūnaṃ ekassa vā dvinnaṃ tiṇṇaṃ catunnaṃ pañcannaṃ atirekānaṃ vā bhikkhūnaṃ pañcannaṃ ānisaṃsānaṃ vakkhamānānaṃ anāmantacārādīnaṃ pañcannaṃ ānisaṃsānaṃ paṭilābhakāraṇā munipuṅgavo sabbesaṃ agārikādimunīnaṃ sakalaguṇagaṇehi uttamo bhagavā kathinatthāraṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vassaṃvutthānaṃ bhikkhūnaṃ kathinaṃ attharitu’’nti (mahāva. 306) abrvi kathesīti yojanā.

    එත්‌ථායං විනිච්‌ඡයො – ‘‘කථිනත්‌ථාරං කෙ ලභන්‌ති, කෙ න ලභන්‌තීති? ගණනවසෙන තාව පච්‌ඡිමකොටියා පඤ්‌ච ජනා ලභන්‌ති, උද්‌ධං සතසහස්‌සම්‌පි, පඤ්‌චන්‌නං හෙට්‌ඨා න ලභන්‌තී’’ති (මහාව. අට්‌ඨ. 306) ඉදං අට්‌ඨකථාය අත්‌ථාරකස්‌ස භික්‌ඛුනො සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනදුස්‌සදානකම්‌මං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ‘‘වුත්‌ථවස්‌සවසෙන පුරිමිකාය වස්‌සං උපගන්‌ත්‌වා පඨමපවාරණාය පවාරිතා ලභන්‌ති, ඡින්‌නවස්‌සා වා පච්‌ඡිමිකාය උපගතා වා න ලභන්‌ති. අඤ්‌ඤස්‌මිං විහාරෙ වුත්‌ථවස්‌සාපි න ලභන්‌තීති මහාපච්‌චරියං වුත්‌ත’’න්‌ති (මහාව. අට්‌ඨ. 306) ඉදං අට්‌ඨකථාය ආනිසංසලාභං සන්‌ධාය වුත්‌තං, න කම්‌මං.

    Etthāyaṃ vinicchayo – ‘‘kathinatthāraṃ ke labhanti, ke na labhantīti? Gaṇanavasena tāva pacchimakoṭiyā pañca janā labhanti, uddhaṃ satasahassampi, pañcannaṃ heṭṭhā na labhantī’’ti (mahāva. aṭṭha. 306) idaṃ aṭṭhakathāya atthārakassa bhikkhuno saṅghassa kathinadussadānakammaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Vutthavassavasena purimikāya vassaṃ upagantvā paṭhamapavāraṇāya pavāritā labhanti, chinnavassā vā pacchimikāya upagatā vā na labhanti. Aññasmiṃ vihāre vutthavassāpi na labhantīti mahāpaccariyaṃ vutta’’nti (mahāva. aṭṭha. 306) idaṃ aṭṭhakathāya ānisaṃsalābhaṃ sandhāya vuttaṃ, na kammaṃ.

    ඉදානි තදුභයං විභජිත්‌වා දස්‌සෙති –

    Idāni tadubhayaṃ vibhajitvā dasseti –

    ‘‘පුරිමිකාය උපගතානං පන සබ්‌බෙ ගණපූරකා හොන්‌ති, ආනිසංසං න ලභන්‌ති, ආනිසංසො ඉතරෙසංයෙව හොති. සචෙ පුරිමිකාය උපගතා චත්‌තාරො වා හොන්‌ති, තයො වා ද්‌වෙ වා එකො වා, ඉතරෙ ගණපූරකෙ කත්‌වා කථිනං අත්‌ථරිතබ්‌බං. අථ චත්‌තාරො භික්‌ඛූ උපගතා, එකො පරිපුණ්‌ණවස්‌සො සාමණෙරො, සො චෙ පච්‌ඡිමිකාය උපසම්‌පජ්‌ජති, ගණපූරකො චෙව හොති, ආනිසංසඤ්‌ච ලභති . තයො භික්‌ඛූ ද්‌වෙ සාමණෙරා, ද්‌වෙ භික්‌ඛූ තයො සාමණෙරා, එකො භික්‌ඛු චත්‌තාරො සාමණෙරාති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. සචෙ පුරිමිකාය උපගතා කථිනත්‌ථාරකුසලා න හොන්‌ති, අත්‌ථාරකුසලා ඛන්‌ධකභාණකත්‌ථෙරා පරියෙසිත්‌වා ආනෙතබ්‌බා, කම්‌මවාචං සාවෙත්‌වා කථිනං අත්‌ථරාපෙත්‌වා දානඤ්‌ච භුඤ්‌ජිත්‌වා ගමිස්‌සන්‌ති, ආනිසංසො පන ඉතරෙසංයෙව හොතී’’ති (මහාව. අට්‌ඨ. 306).

    ‘‘Purimikāya upagatānaṃ pana sabbe gaṇapūrakā honti, ānisaṃsaṃ na labhanti, ānisaṃso itaresaṃyeva hoti. Sace purimikāya upagatā cattāro vā honti, tayo vā dve vā eko vā, itare gaṇapūrake katvā kathinaṃ attharitabbaṃ. Atha cattāro bhikkhū upagatā, eko paripuṇṇavasso sāmaṇero, so ce pacchimikāya upasampajjati, gaṇapūrako ceva hoti, ānisaṃsañca labhati . Tayo bhikkhū dve sāmaṇerā, dve bhikkhū tayo sāmaṇerā, eko bhikkhu cattāro sāmaṇerāti etthāpi eseva nayo. Sace purimikāya upagatā kathinatthārakusalā na honti, atthārakusalā khandhakabhāṇakattherā pariyesitvā ānetabbā, kammavācaṃ sāvetvā kathinaṃ attharāpetvā dānañca bhuñjitvā gamissanti, ānisaṃso pana itaresaṃyeva hotī’’ti (mahāva. aṭṭha. 306).

    කථිනං කෙන දින්‌නං වට්‌ටතීති? යෙන කෙනචි දෙවෙන වා මනුස්‌සෙන වා පඤ්‌චන්‌නං වා සහධම්‌මිකානං අඤ්‌ඤතරෙන දින්‌නං වට්‌ටති. කථිනදායකස්‌ස වත්‌තං අත්‌ථි, සචෙ සො තං අජානන්‌තො පුච්‌ඡති ‘‘භන්‌තෙ, කථං කථිනං දාතබ්‌බ’’න්‌ති, තස්‌ස එවං ආචික්‌ඛිතබ්‌බං ‘‘තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරප්‌පහොනකං සූරියුග්‌ගමනසමයෙ වත්‌ථං ‘කථිනචීවරං දෙමා’ති දාතුං වට්‌ටති, තස්‌ස පරිකම්‌මත්‌ථං එත්‌තකා නාම සූචියො, එත්‌තකං සුත්‌තං, එත්‌තකං රජනං, පරිකම්‌මං කරොන්‌තානං එත්‌තකානං භික්‌ඛූනං යාගුභත්‌තඤ්‌ච දාතුං වට්‌ටතී’’ති.

    Kathinaṃ kena dinnaṃ vaṭṭatīti? Yena kenaci devena vā manussena vā pañcannaṃ vā sahadhammikānaṃ aññatarena dinnaṃ vaṭṭati. Kathinadāyakassa vattaṃ atthi, sace so taṃ ajānanto pucchati ‘‘bhante, kathaṃ kathinaṃ dātabba’’nti, tassa evaṃ ācikkhitabbaṃ ‘‘tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarappahonakaṃ sūriyuggamanasamaye vatthaṃ ‘kathinacīvaraṃ demā’ti dātuṃ vaṭṭati, tassa parikammatthaṃ ettakā nāma sūciyo, ettakaṃ suttaṃ, ettakaṃ rajanaṃ, parikammaṃ karontānaṃ ettakānaṃ bhikkhūnaṃ yāgubhattañca dātuṃ vaṭṭatī’’ti.

    කථිනත්‌ථාරකෙනාපි ධම්‌මෙන සමෙන උප්‌පන්‌නං කථිනං අත්‌ථරන්‌තෙන වත්‌තං ජානිතබ්‌බං. තන්‌තවායගෙහතො හි ආභතසන්‌තානෙනෙව ඛලිමක්‌ඛිතසාටකොපි න වට්‌ටති, මලීනසාටකොපි න වට්‌ටති, තස්‌මා කථිනත්‌ථාරසාටකං ලභිත්‌වා සුද්‌ධං ධොවිත්‌වා සූචිආදීනි චීවරකම්‌මූපකරණානි සජ්‌ජෙත්‌වා බහූහි භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං තදහෙව සිබ්‌බිත්‌වා නිට්‌ඨිතසූචිකම්‌මං රජිත්‌වා කප්‌පබින්‌දුං දත්‌වා කථිනං අත්‌ථරිතබ්‌බං. සචෙ තස්‌මිං අනත්‌ථතෙයෙව අඤ්‌ඤො කථිනසාටකං අත්‌ථරිතබ්‌බකං ආහරති, අඤ්‌ඤානි ච බහූනි කථිනානිසංසවත්‌ථානි දෙති, යො ආනිසංසං බහුං දෙති, තස්‌ස සන්‌තකෙනෙව අත්‌ථරිතබ්‌බං. ඉතරො යථා තථා ඔවදිත්‌වා සඤ්‌ඤාපෙතබ්‌බො.

    Kathinatthārakenāpi dhammena samena uppannaṃ kathinaṃ attharantena vattaṃ jānitabbaṃ. Tantavāyagehato hi ābhatasantāneneva khalimakkhitasāṭakopi na vaṭṭati, malīnasāṭakopi na vaṭṭati, tasmā kathinatthārasāṭakaṃ labhitvā suddhaṃ dhovitvā sūciādīni cīvarakammūpakaraṇāni sajjetvā bahūhi bhikkhūhi saddhiṃ tadaheva sibbitvā niṭṭhitasūcikammaṃ rajitvā kappabinduṃ datvā kathinaṃ attharitabbaṃ. Sace tasmiṃ anatthateyeva añño kathinasāṭakaṃ attharitabbakaṃ āharati, aññāni ca bahūni kathinānisaṃsavatthāni deti, yo ānisaṃsaṃ bahuṃ deti, tassa santakeneva attharitabbaṃ. Itaro yathā tathā ovaditvā saññāpetabbo.

    කථිනං පන කෙන අත්‌ථරිතබ්‌බං? යස්‌ස සඞ්‌ඝො කථිනචීවරං දෙති. සඞ්‌ඝෙන පන කස්‌ස දාතබ්‌බං? යො ජිණ්‌ණචීවරො හොති. සචෙ බහූ ජිණ්‌ණචීවරා හොන්‌ති, වුඩ්‌ඪස්‌ස දාතබ්‌බං. වුඩ්‌ඪෙසුපි යො මහාපරිවාරො තදහෙව චීවරං කත්‌වා අත්‌ථරිතුං සක්‌කොති, තස්‌ස දාතබ්‌බං. සචෙ වුඩ්‌ඪො න සක්‌කොති, නවකතරො සක්‌කොති, තස්‌ස දාතබ්‌බං. අපි ච සඞ්‌ඝෙන මහාථෙරස්‌ස සඞ්‌ගහං කාතුං වට්‌ටති, තස්‌මා ‘‘තුම්‌හෙ, භන්‌තෙ, ගණ්‌හථ, මයං කත්‌වා දස්‌සාමා’’ති වත්‌තබ්‌බං.

    Kathinaṃ pana kena attharitabbaṃ? Yassa saṅgho kathinacīvaraṃ deti. Saṅghena pana kassa dātabbaṃ? Yo jiṇṇacīvaro hoti. Sace bahū jiṇṇacīvarā honti, vuḍḍhassa dātabbaṃ. Vuḍḍhesupi yo mahāparivāro tadaheva cīvaraṃ katvā attharituṃ sakkoti, tassa dātabbaṃ. Sace vuḍḍho na sakkoti, navakataro sakkoti, tassa dātabbaṃ. Api ca saṅghena mahātherassa saṅgahaṃ kātuṃ vaṭṭati, tasmā ‘‘tumhe, bhante, gaṇhatha, mayaṃ katvā dassāmā’’ti vattabbaṃ.

    තීසු චීවරෙසු යං ජිණ්‌ණං හොති, තදත්‌ථාය දාතබ්‌බං. පකතියා දුපට්‌ටචීවරස්‌ස දුපට්‌ටත්‌ථායෙව දාතබ්‌බං. සචෙපිස්‌ස එකපට්‌ටචීවරං ඝනං හොති, කථිනසාටකො ච පෙලවො, සාරුප්‌පත්‌ථාය දුපට්‌ටප්‌පහොනකමෙව දාතබ්‌බං. ‘‘අහං අලභන්‌තො එකපට්‌ටං පාරුපාමී’’ති වදන්‌තස්‌සාපි දුපට්‌ටං දාතුං වට්‌ටති. යො පන ලොභපකතිකො හොති, තස්‌ස න දාතබ්‌බං. තෙනාපි කථිනං අත්‌ථරිත්‌වා ‘‘පච්‌ඡා විසිබ්‌බිත්‌වා ද්‌වෙ චීවරානි කරිස්‌සාමී’’ති න ගහෙතබ්‌බං.

    Tīsu cīvaresu yaṃ jiṇṇaṃ hoti, tadatthāya dātabbaṃ. Pakatiyā dupaṭṭacīvarassa dupaṭṭatthāyeva dātabbaṃ. Sacepissa ekapaṭṭacīvaraṃ ghanaṃ hoti, kathinasāṭako ca pelavo, sāruppatthāya dupaṭṭappahonakameva dātabbaṃ. ‘‘Ahaṃ alabhanto ekapaṭṭaṃ pārupāmī’’ti vadantassāpi dupaṭṭaṃ dātuṃ vaṭṭati. Yo pana lobhapakatiko hoti, tassa na dātabbaṃ. Tenāpi kathinaṃ attharitvā ‘‘pacchā visibbitvā dve cīvarāni karissāmī’’ti na gahetabbaṃ.

    යස්‌ස පන දිය්‍යති, තස්‌ස –

    Yassa pana diyyati, tassa –

    ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනදුස්‌සං උප්‌පන්‌නං, යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමං කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍ය කථිනං අත්‌ථරිතුං, එසා ඤත්‌ති.

    ‘‘Suṇātu me, bhante saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyya kathinaṃ attharituṃ, esā ñatti.

    ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනදුස්‌සං උප්‌පන්‌නං, සඞ්‌ඝො ඉමං කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දෙති කථිනං අත්‌ථරිතුං, යස්‌සායස්‌මතො ඛමති ඉමස්‌ස කථිනදුස්‌සස්‌ස ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දානං කථිනං අත්‌ථරිතුං, සො තුණ්‌හස්‌ස, යස්‌ස නක්‌ඛමති, සො භාසෙය්‍ය.

    ‘‘Suṇātu me, bhante saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno deti kathinaṃ attharituṃ, yassāyasmato khamati imassa kathinadussassa itthannāmassa bhikkhuno dānaṃ kathinaṃ attharituṃ, so tuṇhassa, yassa nakkhamati, so bhāseyya.

    ‘‘දින්‌නං ඉදං සඞ්‌ඝෙන කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො කථිනං අත්‌ථරිතුං, ඛමති සඞ්‌ඝස්‌ස, තස්‌මා තුණ්‌හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති (මහාව. 307) –

    ‘‘Dinnaṃ idaṃ saṅghena kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno kathinaṃ attharituṃ, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti (mahāva. 307) –

    එවං ඤත්‌තිදුතියාය කම්‌මවාචාය දාතබ්‌බන්‌ති එවං දින්‌නං.

    Evaṃ ñattidutiyāya kammavācāya dātabbanti evaṃ dinnaṃ.

    2698-9. න උල්‌ලිඛිතමත්‌තාදි-චතුවීසතිවජ්‌ජිතන්‌ති පාළියං ආගතෙහි ‘‘න උල්‌ලිඛිතමත්‌තෙන අත්‌ථතං හොති කථින’’න්‌ති (මහාව. 308) උල්‌ලිඛිතමත්‌තාදීහි චතුවීසතියා ආකාරෙහි වජ්‌ජිතං. චීවරන්‌ති ‘‘අහතෙන අත්‌ථතං හොති කථින’’න්‌ති (මහාව. 309) පාළියං ආගතානං සොළසන්‌නං ආකාරානං අඤ්‌ඤතරෙන යුත්‌තං කතපරියොසිතං දින්‌නං කප්‌පබින්‌දුං තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරචීවරං. තෙ පන චතුවීසති ආකාරා, සොළසාකාරා ච පාළිතො (මහාව. 308), අට්‌ඨකථාතො (මහාව. අට්‌ඨ. 308) ච ගහෙතබ්‌බා. ගන්‌ථගාරවපරිහාරත්‌ථමිධ න වුත්‌තා.

    2698-9.Na ullikhitamattādi-catuvīsativajjitanti pāḷiyaṃ āgatehi ‘‘na ullikhitamattena atthataṃ hoti kathina’’nti (mahāva. 308) ullikhitamattādīhi catuvīsatiyā ākārehi vajjitaṃ. Cīvaranti ‘‘ahatena atthataṃ hoti kathina’’nti (mahāva. 309) pāḷiyaṃ āgatānaṃ soḷasannaṃ ākārānaṃ aññatarena yuttaṃ katapariyositaṃ dinnaṃ kappabinduṃ tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataracīvaraṃ. Te pana catuvīsati ākārā, soḷasākārā ca pāḷito (mahāva. 308), aṭṭhakathāto (mahāva. aṭṭha. 308) ca gahetabbā. Ganthagāravaparihāratthamidha na vuttā.

    භික්‌ඛුනා වක්‌ඛමානෙ අට්‌ඨධම්‌මෙ ජානන්‌තෙන අත්‌ථරකෙන ආදාය ගහෙත්‌වා පුරාණකං අත්‌තනා පරිභුඤ්‌ජියමානං අත්‌ථරිතබ්‌බචීවරෙන එකනාමකං පුරාණචීවරං උද්‌ධරිත්‌වා පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා නවං අත්‌ථරිතබ්‌බං චීවරං අධිට්‌ඨහිත්‌වා පුරාණපච්‌චුද්‌ධටචීවරස්‌ස නාමෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වාව තං අන්‌තරවාසකං චෙ, ‘‘ඉමිනා අන්‌තරවාසකෙන කථිනං අත්‌ථරාමි’’ඉති වචසා වත්‌තබ්‌බන්‌ති යොජනා. සචෙ උත්‌තරාසඞ්‌ගො හොති, ‘‘ඉමිනා උත්‌තරාසඞ්‌ගෙන කථිනං අත්‌ථරාමි’’, සචෙ සඞ්‌ඝාටි හොති, ‘‘ඉමාය සඞ්‌ඝාටියා කථිනං අත්‌ථරාමී’’ති වත්‌තබ්‌බං.

    Bhikkhunā vakkhamāne aṭṭhadhamme jānantena attharakena ādāya gahetvā purāṇakaṃ attanā paribhuñjiyamānaṃ attharitabbacīvarena ekanāmakaṃ purāṇacīvaraṃ uddharitvā paccuddharitvā navaṃ attharitabbaṃ cīvaraṃ adhiṭṭhahitvā purāṇapaccuddhaṭacīvarassa nāmena adhiṭṭhahitvāva taṃ antaravāsakaṃ ce, ‘‘iminā antaravāsakena kathinaṃ attharāmi’’iti vacasā vattabbanti yojanā. Sace uttarāsaṅgo hoti, ‘‘iminā uttarāsaṅgena kathinaṃ attharāmi’’, sace saṅghāṭi hoti, ‘‘imāya saṅghāṭiyā kathinaṃ attharāmī’’ti vattabbaṃ.

    2700-1. ඉච්‌චෙවං තික්‌ඛත්‌තුං වුත්‌තෙ කථිනං අත්‌ථතං හොතීති යොජනා. තෙන පන භික්‌ඛුනා නවකෙන කථිනචීවරං ආදාය සඞ්‌ඝං උපසඞ්‌කම්‌ම ‘‘අත්‌ථතං, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනං, ධම්‌මිකො කථිනත්‌ථාරො, අනුමොදථ’’ඉති වත්‌තබ්‌බන්‌ති යොජනා.

    2700-1. Iccevaṃ tikkhattuṃ vutte kathinaṃ atthataṃ hotīti yojanā. Tena pana bhikkhunā navakena kathinacīvaraṃ ādāya saṅghaṃ upasaṅkamma ‘‘atthataṃ, bhante, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodatha’’iti vattabbanti yojanā.

    2702. අනුමොදකෙසු ච ථෙරෙහි ‘‘අත්‌ථතං, ආවුසො, සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනං, ධම්‌මිකො කථිනත්‌ථාරො, අනුමොදාමා’’ති වත්‌තබ්‌බං, නවෙන පන ‘‘අත්‌ථතං, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනං, ධම්‌මිකො කථිනත්‌ථාරො, අනුමොදාමී’’ති ඉති පුන ඊරයෙ කථෙය්‍යාති යොජනා. ගාථාය පන අනුමොදනපාඨස්‌ස අත්‌ථදස්‌සනමුඛෙන ‘‘සුඅත්‌ථතං තයා භන්‌තෙ’’ති වුත්‌තං, න පාඨක්‌කමදස්‌සනවසෙනාති වෙදිතබ්‌බං.

    2702. Anumodakesu ca therehi ‘‘atthataṃ, āvuso, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodāmā’’ti vattabbaṃ, navena pana ‘‘atthataṃ, bhante, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodāmī’’ti iti puna īraye katheyyāti yojanā. Gāthāya pana anumodanapāṭhassa atthadassanamukhena ‘‘suatthataṃ tayā bhante’’ti vuttaṃ, na pāṭhakkamadassanavasenāti veditabbaṃ.

    අත්‌ථාරකෙසු ච අනුමොදකෙසු ච නවෙහි වුඩ්‌ඪානං වචනක්‌කමො වුත්‌තො, වුඩ්‌ඪෙහි නවානං වචනක්‌කමො පන තදනුසාරෙන යථාරහං යොජෙත්‌වා වත්‌තබ්‌බොති ගාථාසු න වුත්‌තොති වෙදිතබ්‌බො. අත්‌ථාරකෙන ථෙරෙන වා නවෙන වා ගණපුග්‌ගලානං වචනක්‌කමො ච ගණපුග්‌ගලෙහි අත්‌ථාරකස්‌ස වචනක්‌කමො ච වුත්‌තනයෙන යථාරහං යොජෙතුං සක්‌කාති න වුත්‌තො.

    Atthārakesu ca anumodakesu ca navehi vuḍḍhānaṃ vacanakkamo vutto, vuḍḍhehi navānaṃ vacanakkamo pana tadanusārena yathārahaṃ yojetvā vattabboti gāthāsu na vuttoti veditabbo. Atthārakena therena vā navena vā gaṇapuggalānaṃ vacanakkamo ca gaṇapuggalehi atthārakassa vacanakkamo ca vuttanayena yathārahaṃ yojetuṃ sakkāti na vutto.

    එවං අත්‌ථතෙ පන කථිනෙ සචෙ කථිනචීවරෙන සද්‌ධිං ආභතං ආනිසංසං දායකා ‘‘යෙන අම්‌හාකං කථිනං ගහිතං, තස්‌සෙව ච දෙමා’’ති දෙන්‌ති, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො අනිස්‌සරො. අථ අවිචාරෙත්‌වාව දත්‌වා ගච්‌ඡන්‌ති, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො ඉස්‌සරො. තස්‌මා සචෙ කථිනත්‌ථාරකස්‌ස සෙසචීවරානිපි දුබ්‌බලානි හොන්‌ති, සඞ්‌ඝෙන අපලොකෙත්‌වා තෙසම්‌පි අත්‌ථාය වත්‌ථානි දාතබ්‌බානි, කම්‌මවාචාය පන එකායෙව වට්‌ටති. අවසෙසෙ කථිනානිසංසෙ බලවවත්‌ථානි වස්‌සාවාසිකඨිතිකාය දාතබ්‌බානි, ඨිතිකාය අභාවෙ ථෙරාසනතො පට්‌ඨාය දාතබ්‌බානි, ගරුභණ්‌ඩං න භාජෙතබ්‌බං. සචෙ පන එකසීමාය බහූ විහාරා හොන්‌ති, සබ්‌බෙ භික්‌ඛූ සන්‌නිපාතෙත්‌වා එකත්‌ථ කථිනං අත්‌ථරිතබ්‌බං, විසුං විසුං අත්‌ථරිතුං න වට්‌ටති.

    Evaṃ atthate pana kathine sace kathinacīvarena saddhiṃ ābhataṃ ānisaṃsaṃ dāyakā ‘‘yena amhākaṃ kathinaṃ gahitaṃ, tasseva ca demā’’ti denti, bhikkhusaṅgho anissaro. Atha avicāretvāva datvā gacchanti, bhikkhusaṅgho issaro. Tasmā sace kathinatthārakassa sesacīvarānipi dubbalāni honti, saṅghena apaloketvā tesampi atthāya vatthāni dātabbāni, kammavācāya pana ekāyeva vaṭṭati. Avasese kathinānisaṃse balavavatthāni vassāvāsikaṭhitikāya dātabbāni, ṭhitikāya abhāve therāsanato paṭṭhāya dātabbāni, garubhaṇḍaṃ na bhājetabbaṃ. Sace pana ekasīmāya bahū vihārā honti, sabbe bhikkhū sannipātetvā ekattha kathinaṃ attharitabbaṃ, visuṃ visuṃ attharituṃ na vaṭṭati.

    2703. ‘‘කථිනස්‌ස ච කිං මූල’’න්‌තිආදීනි සයමෙව විවරිස්‌සති.

    2703.‘‘Kathinassa ca kiṃ mūla’’ntiādīni sayameva vivarissati.

    2706. අට්‌ඨධම්‌මුද්‌දෙසගාථාය පුබ්‌බකිච්‌චං පුබ්‌බ-වචනෙනෙව උත්‌තරපදලොපෙන වුත්‌තං. තෙනෙව වක්‌ඛති ‘‘පුබ්‌බකිච්‌චන්‌ති වුච්‌චතී’’ති. ‘‘පච්‌චුද්‌ධාර’’ඉති වත්‌තබ්‌බෙ ‘‘පච්‌චුද්‌ධර’’ඉති ගාථාබන්‌ධවසෙන රස්‌සො. තෙනෙව වක්‌ඛති ‘‘පච්‌චුද්‌ධාරො’’ති. අධිට්‌ඨහනං අධිට්‌ඨානං. පච්‌චුද්‌ධාරො ච අධිට්‌ඨානඤ්‌ච පච්‌චුද්‌ධරාධිට්‌ඨානා. ඉතරීතරයොගෙන ද්‌වන්‌දසමාසො. අත්‌ථාරොති එත්‌ථ ‘‘කථිනත්‌ථාරො’’ති පකරණතො ලබ්‌භති.

    2706. Aṭṭhadhammuddesagāthāya pubbakiccaṃ pubba-vacaneneva uttarapadalopena vuttaṃ. Teneva vakkhati ‘‘pubbakiccanti vuccatī’’ti. ‘‘Paccuddhāra’’iti vattabbe ‘‘paccuddhara’’iti gāthābandhavasena rasso. Teneva vakkhati ‘‘paccuddhāro’’ti. Adhiṭṭhahanaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paccuddhāro ca adhiṭṭhānañca paccuddharādhiṭṭhānā. Itarītarayogena dvandasamāso. Atthāroti ettha ‘‘kathinatthāro’’ti pakaraṇato labbhati.

    ‘‘මාතිකා’’ති ඉමිනා ‘‘අට්‌ඨ කථිනුබ්‌භාරමාතිකා’’ති පකරණතො විඤ්‌ඤායති. යථාහ – ‘‘අට්‌ඨිමා, භික්‌ඛවෙ, මාතිකා කථිනස්‌ස උබ්‌භාරායා’’ති (මහාව. 310). මාතිකාති මාතරො ජනෙත්‌තියො, කථිනුබ්‌භාරං එතා අට්‌ඨ ජනෙන්‌තීති අත්‌ථො. උද්‌ධාරොති කථිනස්‌ස උද්‌ධාරො. ආනිසංසාති එත්‌ථ ‘‘කථිනස්‌සා’’ති පකරණතො ලබ්‌භති. කථිනස්‌ස ආනිසංසාති ඉමෙ අට්‌ඨ ධම්‌මාති යොජනා. යථාහ ‘‘අත්‌ථතකථිනානං වො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච කප්‌පිස්‌සන්‌තී’’තිආදි (මහාව. 306). ‘‘ආනිසංසෙනා’’තිපි පාඨො. ආනිසංසෙන සහ ඉමෙ අට්‌ඨ ධම්‌මාති යොජනා.

    ‘‘Mātikā’’ti iminā ‘‘aṭṭha kathinubbhāramātikā’’ti pakaraṇato viññāyati. Yathāha – ‘‘aṭṭhimā, bhikkhave, mātikā kathinassa ubbhārāyā’’ti (mahāva. 310). Mātikāti mātaro janettiyo, kathinubbhāraṃ etā aṭṭha janentīti attho. Uddhāroti kathinassa uddhāro. Ānisaṃsāti ettha ‘‘kathinassā’’ti pakaraṇato labbhati. Kathinassa ānisaṃsāti ime aṭṭha dhammāti yojanā. Yathāha ‘‘atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, pañca kappissantī’’tiādi (mahāva. 306). ‘‘Ānisaṃsenā’’tipi pāṭho. Ānisaṃsena saha ime aṭṭha dhammāti yojanā.

    2707. ‘‘න උල්‌ලිඛිතමත්‌තාදි-චතුවීසතිවජ්‌ජිත’’න්‌තිආදිනා කථිනං අත්‌ථරිතුං කතපරියොසිතං චීවරං චෙ ලද්‌ධං, තත්‌ථ පටිපජ්‌ජනවිධිං දස්‌සෙත්‌වා සචෙ අකතසිබ්‌බනාදිකම්‌මං වත්‌ථමෙව ලද්‌ධං, තත්‌ථ පටිපජ්‌ජනවිධිං පුබ්‌බකිච්‌චවසෙන දස්‌සෙතුමාහ ‘‘ධොවන’’න්‌තිආදි. තත්‌ථ ධොවනන්‌ති කථිනදුස්‌සස්‌ස සෙතභාවකරණං. විචාරොති ‘‘පඤ්‌චකං වා සත්‌තකං වා නවකං වා එකාදසකං වා හොතූ’’ති විචාරණං. ඡෙදනන්‌ති යථාවිචාරිතස්‌ස වත්‌ථස්‌ස ඡෙදනං. බන්‌ධනන්‌ති මොඝසුත්‌තකාරොපනං. සිබ්‌බනන්‌ති සබ්‌බසූචිකම්‌මං. රජනන්‌ති රජනකම්‌මං. කප්‌පන්‌ති කප්‌පබින්‌දුදානං. ‘‘පුබ්‌බකිච්‌ච’’න්‌ති වුච්‌චති ඉදං සබ්‌බං කථිනත්‌ථාරස්‌ස පඨමමෙව කත්‌තබ්‌බත්‌තා.

    2707. ‘‘Na ullikhitamattādi-catuvīsativajjita’’ntiādinā kathinaṃ attharituṃ katapariyositaṃ cīvaraṃ ce laddhaṃ, tattha paṭipajjanavidhiṃ dassetvā sace akatasibbanādikammaṃ vatthameva laddhaṃ, tattha paṭipajjanavidhiṃ pubbakiccavasena dassetumāha ‘‘dhovana’’ntiādi. Tattha dhovananti kathinadussassa setabhāvakaraṇaṃ. Vicāroti ‘‘pañcakaṃ vā sattakaṃ vā navakaṃ vā ekādasakaṃ vā hotū’’ti vicāraṇaṃ. Chedananti yathāvicāritassa vatthassa chedanaṃ. Bandhananti moghasuttakāropanaṃ. Sibbananti sabbasūcikammaṃ. Rajananti rajanakammaṃ. Kappanti kappabindudānaṃ. ‘‘Pubbakicca’’nti vuccati idaṃ sabbaṃ kathinatthārassa paṭhamameva kattabbattā.

    2708. අන්‌තරවාසකොති එත්‌ථ ඉති-සද්‌දො ලුත්‌තනිද්‌දිට්‌ඨො. සඞ්‌ඝාටි, උත්‌තරාසඞ්‌ගො, අථො අන්‌තරවාසකොති එසමෙව තු පච්‌චුද්‌ධාරොපි අධිට්‌ඨානම්‌පි අත්‌ථාරොපි වුත්‌තොති යොජනා.

    2708.Antaravāsakoti ettha iti-saddo luttaniddiṭṭho. Saṅghāṭi, uttarāsaṅgo, atho antaravāsakoti esameva tu paccuddhāropi adhiṭṭhānampi atthāropi vuttoti yojanā.

    2709. අට්‌ඨමාතිකා (මහාව. 310-311; පරි. 415; මහාව. අට්‌ඨ. 310-311) දස්‌සෙතුමාහ ‘‘පක්‌කමනඤ්‌චා’’තිආදි. පක්‌කමනං අන්‌තො එතස්‌සාති පක්‌කමනන්‌තිකාති වත්‌තබ්‌බෙ උත්‌තරපදලොපෙන ‘‘පක්‌කමන’’න්‌ති වුත්‌තං. එස නයො සබ්‌බත්‌ථ. අට්‌ඨිමාති එත්‌ථ ‘‘මාතිකා’’ති පකරණතො ලබ්‌භති. ඉමා අට්‌ඨ මාතිකාති යොජනා.

    2709. Aṭṭhamātikā (mahāva. 310-311; pari. 415; mahāva. aṭṭha. 310-311) dassetumāha ‘‘pakkamanañcā’’tiādi. Pakkamanaṃ anto etassāti pakkamanantikāti vattabbe uttarapadalopena ‘‘pakkamana’’nti vuttaṃ. Esa nayo sabbattha. Aṭṭhimāti ettha ‘‘mātikā’’ti pakaraṇato labbhati. Imā aṭṭha mātikāti yojanā.

    2710. උද්‌දෙසානුක්‌කමෙන නිද්‌දිසිතුමාහ ‘‘කතචීවරමාදායා’’තිආදි. ‘‘කතචීවරමාදායා’’ති ඉමිනා චීවරපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො. ‘‘ආවාසෙ නිරපෙක්‌ඛකො’’ති ඉමිනා දුතියො ආවාසපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො. එත්‌ථ සබ්‌බවාක්‍යෙසු ‘‘අත්‌ථතකථිනො යො භික්‌ඛු සචෙ පක්‌කමතී’’ති සෙසො. අතික්‌කන්‌තාය සීමායාති විහාරසීමාය අතික්‌කන්‌තාය. හොති පක්‌කමනන්‌තිකාති එත්‌ථ ‘‘තස්‌ස භික්‌ඛුනො’’ති සෙසො, තස්‌ස භික්‌ඛුනො පක්‌කමනන්‌තිකා නාම මාතිකා හොතීති අත්‌ථො.

    2710. Uddesānukkamena niddisitumāha ‘‘katacīvaramādāyā’’tiādi. ‘‘Katacīvaramādāyā’’ti iminā cīvarapalibodhupacchedo dassito. ‘‘Āvāse nirapekkhako’’ti iminā dutiyo āvāsapalibodhupacchedo dassito. Ettha sabbavākyesu ‘‘atthatakathino yo bhikkhu sace pakkamatī’’ti seso. Atikkantāya sīmāyāti vihārasīmāya atikkantāya. Hoti pakkamanantikāti ettha ‘‘tassa bhikkhuno’’ti seso, tassa bhikkhuno pakkamanantikā nāma mātikā hotīti attho.

    2711-2. ආනිසංසං නාම වුත්‌ථවස්‌සෙන ලද්‌ධං අකතසූචිකම්‌මවත්‌ථං. තෙනෙව වක්‌ඛති ‘‘කරොතී’’තිආදි. ‘‘විහාරෙ අනපෙක්‌ඛකො’’ති ඉමිනා එත්‌ථ පඨමං ආවාසපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො. සුඛවිහරණං පයොජනමස්‌සාති සුඛවිහාරිකො, විහාරොති. තත්‌ථ තස්‌මිං විහාරෙ විහරන්‌තොව තං චීවරං යදි කරොති, තස්‌මිං චීවරෙ නිට්‌ඨිතෙ නිට්‌ඨානන්‌තා නිට්‌ඨානන්‌තිකාති වුච්‌චතීති යොජනා. ‘‘නිට්‌ඨිතෙචීවරෙ’’ති ඉමිනා චීවරපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො.

    2711-2.Ānisaṃsaṃ nāma vutthavassena laddhaṃ akatasūcikammavatthaṃ. Teneva vakkhati ‘‘karotī’’tiādi. ‘‘Vihāre anapekkhako’’ti iminā ettha paṭhamaṃ āvāsapalibodhupacchedo dassito. Sukhaviharaṇaṃ payojanamassāti sukhavihāriko, vihāroti. Tattha tasmiṃ vihāre viharantova taṃ cīvaraṃ yadi karoti, tasmiṃ cīvare niṭṭhite niṭṭhānantā niṭṭhānantikāti vuccatīti yojanā. ‘‘Niṭṭhitecīvare’’ti iminā cīvarapalibodhupacchedo dassito.

    2713. තමස්‌සමන්‌ති තං වුත්‌ථවස්‌සාවාසං. ධුරනික්‌ඛෙපෙති උභයධුරනික්‌ඛෙපවසෙන චිත්‌තප්‌පවත්‌තක්‌ඛණෙ. සන්‌නිට්‌ඨානං නාම ධුරනික්‌ඛෙපො. එත්‌ථ පලිබොධද්‌වයස්‌ස එකක්‌ඛණෙයෙව උපච්‌ඡෙදො අට්‌ඨකථායං වුත්‌තො ‘‘සන්‌නිට්‌ඨානන්‌තිකෙ ද්‌වෙපි පලිබොධා ‘නෙවිමං චීවරං කාරෙස්‌සං, න පච්‌චෙස්‌ස’න්‌ති චින්‌තිතමත්‌තෙයෙව එකතො ඡිජ්‌ජන්‌තී’’ති (මහාව. අට්‌ඨ. 311).

    2713.Tamassamanti taṃ vutthavassāvāsaṃ. Dhuranikkhepeti ubhayadhuranikkhepavasena cittappavattakkhaṇe. Sanniṭṭhānaṃ nāma dhuranikkhepo. Ettha palibodhadvayassa ekakkhaṇeyeva upacchedo aṭṭhakathāyaṃ vutto ‘‘sanniṭṭhānantike dvepi palibodhā ‘nevimaṃ cīvaraṃ kāressaṃ, na paccessa’nti cintitamatteyeva ekato chijjantī’’ti (mahāva. aṭṭha. 311).

    2714. කථිනච්‌ඡාදනන්‌ති කථිනානිසංසං චීවරවත්‌ථුං. න පච්‌චෙස්‌සන්‌ති න පච්‌චාගමිස්‌සාමි. කරොන්‌තස්‌සෙවාති එත්‌ථ ‘‘චීවර’’න්‌ති පකරණතො ලබ්‌භති. ‘‘කථිනච්‌ඡාදන’’න්‌ති ඉදං වා සම්‌බන්‌ධනීයං. කරොන්‌තස්‌සාති අනාදරෙ සාමිවචනං. නට්‌ඨන්‌ති චොරෙහි හටත්‌තා වා උපචිකාදීහි ඛාදිතත්‌තා වා නට්‌ඨං. දඩ්‌ඪං වාති අග්‌ගිනා දඩ්‌ඪං වා. නාසනන්‌තිකාති එවං චීවරස්‌ස නාසනන්‌තෙ ලබ්‌භමානා අයං මාතිකා නාසනන්‌තිකා නාමාති අත්‌ථො. එත්‌ථ ‘‘න පච්‌චෙස්‌ස’’න්‌ති ඉමිනා පඨමං ආවාසපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො. ‘‘කරොන්‌තස්‌සෙවා’’ති ඉමිනා දුතියං චීවරපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො.

    2714.Kathinacchādananti kathinānisaṃsaṃ cīvaravatthuṃ. Na paccessanti na paccāgamissāmi. Karontassevāti ettha ‘‘cīvara’’nti pakaraṇato labbhati. ‘‘Kathinacchādana’’nti idaṃ vā sambandhanīyaṃ. Karontassāti anādare sāmivacanaṃ. Naṭṭhanti corehi haṭattā vā upacikādīhi khāditattā vā naṭṭhaṃ. Daḍḍhaṃ vāti agginā daḍḍhaṃ vā. Nāsanantikāti evaṃ cīvarassa nāsanante labbhamānā ayaṃ mātikā nāsanantikā nāmāti attho. Ettha ‘‘na paccessa’’nti iminā paṭhamaṃ āvāsapalibodhupacchedo dassito. ‘‘Karontassevā’’ti iminā dutiyaṃ cīvarapalibodhupacchedo dassito.

    2715. ලද්‌ධානිසංසොති ලද්‌ධකථිනානිසංසචීවරො. ආනිසංසෙ චීවරෙ සාපෙක්‌ඛො අපෙක්‌ඛවා බහිසීමගතො වස්‌සංවුත්‌ථසීමාය බහිසීමගතො තං චීවරං කරොති, සො කතචීවරො අන්‌තරුබ්‌භාරං අන්‌තරා උබ්‌භාරං සුණාති චෙ, සවනන්‌තිකා නාම හොතීති යොජනා. ‘‘බහිසීමගතො’’තිආදිනා දුතියපලිබොධුපච්‌ඡෙදො දස්‌සිතො. එත්‌ථ ‘‘කතචීවරො’’ති වුත්‌තත්‌තා චීවරපලිබොධුපච්‌ඡෙදො පඨමං හොති, ඉතරො පන ‘‘සහ සවනෙන ආවාසපලිබොධො ඡිජ්‌ජතී’’ති (මහාව. අට්‌ඨ. 311) අට්‌ඨකථාය වුත්‌තත්‌තා පච්‌ඡා හොති.

    2715.Laddhānisaṃsoti laddhakathinānisaṃsacīvaro. Ānisaṃse cīvare sāpekkho apekkhavā bahisīmagato vassaṃvutthasīmāya bahisīmagato taṃ cīvaraṃ karoti, so katacīvaro antarubbhāraṃ antarā ubbhāraṃ suṇāti ce, savanantikā nāma hotīti yojanā. ‘‘Bahisīmagato’’tiādinā dutiyapalibodhupacchedo dassito. Ettha ‘‘katacīvaro’’ti vuttattā cīvarapalibodhupacchedo paṭhamaṃ hoti, itaro pana ‘‘saha savanena āvāsapalibodho chijjatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 311) aṭṭhakathāya vuttattā pacchā hoti.

    2716-7. චීවරාසාය වස්‌සංවුත්‌ථො ආවාසතො පක්‌කන්‌තො ‘‘තුය්‌හං චීවරං දස්‌සාමී’’ති කෙනචි වුත්‌තො බහිසීමගතො පන සවති, පුන ‘‘තව චීවරං දාතුං න සක්‌කොමී’’ති වුත්‌තො ආසාය ඡින්‌නමත්‌තාය චීවරෙ පච්‌චාසාය උපච්‌ඡින්‌නමත්‌තාය ආසාවච්‌ඡෙදිකා නාම මාතිකාති මතා ඤාතාති යොජනා. ආසාවච්‌ඡාදිකෙ කථිනුබ්‌භාරෙ ආවාසපලිබොධො පඨමං ඡිජ්‌ජති, චීවරාසාය උපච්‌ඡින්‌නාය චීවරපලිබොධො ඡිජ්‌ජති.

    2716-7. Cīvarāsāya vassaṃvuttho āvāsato pakkanto ‘‘tuyhaṃ cīvaraṃ dassāmī’’ti kenaci vutto bahisīmagato pana savati, puna ‘‘tava cīvaraṃ dātuṃ na sakkomī’’ti vutto āsāya chinnamattāya cīvare paccāsāya upacchinnamattāya āsāvacchedikā nāma mātikāti matā ñātāti yojanā. Āsāvacchādike kathinubbhāre āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, cīvarāsāya upacchinnāya cīvarapalibodho chijjati.

    2718-20. යො වස්‌සංවුත්‌ථවිහාරම්‌හා අඤ්‌ඤං විහාරං ගතො හොති, සො ආගච්‌ඡං ආගච්‌ඡන්‌තො අන්‌තරාමග්‌ගෙ කථිනුද්‌ධාරං අතික්‌කමෙය්‍ය, තස්‌ස සො කථිනුද්‌ධාරො සීමාතික්‌කන්‌තිකො මතොති යොජනා. තත්‌ථ සීමාතික්‌කන්‌තිකෙ කථිනුබ්‌භාරෙ චීවරපලිබොධො පඨමං ඡිජ්‌ජති, තස්‌ස බහිසීමෙ ආවාසපලිබොධො ඡිජ්‌ජති.

    2718-20. Yo vassaṃvutthavihāramhā aññaṃ vihāraṃ gato hoti, so āgacchaṃ āgacchanto antarāmagge kathinuddhāraṃ atikkameyya, tassa so kathinuddhāro sīmātikkantiko matoti yojanā. Tattha sīmātikkantike kathinubbhāre cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjati, tassa bahisīme āvāsapalibodho chijjati.

    එත්‌ථ ච ‘‘සීමාතික්‌කන්‌තිකො නාම චීවරකාලසීමාතික්‌කන්‌තිකො’’ති කෙනචි වුත්‌තං. ‘‘බහිසීමායං චීවරකාලසමයස්‌ස අතික්‌කන්‌තත්‌තා සීමාතික්‌කන්‌තිකො’’ති (සාරත්‌ථ. ටී. මහාව. 311) සාරත්‌ථදීපනියං වුත්‌තං. ‘‘ආගච්‌ඡං අන්‌තරාමග්‌ගෙ, තදුද්‌ධාරමතික්‌කමෙ’’ති වුත්‌තත්‌තා පන සඞ්‌ඝෙන කරියමානං අන්‌තරුබ්‌භාරං ආගච්‌ඡන්‌තො විහාරසීමං අසම්‌පත්‌තෙයෙව කථිනුබ්‌භාරස්‌ස ජාතත්‌තා තං න සම්‌භුණෙය්‍ය, තස්‌සෙවං සීමමතික්‌කන්‌තස්‌සෙව සතො පුන ආගච්‌ඡතො අන්‌තරාමග්‌ගෙ ජාතො කථිනුබ්‌භාරො සීමාතික්‌කන්‌තිකොති අම්‌හාකං ඛන්‌ති.

    Ettha ca ‘‘sīmātikkantiko nāma cīvarakālasīmātikkantiko’’ti kenaci vuttaṃ. ‘‘Bahisīmāyaṃ cīvarakālasamayassa atikkantattā sīmātikkantiko’’ti (sārattha. ṭī. mahāva. 311) sāratthadīpaniyaṃ vuttaṃ. ‘‘Āgacchaṃ antarāmagge, taduddhāramatikkame’’ti vuttattā pana saṅghena kariyamānaṃ antarubbhāraṃ āgacchanto vihārasīmaṃ asampatteyeva kathinubbhārassa jātattā taṃ na sambhuṇeyya, tassevaṃ sīmamatikkantasseva sato puna āgacchato antarāmagge jāto kathinubbhāro sīmātikkantikoti amhākaṃ khanti.

    කථිනානිසංසචීවරං ආදාය සචෙ ආවාසෙ සාපෙක්‌ඛොව ගතො හොති, පුන ආගන්‌ත්‌වා කථිනුද්‌ධාරං කථිනස්‌ස අන්‌තරුබ්‌භාරමෙව සම්‌භුණාති චෙ යදි පාපුණෙය්‍ය, තස්‌ස සො කථිනුද්‌ධාරො හොති, සො ‘‘සහුබ්‌භාරො’’ති වුච්‌චතීති යොජනා. සහුබ්‌භාරෙ ද්‌වෙ පලිබොධා අපුබ්‌බං අචරිමං ඡිජ්‌ජන්‌ති.

    Kathinānisaṃsacīvaraṃ ādāya sace āvāse sāpekkhova gato hoti, puna āgantvā kathinuddhāraṃ kathinassa antarubbhārameva sambhuṇāti ce yadi pāpuṇeyya, tassa so kathinuddhāro hoti, so ‘‘sahubbhāro’’ti vuccatīti yojanā. Sahubbhāre dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjanti.

    2721. ‘‘සීමාතික්‌කන්‌තිකෙනා’’ති වත්‌තබ්‌බෙ උත්‌තරපදලොපෙන ‘‘සීමතො’’ති වුත්‌තං. පක්‌කමනඤ්‌ච නිට්‌ඨානඤ්‌ච සන්‌නිට්‌ඨානඤ්‌ච සීමතො සීමාතික්‌කන්‌තිකෙන සහ ඉමෙ චත්‌තාරො කථිනුබ්‌භාරා පුග්‌ගලාධීනා පුග්‌ගලායත්‌තා සහුබ්‌භාරසඞ්‌ඛාතො අන්‌තරුබ්‌භාරො සඞ්‌ඝාධීනොති යොජනා. ‘‘අන්‌තරුබ්‌භරො’’ති ගාථාබන්‌ධවසෙන රස්‌සත්‌තං.

    2721. ‘‘Sīmātikkantikenā’’ti vattabbe uttarapadalopena ‘‘sīmato’’ti vuttaṃ. Pakkamanañca niṭṭhānañca sanniṭṭhānañca sīmato sīmātikkantikena saha ime cattāro kathinubbhārā puggalādhīnā puggalāyattā sahubbhārasaṅkhāto antarubbhāro saṅghādhīnoti yojanā. ‘‘Antarubbharo’’ti gāthābandhavasena rassattaṃ.

    2722. නාසනන්‌ති නාසනන්‌තිකො. සවනන්‌ති සවනන්‌තිකො. ආසාවච්‌ඡෙදිකාපි චාති තයොපි කථිනුබ්‌භාරා. න තු සඞ්‌ඝා න භික්‌ඛුතොති සඞ්‌ඝතොපි න හොන්‌ති, පුග්‌ගලතොපි න හොන්‌තීති අත්‌ථො. චීවරස්‌ස විනාසො සඞ්‌ඝස්‌ස වා චීවරසාමිකස්‌ස වා පයොගෙන න ජාතොති නාසනකො තාව කථිනුබ්‌භාරො උභතොපි න හොතීති වුත්‌තො. සවනඤ්‌ච උභයෙසං පයොගතො න ජාතන්‌ති තථා වුත්‌තං. තථා ආසාවච්‌ඡෙදිකාපි.

    2722.Nāsananti nāsanantiko. Savananti savanantiko. Āsāvacchedikāpi cāti tayopi kathinubbhārā. Na tu saṅghā na bhikkhutoti saṅghatopi na honti, puggalatopi na hontīti attho. Cīvarassa vināso saṅghassa vā cīvarasāmikassa vā payogena na jātoti nāsanako tāva kathinubbhāro ubhatopi na hotīti vutto. Savanañca ubhayesaṃ payogato na jātanti tathā vuttaṃ. Tathā āsāvacchedikāpi.

    2723. ආවාසොයෙව පලිබොධොති විග්‌ගහො. පලිබොධො ච චීවරෙති එත්‌ථ චීවරෙති භෙදවචනිච්‌ඡාය නිමිත්‌තත්‌ථෙ භුම්‌මං, චීවරනිමිත්‌තපලිබොධොති අත්‌ථො, චීවරසඞ්‌ඛාතො පලිබොධොති වුත්‌තං හොති. සච්‌චාදිගුණයුත්‌තං මුසාවාදාදිදොසවිමුත්‌තං අත්‌ථං වදති සීලෙනාති යුත්‌තමුත්‌තත්‌ථවාදී, තෙන.

    2723. Āvāsoyeva palibodhoti viggaho. Palibodho ca cīvareti ettha cīvareti bhedavacanicchāya nimittatthe bhummaṃ, cīvaranimittapalibodhoti attho, cīvarasaṅkhāto palibodhoti vuttaṃ hoti. Saccādiguṇayuttaṃ musāvādādidosavimuttaṃ atthaṃ vadati sīlenāti yuttamuttatthavādī, tena.

    2724. අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානන්‌ති බහිසීමගතානං වසෙන වුත්‌තා පක්‌කමනන්‌තිකාදයො සත්‌ත මාතිකා, බහිසීමං ගන්‌ත්‌වා අන්‌තරුබ්‌භාරං සම්‌භුණන්‌තස්‌ස වසෙන වුත්‌තො සහුබ්‌භාරොති ඉමාසං අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානං වසෙන ච. අන්‌තරුබ්‌භාරතොපි වාති බහිසීමං අගන්‌ත්‌වා තත්‌ථෙව වසිත්‌වා කථිනුබ්‌භාරකම්‌මෙන උබ්‌භාරකථිනානං වසෙන ලබ්‌භනතො අන්‌තරුබ්‌භාරතො චාති මහෙසිනා කථිනස්‌ස දුවෙ උබ්‌භාරාපි වුත්‌තාති යොජනා. බහිසීමං ගන්‌ත්‌වා ආගතස්‌ස වසෙන සහුබ්‌භාරො, බහිසීමං ආගතානං වසෙන අන්‌තරුබ්‌භාරොති එකොයෙව උබ්‌භාරො ද්‌විධා වුත්‌තො, තස්‌මා අන්‌තරුබ්‌භාරං විසුං අග්‌ගහෙත්‌වා අට්‌ඨෙව මාතිකා පාළියං (මහාව. 310) විභත්‌තාති වෙදිතබ්‌බා.

    2724.Aṭṭhannaṃmātikānanti bahisīmagatānaṃ vasena vuttā pakkamanantikādayo satta mātikā, bahisīmaṃ gantvā antarubbhāraṃ sambhuṇantassa vasena vutto sahubbhāroti imāsaṃ aṭṭhannaṃ mātikānaṃ vasena ca. Antarubbhāratopi vāti bahisīmaṃ agantvā tattheva vasitvā kathinubbhārakammena ubbhārakathinānaṃ vasena labbhanato antarubbhārato cāti mahesinā kathinassa duve ubbhārāpi vuttāti yojanā. Bahisīmaṃ gantvā āgatassa vasena sahubbhāro, bahisīmaṃ āgatānaṃ vasena antarubbhāroti ekoyeva ubbhāro dvidhā vutto, tasmā antarubbhāraṃ visuṃ aggahetvā aṭṭheva mātikā pāḷiyaṃ (mahāva. 310) vibhattāti veditabbā.

    2725. අනාමන්‌තචාරො උත්‌තරපදලොපවසෙන ‘‘අනාමන්‌තා’’ ඉති වුත්‌තො. යාව කථිනං න උද්‌ධරීයති, තාව අනාමන්‌තෙත්‌වා චරණං කප්‌පිස්‌සති, චාරිත්‌තසික්‌ඛාපදෙන අනාපත්‌ති භවිස්‌සතීති අත්‌ථො.

    2725. Anāmantacāro uttarapadalopavasena ‘‘anāmantā’’ iti vutto. Yāva kathinaṃ na uddharīyati, tāva anāmantetvā caraṇaṃ kappissati, cārittasikkhāpadena anāpatti bhavissatīti attho.

    අසමාදානචාරො ‘‘අසමාදාන’’න්‌ති උත්‌තරපදලොපෙන වුත්‌තො. අසමාදානචාරොති තිචීවරං අසමාදාය චරණං, චීවරවිප්‌පවාසො කප්‌පිස්‌සතීති අත්‌ථො.

    Asamādānacāro ‘‘asamādāna’’nti uttarapadalopena vutto. Asamādānacāroti ticīvaraṃ asamādāya caraṇaṃ, cīvaravippavāso kappissatīti attho.

    ‘‘ගණතො’’ති ඉමිනා උත්‌තරපදලොපෙන ගණභොජනං දස්‌සිතං. ගණභොජනම්‌පි කප්‌පිස්‌සති, තං සරූපතො පාචිත්‌තියකණ්‌ඩෙ වුත්‌තං.

    ‘‘Gaṇato’’ti iminā uttarapadalopena gaṇabhojanaṃ dassitaṃ. Gaṇabhojanampi kappissati, taṃ sarūpato pācittiyakaṇḍe vuttaṃ.

    ‘‘යාවදත්‌ථික’’න්‌ති ඉමිනා යාවදත්‌ථචීවරං වුත්‌තං. යාවදත්‌ථචීවරන්‌ති යාවතකෙන චීවරෙන අත්‌ථො, තාවතකං අනධිට්‌ඨිතං අවිකප්‌පිතං කප්‌පිස්‌සතීති අත්‌ථො.

    ‘‘Yāvadatthika’’nti iminā yāvadatthacīvaraṃ vuttaṃ. Yāvadatthacīvaranti yāvatakena cīvarena attho, tāvatakaṃ anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ kappissatīti attho.

    ‘‘තත්‌ථ යො චීවරුප්‌පාදො’’ති ඉමිනා ‘‘යො ච තත්‌ථ චීවරුප්‌පාදො’’ති (මහාව. 306) වුත්‌තො ආනිසංසො දස්‌සිතො. යො ච තත්‌ථ චීවරුප්‌පාදොති තත්‌ථ කථිනත්‌ථතසීමායං මතකචීවරං වා හොතු සඞ්‌ඝස්‌ස උද්‌දිස්‌ස දින්‌නං වා සඞ්‌ඝිකෙන තත්‍රුප්‌පාදෙන ආභතං වා, යෙන කෙනචි ආකාරෙන යං සඞ්‌ඝිකං චීවරං උප්‌පජ්‌ජති, තං තෙසං භවිස්‌සතීති අත්‌ථො. ඉමෙ පඤ්‌ච කථිනානිසංසා ච වුත්‌තාති සම්‌බන්‌ධො.

    ‘‘Tattha yo cīvaruppādo’’ti iminā ‘‘yo ca tattha cīvaruppādo’’ti (mahāva. 306) vutto ānisaṃso dassito. Yo ca tattha cīvaruppādoti tattha kathinatthatasīmāyaṃ matakacīvaraṃ vā hotu saṅghassa uddissa dinnaṃ vā saṅghikena tatruppādena ābhataṃ vā, yena kenaci ākārena yaṃ saṅghikaṃ cīvaraṃ uppajjati, taṃ tesaṃ bhavissatīti attho. Ime pañca kathinānisaṃsā ca vuttāti sambandho.

    කථිනක්‌ඛන්‌ධකකථාවණ්‌ණනා.

    Kathinakkhandhakakathāvaṇṇanā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact