Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    3. භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā

    618. තෙන සමයෙනාති භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදං. තත්‌ථ අත්‌ථො, භන්‌තෙති රාජා භික්‌ඛූ උය්‍යුත්‌තප්‌පයුත්‌තෙ ථෙරස්‌ස ලෙණත්‌ථාය පබ්‌භාරං සොධෙන්‌තෙ දිස්‌වා ආරාමිකං දාතුකාමො පුච්‌ඡි.

    618.Tena samayenāti bhesajjasikkhāpadaṃ. Tattha attho, bhanteti rājā bhikkhū uyyuttappayutte therassa leṇatthāya pabbhāraṃ sodhente disvā ārāmikaṃ dātukāmo pucchi.

    619-21. පාටියෙක්‌කොති විසුං එකො. මාලාකිතෙති කතමාලෙ මාලාධරෙ, කුසුමමාලාපටිමණ්‌ඩිතෙති අත්‌ථො. තිණණ්‌ඩුපකන්‌ති තිණචුම්‌බටකං. පටිමුඤ්‌චීති ඨපෙසි. සා අහොසි සුවණ්‌ණමාලාති දාරිකාය සීසෙ ඨපිතමත්‌තායෙව ථෙරස්‌ස අධිට්‌ඨානවසෙන සුවණ්‌ණපදුමමාලා අහොසි. තඤ්‌හි තිණණ්‌ඩුපකං සීසෙ ඨපිතමත්‌තමෙව ‘‘සුවණ්‌ණමාලා හොතූ’’ති ථෙරො අධිට්‌ඨාසි. දුතියම්‌පි ඛො…පෙ.…. තෙනුපසඞ්‌කමීති දුතියදිවසෙයෙව උපසඞ්‌කමි.

    619-21.Pāṭiyekkoti visuṃ eko. Mālākiteti katamāle mālādhare, kusumamālāpaṭimaṇḍiteti attho. Tiṇaṇḍupakanti tiṇacumbaṭakaṃ. Paṭimuñcīti ṭhapesi. Sā ahosi suvaṇṇamālāti dārikāya sīse ṭhapitamattāyeva therassa adhiṭṭhānavasena suvaṇṇapadumamālā ahosi. Tañhi tiṇaṇḍupakaṃ sīse ṭhapitamattameva ‘‘suvaṇṇamālā hotū’’ti thero adhiṭṭhāsi. Dutiyampi kho…pe…. Tenupasaṅkamīti dutiyadivaseyeva upasaṅkami.

    සුවණ්‌ණන්‌ති අධිමුච්‌චීති ‘‘සොවණ්‌ණමයො හොතූ’’ති අධිට්‌ඨාසි. පඤ්‌චන්‌නං භෙසජ්‌ජානන්‌ති සප්‌පිආදීනං. බාහුලිකාති පච්‌චයබාහුලිකතාය පටිපන්‌නා. කොලම්‌බෙපි ඝටෙපීතිඑත්‌ථ කොලම්‌බා නාම මහාමුඛචාටියො වුච්‌චන්‌ති. ඔලීනවිලීනානීති හෙට්‌ඨා ච උභතොපස්‌සෙසු ච ගළිතානි. ඔකිණ්‌ණවිකිණ්‌ණාති සප්‌පිආදීනං ගන්‌ධෙන භූමිං ඛනන්‌තෙහි ඔකිණ්‌ණා, භිත්‌තියො ඛනන්‌තෙහි උපරි සඤ්‌චරන්‌තෙහි ච විකිණ්‌ණා. අන්‌තොකොට්‌ඨාගාරිකාති අබ්‌භන්‌තරෙ සංවිහිතකොට්‌ඨාගාරා.

    Suvaṇṇantiadhimuccīti ‘‘sovaṇṇamayo hotū’’ti adhiṭṭhāsi. Pañcannaṃ bhesajjānanti sappiādīnaṃ. Bāhulikāti paccayabāhulikatāya paṭipannā. Kolambepi ghaṭepītiettha kolambā nāma mahāmukhacāṭiyo vuccanti. Olīnavilīnānīti heṭṭhā ca ubhatopassesu ca gaḷitāni. Okiṇṇavikiṇṇāti sappiādīnaṃ gandhena bhūmiṃ khanantehi okiṇṇā, bhittiyo khanantehi upari sañcarantehi ca vikiṇṇā. Antokoṭṭhāgārikāti abbhantare saṃvihitakoṭṭhāgārā.

    622. පටිසායනීයානීති පටිසායිතබ්‌බානි, පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බානීති අත්‌ථො. භෙසජ්‌ජානීති භෙසජ්‌ජකිච්‌චං කරොන්‌තු වා මා වා, එවං ලද්‌ධවොහාරානි. ‘‘ගොසප්‌පී’’තිආදීහි ලොකෙ පාකටං දස්‌සෙත්‌වා ‘‘යෙසං මංසං කප්‌පතී’’ති ඉමිනා අඤ්‌ඤෙසම්‌පි මිගරොහිතසසාදීනං සප්‌පිං සඞ්‌ගහෙත්‌වා දස්‌සෙසි. යෙසඤ්‌හි ඛීරං අත්‌ථි, සප්‌පිපි තෙසං අත්‌ථියෙව, තං පන සුලභං වා හොතු දුල්‌ලභං වා, අසම්‌මොහත්‌ථං වුත්‌තං. එවං නවනීතම්‌පි.

    622.Paṭisāyanīyānīti paṭisāyitabbāni, paribhuñjitabbānīti attho. Bhesajjānīti bhesajjakiccaṃ karontu vā mā vā, evaṃ laddhavohārāni. ‘‘Gosappī’’tiādīhi loke pākaṭaṃ dassetvā ‘‘yesaṃ maṃsaṃ kappatī’’ti iminā aññesampi migarohitasasādīnaṃ sappiṃ saṅgahetvā dassesi. Yesañhi khīraṃ atthi, sappipi tesaṃ atthiyeva, taṃ pana sulabhaṃ vā hotu dullabhaṃ vā, asammohatthaṃ vuttaṃ. Evaṃ navanītampi.

    සන්‌නිධිකාරකං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බානීති සන්‌නිධිං කත්‌වා නිදහිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බානි. කථං? පාළියා ආගතසප්‌පිආදීසු සප්‌පි තාව පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං තදහුපුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි නිරාමිසම්‌පි පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ සචෙ එකභාජනෙ ඨපිතං, එකං නිස්‌සග්‌ගියං. සචෙ බහූසු වත්‌ථුගණනාය නිස්‌සග්‌ගියානි, පච්‌ඡාභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. පුරෙභත්‌තං වා පච්‌ඡාභත්‌තං වා උග්‌ගහිතකං කත්‌වා නික්‌ඛිත්‌තං අජ්‌ඣොහරිතුං න වට්‌ටති; අබ්‌භඤ්‌ජනාදීසු උපනෙතබ්‌බං. සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති, අනජ්‌ඣොහරණීයතං ආපන්‌නත්‌තා. ‘‘පටිසායනීයානී’’ති හි වුත්‌තං. සචෙ අනුපසම්‌පන්‌නො පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතනවනීතෙන සප්‌පිං කත්‌වා දෙති, පුරෙභත්‌තං සාමිසං වට්‌ටති. සචෙ සයං කරොති, සත්‌තාහම්‌පි නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. පච්‌ඡාභත්‌තං පටිග්‌ගහිතනවනීතෙන පන යෙන කෙනචි කතසප්‌පි සත්‌තාහම්‌පි නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. උග්‌ගහිතකෙන කතෙ පුබ්‌බෙ වුත්‌තසුද්‌ධසප්‌පිනයෙනෙව විනිච්‌ඡයො වෙදිතබ්‌බො.

    Sannidhikārakaṃ paribhuñjitabbānīti sannidhiṃ katvā nidahitvā paribhuñjitabbāni. Kathaṃ? Pāḷiyā āgatasappiādīsu sappi tāva purebhattaṃ paṭiggahitaṃ tadahupurebhattaṃ sāmisampi nirāmisampi paribhuñjituṃ vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisaṃ paribhuñjitabbaṃ. Sattāhātikkame sace ekabhājane ṭhapitaṃ, ekaṃ nissaggiyaṃ. Sace bahūsu vatthugaṇanāya nissaggiyāni, pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā uggahitakaṃ katvā nikkhittaṃ ajjhoharituṃ na vaṭṭati; abbhañjanādīsu upanetabbaṃ. Sattāhātikkamepi anāpatti, anajjhoharaṇīyataṃ āpannattā. ‘‘Paṭisāyanīyānī’’ti hi vuttaṃ. Sace anupasampanno purebhattaṃ paṭiggahitanavanītena sappiṃ katvā deti, purebhattaṃ sāmisaṃ vaṭṭati. Sace sayaṃ karoti, sattāhampi nirāmisameva vaṭṭati. Pacchābhattaṃ paṭiggahitanavanītena pana yena kenaci katasappi sattāhampi nirāmisameva vaṭṭati. Uggahitakena kate pubbe vuttasuddhasappinayeneva vinicchayo veditabbo.

    පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතඛීරෙන වා දධිනා වා කතසප්‌පි අනුපසම්‌පන්‌නෙන කතං සාමිසම්‌පි තදහුපුරෙභත්‌තං වට්‌ටති. සයංකතං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති . නවනීතං තාපෙන්‌තස්‌ස හි සාමංපාකො න හොති, සාමංපක්‌කෙන පන තෙන සද්‌ධිං ආමිසං න වට්‌ටති. පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය ච න වට්‌ටතියෙව. සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති, සවත්‌ථුකස්‌ස පටිග්‌ගහිතත්‌තා, ‘‘තානි පටිග්‌ගහෙත්‌වා’’ති හි වුත්‌තං. පච්‌ඡාභත්‌තං පටිග්‌ගහිතෙහි කතං පන අබ්‌භඤ්‌ජනාදීසු උපනෙතබ්‌බං. පුරෙභත්‌තම්‌පි ච උග්‌ගහිතකෙහි කතං උභයෙසම්‌පි සත්‌තාහාතික්‌කමෙ අනාපත්‌ති. එසෙව නයො අකප්‌පියමංසසප්‌පිම්‌හි. අයං පන විසෙසො – යත්‌ථ පාළියං ආගතසප්‌පිනා නිස්‌සග්‌ගියං, තත්‌ථ ඉමිනා දුක්‌කටං. අන්‌ධකට්‌ඨකථායං කාරණපතිරූපකං වත්‌වා මනුස්‌සසප්‌පි ච නවනීතඤ්‌ච පටික්‌ඛිත්‌තං, තං දුප්‌පටික්‌ඛිත්‌තං, සබ්‌බඅට්‌ඨකථාසු අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා. පරතො චස්‌ස විනිච්‌ඡයොපි ආගච්‌ඡිස්‌සති.

    Purebhattaṃ paṭiggahitakhīrena vā dadhinā vā katasappi anupasampannena kataṃ sāmisampi tadahupurebhattaṃ vaṭṭati. Sayaṃkataṃ nirāmisameva vaṭṭati . Navanītaṃ tāpentassa hi sāmaṃpāko na hoti, sāmaṃpakkena pana tena saddhiṃ āmisaṃ na vaṭṭati. Pacchābhattato paṭṭhāya ca na vaṭṭatiyeva. Sattāhātikkamepi anāpatti, savatthukassa paṭiggahitattā, ‘‘tāni paṭiggahetvā’’ti hi vuttaṃ. Pacchābhattaṃ paṭiggahitehi kataṃ pana abbhañjanādīsu upanetabbaṃ. Purebhattampi ca uggahitakehi kataṃ ubhayesampi sattāhātikkame anāpatti. Eseva nayo akappiyamaṃsasappimhi. Ayaṃ pana viseso – yattha pāḷiyaṃ āgatasappinā nissaggiyaṃ, tattha iminā dukkaṭaṃ. Andhakaṭṭhakathāyaṃ kāraṇapatirūpakaṃ vatvā manussasappi ca navanītañca paṭikkhittaṃ, taṃ duppaṭikkhittaṃ, sabbaaṭṭhakathāsu anuññātattā. Parato cassa vinicchayopi āgacchissati.

    පාළියං ආගතං නවනීතම්‌පි පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං තදහුපුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය නිරාමිසමෙව. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ නානාභාජනෙසු ඨපිතෙ භාජනගණනාය එකභාජනෙපි අමිස්‌සෙත්‌වා පිණ්‌ඩපිණ්‌ඩවසෙන ඨපිතෙ පිණ්‌ඩගණනාය නිස්‌සග්‌ගියානි. පච්‌ඡාභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං සප්‌පිනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං. එත්‌ථ පන දධිගුළිකායොපි තක්‌කබින්‌දූනිපි හොන්‌ති, තස්‌මා තං ධොතං වට්‌ටතීති උපඩ්‌ඪත්‌ථෙරා ආහංසු. මහාසීවත්‌ථෙරො පන ‘‘භගවතා අනුඤ්‌ඤාතකාලතො පට්‌ඨාය තක්‌කතො උද්‌ධටමත්‌තමෙව ඛාදිංසූ’’ති ආහ. තස්‌මා නවනීතං පරිභුඤ්‌ජන්‌තෙන ධොවිත්‌වා දධිතක්‌කමක්‌ඛිකාකිපිල්‌ලිකාදීනි අපනෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. පචිත්‌වා සප්‌පිං කත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුකාමෙන අධොතම්‌පි පචිතුං වට්‌ටති. යං තත්‌ථ දධිගතං වා තක්‌කගතං වා තං ඛයං ගමිස්‌සති, එත්‌තාවතා හි සවත්‌ථුකපටිග්‌ගහිතං නාම න හොතීති අයමෙත්‌ථ අධිප්‌පායො. ආමිසෙන සද්‌ධිං පක්‌කත්‌තා පන තස්‌මිම්‌පි කුක්‌කුච්‌චායන්‌ති කුක්‌කුච්‌චකා. ඉදානි උග්‌ගහෙත්‌වා ඨපිතනවනීතෙ ච පුරෙභත්‌තං ඛීරදධීනි පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතනවනීතෙ ච පච්‌ඡාභත්‌තං තානි පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතනවනීතෙ ච උග්‌ගහිතෙහි කතනවවීතෙ ච අකප්‌පියමංසනවනීතෙ ච සබ්‌බො ආපත්‌තානාපත්‌තිපරිභොගාපරිභොගනයො සප්‌පිම්‌හි වුත්‌තක්‌කමෙනෙව ගහෙතබ්‌බො.

    Pāḷiyaṃ āgataṃ navanītampi purebhattaṃ paṭiggahitaṃ tadahupurebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva. Sattāhātikkame nānābhājanesu ṭhapite bhājanagaṇanāya ekabhājanepi amissetvā piṇḍapiṇḍavasena ṭhapite piṇḍagaṇanāya nissaggiyāni. Pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ sappinayeneva veditabbaṃ. Ettha pana dadhiguḷikāyopi takkabindūnipi honti, tasmā taṃ dhotaṃ vaṭṭatīti upaḍḍhattherā āhaṃsu. Mahāsīvatthero pana ‘‘bhagavatā anuññātakālato paṭṭhāya takkato uddhaṭamattameva khādiṃsū’’ti āha. Tasmā navanītaṃ paribhuñjantena dhovitvā dadhitakkamakkhikākipillikādīni apanetvā paribhuñjitabbaṃ. Pacitvā sappiṃ katvā paribhuñjitukāmena adhotampi pacituṃ vaṭṭati. Yaṃ tattha dadhigataṃ vā takkagataṃ vā taṃ khayaṃ gamissati, ettāvatā hi savatthukapaṭiggahitaṃ nāma na hotīti ayamettha adhippāyo. Āmisena saddhiṃ pakkattā pana tasmimpi kukkuccāyanti kukkuccakā. Idāni uggahetvā ṭhapitanavanīte ca purebhattaṃ khīradadhīni paṭiggahetvā katanavanīte ca pacchābhattaṃ tāni paṭiggahetvā katanavanīte ca uggahitehi katanavavīte ca akappiyamaṃsanavanīte ca sabbo āpattānāpattiparibhogāparibhoganayo sappimhi vuttakkameneva gahetabbo.

    තෙලභික්‌ඛාය පවිට්‌ඨානං පන භික්‌ඛූනං තත්‌ථෙව සප්‌පිම්‌පි නවනීතම්‌පි පක්‌කතෙලම්‌පි අපක්‌කතෙලම්‌පි ආකිරන්‌ති, තත්‌ථ තක්‌කදධිබින්‌දූනිපි භත්‌තසිත්‌ථානිපි තණ්‌ඩුලකණාපි මක්‌ඛිකාදයොපි හොන්‌ති. ආදිච්‌චපාකං කත්‌වා පරිස්‌සාවෙත්‌වා ගහිතං සත්‌තාහකාලිකං හොති, පටිග්‌ගහෙත්‌වා ඨපිතභෙසජ්‌ජෙහි සද්‌ධිං පචිත්‌වා නත්‌ථුපානම්‌පි කාතුං වට්‌ටති. සචෙ වද්‌දලිසමයෙ ලජ්‌ජි සාමණෙරො යථා තත්‌ථ පතිතතණ්‌ඩුලකණාදයො න පච්‌චන්‌ති, එවං සාමිසපාකං මොචෙන්‌තො අග්‌ගිම්‌හි විලීයාපෙත්‌වා පරිස්‌සාවෙත්‌වා පුන පචිත්‌වා දෙති, පුරිමනයෙනෙව සත්‌තාහං වට්‌ටති.

    Telabhikkhāya paviṭṭhānaṃ pana bhikkhūnaṃ tattheva sappimpi navanītampi pakkatelampi apakkatelampi ākiranti, tattha takkadadhibindūnipi bhattasitthānipi taṇḍulakaṇāpi makkhikādayopi honti. Ādiccapākaṃ katvā parissāvetvā gahitaṃ sattāhakālikaṃ hoti, paṭiggahetvā ṭhapitabhesajjehi saddhiṃ pacitvā natthupānampi kātuṃ vaṭṭati. Sace vaddalisamaye lajji sāmaṇero yathā tattha patitataṇḍulakaṇādayo na paccanti, evaṃ sāmisapākaṃ mocento aggimhi vilīyāpetvā parissāvetvā puna pacitvā deti, purimanayeneva sattāhaṃ vaṭṭati.

    තෙලෙසු තිලතෙලං තාව පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය නිරාමිසමෙව. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ පනස්‌ස භාජනගණනාය නිස්‌සග්‌ගියභාවො වෙදිතබ්‌බො. පච්‌ඡාභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. උග්‌ගහිතකං කත්‌වා නික්‌ඛිත්‌තං අජ්‌ඣොහරිතුං න වට්‌ටති, සීසමක්‌ඛනාදීසු උපනෙතබ්‌බං, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති. පුරෙභත්‌තං තිලෙ පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතතෙලං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය අනජ්‌ඣොහරණීයං හොති, සීසමක්‌ඛනාදීසු උපනෙතබ්‌බං, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති. පච්‌ඡාභත්‌තං තිලෙ පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතතෙලං අනජ්‌ඣොහරණීයමෙව, සවත්‌ථුකපටිග්‌ගහිතත්‌තා, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති, සීසමක්‌ඛනාදීසු උපනෙතබ්‌බං. පුරෙභත්‌තං වා පච්‌ඡාභත්‌තං වා උග්‌ගහිතකතිලෙහි කතතෙලෙපි එසෙව නයො.

    Telesu tilatelaṃ tāva purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva. Sattāhātikkame panassa bhājanagaṇanāya nissaggiyabhāvo veditabbo. Pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Uggahitakaṃ katvā nikkhittaṃ ajjhoharituṃ na vaṭṭati, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti. Purebhattaṃ tile paṭiggahetvā katatelaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya anajjhoharaṇīyaṃ hoti, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti. Pacchābhattaṃ tile paṭiggahetvā katatelaṃ anajjhoharaṇīyameva, savatthukapaṭiggahitattā, sattāhātikkamepi anāpatti, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ. Purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā uggahitakatilehi katatelepi eseva nayo.

    පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතකතිලෙ භජ්‌ජිත්‌වා වා තිලපිට්‌ඨං වා සෙදෙත්‌වා උණ්‌හොදකෙන වා තෙමෙත්‌වා කතතෙලං සචෙ අනුපසම්‌පන්‌නෙන කතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති. අත්‌තනා කතතෙලං පන නිබ්‌බට්‌ටිතත්‌තා පුරෙභත්‌තං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. සාමංපක්‌කත්‌තා සාමිසං න වට්‌ටති, සවත්‌ථුකපටිග්‌ගහිතත්‌තා පන පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය උභයම්‌පි අනජ්‌ඣොහරණීයං, සීසමක්‌ඛනාදීසු උපනෙතබ්‌බං, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති. යදි පන අප්‌පං උණ්‌හොදකං හොති අබ්‌භුක්‌කිරණමත්‌තං, අබ්‌බොහාරිකං හොති, සාමපාකගණනං න ගච්‌ඡති. සාසපතෙලාදීසුපි අවත්‌ථුකපටිග්‌ගහිතෙසු අවත්‌ථුකතිලතෙලෙ වුත්‌තසදිසොව විනිච්‌ඡයො.

    Purebhattaṃ paṭiggahitakatile bhajjitvā vā tilapiṭṭhaṃ vā sedetvā uṇhodakena vā temetvā katatelaṃ sace anupasampannena kataṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati. Attanā katatelaṃ pana nibbaṭṭitattā purebhattaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Sāmaṃpakkattā sāmisaṃ na vaṭṭati, savatthukapaṭiggahitattā pana pacchābhattato paṭṭhāya ubhayampi anajjhoharaṇīyaṃ, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti. Yadi pana appaṃ uṇhodakaṃ hoti abbhukkiraṇamattaṃ, abbohārikaṃ hoti, sāmapākagaṇanaṃ na gacchati. Sāsapatelādīsupi avatthukapaṭiggahitesu avatthukatilatele vuttasadisova vinicchayo.

    සචෙ පන පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතානං සාසපාදීනං චුණ්‌ණෙහි ආදිච්‌චපාකෙන සක්‌කා තෙලං කාතුං, තං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය නිරාමිසමෙව, සත්‌තාහාතික්‌කමෙ නිස්‌සග්‌ගියං. යස්‌මා පන සාසපමධුකචුණ්‌ණාදීනි සෙදෙත්‌වා එරණ්‌ඩකට්‌ඨීනි ච භජ්‌ජිත්‌වා එව තෙලං කරොන්‌ති, තස්‌මා තෙසං තෙලං අනුපසම්‌පන්‌නෙහි කතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති. වත්‌ථූනං යාවජීවිකත්‌තා පන සවත්‌ථුකපටිග්‌ගහණෙ දොසො නත්‌ථීති. අත්‌තනා කතං සත්‌තාහං නිරාමිසපරිභොගෙනෙව පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. උග්‌ගහිතකෙහි කතං අනජ්‌ඣොහරණීයං බාහිරපරිභොගෙ වට්‌ටති, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති.

    Sace pana purebhattaṃ paṭiggahitānaṃ sāsapādīnaṃ cuṇṇehi ādiccapākena sakkā telaṃ kātuṃ, taṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva, sattāhātikkame nissaggiyaṃ. Yasmā pana sāsapamadhukacuṇṇādīni sedetvā eraṇḍakaṭṭhīni ca bhajjitvā eva telaṃ karonti, tasmā tesaṃ telaṃ anupasampannehi kataṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati. Vatthūnaṃ yāvajīvikattā pana savatthukapaṭiggahaṇe doso natthīti. Attanā kataṃ sattāhaṃ nirāmisaparibhogeneva paribhuñjitabbaṃ. Uggahitakehi kataṃ anajjhoharaṇīyaṃ bāhiraparibhoge vaṭṭati, sattāhātikkamepi anāpatti.

    තෙලකරණත්‌ථාය සාසපමධුකඑරණ්‌ඩකට්‌ඨීනි වා පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතං තෙලං සත්‌තාහකාලිකං. දුතියදිවසෙ කතං ඡාහං වට්‌ටති. තතියදිවසෙ කතං පඤ්‌චාහං වට්‌ටති. චතුත්‌ථ-පඤ්‌චම-ඡට්‌ඨසත්‌තාමදිවසෙ කතං තදහෙව වට්‌ටති. සචෙ යාව අරුණස්‌ස උග්‌ගමනා තිට්‌ඨති, නිස්‌සග්‌ගියං. අට්‌ඨමෙ දිවසෙ කතං අනජ්‌ඣොහරණීයං. අනිස්‌සග්‌ගියත්‌තා පන බාහිරපරිභොගෙ වට්‌ටති. සචෙපි න කරොති, තෙලත්‌ථාය ගහිතසාසපාදීනං සත්‌තාහාතික්‌කමනෙ දුක්‌කටමෙව. පාළියං පන අනාගතානි අඤ්‌ඤානිපි නාළිකෙරනිම්‌බකොසම්‌බකකරමන්‌දඅතසීආදීනං තෙලානි අත්‌ථි, තානි පටිග්‌ගහෙත්‌වා සත්‌තාහං අතික්‌කාමයතො දුක්‌කටං හොති. අයමෙතෙසු විසෙසො. සෙසං යාවකාලිකවත්‌ථුං යාවජීවිකවත්‌ථුඤ්‌ච සල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා සාමංපාකසවත්‌ථුකපුරෙභත්‌තපච්‌ඡාභත්‌තපටිග්‌ගහිතඋග්‌ගහිතකවත්‌ථුවිධානං සබ්‌බං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං.

    Telakaraṇatthāya sāsapamadhukaeraṇḍakaṭṭhīni vā paṭiggahetvā kataṃ telaṃ sattāhakālikaṃ. Dutiyadivase kataṃ chāhaṃ vaṭṭati. Tatiyadivase kataṃ pañcāhaṃ vaṭṭati. Catuttha-pañcama-chaṭṭhasattāmadivase kataṃ tadaheva vaṭṭati. Sace yāva aruṇassa uggamanā tiṭṭhati, nissaggiyaṃ. Aṭṭhame divase kataṃ anajjhoharaṇīyaṃ. Anissaggiyattā pana bāhiraparibhoge vaṭṭati. Sacepi na karoti, telatthāya gahitasāsapādīnaṃ sattāhātikkamane dukkaṭameva. Pāḷiyaṃ pana anāgatāni aññānipi nāḷikeranimbakosambakakaramandaatasīādīnaṃ telāni atthi, tāni paṭiggahetvā sattāhaṃ atikkāmayato dukkaṭaṃ hoti. Ayametesu viseso. Sesaṃ yāvakālikavatthuṃ yāvajīvikavatthuñca sallakkhetvā sāmaṃpākasavatthukapurebhattapacchābhattapaṭiggahitauggahitakavatthuvidhānaṃ sabbaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ.

    623. වසාතෙලන්‌ති ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, වසානි භෙසජ්‌ජානි, අච්‌ඡවසං, මච්‌ඡවසං, සුසුකාවසං, සූකරවසං, ගද්‍රභවස’’න්‌ති (මහාව. 262) එවං අනුඤ්‌ඤාතවසානං තෙලං. එත්‌ථ ච ‘‘අච්‌ඡවස’’න්‌ති වචනෙන ඨපෙත්‌වා මනුස්‌සවසං සබ්‌බෙසං අකප්‌පියමංසාන වසා අනුඤ්‌ඤාතා. මච්‌ඡග්‌ගහණෙන ච සුසුකාපි ගහිතා හොන්‌ති, වාළමච්‌ඡත්‌තා පන විසුං වුත්‌තං. මච්‌ඡාදිග්‌ගහණෙන චෙත්‌ථ සබ්‌බෙසම්‌පි කප්‌පියමංසානං වසා අනුඤ්‌ඤාතා. මංසෙසු හි දසමනඋස්‌ස-හත්‌ථි-අස්‌ස-සුනඛ-අහි-සීහ-බ්‍යග්‌ඝ-දීපි-අච්‌ඡ-තරච්‌ඡානං මංසානි අකප්‌පියානි. වසාසු එකා මනුස්‌සවසාව. ඛීරාදීසු අකප්‌පියං නාම නත්‌ථි.

    623.Vasātelanti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vasāni bhesajjāni, acchavasaṃ, macchavasaṃ, susukāvasaṃ, sūkaravasaṃ, gadrabhavasa’’nti (mahāva. 262) evaṃ anuññātavasānaṃ telaṃ. Ettha ca ‘‘acchavasa’’nti vacanena ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ akappiyamaṃsāna vasā anuññātā. Macchaggahaṇena ca susukāpi gahitā honti, vāḷamacchattā pana visuṃ vuttaṃ. Macchādiggahaṇena cettha sabbesampi kappiyamaṃsānaṃ vasā anuññātā. Maṃsesu hi dasamanaussa-hatthi-assa-sunakha-ahi-sīha-byaggha-dīpi-accha-taracchānaṃ maṃsāni akappiyāni. Vasāsu ekā manussavasāva. Khīrādīsu akappiyaṃ nāma natthi.

    අනුපසම්‌පන්‌නෙහි කතනිබ්‌බට්‌ටිතවසාතෙලං පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති. පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. යං පන තත්‌ථ සුඛුමරජසදිසං මංසං වා න්‌හාරු වා අට්‌ඨි වා ලොහිතං වා හොති, තං අබ්‌බොහාරිකං. සචෙ පන වසං පටිග්‌ගහෙත්‌වා සයං කරොති, පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහෙත්‌වා පචිත්‌වා පරිස්‌සාවෙත්‌වා සත්‌තාහං නිරාමිසපරිභොගෙන පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං . නිරාමිසපරිභොගඤ්‌හි සන්‌ධාය ඉදං වුත්‌තං – ‘‘කාලෙ පටිග්‌ගහිතං කාලෙ නිප්‌පක්‌කං කාලෙ සංසට්‌ඨං තෙලපරිභොගෙන පරිභුඤ්‌ජිතු’’න්‌ති (මහාව. 262). තත්‍රාපි අබ්‌බොහාරිකං අබ්‌බොහාරිකමෙව. පච්‌ඡාභත්‌තං පන පටිග්‌ගහිතුං වා කාතුං වා න වට්‌ටතියෙව. වුත්‌තඤ්‌හෙතං –

    Anupasampannehi katanibbaṭṭitavasātelaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati. Pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Yaṃ pana tattha sukhumarajasadisaṃ maṃsaṃ vā nhāru vā aṭṭhi vā lohitaṃ vā hoti, taṃ abbohārikaṃ. Sace pana vasaṃ paṭiggahetvā sayaṃ karoti, purebhattaṃ paṭiggahetvā pacitvā parissāvetvā sattāhaṃ nirāmisaparibhogena paribhuñjitabbaṃ . Nirāmisaparibhogañhi sandhāya idaṃ vuttaṃ – ‘‘kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti (mahāva. 262). Tatrāpi abbohārikaṃ abbohārikameva. Pacchābhattaṃ pana paṭiggahituṃ vā kātuṃ vā na vaṭṭatiyeva. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘විකාලෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, පටිග්‌ගහිතං විකාලෙ නිප්‌පක්‌කං විකාලෙ සංසට්‌ඨං, තං චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති තිණ්‌ණං දුක්‌කටානං. කාලෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, පටිග්‌ගහිතං විකාලෙ නිප්‌පක්‌කං විකාලෙ සංසට්‌ඨං, තං චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති ද්‌වින්‌නං දුක්‌කටානං. කාලෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, පටිග්‌ගහිතං කාලෙ නිප්‌පක්‌කං විකාලෙ සංසට්‌ඨං, තං චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. කාලෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, පටිග්‌ගහිතං කාලෙ නිප්‌පක්‌කං කාලෙ සංසට්‌ඨං, තං චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, අනාපත්‌තී’’ති.

    ‘‘Vikāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ. Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, anāpattī’’ti.

    උපතිස්‌සත්‌ථෙරං පන අන්‌තෙවාසිකා පුච්‌ඡිංසු – ‘‘භන්‌තෙ, සප්‌පිනවනීතවසානි එකතො පචිත්‌වා නිබ්‌බට්‌ටිතානි වට්‌ටන්‌ති, න වට්‌ටන්‌තී’’ති? ‘‘න වට්‌ටන්‌ති, ආවුසො’’ති. ථෙරො කිරෙත්‌ථ පක්‌කතෙලකසටෙ විය කුක්‌කුච්‌චායති. තතො නං උත්‌තරි පුච්‌ඡිංසු – ‘‘භන්‌තෙ, නවනීතෙ දධිගුළිකා වා තක්‌කබින්‌දු වා හොති, එතං වට්‌ටතී’’ති? ‘‘එතම්‌පි, ආවුසො, න වට්‌ටතී’’ති. තතො නං ආහංසු – ‘‘භන්‌තෙ, එකතො පචිත්‌වා සංසට්‌ඨානි තෙජවන්‌තානි හොන්‌ති, රොගං නිග්‌ගණ්‌හන්‌තී’’ති? ‘‘සාධාවුසො’’ති ථෙරො සම්‌පටිච්‌ඡි.

    Upatissattheraṃ pana antevāsikā pucchiṃsu – ‘‘bhante, sappinavanītavasāni ekato pacitvā nibbaṭṭitāni vaṭṭanti, na vaṭṭantī’’ti? ‘‘Na vaṭṭanti, āvuso’’ti. Thero kirettha pakkatelakasaṭe viya kukkuccāyati. Tato naṃ uttari pucchiṃsu – ‘‘bhante, navanīte dadhiguḷikā vā takkabindu vā hoti, etaṃ vaṭṭatī’’ti? ‘‘Etampi, āvuso, na vaṭṭatī’’ti. Tato naṃ āhaṃsu – ‘‘bhante, ekato pacitvā saṃsaṭṭhāni tejavantāni honti, rogaṃ niggaṇhantī’’ti? ‘‘Sādhāvuso’’ti thero sampaṭicchi.

    මහාසුමත්‌ථෙරො පනාහ – ‘‘කප්‌පියමංසවසා සාමිසපරිභොගෙ වට්‌ටති, ඉතරා නිරාමිසපරිභොගෙ වට්‌ටතී’’ති. මහාපදුමත්‌ථෙරො පන ‘‘ඉදං කි’’න්‌ති පටික්‌ඛිපිත්‌වා ‘‘නනු වාතාබාධිකා භික්‌ඛූ පඤ්‌චමූලකසාවයාගුයං අච්‌ඡසූකරතෙලාදීනි පක්‌ඛිපිත්‌වා යාගුං පිවන්‌ති, සා තෙජුස්‌සදත්‌තා රොගං නිග්‌ගණ්‌හාතී’’ති වත්‌වා ‘‘වට්‌ටතී’’ති ආහ.

    Mahāsumatthero panāha – ‘‘kappiyamaṃsavasā sāmisaparibhoge vaṭṭati, itarā nirāmisaparibhoge vaṭṭatī’’ti. Mahāpadumatthero pana ‘‘idaṃ ki’’nti paṭikkhipitvā ‘‘nanu vātābādhikā bhikkhū pañcamūlakasāvayāguyaṃ acchasūkaratelādīni pakkhipitvā yāguṃ pivanti, sā tejussadattā rogaṃ niggaṇhātī’’ti vatvā ‘‘vaṭṭatī’’ti āha.

    මධු නාම මක්‌ඛිකාමධූති මධුකරීහි නාම මධුමක්‌ඛිකාහි ඛුද්‌දකමක්‌ඛිකාහි භමරමක්‌ඛිකාහි ච කතං මධු. තං පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසපරිභොගම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසපරිභොගමෙව වට්‌ටති. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ සචෙ සිලෙසසදිසං මහාමධුං ඛණ්‌ඩං ඛණ්‌ඩං කත්‌වා ඨපිතං, ඉතරං වා නානාභාජනෙසු, වත්‌ථුගණනාය නිස්‌සග්‌ගියානි. සචෙ එකමෙව ඛණ්‌ඩං, එකභාජනෙ වා ඉතරං එකමෙව නිස්‌සග්‌ගියං. උග්‌ගහිතකං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං, අරුමක්‌ඛනාදීසු උපනෙතබ්‌බං. මධුපටලං වා මධුසිත්‌ථකං වා සචෙ මධුනා අමක්‌ඛිතං පරිසුද්‌ධං, යාවජීවිකං. මධුමක්‌ඛිතං පන මධුගතිකමෙව. චීරිකා නාම සපක්‌ඛා දීඝමක්‌ඛිකා, තුම්‌බලනාමිකා ච අට්‌ඨිපක්‌ඛා කාළමහාභමරා හොන්‌ති, තෙසං ආසයෙසු නිය්‍යාසසදිසං මධු හොති, තං යාවජීවිකං.

    Madhu nāma makkhikāmadhūti madhukarīhi nāma madhumakkhikāhi khuddakamakkhikāhi bhamaramakkhikāhi ca kataṃ madhu. Taṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisaparibhogampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisaparibhogameva vaṭṭati. Sattāhātikkame sace silesasadisaṃ mahāmadhuṃ khaṇḍaṃ khaṇḍaṃ katvā ṭhapitaṃ, itaraṃ vā nānābhājanesu, vatthugaṇanāya nissaggiyāni. Sace ekameva khaṇḍaṃ, ekabhājane vā itaraṃ ekameva nissaggiyaṃ. Uggahitakaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, arumakkhanādīsu upanetabbaṃ. Madhupaṭalaṃ vā madhusitthakaṃ vā sace madhunā amakkhitaṃ parisuddhaṃ, yāvajīvikaṃ. Madhumakkhitaṃ pana madhugatikameva. Cīrikā nāma sapakkhā dīghamakkhikā, tumbalanāmikā ca aṭṭhipakkhā kāḷamahābhamarā honti, tesaṃ āsayesu niyyāsasadisaṃ madhu hoti, taṃ yāvajīvikaṃ.

    ඵාණිතං නාම උච්‌ඡුම්‌හා නිබ්‌බත්‌තන්‌ති උච්‌ඡුරසං උපාදාය අපක්‌කා වා අවත්‌ථුකපක්‌කා වා සබ්‌බාපි අවත්‌ථුකා උච්‌ඡුවිකති ඵාණිතන්‌ති වෙදිතබ්‌බා. තං ඵාණිතං පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ වත්‌ථුගණනාය නිස්‌සග්‌ගියං. බහූ පිණ්‌ඩා චුණ්‌ණෙත්‌වා එකභාජනෙ පක්‌ඛිත්‌තා හොන්‌ති ඝනසන්‌නිවෙසා, එකමෙව නිස්‌සග්‌ගියං. උග්‌ගහිතකං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං, ඝරධූපනාදීසු උපනෙතබ්‌බං. පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතෙන අපරිස්‌සාවිතඋච්‌ඡුරසෙන කතඵාණිතං සචෙ අනුපසම්‌පන්‌නෙන කතං, සාමිසම්‌පි වට්‌ටති. සයංකතං නිරාමිසමෙව වට්‌ටති. පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය පන සවත්‌ථුකපටිග්‌ගහිතත්‌තා අනජ්‌ඣොහරණීයං, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති. පච්‌ඡාභත්‌තං අපරිස්‌සාවිතපටිග්‌ගහිතෙන කතම්‌පි අනජ්‌ඣොහරණීයමෙව, සත්‌තාහාතික්‌කමෙපි අනාපත්‌ති. එස නයො උච්‌ඡුං පටිග්‌ගහෙත්‌වා කතඵාණිතෙපි. පුරෙභත්‌තං පන පරිස්‌සාවිතපටිග්‌ගහිතකෙන කතං සචෙ අනුපසම්‌පන්‌නෙන කතං පුරෙභත්‌තං සාමිසම්‌පි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව. සයංකතං පුරෙභත්‌තම්‌පි නිරාමිසමෙව. පච්‌ඡාභත්‌තං පරිස්‌සාවිතපටිග්‌ගහිතෙන කතං පන නිරාමිසමෙව සත්‌තාහං වට්‌ටති. උග්‌ගහිතකකතං වුත්‌තනයමෙව. ‘‘ඣාමඋච්‌ඡුඵාණිතං වා කොට්‌ටිතඋච්‌ඡුඵාණිතං වා පුරෙභත්‌තමෙව වට්‌ටතී’’ති මහාඅට්‌ඨකථායං වුත්‌තං.

    Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattanti ucchurasaṃ upādāya apakkā vā avatthukapakkā vā sabbāpi avatthukā ucchuvikati phāṇitanti veditabbā. Taṃ phāṇitaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati. Sattāhātikkame vatthugaṇanāya nissaggiyaṃ. Bahū piṇḍā cuṇṇetvā ekabhājane pakkhittā honti ghanasannivesā, ekameva nissaggiyaṃ. Uggahitakaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, gharadhūpanādīsu upanetabbaṃ. Purebhattaṃ paṭiggahitena aparissāvitaucchurasena kataphāṇitaṃ sace anupasampannena kataṃ, sāmisampi vaṭṭati. Sayaṃkataṃ nirāmisameva vaṭṭati. Pacchābhattato paṭṭhāya pana savatthukapaṭiggahitattā anajjhoharaṇīyaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti. Pacchābhattaṃ aparissāvitapaṭiggahitena katampi anajjhoharaṇīyameva, sattāhātikkamepi anāpatti. Esa nayo ucchuṃ paṭiggahetvā kataphāṇitepi. Purebhattaṃ pana parissāvitapaṭiggahitakena kataṃ sace anupasampannena kataṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva. Sayaṃkataṃ purebhattampi nirāmisameva. Pacchābhattaṃ parissāvitapaṭiggahitena kataṃ pana nirāmisameva sattāhaṃ vaṭṭati. Uggahitakakataṃ vuttanayameva. ‘‘Jhāmaucchuphāṇitaṃ vā koṭṭitaucchuphāṇitaṃ vā purebhattameva vaṭṭatī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    මහාපච්‌චරියං පන ‘‘එතං සවත්‌ථුකපක්‌කං වට්‌ටති, නො වට්‌ටතී’’ති පුච්‌ඡං කත්‌වා ‘‘උච්‌ඡුඵාණිතං පච්‌ඡාභත්‌තං නොවට්‌ටනකං නාම නත්‌ථී’’ති වුත්‌තං, තං යුත්‌තං. සීතුදකෙන කතං මධුකපුප්‌ඵඵාණිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසං වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සත්‌තාහං නිරාමිසමෙව. සත්‌තාහාතික්‌කමෙ වත්‌ථුගණනාය දුක්‌කටං. ඛීරං පක්‌ඛිපිත්‌වා කතං මධුකඵාණිතං යාවකාලිකං. ඛණ්‌ඩසක්‌ඛරං පන ඛීරජල්‌ලිකං අපනෙත්‌වා සොධෙන්‌ති, තස්‌මා වට්‌ටති. මධුකපුප්‌ඵං පන පුරෙභත්‌තං අල්‌ලං වට්‌ටති, භජ්‌ජිතම්‌පි වට්‌ටති. භජ්‌ජිත්‌වා තිලාදීහි මිස්‌සං වා අමිස්‌සං වා කත්‌වා කොට්‌ටිතම්‌පි වට්‌ටති. යදි පන තං ගහෙත්‌වා මෙරයත්‌ථාය යොජෙන්‌ති, යොජිතං බීජතො පට්‌ඨාය න වට්‌ටති. කදලී-ඛජ්‌ජූරී-අම්‌බ-ලබුජ-පනස-චිඤ්‌චාදීනං සබ්‌බෙසං යාවකාලිකඵලානං ඵාණිතං යාවකාලිකමෙව. මරිචපක්‌කෙහි ඵාණිතං කරොන්‌ති, තං යාවජීවිකං.

    Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘etaṃ savatthukapakkaṃ vaṭṭati, no vaṭṭatī’’ti pucchaṃ katvā ‘‘ucchuphāṇitaṃ pacchābhattaṃ novaṭṭanakaṃ nāma natthī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttaṃ. Sītudakena kataṃ madhukapupphaphāṇitaṃ purebhattaṃ sāmisaṃ vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva. Sattāhātikkame vatthugaṇanāya dukkaṭaṃ. Khīraṃ pakkhipitvā kataṃ madhukaphāṇitaṃ yāvakālikaṃ. Khaṇḍasakkharaṃ pana khīrajallikaṃ apanetvā sodhenti, tasmā vaṭṭati. Madhukapupphaṃ pana purebhattaṃ allaṃ vaṭṭati, bhajjitampi vaṭṭati. Bhajjitvā tilādīhi missaṃ vā amissaṃ vā katvā koṭṭitampi vaṭṭati. Yadi pana taṃ gahetvā merayatthāya yojenti, yojitaṃ bījato paṭṭhāya na vaṭṭati. Kadalī-khajjūrī-amba-labuja-panasa-ciñcādīnaṃ sabbesaṃ yāvakālikaphalānaṃ phāṇitaṃ yāvakālikameva. Maricapakkehi phāṇitaṃ karonti, taṃ yāvajīvikaṃ.

    තානි පටිග්‌ගහෙත්‌වාති සචෙපි සබ්‌බානිපි පටිග්‌ගහෙත්‌වා එක ඝටෙ අවිනිබ්‌භොගානි කත්‌වා නික්‌ඛිපති , සත්‌තාහාතික්‌කමෙ එකමෙව නිස්‌සග්‌ගියං. විනිභුත්‌තෙසු පඤ්‌ච නිස්‌සග්‌ගියානි. සත්‌තාහං පන අනතික්‌කාමෙත්‌වා ගිලානෙනපි අගිලානෙනපි වුත්‌තනයෙනෙව යථාසුඛං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. සත්‌තවිධඤ්‌හි ඔදිස්‌සං නාම – බ්‍යාධිඔදිස්‌සං, පුග්‌ගලොදිස්‌සං, කාලොදිස්‌සං, සමයොදිස්‌සං, දෙසොදිස්‌සං, වසොදිස්‌සං, භෙසජ්‌ජොදිස්‌සන්‌ති.

    Tāni paṭiggahetvāti sacepi sabbānipi paṭiggahetvā eka ghaṭe avinibbhogāni katvā nikkhipati , sattāhātikkame ekameva nissaggiyaṃ. Vinibhuttesu pañca nissaggiyāni. Sattāhaṃ pana anatikkāmetvā gilānenapi agilānenapi vuttanayeneva yathāsukhaṃ paribhuñjitabbaṃ. Sattavidhañhi odissaṃ nāma – byādhiodissaṃ, puggalodissaṃ, kālodissaṃ, samayodissaṃ, desodissaṃ, vasodissaṃ, bhesajjodissanti.

    තත්‌ථ බ්‍යාධිඔදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, අමනුස්‌සිකාබාධෙ ආමකමංසං ආමකලොහිත’’න්‌ති (මහාව. 264) එවං බ්‍යාධිං උද්‌දිස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතං, තං තෙනෙව ආබාධෙන ආබාධිකස්‌ස වට්‌ටති, න අඤ්‌ඤස්‌ස. තඤ්‌ච ඛො කාලෙපි විකාලෙපි කප්‌පියම්‌පි අකප්‌පියම්‌පි වට්‌ටතියෙව.

    Tattha byādhiodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, amanussikābādhe āmakamaṃsaṃ āmakalohita’’nti (mahāva. 264) evaṃ byādhiṃ uddissa anuññātaṃ, taṃ teneva ābādhena ābādhikassa vaṭṭati, na aññassa. Tañca kho kālepi vikālepi kappiyampi akappiyampi vaṭṭatiyeva.

    පුග්‌ගලොදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, රොමන්‌ථකස්‌ස රොමන්‌ථනං. න ච, භික්‌ඛවෙ, බහිමුඛද්‌වාරං නීහරිත්‌වා අජ්‌ඣොහරිතබ්‌බ’’න්‌ති (චූළව. 273) එවං පුග්‌ගලං උද්‌දිස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතං, තං තස්‌සෙව වට්‌ටති, න අඤ්‌ඤස්‌ස.

    Puggalodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, romanthakassa romanthanaṃ. Na ca, bhikkhave, bahimukhadvāraṃ nīharitvā ajjhoharitabba’’nti (cūḷava. 273) evaṃ puggalaṃ uddissa anuññātaṃ, taṃ tasseva vaṭṭati, na aññassa.

    කාලොදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි මහාවිකටානි දාතුං – ගූථං, මුත්‌තං, ඡාරිකං, මත්‌තික’’න්‌ති (මහාව. 268) එවං අහිනා දට්‌ඨකාලං උද්‌දිස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතං, තං තස්‌මිංයෙව කාලෙ අප්‌පටිග්‌ගහිතකම්‌පි වට්‌ටති, න අඤ්‌ඤස්‌මිං.

    Kālodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cattāri mahāvikaṭāni dātuṃ – gūthaṃ, muttaṃ, chārikaṃ, mattika’’nti (mahāva. 268) evaṃ ahinā daṭṭhakālaṃ uddissa anuññātaṃ, taṃ tasmiṃyeva kāle appaṭiggahitakampi vaṭṭati, na aññasmiṃ.

    සමයොදිස්‌සං නාම – ‘‘ගණභොජනෙ අඤ්‌ඤත්‍ර සමයා’’තිආදිනා (පාචි. 217) නයෙන තං තං සමයං උද්‌දිස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතා අනාපත්‌තියො, තා තස්‌මිං තස්‌මිංයෙව සමයෙ අනාපත්‌තියො හොන්‌ති, න අඤ්‌ඤදා.

    Samayodissaṃ nāma – ‘‘gaṇabhojane aññatra samayā’’tiādinā (pāci. 217) nayena taṃ taṃ samayaṃ uddissa anuññātā anāpattiyo, tā tasmiṃ tasmiṃyeva samaye anāpattiyo honti, na aññadā.

    දෙසොදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, එවරූපෙසු පච්‌චන්‌තිමෙසු ජනපදෙසු විනයධරපඤ්‌චමෙන ගණෙන උපසම්‌පද’’න්‌ති (මහාව. 259) එවං පච්‌චන්‌තදෙසෙ උද්‌දිස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතානි උපසම්‌පදාදීනි, තානි තත්‌ථෙව වට්‌ටන්‌ති, න මජ්‌ඣිමදෙසෙ.

    Desodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, evarūpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampada’’nti (mahāva. 259) evaṃ paccantadese uddissa anuññātāni upasampadādīni, tāni tattheva vaṭṭanti, na majjhimadese.

    වසොදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, වසානි භෙසජ්‌ජානී’’ති (මහාව. 262) එවං වසානාමෙන අනුඤ්‌ඤාතං , තං ඨපෙත්‌වා මනුස්‌සවසං සබ්‌බෙසං කප්‌පියාකප්‌පියවසානං තෙලං තංතදත්‌ථිකානං තෙලපරිභොගෙන පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති.

    Vasodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vasāni bhesajjānī’’ti (mahāva. 262) evaṃ vasānāmena anuññātaṃ , taṃ ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ kappiyākappiyavasānaṃ telaṃ taṃtadatthikānaṃ telaparibhogena paribhuñjituṃ vaṭṭati.

    භෙසජ්‌ජොදිස්‌සං නාම – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච භෙසජ්‌ජානී’’ති (මහාව. 260-261) එවං භෙසජ්‌ජනාමෙන අනුඤ්‌ඤාතානි ආහාරත්‌ථං ඵරිතුං සමත්‌ථානි සප්‌පිනවනීතතෙලමධුඵාණිතන්‌ති. තානි පටිග්‌ගහෙත්‌වා තදහුපුරෙභත්‌තං යථාසුඛං පච්‌ඡාභත්‌තතො පට්‌ඨාය සති පච්‌චයෙ වුත්‌තනයෙනෙව සත්‌තාහං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බානි.

    Bhesajjodissaṃ nāma – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pañca bhesajjānī’’ti (mahāva. 260-261) evaṃ bhesajjanāmena anuññātāni āhāratthaṃ pharituṃ samatthāni sappinavanītatelamadhuphāṇitanti. Tāni paṭiggahetvā tadahupurebhattaṃ yathāsukhaṃ pacchābhattato paṭṭhāya sati paccaye vuttanayeneva sattāhaṃ paribhuñjitabbāni.

    624. සත්‌තාහාතික්‌කන්‌තෙ අතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤී නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියන්‌ති සචෙපි සාසපමත්‌තං හොති සකිං වා අඞ්‌ගුලියා ගහෙත්‌වා ජිව්‌හාය සායනමත්‌තං නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බමෙව, පාචිත්‌තියඤ්‌ච දෙසෙතබ්‌බං.

    624.Sattāhātikkante atikkantasaññī nissaggiyaṃ pācittiyanti sacepi sāsapamattaṃ hoti sakiṃ vā aṅguliyā gahetvā jivhāya sāyanamattaṃ nissajjitabbameva, pācittiyañca desetabbaṃ.

    න කායිකෙන පරිභොගෙන පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බන්‌ති කායො වා කායෙ අරු වා න මක්‌ඛෙතබ්‌බං. තෙහි මක්‌ඛිතානි කාසාවකත්‌තරයට්‌ඨිඋපාහනපාදකථලිකමඤ්‌චපීඨාදීනිපි අපරිභොගානි. ‘‘ද්‌වාරවාතපානකවාටෙසුපි හත්‌ථෙන ගහණට්‌ඨානං න මක්‌ඛෙතබ්‌බ’’න්‌ති මහාපච්‌චරියං වුත්‌තං. ‘‘කසාවෙ පන පක්‌ඛිපිත්‌වා ද්‌වාරවාතපානකවාටානි මක්‌ඛෙතබ්‌බානී’’ති මහාඅට්‌ඨකථායං වුත්‌තං.

    Na kāyikena paribhogena paribhuñjitabbanti kāyo vā kāye aru vā na makkhetabbaṃ. Tehi makkhitāni kāsāvakattarayaṭṭhiupāhanapādakathalikamañcapīṭhādīnipi aparibhogāni. ‘‘Dvāravātapānakavāṭesupi hatthena gahaṇaṭṭhānaṃ na makkhetabba’’nti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. ‘‘Kasāve pana pakkhipitvā dvāravātapānakavāṭāni makkhetabbānī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    අනාපත්‌ති අන්‌තොසත්‌තාහං අධිට්‌ඨෙතීති සත්‌තාහබ්‌භන්‌තරෙ සප්‌පිඤ්‌ච තෙලඤ්‌ච වසඤ්‌ච මුද්‌ධනිතෙලං වා අබ්‌භඤ්‌ජනං වා මධුං අරුමක්‌ඛනං ඵාණිතං ඝරධූපනං අධිට්‌ඨෙති, අනාපත්‌ති. සචෙ අධිට්‌ඨිතතෙලං අනධිට්‌ඨිතතෙලභාජනෙ ආකිරිතුකාමො හොති, භාජනෙ චෙ සුඛුමං ඡිද්‌දං පවිට්‌ඨං පවිට්‌ඨං තෙලං පුරාණතෙලෙන අජ්‌ඣොත්‌ථරීයති, පුන අධිට්‌ඨාතබ්‌බං. අථ මහාමුඛං හොති, සහසාව බහුතෙලං පවිසිත්‌වා පුරාණතෙලං අජ්‌ඣොත්‌ථරති, පුන අධිට්‌ඨානකිච්‌චං නත්‌ථි. අධිට්‌ඨිතගතිකමෙව හි තං හොති, එතෙන නයෙන අධිට්‌ඨිතතෙලභාජනෙ අනධිට්‌ඨිතතෙලාකිරණම්‌පි වෙදිතබ්‌බං.

    Anāpatti antosattāhaṃ adhiṭṭhetīti sattāhabbhantare sappiñca telañca vasañca muddhanitelaṃ vā abbhañjanaṃ vā madhuṃ arumakkhanaṃ phāṇitaṃ gharadhūpanaṃ adhiṭṭheti, anāpatti. Sace adhiṭṭhitatelaṃ anadhiṭṭhitatelabhājane ākiritukāmo hoti, bhājane ce sukhumaṃ chiddaṃ paviṭṭhaṃ paviṭṭhaṃ telaṃ purāṇatelena ajjhottharīyati, puna adhiṭṭhātabbaṃ. Atha mahāmukhaṃ hoti, sahasāva bahutelaṃ pavisitvā purāṇatelaṃ ajjhottharati, puna adhiṭṭhānakiccaṃ natthi. Adhiṭṭhitagatikameva hi taṃ hoti, etena nayena adhiṭṭhitatelabhājane anadhiṭṭhitatelākiraṇampi veditabbaṃ.

    625. විස්‌සජ්‌ජෙතීති එත්‌ථ සචෙ ද්‌වින්‌නං සන්‌තකං එකෙන පටිග්‌ගහිතං අවිභත්‌තං හොති, සත්‌තාහාතික්‌කමෙ ද්‌වින්‌නම්‌පි අනාපත්‌ති, පරිභුඤ්‌ජිතුං පන න වට්‌ටති. සචෙ යෙන පටිග්‌ගහිතං, සො ඉතරං භණති – ‘‘ආවුසො, ඉමං තෙලං සත්‌තාහමත්‌තං පරිභුඤ්‌ජ ත්‌ව’’න්‌ති. සො ච පරිභොගං න කරොති, කස්‌ස ආපත්‌ති? න කස්‌සචිපි ආපත්‌ති . කස්‌මා? යෙන පටිග්‌ගහිතං තෙන විස්‌සජ්‌ජිතත්‌තා, ඉතරස්‌ස අප්‌පටිග්‌ගහිතත්‌තා.

    625.Vissajjetīti ettha sace dvinnaṃ santakaṃ ekena paṭiggahitaṃ avibhattaṃ hoti, sattāhātikkame dvinnampi anāpatti, paribhuñjituṃ pana na vaṭṭati. Sace yena paṭiggahitaṃ, so itaraṃ bhaṇati – ‘‘āvuso, imaṃ telaṃ sattāhamattaṃ paribhuñja tva’’nti. So ca paribhogaṃ na karoti, kassa āpatti? Na kassacipi āpatti . Kasmā? Yena paṭiggahitaṃ tena vissajjitattā, itarassa appaṭiggahitattā.

    විනස්‌සතීති අපරිභොගං හොති. චත්‌තෙනාතිආදීසු යෙන චිත්‌තෙන භෙසජ්‌ජං චත්‌තඤ්‌ච වන්‌තඤ්‌ච මුත්‌තඤ්‌ච හොති, තං චිත්‌තං චත්‌තං වන්‌තං මුත්‌තන්‌ති වුච්‌චති. තෙන චිත්‌තෙන පුග්‌ගලො අනපෙක්‌ඛොති වුච්‌චත්‌ති, එවං අනපෙක්‌ඛො සාමණෙරස්‌ස දත්‌වාති අත්‌ථො. ඉදං කස්‌මා වුත්‌තං? ‘‘එවං අන්‌තොසත්‌තාහෙ දත්‌වා පච්‌ඡා ලභිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස අනාපත්‌තිදස්‌සනත්‌ථ’’න්‌ති මහාසුමත්‌ථෙරො ආහ. මහාපදුමත්‌ථෙරො පනාහ – ‘‘නයිදං යාචිතබ්‌බං, අන්‌තොසත්‌තාහෙ දින්‌නස්‌ස හි පුන පරිභොගෙ ආපත්‌තියෙව නත්‌ථි. සත්‌තාහාතික්‌කන්‌තස්‌ස පන පරිභොගෙ අනාපත්‌තිදස්‌සනත්‌ථමිදං වුත්‌ත’’න්‌ති. තස්‌මා එවං දින්‌නං භෙසජ්‌ජං සචෙ සාමණෙරො අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා වා අනභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා වා තස්‌ස භික්‌ඛුනො නත්‌ථුකම්‌මත්‌ථං දදෙය්‍ය, ගහෙත්‌වා නත්‌ථුකම්‌මං කාතබ්‌බං. සචෙ බාලො හොති, දාතුං න ජානාති, අඤ්‌ඤෙන භික්‌ඛුනා වත්‌තබ්‌බො – ‘‘අත්‌ථි තෙ, සාමණෙර, තෙල’’න්‌ති ‘‘ආම, භන්‌තෙ, අත්‌ථී’’ති. ‘‘ආහර, ථෙරස්‌ස භෙසජ්‌ජං කරිස්‌සාමා’’ති. එවම්‌පි වට්‌ටති. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙව.

    Vinassatīti aparibhogaṃ hoti. Cattenātiādīsu yena cittena bhesajjaṃ cattañca vantañca muttañca hoti, taṃ cittaṃ cattaṃ vantaṃ muttanti vuccati. Tena cittena puggalo anapekkhoti vuccatti, evaṃ anapekkho sāmaṇerassa datvāti attho. Idaṃ kasmā vuttaṃ? ‘‘Evaṃ antosattāhe datvā pacchā labhitvā paribhuñjantassa anāpattidassanattha’’nti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero panāha – ‘‘nayidaṃ yācitabbaṃ, antosattāhe dinnassa hi puna paribhoge āpattiyeva natthi. Sattāhātikkantassa pana paribhoge anāpattidassanatthamidaṃ vutta’’nti. Tasmā evaṃ dinnaṃ bhesajjaṃ sace sāmaṇero abhisaṅkharitvā vā anabhisaṅkharitvā vā tassa bhikkhuno natthukammatthaṃ dadeyya, gahetvā natthukammaṃ kātabbaṃ. Sace bālo hoti, dātuṃ na jānāti, aññena bhikkhunā vattabbo – ‘‘atthi te, sāmaṇera, tela’’nti ‘‘āma, bhante, atthī’’ti. ‘‘Āhara, therassa bhesajjaṃ karissāmā’’ti. Evampi vaṭṭati. Sesaṃ uttānatthameva.

    කථිනසමුට්‌ඨානං, අකිරියං, නොසඤ්‌ඤාවිමොක්‌ඛං, අචිත්‌තකං, පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං, කායකම්‌මවචීකම්‌මං,

    Kathinasamuṭṭhānaṃ, akiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammavacīkammaṃ,

    තිචිත්‌තං, තිවෙදනන්‌ති.

    Ticittaṃ, tivedananti.

    භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදං • 3. Bhesajjasikkhāpadaṃ

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 3. භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 3. භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 3. භෙසජ්‌ජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact