| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
3. තිසරණගමනියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
3. Tisaraṇagamaniyattheraapadānavaṇṇanā
නගරෙ බන්‌ධුමතියාතිආදිකං ආයස්‌මතො තිසරණගමනියත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො විපස්‌සිස්‌ස භගවතො කාලෙ බන්‌ධුමතීනගරෙ කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා අන්‌ධමාතාපිතරො උපට්‌ඨාසි. සො එකදිවසං චින්‌තෙසි – ‘‘අහං මාතාපිතරො උපට්‌ඨහන්‌තො පබ්‌බජිතුං න ලභාමි, යංනූනාහං තීණි සරණානි ගණ්‌හිස්‌සාමි , එවං දුග්‌ගතිතො මොචෙස්‌සාමී’’ති නිසභං නාම විපස්‌සිස්‌ස භගවතො අග්‌ගසාවකං උපසඞ්‌කමිත්‌වා තීණි සරණානි ගණ්‌හි. සො තානි වස්‌සසතසහස්‌සානි රක්‌ඛිත්‌වා තෙනෙව කම්‌මෙන තාවතිංසභවනෙ නිබ්‌බත්‌තො, තතො පරං දෙවමනුස්‌සෙසු සංසරන්‌තො උභයසම්‌පත්‌තියො අනුභවිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ සාවත්‌ථිනගරෙ මහාසාලකුලෙ නිබ්‌බත්‌තො විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො සත්‌තවස්‌සිකොව දාරකෙහි පරිවුතො එකං සඞ්‌ඝාරාමං අගමාසි. තත්‌ථ එකො ඛීණාසවත්‌ථෙරො තස්‌ස ධම්‌මං දෙසෙත්‌වා සරණානි අදාසි. සො තානි ගහෙත්‌වා පුබ්‌බෙ අත්‌තනො රක්‌ඛිතානි සරණානි සරිත්‌වා විපස්‌සනං වඩ්‌ඪෙත්‌වා අරහත්‌තං පාපුණි. තං අරහත්‌තප්‌පත්‌තං භගවා උපසම්‌පාදෙසි.
Nagare bandhumatiyātiādikaṃ āyasmato tisaraṇagamaniyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle bandhumatīnagare kulagehe nibbattitvā andhamātāpitaro upaṭṭhāsi. So ekadivasaṃ cintesi – ‘‘ahaṃ mātāpitaro upaṭṭhahanto pabbajituṃ na labhāmi, yaṃnūnāhaṃ tīṇi saraṇāni gaṇhissāmi , evaṃ duggatito mocessāmī’’ti nisabhaṃ nāma vipassissa bhagavato aggasāvakaṃ upasaṅkamitvā tīṇi saraṇāni gaṇhi. So tāni vassasatasahassāni rakkhitvā teneva kammena tāvatiṃsabhavane nibbatto, tato paraṃ devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthinagare mahāsālakule nibbatto viññutaṃ patto sattavassikova dārakehi parivuto ekaṃ saṅghārāmaṃ agamāsi. Tattha eko khīṇāsavatthero tassa dhammaṃ desetvā saraṇāni adāsi. So tāni gahetvā pubbe attano rakkhitāni saraṇāni saritvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Taṃ arahattappattaṃ bhagavā upasampādesi.
106. සො අරහත්‌තප්‌පත්‌තො උපසම්‌පන්‌නො හුත්‌වා අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සවසෙන පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො නගරෙ බන්‌ධුමතියාතිආදිමාහ. තත්‌ථ මාතු උපට්‌ඨාකො අහුන්‌ති අහං මාතාපිතූනං උපට්‌ඨාකො භරකො බන්‌ධුමතීනගරෙ අහොසින්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
106. So arahattappatto upasampanno hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento nagare bandhumatiyātiādimāha. Tattha mātu upaṭṭhāko ahunti ahaṃ mātāpitūnaṃ upaṭṭhāko bharako bandhumatīnagare ahosinti sambandho.
108. තමන්‌ධකාරපිහිතාති මොහන්‌ධකාරෙන පිහිතා ඡාදිතා. තිවිධග්‌ගීහි ඩය්‌හරෙති රාගග්‌ගිදොසග්‌ගිමොහග්‌ගිසඞ්‌ඛාතෙහි තීහි අග්‌ගීහි ඩය්‌හරෙ ඩය්‌හන්‌ති සබ්‌බෙ සත්‌තාති සම්‌බන්‌ධො.
108.Tamandhakārapihitāti mohandhakārena pihitā chāditā. Tividhaggīhi ḍayhareti rāgaggidosaggimohaggisaṅkhātehi tīhi aggīhi ḍayhare ḍayhanti sabbe sattāti sambandho.
114. අට්‌ඨ හෙතූ ලභාමහන්‌ති අට්‌ඨ කාරණානි සුඛස්‌ස පච්‌චයභූතානි කාරණානි ලභාමි අහන්‌ති අත්‌ථො. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙවාති.
114.Aṭṭha hetū labhāmahanti aṭṭha kāraṇāni sukhassa paccayabhūtāni kāraṇāni labhāmi ahanti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
තිසරණගමනියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Tisaraṇagamaniyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 3. තිසරණගමනියත්‌ථෙරඅපදානං • 3. Tisaraṇagamaniyattheraapadānaṃ
