| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
298. එවං මෙ සුතන්‌ති මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තං. තත්‌ථ මොඝන්‌ති තුච්‌ඡං අඵලං. සච්‌චන්‌ති තථං භූතං. ඉදඤ්‌ච එතෙන න සම්‌මුඛා සුතං, උපාලිසුත්‌තෙ (ම. නි. 2.56) පන – ‘‘මනොකම්‌මං මහාසාවජ්‌ජතරං පඤ්‌ඤපෙමි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා කායකම්‌මං නො තථා වචීකම්‌ම’’න්‌ති භගවතා වුත්‌තං අත්‌ථි, සා කථා තිත්‌ථියානං අන්‌තරෙ පාකටා ජාතා, තං ගහෙත්‌වා එස වදති. අත්‌ථි ච සා සමාපත්‌තීති ඉදං – ‘‘කථං නු ඛො, භො, අභිසඤ්‌ඤානිරොධො හොතී’’ති පොට්‌ඨපාදසුත්‌තෙ (දී. නි. 1.406 ආදයො) උප්‌පන්‌නං අභිසඤ්‌ඤානිරොධකථං සන්‌ධාය වදති. න කිඤ්‌චි වෙදියතීති එකවෙදනම්‌පි න වෙදියති. අත්‌ථි ච ඛොති ථෙරො නිරොධසමාපත්‌තිං සන්‌ධාය අනුජානාති. පරිරක්‌ඛිතබ්‌බන්‌ති ගරහතො මොචනෙන රක්‌ඛිතබ්‌බං. සඤ්‌චෙතනා අස්‌ස අත්‌ථීති සඤ්‌චෙතනිකං, සාභිසන්‌ධිකං සඤ්‌චෙතනිකකම්‌මං කත්‌වාති අත්‌ථො. දුක්‌ඛං සොති ථෙරො ‘‘අකුසලමෙව සන්‌ධාය පරිබ්‌බාජකො පුච්‌ඡතී’’ති සඤ්‌ඤාය එවං වදති.
298.Evaṃme sutanti mahākammavibhaṅgasuttaṃ. Tattha moghanti tucchaṃ aphalaṃ. Saccanti tathaṃ bhūtaṃ. Idañca etena na sammukhā sutaṃ, upālisutte (ma. ni. 2.56) pana – ‘‘manokammaṃ mahāsāvajjataraṃ paññapemi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā kāyakammaṃ no tathā vacīkamma’’nti bhagavatā vuttaṃ atthi, sā kathā titthiyānaṃ antare pākaṭā jātā, taṃ gahetvā esa vadati. Atthi ca sā samāpattīti idaṃ – ‘‘kathaṃ nu kho, bho, abhisaññānirodho hotī’’ti poṭṭhapādasutte (dī. ni. 1.406 ādayo) uppannaṃ abhisaññānirodhakathaṃ sandhāya vadati. Na kiñci vediyatīti ekavedanampi na vediyati. Atthi ca khoti thero nirodhasamāpattiṃ sandhāya anujānāti. Parirakkhitabbanti garahato mocanena rakkhitabbaṃ. Sañcetanā assa atthīti sañcetanikaṃ, sābhisandhikaṃ sañcetanikakammaṃ katvāti attho. Dukkhaṃ soti thero ‘‘akusalameva sandhāya paribbājako pucchatī’’ti saññāya evaṃ vadati.
දස්‌සනම්‌පි ඛො අහන්‌ති භගවා චතුරඞ්‌ගෙපි අන්‌ධකාරෙ සමන්‌තා යොජනට්‌ඨානෙ තිලමත්‌තම්‌පි සඞ්‌ඛාරං මංසචක්‌ඛුනාව පස්‌සති, අයඤ්‌ච පරිබ්‌බාජකො න දූරෙ ගාවුතමත්‌තබ්‌භන්‌තරෙ වසති, කස්‌මා භගවා එවමාහාති? සමාගමදස්‌සනං සන්‌ධායෙවමාහ.
Dassanampi kho ahanti bhagavā caturaṅgepi andhakāre samantā yojanaṭṭhāne tilamattampi saṅkhāraṃ maṃsacakkhunāva passati, ayañca paribbājako na dūre gāvutamattabbhantare vasati, kasmā bhagavā evamāhāti? Samāgamadassanaṃ sandhāyevamāha.
299. උදායීති ලාලුදායී. තං දුක්‌ඛස්‌මින්‌ති සබ්‌බං තං දුක්‌ඛමෙව. ඉති ඉමං වට්‌ටදුක්‌ඛං කිලෙසදුක්‌ඛං සඞ්‌ඛාරදුක්‌ඛං සන්‌ධාය ‘‘සචෙ භාසිතං භවෙය්‍ය භගවා’’ති පුච්‌ඡති.
299.Udāyīti lāludāyī. Taṃ dukkhasminti sabbaṃ taṃ dukkhameva. Iti imaṃ vaṭṭadukkhaṃ kilesadukkhaṃ saṅkhāradukkhaṃ sandhāya ‘‘sace bhāsitaṃ bhaveyya bhagavā’’ti pucchati.
300. උම්‌මඞ්‌ගන්‌ති පඤ්‌හාඋම්‌මඞ්‌ගං. උම්‌මුජ්‌ජමානොති සීසං නීහරමානො. අයොනිසො උම්‌මුජ්‌ජිස්‌සතීති අනුපායෙන සීසං නීහරිස්‌සති. ඉදඤ්‌ච පන භගවා ජානන්‌තො නෙව දිබ්‌බචක්‌ඛුනා න චෙතොපරියඤාණෙන න සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤාණෙන ජානි, අධිප්‌පායෙනෙව පන අඤ්‌ඤාසි. කථෙන්‌තස්‌ස හි අධිප්‌පායො නාම සුවිජානො හොති, කථෙතුකාමො ගීවං පග්‌ගණ්‌හාති, හනුකං චාලෙති, මුඛමස්‌ස ඵන්‌දති, සන්‌නිසීදිතුං න සක්‌කොති. භගවා තස්‌ස තං ආකාරං දිස්‌වා ‘‘අයං උදායී සන්‌නිසීදිතුං න සක්‌කොති, යං අභූතං, තදෙව කථෙස්‌සතී’’ති ඔලොකෙත්‌වාව අඤ්‌ඤාසි. ආදිං යෙවාතිආදිම්‌හියෙව. තිස්‌සො වෙදනාති ‘‘කිං සො වෙදියතී’’ති? පුච්‌ඡන්‌තෙන ‘‘තිස්‌සො වෙදනා පුච්‌ඡාමී’’ති එවං වවත්‌ථපෙත්‌වාව තිස්‌සො වෙදනා පුච්‌ඡිතා. සුඛවෙදනියන්‌ති සුඛවෙදනාය පච්‌චයභූතං. සෙසෙසුපි එසෙව නයො.
300.Ummaṅganti pañhāummaṅgaṃ. Ummujjamānoti sīsaṃ nīharamāno. Ayoniso ummujjissatīti anupāyena sīsaṃ nīharissati. Idañca pana bhagavā jānanto neva dibbacakkhunā na cetopariyañāṇena na sabbaññutañāṇena jāni, adhippāyeneva pana aññāsi. Kathentassa hi adhippāyo nāma suvijāno hoti, kathetukāmo gīvaṃ paggaṇhāti, hanukaṃ cāleti, mukhamassa phandati, sannisīdituṃ na sakkoti. Bhagavā tassa taṃ ākāraṃ disvā ‘‘ayaṃ udāyī sannisīdituṃ na sakkoti, yaṃ abhūtaṃ, tadeva kathessatī’’ti oloketvāva aññāsi. Ādiṃ yevātiādimhiyeva. Tisso vedanāti ‘‘kiṃ so vediyatī’’ti? Pucchantena ‘‘tisso vedanā pucchāmī’’ti evaṃ vavatthapetvāva tisso vedanā pucchitā. Sukhavedaniyanti sukhavedanāya paccayabhūtaṃ. Sesesupi eseva nayo.
එත්‌ථ ච කාමාවචරකුසලතො සොමනස්‌සසහගතචිත්‌තසම්‌පයුත්‌තා චතස්‌සො චෙතනා, හෙට්‌ඨා තිකජ්‌ඣානචෙතනාති එවං පටිසන්‌ධිපවත්‌තෙසු සුඛවෙදනාය ජනනතො සුඛවෙදනියං කම්‌මං නාම. කාමාවචරඤ්‌චෙත්‌ථ පටිසන්‌ධියංයෙව එකන්‌තෙන සුඛං ජනෙති, පවත්‌තෙ ඉට්‌ඨමජ්‌ඣත්‌තාරම්‌මණෙ අදුක්‌ඛමසුඛම්‌පි.
Ettha ca kāmāvacarakusalato somanassasahagatacittasampayuttā catasso cetanā, heṭṭhā tikajjhānacetanāti evaṃ paṭisandhipavattesu sukhavedanāya jananato sukhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Kāmāvacarañcettha paṭisandhiyaṃyeva ekantena sukhaṃ janeti, pavatte iṭṭhamajjhattārammaṇe adukkhamasukhampi.
අකුසලචෙතනා පටිසන්‌ධිපවත්‌තෙසු දුක්‌ඛස්‌සෙව ජනනතො දුක්‌ඛවෙදනියං කම්‌මං නාම. කායද්‌වාරෙ පවත්‌තෙයෙව චෙතං එකන්‌තෙන දුක්‌ඛං ජනෙති, අඤ්‌ඤත්‌ථ අදුක්‌ඛමසුඛම්‌පි, සා පන වෙදනා අනිට්‌ඨානිට්‌ඨමජ්‌ඣත්‌තෙසුයෙව ආරම්‌මණෙසු උප්‌පජ්‌ජනතො දුක්‌ඛාත්‌වෙව සඞ්‌ඛං ගතා.
Akusalacetanā paṭisandhipavattesu dukkhasseva jananato dukkhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Kāyadvāre pavatteyeva cetaṃ ekantena dukkhaṃ janeti, aññattha adukkhamasukhampi, sā pana vedanā aniṭṭhāniṭṭhamajjhattesuyeva ārammaṇesu uppajjanato dukkhātveva saṅkhaṃ gatā.
කාමාවචරකුසලතො පන උපෙක්‌ඛාසහගතචිත්‌තසම්‌පයුත්‌තා චතස්‌සො චෙතනා, රූපාවචරකුසලතො චතුත්‌ථජ්‌ඣානචෙතනාති එවං පටිසන්‌ධිපවත්‌තෙසු තතියවෙදනාය ජනනතො අදුක්‌ඛමසුඛවෙදනියං කම්‌මං නාම. එත්‌ථ ච කාමාවචරං පටිසන්‌ධියංයෙව එකන්‌තෙන අදුක්‌ඛමසුඛං ජනෙති, පවත්‌තෙ ඉට්‌ඨාරම්‌මණෙ සුඛම්‌පි. අපිච සුඛවෙදනියකම්‌මං පටිසන්‌ධිපවත්‌තිවසෙන වට්‌ටති, තථා අදුක්‌ඛමසුඛවෙදනියං, දුක්‌ඛවෙදනියං පවත්‌තිවසෙනෙව වට්‌ටති. එතස්‌ස පන වසෙන සබ්‌බං පවත්‌තිවසෙනෙව වට්‌ටති.
Kāmāvacarakusalato pana upekkhāsahagatacittasampayuttā catasso cetanā, rūpāvacarakusalato catutthajjhānacetanāti evaṃ paṭisandhipavattesu tatiyavedanāya jananato adukkhamasukhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Ettha ca kāmāvacaraṃ paṭisandhiyaṃyeva ekantena adukkhamasukhaṃ janeti, pavatte iṭṭhārammaṇe sukhampi. Apica sukhavedaniyakammaṃ paṭisandhipavattivasena vaṭṭati, tathā adukkhamasukhavedaniyaṃ, dukkhavedaniyaṃ pavattivaseneva vaṭṭati. Etassa pana vasena sabbaṃ pavattivaseneva vaṭṭati.
එතස්‌ස භගවාති ථෙරො තථාගතෙන මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගකථනත්‌ථං ආලයො දස්‌සිතො, තථාගතං යාචිත්‌වා මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස පාකටං කරිස්‌සාමීති චින්‌තෙත්‌වා අනුසන්‌ධිකුසලතාය එවමාහ. තත්‌ථ මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගන්‌ති මහාකම්‌මවිභජනං. කතමෙ චත්‌තාරො…පෙ.… ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො පුග්‌ගලො…පෙ.… නිරයං උපපජ්‌ජතීති ඉදං න මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණභාජනං, මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණභාජනත්‌ථාය පන මාතිකාට්‌ඨපනං.
Etassa bhagavāti thero tathāgatena mahākammavibhaṅgakathanatthaṃ ālayo dassito, tathāgataṃ yācitvā mahākammavibhaṅgañāṇaṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karissāmīti cintetvā anusandhikusalatāya evamāha. Tattha mahākammavibhaṅganti mahākammavibhajanaṃ. Katame cattāro…pe… idhānanda, ekacco puggalo…pe… nirayaṃ upapajjatīti idaṃ na mahākammavibhaṅgañāṇabhājanaṃ, mahākammavibhaṅgañāṇabhājanatthāya pana mātikāṭṭhapanaṃ.
301. ඉධානන්‌ද , එකච්‌චො සමණො වාති පාටියෙක්‌කො අනුසන්‌ධි. ඉදඤ්‌හි භගවා – ‘‘දිබ්‌බචක්‌ඛුකා සමණබ්‍රාහ්‌මණා ඉදං ආරම්‌මණං කත්‌වා ඉමං පච්‌චයං ලභිත්‌වා ඉදං දස්‌සනං ගණ්‌හන්‌තී’’ති පකාසනත්‌ථං ආරභි. තත්‌ථ ආතප්‌පන්‌තිආදීනි පඤ්‌චපි වීරියස්‌සෙව නාමානි. චෙතොසමාධින්‌ති දිබ්‌බචක්‌ඛුසමාධිං. පස්‌සතීති ‘‘සො සත්‌තො කුහිං නිබ්‌බත්‌තො’’ති ඔලොකෙන්‌තො පස්‌සති. යෙ අඤ්‌ඤථාති යෙ ‘‘දසන්‌නං කුසලානං කම්‌මපථානං පූරිතත්‌තා නිරයං උපපජ්‌ජතී’’ති ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණන්‌ති වදති. ඉමිනා නයෙන සබ්‌බවාරෙසු අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. විදිතන්‌ති පාකටං. ථාමසාති දිට්‌ඨිථාමෙන. පරාමාසාති දිට්‌ඨිපරාමාසෙන. අභිනිවිස්‌ස වොහරතීති අධිට්‌ඨහිත්‌වා ආදියිත්‌වා වොහරති.
301.Idhānanda, ekacco samaṇo vāti pāṭiyekko anusandhi. Idañhi bhagavā – ‘‘dibbacakkhukā samaṇabrāhmaṇā idaṃ ārammaṇaṃ katvā imaṃ paccayaṃ labhitvā idaṃ dassanaṃ gaṇhantī’’ti pakāsanatthaṃ ārabhi. Tattha ātappantiādīni pañcapi vīriyasseva nāmāni. Cetosamādhinti dibbacakkhusamādhiṃ. Passatīti ‘‘so satto kuhiṃ nibbatto’’ti olokento passati. Ye aññathāti ye ‘‘dasannaṃ kusalānaṃ kammapathānaṃ pūritattā nirayaṃ upapajjatī’’ti jānanti, micchā tesaṃ ñāṇanti vadati. Iminā nayena sabbavāresu attho veditabbo. Viditanti pākaṭaṃ. Thāmasāti diṭṭhithāmena. Parāmāsāti diṭṭhiparāmāsena. Abhinivissa voharatīti adhiṭṭhahitvā ādiyitvā voharati.
302. තත්‍රානන්‌දාති ඉදම්‌පි න මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණස්‌ස භාජනං, අථ ඛ්‌වාස්‌ස මාතිකාට්‌ඨපනමෙව. එත්‌ථ පන එතෙසං දිබ්‌බචක්‌ඛුකානං වචනෙ එත්‌තකා අනුඤ්‌ඤාතා, එත්‌තකා අනනුඤ්‌ඤාතාති ඉදං දස්‌සිතං. තත්‌ථ තත්‍රාති තෙසු චතූසු සමණබ්‍රාහ්‌මණෙසු. ඉදමස්‌සාති ඉදං වචනං අස්‌ස. අඤ්‌ඤථාති අඤ්‌ඤෙනාකාරෙන. ඉති ඉමෙසං සමණබ්‍රාහ්‌මණානං වාදෙ ද්‌වීසු ඨානෙසු අනුඤ්‌ඤාතා, තීසු අනනුඤ්‌ඤාතාති එවං සබ්‌බත්‌ථ අනුඤ්‌ඤා නානුඤ්‌ඤා වෙදිතබ්‌බා.
302.Tatrānandāti idampi na mahākammavibhaṅgañāṇassa bhājanaṃ, atha khvāssa mātikāṭṭhapanameva. Ettha pana etesaṃ dibbacakkhukānaṃ vacane ettakā anuññātā, ettakā ananuññātāti idaṃ dassitaṃ. Tattha tatrāti tesu catūsu samaṇabrāhmaṇesu. Idamassāti idaṃ vacanaṃ assa. Aññathāti aññenākārena. Iti imesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ vāde dvīsu ṭhānesu anuññātā, tīsu ananuññātāti evaṃ sabbattha anuññā nānuññā veditabbā.
303. එවං දිබ්‌බචක්‌ඛුකානං වචනෙ අනුඤ්‌ඤා ච අනනුඤ්‌ඤා ච දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණං විභජන්‌තො තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං පුග්‌ගලොතිආදිමාහ.
303. Evaṃ dibbacakkhukānaṃ vacane anuññā ca ananuññā ca dassetvā idāni mahākammavibhaṅgañāṇaṃ vibhajanto tatrānanda, yvāyaṃ puggalotiādimāha.
පුබ්‌බෙ වාස්‌ස තං කතං හොතීති යං ඉමිනා දිබ්‌බචක්‌ඛුකෙන කම්‌මං කරොන්‌තො දිට්‌ඨො, තතො පුබ්‌බෙ කතං. පුබ්‌බෙ කතෙනපි හි නිරයෙ නිබ්‌බත්‌තති, පච්‌ඡා කතෙනපි නිබ්‌බත්‌තති, මරණකාලෙ වා පන – ‘‘ඛන්‌දො සෙට්‌ඨො සිවො සෙට්‌ඨො, පිතාමහො සෙට්‌ඨො, ඉස්‌සරාදීහි වා ලොකො විසට්‌ඨො’’තිආදිනා මිච්‌ඡාදස්‌සනෙනපි නිබ්‌බත්‌තතෙව. දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙති යං තත්‌ථ දිට්‌ඨධම්‌මවෙදනීයං හොති, තස්‌ස දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ, යං උපපජ්‌ජවෙදනීයං, තස්‌ස උපපජ්‌ජිත්‌වා, යං අපරාපරියවෙදනීයං, තස්‌ස අපරස්‌මිං පරියායෙ විපාකං පටිසංවෙදෙති.
Pubbe vāssa taṃ kataṃ hotīti yaṃ iminā dibbacakkhukena kammaṃ karonto diṭṭho, tato pubbe kataṃ. Pubbe katenapi hi niraye nibbattati, pacchā katenapi nibbattati, maraṇakāle vā pana – ‘‘khando seṭṭho sivo seṭṭho, pitāmaho seṭṭho, issarādīhi vā loko visaṭṭho’’tiādinā micchādassanenapi nibbattateva. Diṭṭheva dhammeti yaṃ tattha diṭṭhadhammavedanīyaṃ hoti, tassa diṭṭheva dhamme, yaṃ upapajjavedanīyaṃ, tassa upapajjitvā, yaṃ aparāpariyavedanīyaṃ, tassa aparasmiṃ pariyāye vipākaṃ paṭisaṃvedeti.
ඉති අයං සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා එකං කම්‌මරාසිං එකඤ්‌ච විපාකරාසිං අද්‌දස, සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො ඉමිනා අදිට්‌ඨෙ තයො කම්‌මරාසී, ද්‌වෙ ච විපාකරාසී අද්‌දස. ඉමිනා පන දිට්‌ඨෙ අදිට්‌ඨෙ ච චත්‌තාරො කම්‌මරාසී තයො ච විපාකරාසී අද්‌දස. ඉමානි සත්‌ත ඨානානි ජානනඤාණං තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණං නාම. දුතියවාරෙ දිබ්‌බචක්‌ඛුකෙන කිඤ්‌චි න දිට්‌ඨං , තථාගතෙන පන තයො කම්‌මරාසී, ද්‌වෙ ච විපාකරාසී දිට්‌ඨාති. ඉමානිපි පඤ්‌ච පච්‌චත්‌තට්‌ඨානානි ජානනඤාණං තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගඤාණං නාම. සෙසවාරද්‌වයෙපි එසෙව නයො.
Iti ayaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā ekaṃ kammarāsiṃ ekañca vipākarāsiṃ addasa, sammāsambuddho iminā adiṭṭhe tayo kammarāsī, dve ca vipākarāsī addasa. Iminā pana diṭṭhe adiṭṭhe ca cattāro kammarāsī tayo ca vipākarāsī addasa. Imāni satta ṭhānāni jānanañāṇaṃ tathāgatassa mahākammavibhaṅgañāṇaṃ nāma. Dutiyavāre dibbacakkhukena kiñci na diṭṭhaṃ , tathāgatena pana tayo kammarāsī, dve ca vipākarāsī diṭṭhāti. Imānipi pañca paccattaṭṭhānāni jānanañāṇaṃ tathāgatassa mahākammavibhaṅgañāṇaṃ nāma. Sesavāradvayepi eseva nayo.
අභබ්‌බන්‌ති භූතවිරහිතං අකුසලං. අභබ්‌බාභාසන්‌ති අභබ්‌බං ආභාසති අභිභවති පටිබාහතීති අත්‌ථො. බහුකස්‌මිඤ්‌හි අකුසලකම්‌මෙ ආයූහිතෙ බලවකම්‌මං දුබ්‌බලකම්‌මස්‌ස විපාකං පටිබාහිත්‌වා අත්‌තනො විපාකස්‌ස ඔකාසං කරොති ඉදං අභබ්‌බඤ්‌චෙව අභබ්‌බාභාසඤ්‌ච. කුසලං පන ආයූහිත්‌වා ආසන්‌නෙ අකුසලං කතං හොති, තං කුසලස්‌ස විපාකං පටිබාහිත්‌වා අත්‌තනො විපාකස්‌ස ඔකාසං කරොති, ඉදං අභබ්‌බං භබ්‌බාභාසං. බහුම්‌හි කුසලෙ ආයූහිතෙපි බලවකම්‌මං දුබ්‌බලකම්‌මස්‌ස විපාකං පටිබාහිත්‌වා අත්‌තනො විපාකස්‌ස ඔකාසං කරොති, ඉදං භබ්‌බඤ්‌චෙව භබ්‌බාභාසඤ්‌ච. අකුසලං පන ආයූහිත්‌වා ආසන්‌නෙ කුසලං කතං හොති, තං අකුසලස්‌ස විපාකං පටිබාහිත්‌වා අත්‌තනො විපාකස්‌ස ඔකාසං කරොති, ඉදං භබ්‌බං අභබ්‌බාභාසං.
Abhabbanti bhūtavirahitaṃ akusalaṃ. Abhabbābhāsanti abhabbaṃ ābhāsati abhibhavati paṭibāhatīti attho. Bahukasmiñhi akusalakamme āyūhite balavakammaṃ dubbalakammassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti idaṃ abhabbañceva abhabbābhāsañca. Kusalaṃ pana āyūhitvā āsanne akusalaṃ kataṃ hoti, taṃ kusalassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ. Bahumhi kusale āyūhitepi balavakammaṃ dubbalakammassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca. Akusalaṃ pana āyūhitvā āsanne kusalaṃ kataṃ hoti, taṃ akusalassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsaṃ.
අපිච උපට්‌ඨානාකාරෙනපෙත්‌ථ අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. ඉදඤ්‌හි වුත්‌තං හොති, අභබ්‌බතො ආභාසති උපට්‌ඨාතීති අභබ්‌බාභාසං. තත්‌ථ ‘‘ය්‌වායං පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතී’’තිආදිනා නයෙන චත්‌තාරො පුග්‌ගලා වුත්‌තා, තෙසු පඨමස්‌ස කම්‌මං අභබ්‌බං අභබ්‌බාභාසං, තඤ්‌හි අකුසලත්‌තා අභබ්‌බං, තස්‌ස ච නිරයෙ නිබ්‌බත්‌තත්‌තා තත්‌ථ නිබ්‌බත්‌තිකාරණභූතං අකුසලං හුත්‌වා උපට්‌ඨාති. දුතියස්‌ස කම්‌මං අභබ්‌බං භබ්‌බාභාසං, තඤ්‌හි අකුසලත්‌තා අභබ්‌බං. තස්‌ස පන සග්‌ගෙ නිබ්‌බත්‌තත්‌තා අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං සග්‌ගෙ නිබ්‌බත්‌තිකාරණභූතං කුසලං හුත්‌වා උපට්‌ඨාති. ඉතරස්‌මිම්‌පි කම්‌මද්‌වයෙ එසෙව නයො. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Apica upaṭṭhānākārenapettha attho veditabbo. Idañhi vuttaṃ hoti, abhabbato ābhāsati upaṭṭhātīti abhabbābhāsaṃ. Tattha ‘‘yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī’’tiādinā nayena cattāro puggalā vuttā, tesu paṭhamassa kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, tañhi akusalattā abhabbaṃ, tassa ca niraye nibbattattā tattha nibbattikāraṇabhūtaṃ akusalaṃ hutvā upaṭṭhāti. Dutiyassa kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, tañhi akusalattā abhabbaṃ. Tassa pana sagge nibbattattā aññatitthiyānaṃ sagge nibbattikāraṇabhūtaṃ kusalaṃ hutvā upaṭṭhāti. Itarasmimpi kammadvaye eseva nayo. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තං • 6. Mahākammavibhaṅgasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
