| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
5. සිවිරාජචක්‌ඛුදානපඤ්‌හො
5. Sivirājacakkhudānapañho
5. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, තුම්‌හෙ එවං භණථ ‘සිවිරාජෙන යාචකස්‌ස චක්‌ඛූනි දින්‌නානි, අන්‌ධස්‌ස සතො පුන දිබ්‌බචක්‌ඛූනි උප්‌පන්‌නානී’ති, එතම්‌පි වචනං සකසටං සනිග්‌ගහං සදොසං ‘හෙතුසමුග්‌ඝාතෙ අහෙතුස්‌මිං අවත්‌ථුස්‌මිං නත්‌ථි දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදො’ති සුත්‌තෙ වුත්‌තං, යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, සිවිරාජෙන යාචකස්‌ස චක්‌ඛූනි දින්‌නානි, තෙන හි ‘පුන දිබ්‌බචක්‌ඛූනි උප්‌පන්‌නානී’ති යං වචනං, තං මිච්‌ඡා; යදි දිබ්‌බචක්‌ඛූනි උප්‌පන්‌නානි, තෙන හි ‘සිවිරාජෙන යාචකස්‌ස චක්‌ඛූනි දින්‌නානී’ති යං වචනං, තම්‌පි මිච්‌ඡා. අයම්‌පි උභතො කොටිකො පඤ්‌හො ගණ්‌ඨිතොපි ගණ්‌ඨිතරො වෙඨතොපි වෙඨතරො ගහනතොපි ගහනතරො, සො තවානුප්‌පත්‌තො, තත්‌ථ ඡන්‌දමභිජනෙහි නිබ්‌බාහනාය පරවාදානං නිග්‌ගහායා’’ති.
5. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe evaṃ bhaṇatha ‘sivirājena yācakassa cakkhūni dinnāni, andhassa sato puna dibbacakkhūni uppannānī’ti, etampi vacanaṃ sakasaṭaṃ saniggahaṃ sadosaṃ ‘hetusamugghāte ahetusmiṃ avatthusmiṃ natthi dibbacakkhussa uppādo’ti sutte vuttaṃ, yadi, bhante nāgasena, sivirājena yācakassa cakkhūni dinnāni, tena hi ‘puna dibbacakkhūni uppannānī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā; yadi dibbacakkhūni uppannāni, tena hi ‘sivirājena yācakassa cakkhūni dinnānī’ti yaṃ vacanaṃ, tampi micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho gaṇṭhitopi gaṇṭhitaro veṭhatopi veṭhataro gahanatopi gahanataro, so tavānuppatto, tattha chandamabhijanehi nibbāhanāya paravādānaṃ niggahāyā’’ti.
‘‘දින්‌නානි , මහාරාජ, සිවිරාජෙන යාචකස්‌ස චක්‌ඛූනි, තත්‌ථ මා විමතිං උප්‌පාදෙහි, පුන දිබ්‌බානි ච චක්‌ඛූනි උප්‌පන්‌නානි, තත්‌ථාපි මා විමතිං ජනෙහී’’ති. ‘‘අපි නු ඛො, භන්‌තෙ නාගසෙන, හෙතුසමුග්‌ඝාතෙ අහෙතුස්‌මිං අවත්‌ථුස්‌මිං දිබ්‌බචක්‌ඛු උප්‌පජ්‌ජතී’’ති? ‘‘න හි, මහාරාජා’’ති. ‘‘කිං පන, භන්‌තෙ, එත්‌ථ කාරණං, යෙන කාරණෙන හෙතුසමුග්‌ඝාතෙ අහෙතුස්‌මිං අවත්‌ථුස්‌මිං දිබ්‌බචක්‌ඛු උප්‌පජ්‌ජති, ඉඞ්‌ඝ තාව කාරණෙන මං සඤ්‌ඤාපෙහී’’ති?
‘‘Dinnāni , mahārāja, sivirājena yācakassa cakkhūni, tattha mā vimatiṃ uppādehi, puna dibbāni ca cakkhūni uppannāni, tatthāpi mā vimatiṃ janehī’’ti. ‘‘Api nu kho, bhante nāgasena, hetusamugghāte ahetusmiṃ avatthusmiṃ dibbacakkhu uppajjatī’’ti? ‘‘Na hi, mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃ pana, bhante, ettha kāraṇaṃ, yena kāraṇena hetusamugghāte ahetusmiṃ avatthusmiṃ dibbacakkhu uppajjati, iṅgha tāva kāraṇena maṃ saññāpehī’’ti?
‘‘කිං පන, මහාරාජ, අත්‌ථි ලොකෙ සච්‌චං නාම, යෙන සච්‌චවාදිනො සච්‌චකිරියං කරොන්‌තී’’ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, අත්‌ථි ලොකෙ සච්‌චං නාම, සච්‌චෙන, භන්‌තෙ නාගසෙන, සච්‌චවාදිනො සච්‌චකිරියං කත්‌වා දෙවං වස්‌සාපෙන්‌ති, අග්‌ගිං නිබ්‌බාපෙන්‌ති, විසං පටිහනන්‌ති, අඤ්‌ඤම්‌පි විවිධං කත්‌තබ්‌බං කරොන්‌තී’’ති. ‘‘තෙන හි, මහාරාජ, යුජ්‌ජති සමෙති සිවිරාජස්‌ස සච්‌චබලෙන දිබ්‌බචක්‌ඛූනි උප්‌පන්‌නානීති, සච්‌චබලෙන, මහාරාජ, අවත්‌ථුස්‌මිං දිබ්‌බචක්‌ඛු උප්‌පජ්‌ජති, සච්‌චං යෙව තත්‌ථ වත්‌ථු භවති දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදාය.
‘‘Kiṃ pana, mahārāja, atthi loke saccaṃ nāma, yena saccavādino saccakiriyaṃ karontī’’ti? ‘‘Āma, bhante, atthi loke saccaṃ nāma, saccena, bhante nāgasena, saccavādino saccakiriyaṃ katvā devaṃ vassāpenti, aggiṃ nibbāpenti, visaṃ paṭihananti, aññampi vividhaṃ kattabbaṃ karontī’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, yujjati sameti sivirājassa saccabalena dibbacakkhūni uppannānīti, saccabalena, mahārāja, avatthusmiṃ dibbacakkhu uppajjati, saccaṃ yeva tattha vatthu bhavati dibbacakkhussa uppādāya.
‘‘යථා, මහාරාජ, යෙ කෙචි සත්‌තා සච්‌චමනුගායන්‌ති ‘මහාමෙඝො පවස්‌සතූ’ති, තෙසං සහ සච්‌චමනුගීතෙන මහාමෙඝො පවස්‌සති, අපි නු ඛො, මහාරාජ, අත්‌ථි ආකාසෙ වස්‌සහෙතු සන්‌නිචිතො ‘යෙන හෙතුනා මහාමෙඝො පවස්‌සතී’’’ති? ‘‘න හි, භන්‌තෙ, සච්‌චං යෙව තත්‌ථ හෙතු භවති මහතො මෙඝස්‌ස පවස්‌සනායා’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, නත්‌ථි තස්‌ස පකතිහෙතු, සච්‌චං යෙවෙත්‌ථ වත්‌ථු භවති දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදායාති.
‘‘Yathā, mahārāja, ye keci sattā saccamanugāyanti ‘mahāmegho pavassatū’ti, tesaṃ saha saccamanugītena mahāmegho pavassati, api nu kho, mahārāja, atthi ākāse vassahetu sannicito ‘yena hetunā mahāmegho pavassatī’’’ti? ‘‘Na hi, bhante, saccaṃ yeva tattha hetu bhavati mahato meghassa pavassanāyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi tassa pakatihetu, saccaṃ yevettha vatthu bhavati dibbacakkhussa uppādāyāti.
‘‘යථා වා පන, මහාරාජ, යෙ කෙචි සත්‌තා සච්‌චමනුගායන්‌ති ‘ජලිතපජ්‌ජලිතමහාඅග්‌ගික්‌ඛන්‌ධො පටිනිවත්‌තතූ’ති, තෙසං සහ සච්‌චමනුගීතෙන ජලිතපජ්‌ජලිතමහාඅග්‌ගික්‌ඛන්‌ධො ඛණෙන පටිනිවත්‌තති. අපි නු ඛො, මහාරාජ, අත්‌ථි තස්‌මිං ජලිතපජ්‌ජලිතෙ මහාඅග්‌ගික්‌ඛන්‌ධෙ හෙතු සන්‌නිචිතො ‘යෙන හෙතුනා ජලිතපජ්‌ජලිතමහාඅග්‌ගික්‌ඛන්‌ධො ඛණෙන පටිනිවත්‌තතී’’ති? ‘‘න හි, භන්‌තෙ, සච්‌චං යෙව තත්‌ථ වත්‌ථු හොති තස්‌ස ජලිතපජ්‌ජලිතස්‌ස මහාඅග්‌ගික්‌ඛන්‌ධස්‌ස ඛණෙන පටිනිවත්‌තනායා’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, නත්‌ථි තස්‌ස පකතිහෙතු, සච්‌චං යෙවෙත්‌ථ වත්‌ථු භවති දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදායාති.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, ye keci sattā saccamanugāyanti ‘jalitapajjalitamahāaggikkhandho paṭinivattatū’ti, tesaṃ saha saccamanugītena jalitapajjalitamahāaggikkhandho khaṇena paṭinivattati. Api nu kho, mahārāja, atthi tasmiṃ jalitapajjalite mahāaggikkhandhe hetu sannicito ‘yena hetunā jalitapajjalitamahāaggikkhandho khaṇena paṭinivattatī’’ti? ‘‘Na hi, bhante, saccaṃ yeva tattha vatthu hoti tassa jalitapajjalitassa mahāaggikkhandhassa khaṇena paṭinivattanāyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, natthi tassa pakatihetu, saccaṃ yevettha vatthu bhavati dibbacakkhussa uppādāyāti.
‘‘යථා වා පන, මහාරාජ, යෙ කෙචි සත්‌තා සච්‌චමනුගායන්‌ති ‘විසං හලාහලං අගදං භවතූ’ති. තෙසං සහ සච්‌චමනුගීතෙන විසං හලාහලං ඛණෙන අගදං භවති, අපි නු ඛො, මහාරාජ, අත්‌ථි තස්‌මිං හලාහලවිසෙ හෙතු සන්‌නිචිතො ‘යෙන හෙතුනා විසං හලාහලං ඛණෙන අගදං භවතී’’’ති? ‘‘න හි, භන්‌තෙ, සච්‌චං යෙව තත්‌ථ හෙතු භවති විසස්‌ස හලාහලස්‌ස ඛණෙන පටිඝාතායා’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, විනා පකතිහෙතුං සච්‌චං යෙවෙත්‌ථ වත්‌ථු භවති දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදායාති.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, ye keci sattā saccamanugāyanti ‘visaṃ halāhalaṃ agadaṃ bhavatū’ti. Tesaṃ saha saccamanugītena visaṃ halāhalaṃ khaṇena agadaṃ bhavati, api nu kho, mahārāja, atthi tasmiṃ halāhalavise hetu sannicito ‘yena hetunā visaṃ halāhalaṃ khaṇena agadaṃ bhavatī’’’ti? ‘‘Na hi, bhante, saccaṃ yeva tattha hetu bhavati visassa halāhalassa khaṇena paṭighātāyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, vinā pakatihetuṃ saccaṃ yevettha vatthu bhavati dibbacakkhussa uppādāyāti.
‘‘චතුන්‌නම්‌පි, මහාරාජ, අරියසච්‌චානං පටිවෙධාය නත්‌ථඤ්‌ඤං වත්‌ථු, සච්‌චං වත්‌ථුං කත්‌වා චත්‌තාරි අරියසච්‌චානි පටිවිජ්‌ඣන්‌තීති. අත්‌ථි, මහාරාජ, චීනවිසයෙ චීනරාජා, සො මහාසමුද්‌දෙ කීළිතුකාමො 1 චතුමාසෙ චතුමාසෙ සච්‌චකිරියං කත්‌වා සහ රථෙන අන්‌තොමහාසමුද්‌දෙ යොජනං පවිසති, තස්‌ස රථසීසස්‌ස පුරතො පුරතො මහාවාරික්‌ඛන්‌ධො පටික්‌කමති, නික්‌ඛන්‌තස්‌ස පුන ඔත්‌ථරති, අපි නු ඛො, මහාරාජ, සො මහාසමුද්‌දො සදෙවමනුස්‌සෙනපි ලොකෙන පකතිකායබලෙන සක්‌කා පටික්‌කමාපෙතු’’න්‌ති? ‘‘අතිපරිත්‌තකෙපි, භන්‌තෙ, තළාකෙ උදකං න සක්‌කා සදෙවමනුස්‌සෙනපි ලොකෙන පකතිකායබලෙන පටික්‌කමාපෙතුං, කිං පන මහාසමුද්‌දෙ උදක’’න්‌ති? ‘‘ඉමිනාපි, මහාරාජ, කාරණෙන සච්‌චබලං ඤාතබ්‌බං ‘නත්‌ථි තං ඨානං, යං සච්‌චෙන න පත්‌තබ්‌බ’න්‌ති.
‘‘Catunnampi, mahārāja, ariyasaccānaṃ paṭivedhāya natthaññaṃ vatthu, saccaṃ vatthuṃ katvā cattāri ariyasaccāni paṭivijjhantīti. Atthi, mahārāja, cīnavisaye cīnarājā, so mahāsamudde kīḷitukāmo 2 catumāse catumāse saccakiriyaṃ katvā saha rathena antomahāsamudde yojanaṃ pavisati, tassa rathasīsassa purato purato mahāvārikkhandho paṭikkamati, nikkhantassa puna ottharati, api nu kho, mahārāja, so mahāsamuddo sadevamanussenapi lokena pakatikāyabalena sakkā paṭikkamāpetu’’nti? ‘‘Atiparittakepi, bhante, taḷāke udakaṃ na sakkā sadevamanussenapi lokena pakatikāyabalena paṭikkamāpetuṃ, kiṃ pana mahāsamudde udaka’’nti? ‘‘Imināpi, mahārāja, kāraṇena saccabalaṃ ñātabbaṃ ‘natthi taṃ ṭhānaṃ, yaṃ saccena na pattabba’nti.
‘‘නගරෙ, මහාරාජ, පාටලිපුත්‌තෙ අසොකො ධම්‌මරාජා සනෙගමජානපදඅමච්‌චභටබලමහාමත්‌තෙහි පරිවුතො ගඞ්‌ගං නදිං 3 නවසලිලසම්‌පුණ්‌ණං සමතිත්‌ථිකං සම්‌භරිතං පඤ්‌චයොජනසතායාමං යොජනපුථුලං සන්‌දමානං දිස්‌වා අමච්‌චෙ එවමාහ ‘අත්‌ථි කොචි, භණෙ, සමත්‌ථො, යො ඉමං මහාගඞ්‌ගං පටිසොතං සන්‌දාපෙතු’න්‌ති. අමච්‌චා ආහංසු ‘දුක්‌කරං දෙවා’ති.
‘‘Nagare, mahārāja, pāṭaliputte asoko dhammarājā sanegamajānapadaamaccabhaṭabalamahāmattehi parivuto gaṅgaṃ nadiṃ 4 navasalilasampuṇṇaṃ samatitthikaṃ sambharitaṃ pañcayojanasatāyāmaṃ yojanaputhulaṃ sandamānaṃ disvā amacce evamāha ‘atthi koci, bhaṇe, samattho, yo imaṃ mahāgaṅgaṃ paṭisotaṃ sandāpetu’nti. Amaccā āhaṃsu ‘dukkaraṃ devā’ti.
‘‘තස්‌මිං යෙව ගඞ්‌ගාකූලෙ ඨිතා බන්‌ධුමතී නාම ගණිකා අස්‌සොසි රඤ්‌ඤා කිර එවං වුත්‌තං ‘සක්‌කා නු ඛො ඉමං මහාගඞ්‌ගං පටිසොතං සන්‌දාපෙතු’න්‌ති, සා එවමාහ ‘අහඤ්‌හි නගරෙ පාටලිපුත්‌තෙ ගණිකා රූපූපජීවිනී අන්‌තිමජීවිකා, මම තාව රාජා සච්‌චකිරියං පස්‌සතූ’ති. අථ සා සච්‌චකිරියං අකාසි, සහ තස්‌සා සච්‌චකිරියාය ඛණෙන සා මහාගඞ්‌ගා ගළගළායන්‌තී පටිසොතං සන්‌දිත්‌ථ මහතො ජනකායස්‌ස පස්‌සතො.
‘‘Tasmiṃ yeva gaṅgākūle ṭhitā bandhumatī nāma gaṇikā assosi raññā kira evaṃ vuttaṃ ‘sakkā nu kho imaṃ mahāgaṅgaṃ paṭisotaṃ sandāpetu’nti, sā evamāha ‘ahañhi nagare pāṭaliputte gaṇikā rūpūpajīvinī antimajīvikā, mama tāva rājā saccakiriyaṃ passatū’ti. Atha sā saccakiriyaṃ akāsi, saha tassā saccakiriyāya khaṇena sā mahāgaṅgā gaḷagaḷāyantī paṭisotaṃ sandittha mahato janakāyassa passato.
‘‘අථ රාජා ගඞ්‌ගාය ආවට්‌ටඌමිවෙගජනිතං හලාහලසද්‌දං සුත්‌වා විම්‌හිතො අච්‌ඡරියබ්‌භුතජාතො අමච්‌චෙ එවමාහ ‘කිස්‌සායං, භණෙ, මහාගඞ්‌ගා පටිසොතං සන්‌දතී’ති? ‘බන්‌ධුමතී, මහාරාජ, ගණිකා තව වචනං සුත්‌වා සච්‌චකිරියං අකාසි, තස්‌සා සච්‌චකිරියාය මහාගඞ්‌ගා උද්‌ධංමුඛා සන්‌දතී’ති.
‘‘Atha rājā gaṅgāya āvaṭṭaūmivegajanitaṃ halāhalasaddaṃ sutvā vimhito acchariyabbhutajāto amacce evamāha ‘kissāyaṃ, bhaṇe, mahāgaṅgā paṭisotaṃ sandatī’ti? ‘Bandhumatī, mahārāja, gaṇikā tava vacanaṃ sutvā saccakiriyaṃ akāsi, tassā saccakiriyāya mahāgaṅgā uddhaṃmukhā sandatī’ti.
‘‘අථ සංවිග්‌ගහදයො රාජා තුරිතතුරිතො සයං ගන්‌ත්‌වා තං ගණිකං පුච්‌ඡි ‘සච්‌චං කිර, ජෙ , තයා සච්‌චකිරියාය අයං ගඞ්‌ගා පටිසොතං සන්‌දාපිතා’ති? ‘ආම දෙවා’ති. රාජා ආහ ‘කිං තෙ තත්‌ථ බලං අත්‌ථි, කො වා තෙ වචනං ආදියති අනුම්‌මත්‌තො, කෙන ත්‌වං බලෙන ඉමං මහාගඞ්‌ගං පටිසොතං සන්‌දාපෙසී’ති? සා ආහ ‘සච්‌චබලෙනාහං, මහාරාජ, ඉමං මහාගඞ්‌ගං පටිසොතං සන්‌දාපෙසි’න්‌ති. රාජා ආහ ‘කිං තෙ සච්‌චබලං අත්‌ථි චොරියා ධුත්‌තියා අසතියා ඡින්‌නිකාය පාපියා භින්‌නසීලාය 5 හිරිඅතික්‌කන්‌තිකාය අන්‌ධජනපලොභිකායා’ති. ‘සච්‌චං, මහාරාජ, තාදිසිකා අහං, තාදිසිකායපි මෙ, මහාරාජ, සච්‌චකිරියා අත්‌ථි, යායාහං ඉච්‌ඡමානා සදෙවකම්‌පි ලොකං පරිවත්‌තෙය්‍ය’න්‌ති. රාජා ආහ ‘කතමා පන සා හොති සච්‌චකිරියා, ඉඞ්‌ඝ මං සාවෙහී’ති. ‘යො මෙ, මහාරාජ, ධනං දෙති ඛත්‌තියො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා වෙස්‌සො වා සුද්‌දො වා අඤ්‌ඤො වා කොචි, තෙසං සමකං යෙව උපට්‌ඨහාමි, ‘‘ඛත්‌තියො’’ති විසෙසො නත්‌ථි, ‘‘සුද්‌දො’’ති අතිමඤ්‌ඤනා 6 නත්‌ථි, අනුනයප්‌පටිඝවිප්‌පමුත්‌තා ධනස්‌සාමිකං පරිචරාමි, එසා මෙ දෙව සච්‌චකිරියා, යායාහං ඉමං මහාගඞ්‌ගං පටිසොතං සන්‌දාපෙසි’න්‌ති.
‘‘Atha saṃviggahadayo rājā turitaturito sayaṃ gantvā taṃ gaṇikaṃ pucchi ‘saccaṃ kira, je , tayā saccakiriyāya ayaṃ gaṅgā paṭisotaṃ sandāpitā’ti? ‘Āma devā’ti. Rājā āha ‘kiṃ te tattha balaṃ atthi, ko vā te vacanaṃ ādiyati anummatto, kena tvaṃ balena imaṃ mahāgaṅgaṃ paṭisotaṃ sandāpesī’ti? Sā āha ‘saccabalenāhaṃ, mahārāja, imaṃ mahāgaṅgaṃ paṭisotaṃ sandāpesi’nti. Rājā āha ‘kiṃ te saccabalaṃ atthi coriyā dhuttiyā asatiyā chinnikāya pāpiyā bhinnasīlāya 7 hiriatikkantikāya andhajanapalobhikāyā’ti. ‘Saccaṃ, mahārāja, tādisikā ahaṃ, tādisikāyapi me, mahārāja, saccakiriyā atthi, yāyāhaṃ icchamānā sadevakampi lokaṃ parivatteyya’nti. Rājā āha ‘katamā pana sā hoti saccakiriyā, iṅgha maṃ sāvehī’ti. ‘Yo me, mahārāja, dhanaṃ deti khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā añño vā koci, tesaṃ samakaṃ yeva upaṭṭhahāmi, ‘‘khattiyo’’ti viseso natthi, ‘‘suddo’’ti atimaññanā 8 natthi, anunayappaṭighavippamuttā dhanassāmikaṃ paricarāmi, esā me deva saccakiriyā, yāyāhaṃ imaṃ mahāgaṅgaṃ paṭisotaṃ sandāpesi’nti.
‘‘ඉතිපි, මහාරාජ, සච්‌චෙ ඨිතා න කිඤ්‌චි අත්‌ථං න වින්‌දන්‌ති. දින්‌නානි ච, මහාරාජ, සිවිරාජෙන යාචකස්‌ස චක්‌ඛූනි , දිබ්‌බචක්‌ඛූනි ච උප්‌පන්‌නානි, තඤ්‌ච සච්‌චකිරියාය. යං පන සුත්‌තෙ වුත්‌තං ‘මංසචක්‌ඛුස්‌මිං නට්‌ඨෙ අහෙතුස්‌මිං අවත්‌ථුස්‌මිං නත්‌ථි දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදො’ති. තං භාවනාමයං චක්‌ඛුං සන්‌ධාය වුත්‌තං, එවමෙතං, මහාරාජ, ධාරෙහී’’ති. ‘‘සාධු, භන්‌තෙ නාගසෙන, සුනිබ්‌බෙඨිතො පඤ්‌හො, සුනිද්‌දිට්‌ඨො නිග්‌ගහො, සුමද්‌දිතා පරවාදා, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.
‘‘Itipi, mahārāja, sacce ṭhitā na kiñci atthaṃ na vindanti. Dinnāni ca, mahārāja, sivirājena yācakassa cakkhūni , dibbacakkhūni ca uppannāni, tañca saccakiriyāya. Yaṃ pana sutte vuttaṃ ‘maṃsacakkhusmiṃ naṭṭhe ahetusmiṃ avatthusmiṃ natthi dibbacakkhussa uppādo’ti. Taṃ bhāvanāmayaṃ cakkhuṃ sandhāya vuttaṃ, evametaṃ, mahārāja, dhārehī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, sunibbeṭhito pañho, suniddiṭṭho niggaho, sumadditā paravādā, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
සිවිරාජචක්‌ඛුදානපඤ්‌හො පඤ්‌චමො.
Sivirājacakkhudānapañho pañcamo.
Footnotes:
