Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    7. පුනබ්‌බසුසුත්‌තවණ්‌ණනා

    7. Punabbasusuttavaṇṇanā

    241. සත්‌තමෙ තෙන ඛො පන සමයෙනාති කතරසමයෙන? සූරියස්‌ස අත්‌ථඞ්‌ගමනසමයෙන. තදා කිර භගවා පච්‌ඡාභත්‌තෙ මහාජනස්‌ස ධම්‌මං දෙසෙත්‌වා මහාජනං උය්‍යොජෙත්‌වා න්‌හානකොට්‌ඨකෙ න්‌හත්‌වා ගන්‌ධකුටිපරිවෙණෙ පඤ්‌ඤත්‌තවරබුද්‌ධාසනෙ පුරත්‌ථිමලොකධාතුං ඔලොකයමානො නිසීදි. අථෙකචාරිකද්‌විචාරිකාදයො පංසුකූලිකපිණ්‌ඩපාතිකභික්‌ඛූ අත්‌තනො අත්‌තනො වසනට්‌ඨානෙහි නික්‌ඛමිත්‌වා ආගම්‌ම දසබලං වන්‌දිත්‌වා රත්‌තසාණියා පරික්‌ඛිපමානා විය නිසීදිංසු. අථ නෙසං අජ්‌ඣාසයං විදිත්‌වා සත්‌ථා නිබ්‌බානපටිසංයුත්‌තං ධම්‌මකථං කථෙසි.

    241. Sattame tena kho pana samayenāti katarasamayena? Sūriyassa atthaṅgamanasamayena. Tadā kira bhagavā pacchābhatte mahājanassa dhammaṃ desetvā mahājanaṃ uyyojetvā nhānakoṭṭhake nhatvā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane puratthimalokadhātuṃ olokayamāno nisīdi. Athekacārikadvicārikādayo paṃsukūlikapiṇḍapātikabhikkhū attano attano vasanaṭṭhānehi nikkhamitvā āgamma dasabalaṃ vanditvā rattasāṇiyā parikkhipamānā viya nisīdiṃsu. Atha nesaṃ ajjhāsayaṃ viditvā satthā nibbānapaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathesi.

    එවං තොසෙසීති සා කිර ධීතරං අඞ්‌කෙනාදාය පුත්‌තං අඞ්‌ගුලියා ගහෙත්‌වා ජෙතවනපිට්‌ඨියං පාකාරපරික්‌ඛෙපසමීපෙ උච්‌චාරපස්‌සාවඛෙළසිඞ්‌ඝාණිකං පරියෙසමානා අනුපුබ්‌බෙන ජෙතවනද්‌වාරකොට්‌ඨකං සම්‌පත්‌තා. භගවතො ච, ‘‘ආනන්‌ද, පත්‌තං ආහර, චීවරං ආහර, විඝාසාදානං දානං දෙහී’’ති කථෙන්‌තස්‌ස සද්‌දො සමන්‌තා ද්‌වාදසහත්‌ථමත්‌තමෙව ගණ්‌හාති. ධම්‌මං දෙසෙන්‌තස්‌ස සචෙපි චක්‌කවාළපරියන්‌තං කත්‌වා පරිසා නිසීදති, යථා පරිසං ගච්‌ඡති, බහිපරිසාය එකඞ්‌ගුලිමත්‌තම්‌පි න නිග්‌ගච්‌ඡති, ‘‘මා අකාරණා මධුරසද්‌දො නස්‌සී’’ති. තත්‍රායං යක්‌ඛිනී බහිපරිසාය ඨිතා සද්‌දං න සුණාති, ද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ ඨිතාය පනස්‌සා මහතියා බුද්‌ධවීථියා අභිමුඛෙ ඨිතා ගන්‌ධකුටි පඤ්‌ඤායි. සා නිවාතෙ දීපසිඛා විය බුද්‌ධගාරවෙන හත්‌ථකුක්‌කුච්‌චාදිරහිතං නිච්‌චලං පරිසං දිස්‌වා – ‘‘නූන මෙත්‌ථ කිඤ්‌චි භාජනීයභණ්‌ඩං භවිස්‌සති, යතො අහං සප්‌පිතෙලමධුඵාණිතාදීසු කිඤ්‌චිදෙව පත්‌තතො වා හත්‌ථතො වා පග්‌ඝරන්‌තං භූමියං වා පන පතිතං ලභිස්‌සාමී’’ති අන්‌තොවිහාරං පාවිසි. ද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ අවරුද්‌ධකානං නිවාරණත්‌ථාය ඨිතා ආරක්‌ඛදෙවතා යක්‌ඛිනියා උපනිස්‌සයං දිස්‌වා න නිවාරෙසි. තස්‌සා සහ පරිසාය එකීභාවගමනෙන මධුරස්‌සරො ඡවිආදීනි ඡින්‌දිත්‌වා අට්‌ඨිමිඤ්‌ජං ආහච්‌ච අට්‌ඨාසි. තං ධම්‌මස්‌සවනත්‌ථාය නිච්‌චලං ඨිතං පුරිමනයෙනෙව පුත්‌තකා චොදයිංසු. සා ‘‘ධම්‌මස්‌සවනස්‌ස මෙ අන්‌තරායං කරොන්‌තී’’ති පුත්‌තකෙ තුණ්‌හී උත්‌තරිකෙ හොහීති එවං තොසෙසි.

    Evaṃ tosesīti sā kira dhītaraṃ aṅkenādāya puttaṃ aṅguliyā gahetvā jetavanapiṭṭhiyaṃ pākāraparikkhepasamīpe uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikaṃ pariyesamānā anupubbena jetavanadvārakoṭṭhakaṃ sampattā. Bhagavato ca, ‘‘ānanda, pattaṃ āhara, cīvaraṃ āhara, vighāsādānaṃ dānaṃ dehī’’ti kathentassa saddo samantā dvādasahatthamattameva gaṇhāti. Dhammaṃ desentassa sacepi cakkavāḷapariyantaṃ katvā parisā nisīdati, yathā parisaṃ gacchati, bahiparisāya ekaṅgulimattampi na niggacchati, ‘‘mā akāraṇā madhurasaddo nassī’’ti. Tatrāyaṃ yakkhinī bahiparisāya ṭhitā saddaṃ na suṇāti, dvārakoṭṭhake ṭhitāya panassā mahatiyā buddhavīthiyā abhimukhe ṭhitā gandhakuṭi paññāyi. Sā nivāte dīpasikhā viya buddhagāravena hatthakukkuccādirahitaṃ niccalaṃ parisaṃ disvā – ‘‘nūna mettha kiñci bhājanīyabhaṇḍaṃ bhavissati, yato ahaṃ sappitelamadhuphāṇitādīsu kiñcideva pattato vā hatthato vā paggharantaṃ bhūmiyaṃ vā pana patitaṃ labhissāmī’’ti antovihāraṃ pāvisi. Dvārakoṭṭhake avaruddhakānaṃ nivāraṇatthāya ṭhitā ārakkhadevatā yakkhiniyā upanissayaṃ disvā na nivāresi. Tassā saha parisāya ekībhāvagamanena madhurassaro chaviādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. Taṃ dhammassavanatthāya niccalaṃ ṭhitaṃ purimanayeneva puttakā codayiṃsu. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karontī’’ti puttake tuṇhī uttarike hohīti evaṃ tosesi.

    තත්‌ථ යාවාති යාව ධම්‌මං සුණාමි, තාව තුණ්‌හී හොහීති අත්‌ථො. සබ්‌බගන්‌ථප්‌පමොචනන්‌ති නිබ්‌බානං ආගම්‌ම සබ්‌බෙ ගන්‌ථා පමුච්‌චන්‌ති, තස්‌මා තං සබ්‌බගන්‌ථප්‌පමොචනන්‌ති වුච්‌චති. අතිවෙලාති වෙලාතික්‌කන්‌තා පමාණාතික්‌කන්‌තා. පියායනාති මග්‌ගනා පත්‌ථනා. තතො පියතරන්‌ති යා අයං අස්‌ස ධම්‌මස්‌ස මග්‌ගනා පත්‌ථනා, ඉදං මය්‌හං තතො පියතරන්‌ති අත්‌ථො. පියතරාති වා පාඨො. පාණිනන්‌ති යථා පාණීනං දුක්‌ඛා මොචෙති. කෙ මොචෙතීති? පාණිනෙති ආහරිත්‌වා වත්‌තබ්‌බං. යං ධම්‌මං අභිසම්‌බුද්‌ධන්‌ති, යං ධම්‌මං භගවා අභිසම්‌බුද්‌ධො. තුණ්‌හීභූතායමුත්‌තරාති න කෙවලං අහමෙව, අයං මෙ භගිනී උත්‌තරාපි තුණ්‌හීභූතාති වදති. සද්‌ධම්‌මස්‌ස අනඤ්‌ඤායාති, අම්‌ම, මයං පුබ්‌බෙපි ඉමං සද්‌ධම්‌මමෙව අජානිත්‌වා ඉදානි ඉදං ඛුප්‌පිපාසාදිදුක්‌ඛං අනුභවන්‌තා දුක්‌ඛං චරාම විහරාම.

    Tattha yāvāti yāva dhammaṃ suṇāmi, tāva tuṇhī hohīti attho. Sabbaganthappamocananti nibbānaṃ āgamma sabbe ganthā pamuccanti, tasmā taṃ sabbaganthappamocananti vuccati. Ativelāti velātikkantā pamāṇātikkantā. Piyāyanāti magganā patthanā. Tato piyataranti yā ayaṃ assa dhammassa magganā patthanā, idaṃ mayhaṃ tato piyataranti attho. Piyatarāti vā pāṭho. Pāṇinanti yathā pāṇīnaṃ dukkhā moceti. Ke mocetīti? Pāṇineti āharitvā vattabbaṃ. Yaṃ dhammaṃ abhisambuddhanti, yaṃ dhammaṃ bhagavā abhisambuddho. Tuṇhībhūtāyamuttarāti na kevalaṃ ahameva, ayaṃ me bhaginī uttarāpi tuṇhībhūtāti vadati. Saddhammassa anaññāyāti, amma, mayaṃ pubbepi imaṃ saddhammameva ajānitvā idāni idaṃ khuppipāsādidukkhaṃ anubhavantā dukkhaṃ carāma viharāma.

    චක්‌ඛුමාති පඤ්‌චහි චක්‌ඛූහි චක්‌ඛුමා. ධම්‌මං දෙසෙන්‌තොයෙව භගවා පරිසං සල්‌ලක්‌ඛයමානො තස්‌සා යක්‌ඛිනියා චෙව යක්‌ඛදාරකස්‌ස ච සොතාපත්‌තිඵලස්‌ස උපනිස්‌සයං දිස්‌වා දෙසනං විනිවට්‌ටෙත්‌වා චතුසච්‌චකථං දීපෙති, තං සුත්‌වා තස්‌මිංයෙව දෙසෙ ඨිතා යක්‌ඛිනී සද්‌ධිං පුත්‌තෙන සොතාපත්‌තිඵලෙ පතිට්‌ඨිතා. ධීතුයාපි පනස්‌සා උපනිස්‌සයො අත්‌ථි, අතිදහරත්‌තා පන දෙසනං සම්‌පටිච්‌ඡිතුං නාසක්‌ඛි.

    Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Dhammaṃ desentoyeva bhagavā parisaṃ sallakkhayamāno tassā yakkhiniyā ceva yakkhadārakassa ca sotāpattiphalassa upanissayaṃ disvā desanaṃ vinivaṭṭetvā catusaccakathaṃ dīpeti, taṃ sutvā tasmiṃyeva dese ṭhitā yakkhinī saddhiṃ puttena sotāpattiphale patiṭṭhitā. Dhītuyāpi panassā upanissayo atthi, atidaharattā pana desanaṃ sampaṭicchituṃ nāsakkhi.

    ඉදානි සා යක්‌ඛිනී පුත්‌තස්‌ස අනුමොදනං කරොන්‌තී සාධු ඛො පණ්‌ඩිතො නාමාතිආදිමාහ. අජ්‌ජාහම්‌හි සමුග්‌ගතාති අහම්‌හි අජ්‌ජ වට්‌ටතො උග්‌ගතා සමුග්‌ගතා සාසනෙ වා උග්‌ගතා සමුග්‌ගතා, ත්‌වම්‌පි සුඛී හොහීති. දිට්‌ඨානීති මයා ච තයා ච දිට්‌ඨානි. උත්‌තරාපි සුණාතු මෙති, ‘‘අම්‌හාකං චතුසච්‌චපටිවෙධභාවං, ධීතා මෙ උත්‌තරාපි, සුණාතූ’’ති වදති. සහ සච්‌චපටිවෙධෙනෙව සාපි සූචිලොමො විය සබ්‌බං සෙතකණ්‌ඩුකච්‌ඡුආදිභාවං පහාය දිබ්‌බසම්‌පත්‌තිං පටිලභති සද්‌ධිං පුත්‌තෙන. ධීතා පනස්‌සා යථා නාම ලොකෙ මාතාපිතූහි ඉස්‌සරියෙ ලද්‌ධෙ පුත්‌තානම්‌පි තං හොති, එවං මාතු-ආනුභාවෙනෙව සම්‌පත්‌තිං ලභි. තතො පට්‌ඨාය ච සා සද්‌ධිං පුත්‌තකෙහි ගන්‌ධකුටිසමීපරුක්‌ඛෙයෙව නිවාසරුක්‌ඛං ලභිත්‌වා සායං පාතං බුද්‌ධදස්‌සනං ලභමානා ධම්‌මං සුණමානා දීඝරත්‌තං තත්‌ථෙව වසි. සත්‌තමං.

    Idāni sā yakkhinī puttassa anumodanaṃ karontī sādhu kho paṇḍito nāmātiādimāha. Ajjāhamhi samuggatāti ahamhi ajja vaṭṭato uggatā samuggatā sāsane vā uggatā samuggatā, tvampi sukhī hohīti. Diṭṭhānīti mayā ca tayā ca diṭṭhāni. Uttarāpi suṇātu meti, ‘‘amhākaṃ catusaccapaṭivedhabhāvaṃ, dhītā me uttarāpi, suṇātū’’ti vadati. Saha saccapaṭivedheneva sāpi sūcilomo viya sabbaṃ setakaṇḍukacchuādibhāvaṃ pahāya dibbasampattiṃ paṭilabhati saddhiṃ puttena. Dhītā panassā yathā nāma loke mātāpitūhi issariye laddhe puttānampi taṃ hoti, evaṃ mātu-ānubhāveneva sampattiṃ labhi. Tato paṭṭhāya ca sā saddhiṃ puttakehi gandhakuṭisamīparukkheyeva nivāsarukkhaṃ labhitvā sāyaṃ pātaṃ buddhadassanaṃ labhamānā dhammaṃ suṇamānā dīgharattaṃ tattheva vasi. Sattamaṃ.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. පුනබ්‌බසුසුත්‌තං • 7. Punabbasusuttaṃ

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. පුනබ්‌බසුසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact