| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၆. ဥပယဝဂ္ဂော
6. Upayavaggo
၁. ဥပယသုတ္တံ
1. Upayasuttaṃ
၅၃. သာဝတ္ထိနိဒာနံ ။ ‘‘ဥပယော 1, ဘိက္ခဝေ, အဝိမုတ္တော, အနုပယော ဝိမုတ္တော။ ရူပုပယံ 2 ဝာ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ တိဋ္ဌမာနံ တိဋ္ဌေယ္ယ, ရူပာရမ္မဏံ ရူပပ္ပတိဋ္ဌံ နန္ဒူပသေစနံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇေယ္ယ။ ဝေဒနုပယံ ဝာ။ပေ.။ သညုပယံ ဝာ။ပေ.။ သင္ခာရုပယံ ဝာ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ တိဋ္ဌမာနံ တိဋ္ဌေယ္ယ, သင္ခာရာရမ္မဏံ သင္ခာရပ္ပတိဋ္ဌံ နန္ဒူပသေစနံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇေယ္ယ’’။
53. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Upayo 3, bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto. Rūpupayaṃ 4 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, rūpārammaṇaṃ rūpappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Vedanupayaṃ vā…pe… saññupayaṃ vā…pe… saṅkhārupayaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, saṅkhārārammaṇaṃ saṅkhārappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya’’.
‘‘ယော, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အဟမညတ္ရ ရူပာ အညတ္ရ ဝေဒနာယ အညတ္ရ သညာယ အညတ္ရ သင္ခာရေဟိ ဝိညာဏသ္သ အာဂတိံ ဝာ ဂတိံ ဝာ စုတိံ ဝာ ဥပပတ္တိံ ဝာ ဝုဒ္ဓိံ ဝာ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝာ ဝေပုလ္လံ ဝာ ပညာပေသ္သာမီ’တိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘Yo, bhikkhave, evaṃ vadeyya – ‘ahamaññatra rūpā aññatra vedanāya aññatra saññāya aññatra saṅkhārehi viññāṇassa āgatiṃ vā gatiṃ vā cutiṃ vā upapattiṃ vā vuddhiṃ vā virūḷhiṃ vā vepullaṃ vā paññāpessāmī’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘ရူပဓာတုယာ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ရာဂော ပဟီနော ဟောတိ။ ရာဂသ္သ ပဟာနာ ဝောစ္ဆိဇ္ဇတာရမ္မဏံ ပတိဋ္ဌာ ဝိညာဏသ္သ န ဟောတိ။ ဝေဒနာဓာတုယာ စေ, ဘိက္ခဝေ။ သညာဓာတုယာ စေ ဘိက္ခဝေ။ သင္ခာရဓာတုယာ စေ ဘိက္ခဝေ။ ဝိညာဏဓာတုယာ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ရာဂော ပဟီနော ဟောတိ။ ရာဂသ္သ ပဟာနာ ဝောစ္ဆိဇ္ဇတာရမ္မဏံ ပတိဋ္ဌာ ဝိညာဏသ္သ န ဟောတိ။ တဒပ္ပတိဋ္ဌိတံ ဝိညာဏံ အဝိရူဠ္ဟံ အနဘိသင္ခစ္စဝိမုတ္တံ ။ ဝိမုတ္တတ္တာ ဌိတံ။ ဌိတတ္တာ သန္တုသိတံ။ သန္တုသိတတ္တာ န ပရိတသ္သတိ။ အပရိတသ္သံ ပစ္စတ္တညေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။ ပဌမံ။
‘‘Rūpadhātuyā ce, bhikkhave, bhikkhuno rāgo pahīno hoti. Rāgassa pahānā vocchijjatārammaṇaṃ patiṭṭhā viññāṇassa na hoti. Vedanādhātuyā ce, bhikkhave… saññādhātuyā ce bhikkhave… saṅkhāradhātuyā ce bhikkhave… viññāṇadhātuyā ce, bhikkhave, bhikkhuno rāgo pahīno hoti. Rāgassa pahānā vocchijjatārammaṇaṃ patiṭṭhā viññāṇassa na hoti. Tadappatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ anabhisaṅkhaccavimuttaṃ . Vimuttattā ṭhitaṃ. Ṭhitattā santusitaṃ. Santusitattā na paritassati. Aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ဥပယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Upayasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁. ဥပယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Upayasuttavaṇṇanā
