| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
6. නිද්‌දාතන්‌දීසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
16. ඡට්‌ඨෙ නිද්‌දාති, ‘‘අභිජානාමහං, අග්‌ගිවෙස්‌සන, ගිම්‌හානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ නිද්‌දං ඔක්‌කමිතා’’ති (ම. නි. 1.387) එවරූපාය අබ්‍යාකතනිද්‌දාය පුබ්‌බභාගාපරභාගෙසු සෙඛපුථුජ්‌ජනානං සසඞ්‌ඛාරිකඅකුසලෙ චිත්‌තෙ උප්‌පන්‌නං ථිනමිද්‌ධං. තන්‌දීති අතිච්‌ඡාතාතිසීතාදිකාලෙසු උප්‌පන්‌නං ආගන්‌තුකං ආලසියං. වුත්‌තම්‌පි චෙතං – ‘‘තත්‌ථ කතමා තන්‌දී? යා තන්‌දී තන්‌දියනා තන්‌දිමනතා ආලස්‍යං ආලස්‍යායනා ආලස්‍යායිතත්‌තං, අයං වුච්‌චති තන්‌දී’’ති (විභ. 857). විජම්‌භිතාති කායවිජම්‌භනා. අරතීති අකුසලපක්‌ඛා උක්‌කණ්‌ඨිතතා. භත්‌තසම්‌මදොති භත්‌තමුච්‌ඡා භත්‌තකිලමථො. විත්‌ථාරො පන තෙසං – ‘‘තත්‌ථ කතමා විජම්‌භිතා? යා කායස්‌ස ජම්‌භනා විජම්‌භනා’’තිආදිනා නයෙන අභිධම්‌මෙ ආගතොව. එතෙනාති එතෙන නිද්‌දාදිනා උපක්‌කිලෙසෙන උපක්‌කිලිට්‌ඨො නිවාරිතපාතුභාවො. නප්‌පකාසතීති න ජොතති, න පාතුභවතීති අත්‌ථො. අරියමග්‌ගොති ලොකුත්‌තරමග්‌ගො. ඉධාති ඉමස්‌මිං ලොකෙ. පාණිනන්‌ති සත්‌තානං. වීරියෙනාති මග්‌ගසහජාතවීරියෙන. නං පණාමෙත්‌වාති එතං කිලෙසජාතං නීහරිත්‌වා. අරියමග්‌ගොති ලොකියලොකුත්‌තරමග්‌ගො. ඉති මග්‌ගෙනෙව උපක්‌කිලෙසෙ නීහරිත්‌වා මග්‌ගස්‌ස විසුද්‌ධි වුත්‌තාති.
16. Chaṭṭhe niddāti, ‘‘abhijānāmahaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse niddaṃ okkamitā’’ti (ma. ni. 1.387) evarūpāya abyākataniddāya pubbabhāgāparabhāgesu sekhaputhujjanānaṃ sasaṅkhārikaakusale citte uppannaṃ thinamiddhaṃ. Tandīti aticchātātisītādikālesu uppannaṃ āgantukaṃ ālasiyaṃ. Vuttampi cetaṃ – ‘‘tattha katamā tandī? Yā tandī tandiyanā tandimanatā ālasyaṃ ālasyāyanā ālasyāyitattaṃ, ayaṃ vuccati tandī’’ti (vibha. 857). Vijambhitāti kāyavijambhanā. Aratīti akusalapakkhā ukkaṇṭhitatā. Bhattasammadoti bhattamucchā bhattakilamatho. Vitthāro pana tesaṃ – ‘‘tattha katamā vijambhitā? Yā kāyassa jambhanā vijambhanā’’tiādinā nayena abhidhamme āgatova. Etenāti etena niddādinā upakkilesena upakkiliṭṭho nivāritapātubhāvo. Nappakāsatīti na jotati, na pātubhavatīti attho. Ariyamaggoti lokuttaramaggo. Idhāti imasmiṃ loke. Pāṇinanti sattānaṃ. Vīriyenāti maggasahajātavīriyena. Naṃ paṇāmetvāti etaṃ kilesajātaṃ nīharitvā. Ariyamaggoti lokiyalokuttaramaggo. Iti maggeneva upakkilese nīharitvā maggassa visuddhi vuttāti.
නිද්‌දාතන්‌දීසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Niddātandīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. නිද්‌දාතන්‌දීසුත්‌තං • 6. Niddātandīsuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 6. නිද්‌දාතන්‌දීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
