| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၅. ပရိသဝဂ္ဂော
5. Parisavaggo
၄၃. ‘‘ဒ္ဝေမာ , ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? ဥတ္တာနာ စ ပရိသာ ဂမ္ဘီရာ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဥတ္တာနာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ဥဒ္ဓတာ ဟောန္တိ ဥန္နဠာ စပလာ မုခရာ ဝိကိဏ္ဏဝာစာ မုဋ္ဌသ္သတီ အသမ္ပဇာနာ အသမာဟိတာ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တာ ပာကတိန္ဒ္ရိယာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဥတ္တာနာ ပရိသာ။
43. ‘‘Dvemā , bhikkhave, parisā. Katamā dve? Uttānā ca parisā gambhīrā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, uttānā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū uddhatā honti unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatī asampajānā asamāhitā vibbhantacittā pākatindriyā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, uttānā parisā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဂမ္ဘီရာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ အနုဒ္ဓတာ ဟောန္တိ အနုန္နဠာ အစပလာ အမုခရာ အဝိကိဏ္ဏဝာစာ ဥပဋ္ဌိတသ္သတီ သမ္ပဇာနာ သမာဟိတာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ သံဝုတိန္ဒ္ရိယာ။ အယံ ဝုစ္စတိ , ဘိက္ခဝေ, ဂမ္ဘီရာ ပရိသာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ ဂမ္ဘီရာ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, gambhīrā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū anuddhatā honti anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā upaṭṭhitassatī sampajānā samāhitā ekaggacittā saṃvutindriyā. Ayaṃ vuccati , bhikkhave, gambhīrā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ gambhīrā parisā’’ti.
၄၄. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? ဝဂ္ဂာ စ ပရိသာ သမဂ္ဂာ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဝဂ္ဂာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဝဂ္ဂာ ပရိသာ။
44. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Vaggā ca parisā samaggā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, vaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, vaggā parisā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမဂ္ဂာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမဂ္ဂာ ပရိသာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ သမဂ္ဂာ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samaggā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samaggā parisā’’ti.
၄၅. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? အနဂ္ဂဝတီ စ ပရိသာ အဂ္ဂဝတီ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အနဂ္ဂဝတီ ပရိသာ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ထေရာ ဘိက္ခူ ဗာဟုလိကာ 1 ဟောန္တိ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘန္တိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တေသံ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာပိ ဟောတိ ဗာဟုလိကာ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘတိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အနဂ္ဂဝတီ ပရိသာ။
45. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anaggavatī ca parisā aggavatī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anaggavatī parisā? Idha , bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū bāhulikā 2 honti sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anaggavatī parisā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အဂ္ဂဝတီ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ထေရာ ဘိက္ခူ န ဗာဟုလိကာ ဟောန္တိ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ဝီရိယံ အာရဘန္တိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တေသံ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာပိ ဟောတိ န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ဝီရိယံ အာရဘတိ အပ္ပတ္တသ္သ ပတ္တိယာ အနဓိဂတသ္သ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဂ္ဂဝတီ ပရိသာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ အဂ္ဂဝတီ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, aggavatī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū na bāhulikā honti na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, aggavatī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ aggavatī parisā’’ti.
၄၆. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? အနရိယာ စ ပရိသာ အရိယာ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အနရိယာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ , ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အနရိယာ ပရိသာ။
46. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anariyā ca parisā ariyā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ nappajānanti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anariyā parisā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အရိယာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တ္န္တ္တိ , ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အရိယာ ပရိသာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ အရိယာ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānantntti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ ariyā parisā’’ti.
၄၇. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? ပရိသာကသဋော စ ပရိသာမဏ္ဍော စ။ ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာကသဋော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, ဒောသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာကသဋော။
47. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Parisākasaṭo ca parisāmaṇḍo ca. Katamo ca, bhikkhave, parisākasaṭo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū chandāgatiṃ gacchanti, dosāgatiṃ gacchanti, mohāgatiṃ gacchanti, bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisākasaṭo.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာမဏ္ဍော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, န ဒောသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာမဏ္ဍော။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ ပရိသာမဏ္ဍော’’တိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, parisāmaṇḍo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū na chandāgatiṃ gacchanti, na dosāgatiṃ gacchanti, na mohāgatiṃ gacchanti, na bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisāmaṇḍo. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ parisāmaṇḍo’’ti.
၄၈. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? ဩက္ကာစိတဝိနီတာ ပရိသာ နောပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ, ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ ပရိသာ နောဩက္ကာစိတဝိနီတာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဩက္ကာစိတဝိနီတာ ပရိသာ နောပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ယေ တေ သုတ္တန္တာ တထာဂတဘာသိတာ ဂမ္ဘီရာ ဂမ္ဘီရတ္ထာ လောကုတ္တရာ သုညတာပဋိသံယုတ္တာ တေသု ဘညမာနေသု န သုသ္သူသန္တိ န သောတံ ဩဒဟန္တိ န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ န စ တေ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညန္တိ။ ယေ ပန တေ သုတ္တန္တာ ကဝိတာ 3 ကာဝေယ္ယာ စိတ္တက္ခရာ စိတ္တဗ္ယဉ္ဇနာ ဗာဟိရကာ သာဝကဘာသိတာ တေသု ဘညမာနေသု သုသ္သူသန္တိ သောတံ ဩဒဟန္တိ အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, တေ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညန္တိ, တေ စ တံ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏိတ္ဝာ န စေဝ အညမညံ ပဋိပုစ္ဆန္တိ န စ ပဋိဝိစရန္တိ – ‘ဣဒံ ကထံ, ဣမသ္သ ကော အတ္ထော’တိ? တေ အဝိဝဋဉ္စေဝ န ဝိဝရန္တိ, အနုတ္တာနီကတဉ္စ န ဥတ္တာနီကရောန္တိ, အနေကဝိဟိတေသု စ ကင္ခာဌာနိယေသု ဓမ္မေသု ကင္ခံ န ပဋိဝိနောဒေန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဩက္ကာစိတဝိနီတာ ပရိသာ နော ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ။
48. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Katamā ca, bhikkhave, okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā kavitā 4 kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti, te ca taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā na ceva aññamaññaṃ paṭipucchanti na ca paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva na vivaranti, anuttānīkatañca na uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, okkācitavinītā parisā no paṭipucchāvinītā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ ပရိသာ နောဩက္ကာစိတဝိနီတာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ယေ တေ သုတ္တန္တာ ကဝိတာ ကာဝေယ္ယာ စိတ္တက္ခရာ စိတ္တဗ္ယဉ္ဇနာ ဗာဟိရကာ သာဝကဘာသိတာ တေသု ဘညမာနေသု န သုသ္သူသန္တိ န သောတံ ဩဒဟန္တိ န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, န စ တေ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညန္တိ။ ယေ ပန တေ သုတ္တန္တာ တထာဂတဘာသိတာ ဂမ္ဘီရာ ဂမ္ဘီရတ္ထာ လောကုတ္တရာ သုညတာပဋိသံယုတ္တာ တေသု ဘညမာနေသု သုသ္သူသန္တိ သောတံ ဩဒဟန္တိ အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, တေ စ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညန္တိ။ တေ တံ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏိတ္ဝာ အညမညံ ပဋိပုစ္ဆန္တိ ပဋိဝိစရန္တိ – ‘ဣဒံ ကထံ, ဣမသ္သ ကော အတ္ထော’တိ? တေ အဝိဝဋဉ္စေဝ ဝိဝရန္တိ, အနုတ္တာနီကတဉ္စ ဥတ္တာနီကရောန္တိ, အနေကဝိဟိတေသု စ ကင္ခာဌာနိယေသု ဓမ္မေသု ကင္ခံ ပဋိဝိနောဒေန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ ပရိသာ နောဩက္ကာစိတဝိနီတာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ ပရိသာ နောဩက္ကာစိတဝိနီတာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā kavitā kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te ca dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Te taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā aññamaññaṃ paṭipucchanti paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā’’ti.
၄၉. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? အာမိသဂရု ပရိသာ နော သဒ္ဓမ္မဂရု, သဒ္ဓမ္မဂရု ပရိသာ နော အာမိသဂရု။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အာမိသဂရု ပရိသာ နော သဒ္ဓမ္မဂရု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ ဩဒာတဝသနာနံ သမ္မုခာ အညမညသ္သ ဝဏ္ဏံ ဘာသန္တိ – ‘အသုကော ဘိက္ခု ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော, အသုကော ပညာဝိမုတ္တော , အသုကော ကာယသက္ခီ , အသုကော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော, အသုကော သဒ္ဓာဝိမုတ္တော, အသုကော ဓမ္မာနုသာရီ, အသုကော သဒ္ဓာနုသာရီ, အသုကော သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော, အသုကော ဒုသ္သီလော ပာပဓမ္မော’တိ။ တေ တေန လာဘံ လဘန္တိ။ တေ တံ လာဘံ လဘိတ္ဝာ ဂထိတာ 5 မုစ္ဆိတာ အဇ္ဈောပန္နာ 6 အနာဒီနဝဒသ္သာဝိနော အနိသ္သရဏပညာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အာမိသဂရု ပရိသာ နော သဒ္ဓမ္မဂရု။
49. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Āmisagaru parisā no saddhammagaru, saddhammagaru parisā no āmisagaru. Katamā ca, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto , asuko kāyasakkhī , asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānusārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā gathitā 7 mucchitā ajjhopannā 8 anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓမ္မဂရု ပရိသာ နောအာမိသဂရု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ ဩဒာတဝသနာနံ သမ္မုခာ အညမညသ္သ ဝဏ္ဏံ န ဘာသန္တိ – ‘အသုကော ဘိက္ခု ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော, အသုကော ပညာဝိမုတ္တော, အသုကော ကာယသက္ခီ, အသုကော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော, အသုကော သဒ္ဓာဝိမုတ္တော, အသုကော ဓမ္မာနုသ္သာရီ, အသုကော သဒ္ဓာနုသာရီ, အသုကော သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော, အသုကော ဒုသ္သီလော ပာပဓမ္မော’တိ။ တေ တေန လာဘံ လဘန္တိ။ တေ တံ လာဘံ လဘိတ္ဝာ အဂထိတာ အမုစ္ဆိတာ အနဇ္ဈောသန္နာ အာဒီနဝဒသ္သာဝိနော နိသ္သရဏပညာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓမ္မဂရု ပရိသာ နောအာမိသဂရု။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ သဒ္ဓမ္မဂရု ပရိသာ နောအာမိသဂရူ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ na bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto, asuko kāyasakkhī, asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānussārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā agathitā amucchitā anajjhosannā ādīnavadassāvino nissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ saddhammagaru parisā noāmisagarū’’ti.
၅၀. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? ဝိသမာ စ ပရိသာ သမာ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဝိသမာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ အဓမ္မကမ္မာနိ ပဝတ္တန္တိ ဓမ္မကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ , အဝိနယကမ္မာနိ ပဝတ္တန္တိ ဝိနယကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ, အဓမ္မကမ္မာနိ ဒိပ္ပန္တိ ဓမ္မကမ္မာနိ န ဒိပ္ပန္တိ, အဝိနယကမ္မာနိ ဒိပ္ပန္တိ ဝိနယကမ္မာနိ န ဒိပ္ပန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဝိသမာ ပရိသာ။ ( ) 9
50. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Visamā ca parisā samā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, visamā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ adhammakammāni pavattanti dhammakammāni nappavattanti , avinayakammāni pavattanti vinayakammāni nappavattanti, adhammakammāni dippanti dhammakammāni na dippanti, avinayakammāni dippanti vinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, visamā parisā. ( ) 10
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမာ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဓမ္မကမ္မာနိ ပဝတ္တန္တိ အဓမ္မကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ, ဝိနယကမ္မာနိ ပဝတ္တန္တိ အဝိနယကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ, ဓမ္မကမ္မာနိ ဒိပ္ပန္တိ အဓမ္မကမ္မာနိ န ဒိပ္ပန္တိ, ဝိနယကမ္မာနိ ဒိပ္ပန္တိ အဝိနယကမ္မာနိ န ဒိပ္ပန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမာ ပရိသာ။ ( ) 11 ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ သမာ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ dhammakammāni pavattanti adhammakammāni nappavattanti, vinayakammāni pavattanti avinayakammāni nappavattanti, dhammakammāni dippanti adhammakammāni na dippanti, vinayakammāni dippanti avinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā parisā. ( ) 12 Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samā parisā’’ti.
၅၁. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? အဓမ္မိကာ စ ပရိသာ ဓမ္မိကာ စ ပရိသာ။ပေ.။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ ဓမ္မိကာ ပရိသာ’’တိ။
51. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammikā ca parisā dhammikā ca parisā…pe… imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammikā parisā’’ti.
၅၂. ‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ပရိသာ။ ကတမာ ဒ္ဝေ? အဓမ္မဝာဒိနီ စ ပရိသာ ဓမ္မဝာဒိနီ စ ပရိသာ။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အဓမ္မဝာဒိနီ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ အဓိကရဏံ အာဒိယန္တိ ဓမ္မိကံ ဝာ အဓမ္မိကံ ဝာ။ တေ တံ အဓိကရဏံ အာဒိယိတ္ဝာ န စေဝ အညမညံ သညာပေန္တိ န စ သညတ္တိံ ဥပဂစ္ဆန္တိ, န စ နိဇ္ဈာပေန္တိ န စ နိဇ္ဈတ္တိံ ဥပဂစ္ဆန္တိ။ တေ အသညတ္တိဗလာ အနိဇ္ဈတ္တိဗလာ အပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂမန္တိနော တမေဝ အဓိကရဏံ ထာမသာ ပရာမာသာ 13 အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရန္တိ – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓမ္မဝာဒိနီ ပရိသာ။
52. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammavādinī ca parisā dhammavādinī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, adhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā na ceva aññamaññaṃ saññāpenti na ca saññattiṃ upagacchanti, na ca nijjhāpenti na ca nijjhattiṃ upagacchanti. Te asaññattibalā anijjhattibalā appaṭinissaggamantino tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā 14 abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, adhammavādinī parisā.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝာဒိနီ ပရိသာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္သံ ပရိသာယံ ဘိက္ခူ အဓိကရဏံ အာဒိယန္တိ ဓမ္မိကံ ဝာ အဓမ္မိကံ ဝာ။ တေ တံ အဓိကရဏံ အာဒိယိတ္ဝာ အညမညံ သညာပေန္တိ စေဝ သညတ္တိဉ္စ ဥပဂစ္ဆန္တိ, နိဇ္ဈာပေန္တိ စေဝ နိဇ္ဈတ္တိဉ္စ ဥပဂစ္ဆန္တိ။ တေ သညတ္တိဗလာ နိဇ္ဈတ္တိဗလာ ပဋိနိသ္သဂ္ဂမန္တိနော, န တမေဝ အဓိကရဏံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရန္တိ – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝာဒိနီ ပရိသာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ ပရိသာ။ ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာသံ ဒ္ဝိန္နံ ပရိသာနံ ယဒိဒံ ဓမ္မဝာဒိနီ ပရိသာ’’တိ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā aññamaññaṃ saññāpenti ceva saññattiñca upagacchanti, nijjhāpenti ceva nijjhattiñca upagacchanti. Te saññattibalā nijjhattibalā paṭinissaggamantino, na tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dhammavādinī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammavādinī parisā’’ti.
ပရိသဝဂ္ဂော ပဉ္စမော။
Parisavaggo pañcamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဥတ္တာနာ ဝဂ္ဂာ အဂ္ဂဝတီ၊ အရိယာ ကသဋော စ ပဉ္စမော။
Uttānā vaggā aggavatī, ariyā kasaṭo ca pañcamo;
ဩက္ကာစိတအာမိသဉ္စေဝ၊ ဝိသမာ အဓမ္မာဓမ္မိယေန စာတိ။
Okkācitaāmisañceva, visamā adhammādhammiyena cāti.
ပဌမော ပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
Paṭhamo paṇṇāsako samatto.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ပရိသဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 5. Parisavaggavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅. ပရိသဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 5. Parisavaggavaṇṇanā
