Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථා-අට්‌ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā

    10. උග්‌ගත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා

    10. Uggattheragāthāvaṇṇanā

    යං මයා පකතං කම්‌මන්‌ති ආයස්‌මතො උග්‌ගත්‌ථෙරස්‌ස ගාථා. කා උප්‌පත්‌ති? අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ පුඤ්‌ඤානි කරොන්‌තො ඉතො එකතිංසෙ කප්‌පෙ සිඛිස්‌ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො එකදිවසං සිඛිං භගවන්‌තං පස්‌සිත්‌වා පසන්‌නමානසො කෙතකපුප්‌ඵෙහි පූජං අකාසි. සො තෙන පුඤ්‌ඤකම්‌මෙන දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා අපරාපරං සුගතීසුයෙව සංසරන්‌තො ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ කොසලරට්‌ඨෙ උග්‌ගනිගමෙ සෙට්‌ඨිපුත්‌තො හුත්‌වා නිබ්‌බත්‌ති, උග්‌ගොත්‌වෙවස්‌ස නාමං අහොසි. සො විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො භගවති තස්‌මිං නිගමෙ භද්‌දාරාමෙ විහරන්‌තෙ විහාරං ගන්‌ත්‌වා සත්‌ථු සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුත්‌වා පටිලද්‌ධසද්‌ධො පබ්‌බජිත්‌වා විපස්‌සනාය කම්‌මං කරොන්‌තො නචිරස්‌සෙව අරහත්‌තං පාපුණි. තෙන වුත්‌තං අපදානෙ (අප. ථෙර 1.14.10-16) –

    Yaṃ mayā pakataṃ kammanti āyasmato uggattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto ito ekatiṃse kappe sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ sikhiṃ bhagavantaṃ passitvā pasannamānaso ketakapupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe ugganigame seṭṭhiputto hutvā nibbatti, uggotvevassa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patto bhagavati tasmiṃ nigame bhaddārāme viharante vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.14.10-16) –

    ‘‘විනතානදියා තීරෙ, පිලක්‌ඛු ඵලිතො අහු;

    ‘‘Vinatānadiyā tīre, pilakkhu phalito ahu;

    තාහං රුක්‌ඛං ගවෙසන්‌තො, අද්‌දසං ලොකනායකං.

    Tāhaṃ rukkhaṃ gavesanto, addasaṃ lokanāyakaṃ.

    ‘‘කෙතකං පුප්‌ඵිතං දිස්‌වා, වණ්‌ටෙ ඡෙත්‌වානහං තදා;

    ‘‘Ketakaṃ pupphitaṃ disvā, vaṇṭe chetvānahaṃ tadā;

    බුද්‌ධස්‌ස අභිරොපෙසිං, සිඛිනො ලොකබන්‌ධුනො.

    Buddhassa abhiropesiṃ, sikhino lokabandhuno.

    ‘‘යෙන ඤාණෙන පත්‌තොසි, අච්‌චුතං අමතං පදං;

    ‘‘Yena ñāṇena pattosi, accutaṃ amataṃ padaṃ;

    තං ඤාණං අභිපූජෙමි, බුද්‌ධසෙට්‌ඨ මහාමුනි.

    Taṃ ñāṇaṃ abhipūjemi, buddhaseṭṭha mahāmuni.

    ‘‘ඤාණම්‌හි පූජං කත්‌වාන, පිලක්‌ඛුමද්‌දසං අහං;

    ‘‘Ñāṇamhi pūjaṃ katvāna, pilakkhumaddasaṃ ahaṃ;

    පටිලද්‌ධොම්‌හි තං පඤ්‌ඤං, ඤාණපූජායිදං ඵලං.

    Paṭiladdhomhi taṃ paññaṃ, ñāṇapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්‌පෙ, යං පුප්‌ඵමභිරොපයිං;

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;

    දුග්‌ගතිං නාභිජානාමි, ඤාණපූජායිදං ඵලං.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ñāṇapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ඉතො තෙරසකප්‌පම්‌හි, ද්‌වාදසාසුං ඵලුග්‌ගතා;

    ‘‘Ito terasakappamhi, dvādasāsuṃ phaluggatā;

    සත්‌තරතනසම්‌පන්‌නා, චක්‌කවත්‌තී මහබ්‌බලා.

    Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.

    ‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්‌හං…පෙ.… කතං බුද්‌ධස්‌ස සාසන’’න්‌ති.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    අරහත්‌තං පන පත්‌වා අත්‌තනො වට්‌ටූපච්‌ඡෙදදීපනෙන අඤ්‌ඤං බ්‍යාකරොන්‌තො –

    Arahattaṃ pana patvā attano vaṭṭūpacchedadīpanena aññaṃ byākaronto –

    80.

    80.

    ‘‘යං මයා පකතං කම්‌මං, අප්‌පං වා යදි වා බහුං;

    ‘‘Yaṃ mayā pakataṃ kammaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;

    සබ්‌බමෙතං පරික්‌ඛීණං, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති. – ගාථං අභාසි;

    Sabbametaṃ parikkhīṇaṃ, natthi dāni punabbhavo’’ti. – gāthaṃ abhāsi;

    තත්‌ථ යං මයා පකතං කම්‌මන්‌ති යං කම්‌මං තීහි කම්‌මද්‌වාරෙහි, ඡහි උප්‌පත්‌තිද්‌වාරෙහි, අට්‌ඨහි අසංවරද්‌වාරෙහි , අට්‌ඨහි ච සංවරද්‌වාරෙහි පාපාදිවසෙන දානාදිවසෙන චාති අනෙකෙහි පකාරෙහි අනාදිමති සංසාරෙ යං මයා කතං උපචිතං අභිනිබ්‌බත්‌තිතං විපාකකම්‌මං. අප්‌පං වා යදි වා බහුන්‌ති තඤ්‌ච වත්‌ථුචෙතනාපයොගකිලෙසාදීනං දුබ්‌බලභාවෙන අප්‌පං වා, තෙසං බලවභාවෙන අභිණ්‌හපවත්‌තියා ච බහුං වා. සබ්‌බමෙතං පරික්‌ඛීණන්‌ති සබ්‌බමෙව චෙතං කම්‌මං කම්‌මක්‌ඛයකරස්‌ස අග්‌ගමග්‌ගස්‌ස අධිගතත්‌තා පරික්‌ඛයං ගතං, කිලෙසවට්‌ටප්‌පහානෙන හි කම්‌මවට්‌ටං පහීනමෙව හොති විපාකවට්‌ටස්‌ස අනුප්‌පාදනතො. තෙනාහ ‘‘නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති. ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌ති මය්‌හං නත්‌ථීති අත්‌ථො. ‘‘සබ්‌බම්‌පෙත’’න්‌තිපි පාඨො, සබ්‌බම්‌පි එතන්‌ති පදවිභාගො.

    Tattha yaṃ mayā pakataṃ kammanti yaṃ kammaṃ tīhi kammadvārehi, chahi uppattidvārehi, aṭṭhahi asaṃvaradvārehi , aṭṭhahi ca saṃvaradvārehi pāpādivasena dānādivasena cāti anekehi pakārehi anādimati saṃsāre yaṃ mayā kataṃ upacitaṃ abhinibbattitaṃ vipākakammaṃ. Appaṃ vā yadi vābahunti tañca vatthucetanāpayogakilesādīnaṃ dubbalabhāvena appaṃ vā, tesaṃ balavabhāvena abhiṇhapavattiyā ca bahuṃ vā. Sabbametaṃ parikkhīṇanti sabbameva cetaṃ kammaṃ kammakkhayakarassa aggamaggassa adhigatattā parikkhayaṃ gataṃ, kilesavaṭṭappahānena hi kammavaṭṭaṃ pahīnameva hoti vipākavaṭṭassa anuppādanato. Tenāha ‘‘natthi dāni punabbhavo’’ti. Āyatiṃ punabbhavābhinibbatti mayhaṃ natthīti attho. ‘‘Sabbampeta’’ntipi pāṭho, sabbampi etanti padavibhāgo.

    උග්‌ගත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Uggattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    අට්‌ඨමවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Aṭṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi / 10. උග්‌ගත්‌ථෙරගාථා • 10. Uggattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact