Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၃. တတိယအဓမ္မသုတ္တံ

    3. Tatiyaadhammasuttaṃ

    ၁၁၅. ‘‘အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ; အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ ဓမ္မဉ္စ, အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ ဣဒံ ဝတ္ဝာန သုဂတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပာဝိသိ။

    115. ‘‘Adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca; anattho ca veditabbo attho ca. Adhammañca viditvā dhammañca, anatthañca viditvā atthañca yathā dhammo yathā attho tathā paṭipajjitabba’’nti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.

    အထ ခော တေသံ ဘိက္ခူနံ အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခော နော, အာဝုသော, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ; အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ ဓမ္မဉ္စ, အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။ ကော နု ခော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယ္ယာ’’တိ?

    Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘‘idaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca; anattho ca veditabbo attho ca . Adhammañca viditvā dhammañca, anatthañca viditvā atthañca yathā dhammo yathā attho tathā paṭipajjitabba’nti. Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā’’ti?

    အထ ခော တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ အာနန္ဒော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမေယ္ယာမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာမ 1။ ယထာ နော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဗ္ယာကရိသ္သတိ တထာ နံ ဓာရေသ္သာမာ’’တိ။

    Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāma 2. Yathā no āyasmā ānando byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti.

    အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစုံ –

    Atha kho te bhikkhū yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘ဣဒံ ခော နော, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ။ပေ.။ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

    ‘‘Idaṃ kho no, āvuso ānanda, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘adhammo ca…pe… tathā paṭipajjitabba’nti.

    ‘‘တေသံ နော, အာဝုသော, အမ္ဟာကံ အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘ဣဒံ ခော နော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – အဓမ္မော စ။ပေ.။ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ။ ကော နု ခော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယ္ယာ’တိ?

    ‘‘Tesaṃ no, āvuso, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘idaṃ kho no, āvuso, bhagavatā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – adhammo ca…pe… tathā paṭipajjitabbanti. Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā’ti?

    ‘‘တေသံ နော, အာဝုသော, အမ္ဟာကံ ဧတဒဟောသိ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ အာနန္ဒော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမေယ္ယာမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာမ။ ယထာ နော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဗ္ယာကရိသ္သတိ တထာ နံ ဓာရေသ္သာမာ’တိ။ ဝိဘဇတု အာယသ္မာ အာနန္ဒော’’တိ။

    ‘‘Tesaṃ no, āvuso, amhākaṃ etadahosi – ‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāma. Yathā no āyasmā ānando byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’ti. Vibhajatu āyasmā ānando’’ti.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ , အာဝုသော, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ မူလံ အတိက္ကမ္မ ခန္ဓံ သာခာပလာသေ သာရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ မညေယ္ယ; ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ အာယသ္မန္တာနံ သတ္ထရိ သမ္မုခီဘူတေ တံ ဘဂဝန္တံ အတိသိတ္ဝာ အမ္ဟေ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆိတဗ္ဗံ မညထ။ သော ဟာဝုသော, ဘဂဝာ ဇာနံ ဇာနာတိ ပသ္သံ ပသ္သတိ, စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗ္ရဟ္မဘူတော ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထသ္သ နိန္နေတာ အမတသ္သ ဒာတာ ဓမ္မသ္သာမီ တထာဂတော။ သော စေဝ ပနေတသ္သ ကာလော အဟောသိ ယံ တုမ္ဟေ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာထ။ ယထာ ဝော ဘဂဝာ ဗ္ယာကရေယ္ယ တထာ နံ ဓာရေယ္ယာထာ’’တိ။

    ‘‘Seyyathāpi , āvuso, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva mūlaṃ atikkamma khandhaṃ sākhāpalāse sāraṃ pariyesitabbaṃ maññeyya; evaṃsampadamidaṃ āyasmantānaṃ satthari sammukhībhūte taṃ bhagavantaṃ atisitvā amhe etamatthaṃ paṭipucchitabbaṃ maññatha. So hāvuso, bhagavā jānaṃ jānāti passaṃ passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmī tathāgato. So ceva panetassa kālo ahosi yaṃ tumhe bhagavantaṃyeva upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipuccheyyātha. Yathā vo bhagavā byākareyya tathā naṃ dhāreyyāthā’’ti.

    ‘‘အဒ္ဓာဝုသော အာနန္ဒ, ဘဂဝာ ဇာနံ ဇာနာတိ ပသ္သံ ပသ္သတိ စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗ္ရဟ္မဘူတော ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထသ္သ နိန္နေတာ အမတသ္သ ဒာတာ ဓမ္မသ္သာမီ တထာဂတော။ သော စေဝ ပနေတသ္သ ကာလော အဟောသိ ယံ မယံ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာမ, ယထာ နော ဘဂဝာ ဗ္ယာကရေယ္ယ တထာ နံ ဓာရေယ္ယာမ။ အပိ စာယသ္မာ အာနန္ဒော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ အာနန္ဒော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ဝိဘဇတာယသ္မာ အာနန္ဒော အဂရုံ ကတ္ဝာ’’တိ။

    ‘‘Addhāvuso ānanda, bhagavā jānaṃ jānāti passaṃ passati cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmī tathāgato. So ceva panetassa kālo ahosi yaṃ mayaṃ bhagavantaṃyeva upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipuccheyyāma, yathā no bhagavā byākareyya tathā naṃ dhāreyyāma. Api cāyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Vibhajatāyasmā ānando agaruṃ katvā’’ti.

    ‘‘တေနဟာဝုသော, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပစ္စသ္သောသုံ။ အထာယသ္မာ အာနန္ဒော ဧတဒဝောစ –

    ‘‘Tenahāvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ. Athāyasmā ānando etadavoca –

    ‘‘ယံ ခော နော, အာဝုသော, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ; အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ ဓမ္မဉ္စ, အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတ္ဝာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

    ‘‘Yaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca; anattho ca veditabbo attho ca. Adhammañca viditvā dhammañca, anatthañca viditvā atthañca yathā dhammo yathā attho tathā paṭipajjitabba’nti.

    ကတမော စာဝုသော, အဓမ္မော, ကတမော စ ဓမ္မော, ကတမော စ အနတ္ထော, ကတမော စ အတ္ထော?

    Katamo cāvuso, adhammo, katamo ca dhammo, katamo ca anattho, katamo ca attho?

    ‘‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မော; ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ, အယံ အနတ္ထော; သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ, အယံ အတ္ထော။

    ‘‘Micchādiṭṭhi, āvuso, adhammo; sammādiṭṭhi dhammo; ye ca micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, ayaṃ anattho; sammādiṭṭhipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, ayaṃ attho.

    ‘‘မိစ္ဆာသင္ကပ္ပော, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာသင္ကပ္ပော ဓမ္မော။ မိစ္ဆာဝာစာ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာဝာစာ ဓမ္မော ။ မိစ္ဆာကမ္မန္တော, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာကမ္မန္တော ဓမ္မော။ မိစ္ဆာအာဇီဝော, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာအာဇီဝော ဓမ္မော။ မိစ္ဆာဝာယာမော, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာဝာယာမော ဓမ္မော။ မိစ္ဆာသတိ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာသတိ ဓမ္မော။ မိစ္ဆာသမာဓိ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာသမာဓိ ဓမ္မော။ မိစ္ဆာဉာဏံ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာဉာဏံ ဓမ္မော။။

    ‘‘Micchāsaṅkappo, āvuso, adhammo; sammāsaṅkappo dhammo… micchāvācā, āvuso, adhammo; sammāvācā dhammo … micchākammanto, āvuso, adhammo; sammākammanto dhammo… micchāājīvo, āvuso, adhammo; sammāājīvo dhammo… micchāvāyāmo, āvuso, adhammo; sammāvāyāmo dhammo… micchāsati, āvuso, adhammo; sammāsati dhammo… micchāsamādhi, āvuso, adhammo; sammāsamādhi dhammo… micchāñāṇaṃ, āvuso, adhammo; sammāñāṇaṃ dhammo….

    မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ, အာဝုသော, အဓမ္မော; သမ္မာဝိမုတ္တိ ဓမ္မော; ယေ စ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိပစ္စယာ အနေကေ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ, အယံ အနတ္ထော; သမ္မာဝိမုတ္တိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ, အယံ အတ္ထော။

    Micchāvimutti, āvuso, adhammo; sammāvimutti dhammo; ye ca micchāvimuttipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, ayaṃ anattho; sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, ayaṃ attho.

    ‘‘အယံ ခော နော, အာဝုသော, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ။ပေ.။ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ, ဣမသ္သ ခော အဟံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ။ အာကင္ခမာနာ စ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော, ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာထ။ ယထာ ဝော ဘဂဝာ ဗ္ယာကရောတိ 3 တထာ နံ ဓာရေယ္ယာထာ’’တိ။

    ‘‘Ayaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca…pe… tathā paṭipajjitabba’nti, imassa kho ahaṃ, āvuso, bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. Ākaṅkhamānā ca pana tumhe, āvuso, bhagavantaṃyeva upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipuccheyyātha. Yathā vo bhagavā byākaroti 4 tathā naṃ dhāreyyāthā’’ti.

    ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ –

    ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘ယံ ခော နော ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော။ပေ.။ တထာ ပဋိဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

    ‘‘Yaṃ kho no bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘adhammo ca, bhikkhave, veditabbo…pe… tathā paṭijjitabba’nti.

    ‘‘တေသံ နော, ဘန္တေ, အမ္ဟာကံ အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘ဣဒံ ခော နော, အာဝုသော, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – အဓမ္မော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗော။ပေ.။ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ။ ကော နု ခော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယ္ယာ’တိ?

    ‘‘Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘idaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – adhammo ca, bhikkhave, veditabbo…pe… tathā paṭipajjitabbanti. Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā’ti?

    ‘‘တေသံ နော, ဘန္တေ, အမ္ဟာကံ ဧတဒဟောသိ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ အာနန္ဒော ဣမသ္သ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသသ္သ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမေယ္ယာမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာမ။ ယထာ နော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဗ္ယာကရိသ္သတိ တထာ နံ ဓာရေသ္သာမာ’တိ။

    ‘‘Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi – ‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāma. Yathā no āyasmā ānando byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’ti.

    ‘‘အထ ခော မယံ, ဘန္တေ, ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိမ္ဟာ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတမတ္ထံ အပုစ္ဆိမ္ဟာ။ တေသံ နော, ဘန္တေ, အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ဣမေဟိ အာကာရေဟိ ဣမေဟိ ပဒေဟိ ဣမေဟိ ဗ္ယဉ္ဇနေဟိ အတ္ထော သုဝိဘတ္တော’’တိ 5

    ‘‘Atha kho mayaṃ, bhante, yenāyasmā ānando tenupasaṅkamimhā; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ apucchimhā. Tesaṃ no, bhante, āyasmatā ānandena imehi ākārehi imehi padehi imehi byañjanehi attho suvibhatto’’ti 6.

    ‘‘သာဓု သာဓု, ဘိက္ခဝေ! ပဏ္ဍိတော, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒော။ မဟာပညော, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒော။ မံ စေပိ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယ္ယာထ, အဟမ္ပိ စေတံ ဧဝမေဝံ 7 ဗ္ယာကရေယ္ယံ ယထာ တံ အာနန္ဒေန ဗ္ယာကတံ။ ဧသော စေဝ တသ္သ 8 အတ္ထော ဧဝဉ္စ နံ ဓာရေယ္ယာထာ’’တိ။ တတိယံ။

    ‘‘Sādhu sādhu, bhikkhave! Paṇḍito, bhikkhave, ānando. Mahāpañño, bhikkhave, ānando. Maṃ cepi tumhe, bhikkhave, upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipuccheyyātha, ahampi cetaṃ evamevaṃ 9 byākareyyaṃ yathā taṃ ānandena byākataṃ. Eso ceva tassa 10 attho evañca naṃ dhāreyyāthā’’ti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ပုစ္ဆေယ္ယာမ (သီ. သ္ယာ. ပီ.) မ. နိ. ၁.၂၀၂ ပသ္သိတဗ္ဗံ
    2. puccheyyāma (sī. syā. pī.) ma. ni. 1.202 passitabbaṃ
    3. ဗ္ယာကရေယ္ယ (သ္ယာ.)
    4. byākareyya (syā.)
    5. ဝိဘတ္တောတိ (?) ဧဝမေဝ ဟိ အညေသု ဤဒိသသုတ္တေသု ဒိသ္သတိ
    6. vibhattoti (?) evameva hi aññesu īdisasuttesu dissati
    7. အဟမ္ပိ တံ ဧဝမေဝံ (မ. နိ. ၁.၂၀၅)
    8. ဧသော စေဝေတသ္သ (မ. နိ. ၁.၂၀၅)
    9. ahampi taṃ evamevaṃ (ma. ni. 1.205)
    10. eso cevetassa (ma. ni. 1.205)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၃. တတိယအဓမ္မသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Tatiyaadhammasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁-၄. ပဌမအဓမ္မသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 1-4. Paṭhamaadhammasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact