Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၂. မဟာသုညတသုတ္တံ

    2. Mahāsuññatasuttaṃ

    ၁၈၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂ္ရောဓာရာမေ။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ကပိလဝတ္ထုံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ယေန ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရော တေနုပသင္ကမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ တေန ခော ပန သမယေန ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ သမ္ဗဟုလာနိ သေနာသနာနိ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ သမ္ဗဟုလာနိ သေနာသနာနိ ပညတ္တာနိ။ ဒိသ္ဝာန ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘သမ္ဗဟုလာနိ ခော ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ သေနာသနာနိ ပညတ္တာနိ။ သမ္ဗဟုလာ နု ခော ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဟရန္တီ’’တိ။

    185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kapilavatthuṃ piṇḍāya pāvisi. Kapilavatthusmiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena kāḷakhemakassa sakkassa vihāro tenupasaṅkami divāvihārāya. Tena kho pana samayena kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni honti. Addasā kho bhagavā kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni. Disvāna bhagavato etadahosi – ‘‘sambahulāni kho kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho idha bhikkhū viharantī’’ti.

    ၁၈၆. တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဃဋာယ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ စီဝရကမ္မံ ကရောတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဃဋာယ သက္ကသ္သ ဝိဟာရော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘သမ္ဗဟုလာနိ ခော, အာနန္ဒ, ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ သေနာသနာနိ ပညတ္တာနိ။ သမ္ဗဟုလာ နု ခော ဧတ္ထ ဘိက္ခူ ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘သမ္ဗဟုလာနိ, ဘန္တေ, ကာဠခေမကသ္သ သက္ကသ္သ ဝိဟာရေ သေနာသနာနိ ပညတ္တာနိ။ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဧတ္ထ ဝိဟရန္တိ။ စီဝရကာရသမယော နော, ဘန္တေ, ဝတ္တတီ’’တိ။

    186. Tena kho pana samayena āyasmā ānando sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ ghaṭāya sakkassa vihāre cīvarakammaṃ karoti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena ghaṭāya sakkassa vihāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘sambahulāni kho, ānanda, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho ettha bhikkhū viharantī’’ti? ‘‘Sambahulāni, bhante, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā bhikkhū ettha viharanti. Cīvarakārasamayo no, bhante, vattatī’’ti.

    ‘‘န ခော, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု သောဘတိ သင္ဂဏိကာရာမော သင္ဂဏိကရတော သင္ဂဏိကာရာမတံ အနုယုတ္တော ဂဏာရာမော ဂဏရတော ဂဏသမ္မုဒိတော။ သော ဝတာနန္ဒ, ဘိက္ခု သင္ဂဏိကာရာမော သင္ဂဏိကရတော သင္ဂဏိကာရာမတံ အနုယုတ္တော ဂဏာရာမော ဂဏရတော ဂဏသမ္မုဒိတော ယံ တံ နေက္ခမ္မသုခံ ပဝိဝေကသုခံ ဥပသမသုခံ သမ္ဗောဓိသုခံ 1 တသ္သ သုခသ္သ နိကာမလာဘီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယော စ ခော သော, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရတိ တသ္သေတံ ဘိက္ခုနော ပာဋိကင္ခံ ယံ တံ နေက္ခမ္မသုခံ ပဝိဝေကသုခံ ဥပသမသုခံ သမ္ဗောဓိသုခံ တသ္သ သုခသ္သ နိကာမလာဘီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Na kho, ānanda, bhikkhu sobhati saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito. So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ 2 tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘သော ဝတာနန္ဒ, ဘိက္ခု သင္ဂဏိကာရာမော သင္ဂဏိကရတော သင္ဂဏိကာရာမတံ အနုယုတ္တော ဂဏာရာမော ဂဏရတော ဂဏသမ္မုဒိတော သာမာယိကံ ဝာ ကန္တံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ အသာမာယိကံ ဝာ အကုပ္ပန္တိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယော စ ခော သော, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရတိ တသ္သေတံ ဘိက္ခုနော ပာဋိကင္ခံ သာမာယိကံ ဝာ ကန္တံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ အသာမာယိကံ ဝာ အကုပ္ပန္တိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘နာဟံ, အာနန္ဒ, ဧကံ ရူပမ္ပိ 3 သမနုပသ္သာမိ ယတ္ထ ရတ္တသ္သ ယထာဘိရတသ္သ ရူပသ္သ ဝိပရိဏာမညထာဘာဝာ န ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သူပာယာသာ။

    ‘‘Nāhaṃ, ānanda, ekaṃ rūpampi 4 samanupassāmi yattha rattassa yathābhiratassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā.

    ၁၈၇. ‘‘အယံ ခော ပနာနန္ဒ, ဝိဟာရော တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓော ယဒိဒံ – သဗ္ဗနိမိတ္တာနံ အမနသိကာရာ အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ 5။ တတ္ရ စေ, အာနန္ဒ, တထာဂတံ ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရန္တံ ဘဝန္တိ 6 ဥပသင္ကမိတာရော ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဥပာသကာ ဥပာသိကာယော ရာဇာနော ရာဇမဟာမတ္တာ တိတ္ထိယာ တိတ္ထိယသာဝကာ။ တတ္ရာနန္ဒ, တထာဂတော ဝိဝေကနိန္နေနေဝ စိတ္တေန ဝိဝေကပောဏေန ဝိဝေကပဗ္ဘာရေန ဝူပကဋ္ဌေန နေက္ခမ္မာဘိရတေန ဗ္ယန္တီဘူတေန သဗ္ဗသော အာသဝဋ္ဌာနီယေဟိ ဓမ္မေဟိ အညဒတ္ထု ဥယ္ယောဇနိကပဋိသံယုတ္တံယေဝ ကထံ ကတ္တာ ဟောတိ။ တသ္မာတိဟာနန္ဒ, ဘိက္ခု စေပိ အာကင္ခေယ္ယ – ‘အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယ’န္တိ, တေနာနန္ဒ, ဘိက္ခုနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သဏ္ဌပေတဗ္ဗံ သန္နိသာဒေတဗ္ဗံ ဧကောဒိ ကာတဗ္ဗံ သမာဒဟာတဗ္ဗံ။

    187. ‘‘Ayaṃ kho panānanda, vihāro tathāgatena abhisambuddho yadidaṃ – sabbanimittānaṃ amanasikārā ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja viharituṃ 7. Tatra ce, ānanda, tathāgataṃ iminā vihārena viharantaṃ bhavanti 8 upasaṅkamitāro bhikkhū bhikkhuniyo upāsakā upāsikāyo rājāno rājamahāmattā titthiyā titthiyasāvakā. Tatrānanda, tathāgato vivekaninneneva cittena vivekapoṇena vivekapabbhārena vūpakaṭṭhena nekkhammābhiratena byantībhūtena sabbaso āsavaṭṭhānīyehi dhammehi aññadatthu uyyojanikapaṭisaṃyuttaṃyeva kathaṃ kattā hoti. Tasmātihānanda, bhikkhu cepi ākaṅkheyya – ‘ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja vihareyya’nti, tenānanda, bhikkhunā ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ.

    ၁၈၈. ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဘိက္ခု အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သဏ္ဌပေတိ သန္နိသာဒေတိ ဧကောဒိံ ကရောတိ 9 သမာဒဟတိ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သဏ္ဌပေတိ သန္နိသာဒေတိ ဧကောဒိံ ကရောတိ သမာဒဟတိ။ သော အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ မနသိ ကရောတိ။ တသ္သ အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ မနသိကရောတော သုညတာယ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ။ ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ ခော မေ မနသိကရောတော အဇ္ဈတ္တံ သုညတာယ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သော ဗဟိဒ္ဓာ သုညတံ မနသိ ကရောတိ။ပေ.။ သော အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာ သုညတံ မနသိ ကရောတိ ။ပေ.။ သော အာနေဉ္ဇံ မနသိ ကရောတိ။ တသ္သ အာနေဉ္ဇံ မနသိကရောတော အာနေဉ္ဇာယ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ။ ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အာနေဉ္ဇံ ခော မေ မနသိကရောတော အာနေဉ္ဇာယ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    188. ‘‘Kathañcānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti 10 samādahati? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti samādahati. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati . Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti …pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘တေနာနန္ဒ, ဘိက္ခုနာ တသ္မိံယေဝ ပုရိမသ္မိံ သမာဓိနိမိတ္တေ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သဏ္ဌပေတဗ္ဗံ သန္နိသာဒေတဗ္ဗံ ဧကောဒိ ကာတဗ္ဗံ သမာဒဟာတဗ္ဗံ။ သော အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ မနသိ ကရောတိ။ တသ္သ အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ မနသိကရောတော အဇ္ဈတ္တံ သုညတာယ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ။ ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ ခော မေ မနသိကရောတော အဇ္ဈတ္တံ သုညတာယ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သော ဗဟိဒ္ဓာ သုညတံ မနသိ ကရောတိ။ပေ.။ သော အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာ သုညတံ မနသိ ကရောတိ။ပေ.။ သော အာနေဉ္ဇံ မနသိ ကရောတိ။ တသ္သ အာနေဉ္ဇံ မနသိကရောတော အာနေဉ္ဇာယ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ။ ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အာနေဉ္ဇံ ခော မေ မနသိကရောတော အာနေဉ္ဇာယ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    ‘‘Tenānanda, bhikkhunā tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimitte ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ၁၈၉. ‘‘တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော စင္ကမာယ စိတ္တံ နမတိ, သော စင္ကမတိ – ‘ဧဝံ မံ စင္ကမန္တံ နာဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝိသ္သန္တီ’တိ ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဌာနာယ စိတ္တံ နမတိ, သော တိဋ္ဌတိ – ‘ဧဝံ မံ ဌိတံ နာဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝိသ္သန္တီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော နိသဇ္ဇာယ စိတ္တံ နမတိ, သော နိသီဒတိ – ‘ဧဝံ မံ နိသိန္နံ နာဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝိသ္သန္တီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော သယနာယ စိတ္တံ နမတိ , သော သယတိ – ‘ဧဝံ မံ သယန္တံ နာဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အန္ဝာသ္သဝိသ္သန္တီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    189. ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato caṅkamāya cittaṃ namati, so caṅkamati – ‘evaṃ maṃ caṅkamantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti . Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato ṭhānāya cittaṃ namati, so tiṭṭhati – ‘evaṃ maṃ ṭhitaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato nisajjāya cittaṃ namati, so nisīdati – ‘evaṃ maṃ nisinnaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato sayanāya cittaṃ namati , so sayati – ‘evaṃ maṃ sayantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ကထာယ 11 စိတ္တံ နမတိ, သော – ‘ယာယံ ကထာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပောထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထာ စောရကထာ မဟာမတ္တကထာ သေနာကထာ ဘယကထာ ယုဒ္ဓကထာ အန္နကထာ ပာနကထာ ဝတ္ထကထာ သယနကထာ မာလာကထာ ဂန္ဓကထာ ဉာတိကထာ ယာနကထာ ဂာမကထာ နိဂမကထာ နဂရကထာ ဇနပဒကထာ ဣတ္ထိကထာ သုရာကထာ ဝိသိခာကထာ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထာ ပုဗ္ဗပေတကထာ နာနတ္တကထာ လောကက္ခာယိကာ သမုဒ္ဒက္ခာယိကာ ဣတိဘဝာဘဝကထာ ဣတိ ဝာ ဣတိ – ဧဝရူပိံ ကထံ န ကထေသ္သာမီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ယာ စ ခော အယံ, အာနန္ဒ, ကထာ အဘိသလ္လေခိကာ စေတောဝိနီဝရဏသပ္ပာယာ 12 ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, သေယ္ယထိဒံ – အပ္ပိစ္ဆကထာ သန္တုဋ္ဌိကထာ ပဝိဝေကကထာ အသံသဂ္ဂကထာ ဝီရိယာရမ္ဘကထာ သီလကထာ သမာဓိကထာ ပညာကထာ ဝိမုတ္တိကထာ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနကထာ ဣတိ – ‘ဧဝရူပိံ ကထံ ကထေသ္သာမီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato kathāya 13 cittaṃ namati, so – ‘yāyaṃ kathā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – rājakathā corakathā mahāmattakathā senākathā bhayakathā yuddhakathā annakathā pānakathā vatthakathā sayanakathā mālākathā gandhakathā ñātikathā yānakathā gāmakathā nigamakathā nagarakathā janapadakathā itthikathā surākathā visikhākathā kumbhaṭṭhānakathā pubbapetakathā nānattakathā lokakkhāyikā samuddakkhāyikā itibhavābhavakathā iti vā iti – evarūpiṃ kathaṃ na kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā 14 ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā iti – ‘evarūpiṃ kathaṃ kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘တသ္သ စေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဝိတက္ကာယ စိတ္တံ နမတိ, သော – ‘ယေ တေ ဝိတက္ကာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပောထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – ကာမဝိတက္ကော ဗ္ယာပာဒဝိတက္ကော ဝိဟိံသာဝိတက္ကော ဣတိ ဧဝရူပေ ဝိတက္ကေ 15 န ဝိတက္ကေသ္သာမီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ယေ စ ခော ဣမေ, အာနန္ဒ, ဝိတက္ကာ အရိယာ နိယ္ယာနိကာ နိယ္ယန္တိ တက္ကရသ္သ သမ္မာဒုက္ခက္ခယာယ, သေယ္ယထိဒံ – နေက္ခမ္မဝိတက္ကော အဗ္ယာပာဒဝိတက္ကော အဝိဟိံသာဝိတက္ကော ဣတိ – ‘ဧဝရူပေ ဝိတက္ကေ 16 ဝိတက္ကေသ္သာမီ’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato vitakkāya cittaṃ namati, so – ‘ye te vitakkā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti, seyyathidaṃ – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko iti evarūpe vitakke 17 na vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ye ca kho ime, ānanda, vitakkā ariyā niyyānikā niyyanti takkarassa sammādukkhakkhayāya, seyyathidaṃ – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko iti – ‘evarūpe vitakke 18 vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ၁၉၀. ‘‘ပဉ္စ ခော ဣမေ, အာနန္ဒ, ကာမဂုဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, သောတဝိညေယ္ယာ သဒ္ဒာ။ ဃာနဝိညေယ္ယာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ။ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ – ဣမေ ခော, အာနန္ဒ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ ယတ္ထ ဘိက္ခုနာ အဘိက္ခဏံ သကံ စိတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အတ္ထိ နု ခော မေ ဣမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု အညတရသ္မိံ ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ အာယတနေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေတသော သမုဒာစာရော’တိ? သစေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အတ္ထိ ခော မေ ဣမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု အညတရသ္မိံ ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ အာယတနေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေတသော သမုဒာစာရော’တိ, ဧဝံ သန္တမေတံ 19, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘ယော ခော ဣမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု ဆန္ဒရာဂော သော မေ နပ္ပဟီနော’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပနာနန္ဒ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘နတ္ထိ ခော မေ ဣမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု အညတရသ္မိံ ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ အာယတနေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေတသော သမုဒာစာရော’တိ, ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘ယော ခော ဣမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု ဆန္ဒရာဂော သော မေ ပဟီနော’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။

    190. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā yattha bhikkhunā abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti? Sace, ānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘atthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ 20, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me nappahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace panānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘natthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ၁၉၁. ‘‘ပဉ္စ ခော ဣမေ, အာနန္ဒ, ဥပာဒာနက္ခန္ဓာ ယတ္ထ ဘိက္ခုနာ ဥဒယဗ္ဗယာနုပသ္သိနာ ဝိဟာတဗ္ဗံ – ‘ဣတိ ရူပံ ဣတိ ရူပသ္သ သမုဒယော ဣတိ ရူပသ္သ အတ္ထင္ဂမော, ဣတိ ဝေဒနာ။ ဣတိ သညာ။ ဣတိ သင္ခာရာ။ ဣတိ ဝိညာဏံ ဣတိ ဝိညာဏသ္သ သမုဒယော ဣတိ ဝိညာဏသ္သ အတ္ထင္ဂမော’တိ။ တသ္သ ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပာဒာနက္ခန္ဓေသု ဥဒယဗ္ဗယာနုပသ္သိနော ဝိဟရတော ယော ပဉ္စသု ဥပာဒာနက္ခန္ဓေသု အသ္မိမာနော သော ပဟီယတိ။ ဧဝံ သန္တမေတံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘ယော ခော ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပာဒာနက္ခန္ဓေသု အသ္မိမာနော သော မေ ပဟီနော’တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ဣမေ ခော တေ, အာနန္ဒ, ဓမ္မာ ဧကန္တကုသလာ ကုသလာယာတိကာ 21 အရိယာ လောကုတ္တရာ အနဝက္ကန္တာ ပာပိမတာ။ တံ ကိံ မညသိ, အာနန္ဒ, ကံ အတ္ထဝသံ သမ္ပသ္သမာနော အရဟတိ သာဝကော သတ္ထာရံ အနုဗန္ဓိတုံ အပိ ပဏုဇ္ဇမာနော’’တိ 22? ‘‘ဘဂဝံမူလကာ နော, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘဂဝံနေတ္တိကာ ဘဂဝံပဋိသရဏာ ။ သာဓု ဝတ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံယေဝ ပဋိဘာတု ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော။ ဘဂဝတော သုတ္ဝာ ဘိက္ခူ ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။

    191. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, upādānakkhandhā yattha bhikkhunā udayabbayānupassinā vihātabbaṃ – ‘iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Tassa imesu pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassino viharato yo pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so pahīyati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ime kho te, ānanda, dhammā ekantakusalā kusalāyātikā 23 ariyā lokuttarā anavakkantā pāpimatā. Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, kaṃ atthavasaṃ sampassamāno arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno’’ti 24? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā . Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.

    ၁၉၂. ‘‘န ခော, အာနန္ဒ, အရဟတိ သာဝကော သတ္ထာရံ အနုဗန္ဓိတုံ, ယဒိဒံ သုတ္တံ ဂေယ္ယံ ဝေယ္ယာကရဏံ တသ္သ ဟေတု 25။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဒီဃရတ္တသ္သ 26 ဟိ တေ, အာနန္ဒ, ဓမ္မာ သုတာ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ။ ယာ စ ခော အယံ, အာနန္ဒ, ကထာ အဘိသလ္လေခိကာ စေတောဝိနီဝရဏသပ္ပာယာ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ဥပသမာ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, သေယ္ယထိဒံ – အပ္ပိစ္ဆကထာ သန္တုဋ္ဌိကထာ ပဝိဝေကကထာ အသံသဂ္ဂကထာ ဝီရိယာရမ္ဘကထာ သီလကထာ သမာဓိကထာ ပညာကထာ ဝိမုတ္တိကထာ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနကထာ – ဧဝရူပိယာ ခော, အာနန္ဒ, ကထာယ ဟေတု အရဟတိ သာဝကော သတ္ထာရံ အနုဗန္ဓိတုံ အပိ ပဏုဇ္ဇမာနော။

    192. ‘‘Na kho, ānanda, arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ, yadidaṃ suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ tassa hetu 27. Taṃ kissa hetu? Dīgharattassa 28 hi te, ānanda, dhammā sutā dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamā abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā – evarūpiyā kho, ānanda, kathāya hetu arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno.

    ‘‘ဧဝံ သန္တေ ခော, အာနန္ဒ, အာစရိယူပဒ္ဒဝော ဟောတိ, ဧဝံ သန္တေ အန္တေဝာသူပဒ္ဒဝော ဟောတိ, ဧဝံ သန္တေ ဗ္ရဟ္မစာရူပဒ္ဒဝော ဟောတိ။

    ‘‘Evaṃ sante kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti, evaṃ sante antevāsūpaddavo hoti, evaṃ sante brahmacārūpaddavo hoti.

    ၁၉၃. ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, အာစရိယူပဒ္ဒဝော ဟောတိ? ဣဓာနန္ဒ, ဧကစ္စော သတ္ထာ ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော အန္ဝာဝတ္တန္တိ 29 ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒာ စ။ သော အန္ဝာဝတ္တန္တေသု ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကေသု နေဂမေသု စေဝ ဇာနပဒေသု စ မုစ္ဆံ နိကာမယတိ 30, ဂေဓံ အာပဇ္ဇတိ, အာဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လာယ။ အယံ ဝုစ္စတာနန္ဒ, ဥပဒ္ဒဝော 31 အာစရိယော။ အာစရိယူပဒ္ဒဝေန အဝဓိံသု နံ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပောနောဗ္ဘဝိကာ 32 သဒရာ ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, အာစရိယူပဒ္ဒဝော ဟောတိ။

    193. ‘‘Kathañcānanda, ācariyūpaddavo hoti? Idhānanda, ekacco satthā vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti 33 brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati 34, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo 35 ācariyo. Ācariyūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā 36 sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti.

    ၁၉၄. ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, အန္တေဝာသူပဒ္ဒဝော ဟောတိ? တသ္သေဝ ခော ပနာနန္ဒ, သတ္ထု သာဝကော တသ္သ သတ္ထု ဝိဝေကမနုဗ္ရူဟယမာနော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော အန္ဝာဝတ္တန္တိ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒာ စ။ သော အန္ဝာဝတ္တန္တေသု ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကေသု နေဂမေသု စေဝ ဇာနပဒေသု စ မုစ္ဆံ နိကာမယတိ, ဂေဓံ အာပဇ္ဇတိ, အာဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လာယ။ အယံ ဝုစ္စတာနန္ဒ, ဥပဒ္ဒဝော အန္တေဝာသီ။ အန္တေဝာသူပဒ္ဒဝေန အဝဓိံသု နံ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပောနောဗ္ဘဝိကာ သဒရာ ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, အန္တေဝာသူပဒ္ဒဝော ဟောတိ။

    194. ‘‘Kathañcānanda, antevāsūpaddavo hoti? Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo antevāsī. Antevāsūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, antevāsūpaddavo hoti.

    ၁၉၅. ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဗ္ရဟ္မစာရူပဒ္ဒဝော ဟောတိ? ဣဓာနန္ဒ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော အန္ဝာဝတ္တန္တိ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒာ စ။ သော အန္ဝာဝတ္တန္တေသု ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကေသု နေဂမေသု စေဝ ဇာနပဒေသု စ န မုစ္ဆံ နိကာမယတိ, န ဂေဓံ အာပဇ္ဇတိ, န အာဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လာယ။ တသ္သေဝ ခော ပနာနန္ဒ, သတ္ထု သာဝကော တသ္သ သတ္ထု ဝိဝေကမနုဗ္ရူဟယမာနော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော အန္ဝာဝတ္တန္တိ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒာ စ။ သော အန္ဝာဝတ္တန္တေသု ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကေသု နေဂမေသု စေဝ ဇာနပဒေသု စ မုစ္ဆံ နိကာမယတိ, ဂေဓံ အာပဇ္ဇတိ, အာဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လာယ။ အယံ ဝုစ္စတာနန္ဒ, ဥပဒ္ဒဝော ဗ္ရဟ္မစာရီ။ ဗ္ရဟ္မစာရူပဒ္ဒဝေန အဝဓိံသု နံ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပောနောဗ္ဘဝိကာ သဒရာ ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဗ္ရဟ္မစာရူပဒ္ဒဝော ဟောတိ။

    195. ‘‘Kathañcānanda, brahmacārūpaddavo hoti? Idhānanda, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca na mucchaṃ nikāmayati, na gedhaṃ āpajjati, na āvattati bāhullāya. Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo brahmacārī. Brahmacārūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, brahmacārūpaddavo hoti.

    ‘‘တတ္ရာနန္ဒ, ယော စေဝာယံ အာစရိယူပဒ္ဒဝော, ယော စ အန္တေဝာသူပဒ္ဒဝော အယံ တေဟိ ဗ္ရဟ္မစာရူပဒ္ဒဝော ဒုက္ခဝိပာကတရော စေဝ ကဋုကဝိပာကတရော စ, အပိ စ ဝိနိပာတာယ သံဝတ္တတိ။

    ‘‘Tatrānanda, yo cevāyaṃ ācariyūpaddavo, yo ca antevāsūpaddavo ayaṃ tehi brahmacārūpaddavo dukkhavipākataro ceva kaṭukavipākataro ca, api ca vinipātāya saṃvattati.

    ၁၉၆. ‘‘တသ္မာတိဟ မံ, အာနန္ဒ, မိတ္တဝတာယ သမုဒာစရထ, မာ သပတ္တဝတာယ။ တံ ဝော ဘဝိသ္သတိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။

    196. ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ , သတ္ထာရံ သာဝကာ သပတ္တဝတာယ သမုဒာစရန္တိ, နော မိတ္တဝတာယ? ဣဓာနန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ အနုကမ္ပကော ဟိတေသီ အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယ – ‘ဣဒံ ဝော ဟိတာယ, ဣဒံ ဝော သုခာယာ’တိ။ တသ္သ သာဝကာ န သုသ္သူသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, ဝောက္ကမ္မ စ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, သတ္ထာရံ သာဝကာ သပတ္တဝတာယ သမုဒာစရန္တိ, နော မိတ္တဝတာယ။

    ‘‘Kathañcānanda , satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, သတ္ထာရံ သာဝကာ မိတ္တဝတာယ သမုဒာစရန္တိ, နော သပတ္တဝတာယ? ဣဓာနန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ အနုကမ္ပကော ဟိတေသီ အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယ – ‘ဣဒံ ဝော ဟိတာယ, ဣဒံ ဝော သုခာယာ’တိ။ တသ္သ သာဝကာ သုသ္သူသန္တိ, သောတံ ဩဒဟန္တိ, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, န စ ဝောက္ကမ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ။ ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, သတ္ထာရံ သာဝကာ မိတ္တဝတာယ သမုဒာစရန္တိ, နော သပတ္တဝတာယ။

    ‘‘Kathañcānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkama satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya.

    ‘‘တသ္မာတိဟ မံ, အာနန္ဒ, မိတ္တဝတာယ သမုဒာစရထ, မာ သပတ္တဝတာယ။ တံ ဝော ဘဝိသ္သတိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ န ဝော အဟံ, အာနန္ဒ, တထာ ပရက္ကမိသ္သာမိ ယထာ ကုမ္ဘကာရော အာမကေ အာမကမတ္တေ။ နိဂ္ဂယ္ဟ နိဂ္ဂယ္ဟာဟံ, အာနန္ဒ, ဝက္ခာမိ; ပဝယ္ဟ ပဝယ္ဟ, အာနန္ဒ, ဝက္ခာမိ 37။ ယော သာရော သော ဌသ္သတီ’’တိ။

    ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Na vo ahaṃ, ānanda, tathā parakkamissāmi yathā kumbhakāro āmake āmakamatte. Niggayha niggayhāhaṃ, ānanda, vakkhāmi; pavayha pavayha, ānanda, vakkhāmi 38. Yo sāro so ṭhassatī’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    မဟာသုညတသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

    Mahāsuññatasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. သမ္ဗောဓသုခံ (သီ. ပီ.), သမ္ဗောဓသုခံ စိတ္တေကဂ္ဂတာသုခံ (က.) ဥပရိ အရဏဝိဘင္ဂသုတ္တေ ပန သမ္ဗောဓိသုခန္တ္ဝေဝ ဒိသ္သတိ
    2. sambodhasukhaṃ (sī. pī.), sambodhasukhaṃ cittekaggatāsukhaṃ (ka.) upari araṇavibhaṅgasutte pana sambodhisukhantveva dissati
    3. ဧကရူပမ္ပိ (သီ.)
    4. ekarūpampi (sī.)
    5. ဝိဟရတံ (က. သီ.), ဝိဟရတိ (သ္ယာ. ကံ. က.)
    6. ဘဂဝန္တံ (သီ. သ္ယာ. ကံ. က.)
    7. viharataṃ (ka. sī.), viharati (syā. kaṃ. ka.)
    8. bhagavantaṃ (sī. syā. kaṃ. ka.)
    9. ဧကောဒိကရောတိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    10. ekodikaroti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. ဘသ္သာယ (သီ.), ဘာသာယ (သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    12. စေတောဝိစာရဏသပ္ပာယာ (သီ. သ္ယာ. ကံ.), စေတောဝိဝရဏသပ္ပာယာ (ပီ.)
    13. bhassāya (sī.), bhāsāya (syā. kaṃ. pī.)
    14. cetovicāraṇasappāyā (sī. syā. kaṃ.), cetovivaraṇasappāyā (pī.)
    15. ဧဝရူပေန ဝိတက္ကေန (သီ. သ္ယာ. ကံ. က.)
    16. ဧဝရူပေန ဝိတက္ကေန (က.)
    17. evarūpena vitakkena (sī. syā. kaṃ. ka.)
    18. evarūpena vitakkena (ka.)
    19. ဧဝံ သန္တံ (အဋ္ဌ.)
    20. evaṃ santaṃ (aṭṭha.)
    21. ဓမ္မာ ဧကန္တကုသလာယတိကာ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ
    22. အပိ ပနုဇ္ဇမာနောပီတိ (က. သီ.), အပိ ပယုဇ္ဇမာနောတိ (သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    23. dhammā ekantakusalāyatikā (sabbattha) aṭṭhakathāṭīkā oloketabbā
    24. api panujjamānopīti (ka. sī.), api payujjamānoti (syā. kaṃ. pī.)
    25. ဝေယ္ယာကရဏသ္သ ဟေတု (က.)
    26. ဒီဃရတ္တံ + အသ္သာတိ ပဒစ္ဆေဒော
    27. veyyākaraṇassa hetu (ka.)
    28. dīgharattaṃ + assāti padacchedo
    29. အန္ဝာဝဋ္ဋန္တိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    30. မုစ္ဆတိ ကာမယတိ (သီ. ပီ.) အဋ္ဌကထာယံ ပန န တထာ ဒိသ္သတိ
    31. ဥပဒ္ဒုတော (သီ. ပီ.)
    32. ပောနောဘဝိကာ (သီ. ပီ.)
    33. anvāvaṭṭanti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    34. mucchati kāmayati (sī. pī.) aṭṭhakathāyaṃ pana na tathā dissati
    35. upadduto (sī. pī.)
    36. ponobhavikā (sī. pī.)
    37. ပဝယ္ဟ ပဝယ္ဟ (သီ. ပီ.), ပဂ္ဂယ္ဟ ပဂ္ဂယ္ဟ အာနန္ဒ ဝက္ခာမိ (က.)
    38. pavayha pavayha (sī. pī.), paggayha paggayha ānanda vakkhāmi (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. မဟာသုညတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၂. မဟာသုညတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact