Library / Philosophy and Religion |
Mahavakya Upanishad
Sanskrit Devanagari with Roman transliteration (IAST)
॥ महावाक्योपनिषत् ॥
॥ mahāvākyopaniṣat ॥
यन्महावाक्यसिद्धान्तमहाविद्याकलेवरम् ।
yanmahāvākyasiddhāntamahāvidyākalevaram ।
विकलेवरकैवल्यं रामचन्द्रपदं भजे ॥
vikalevarakaivalyaṃ rāmacandrapadaṃ bhaje ॥
ॐ भद्रं कर्णेभिः श्रुणुयाम देवाः
भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ।
oṃ bhadraṃ karṇebhiḥ śruṇuyāma devāḥ
bhadraṃ paśyemākṣabhiryajatrāḥ ।
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवा्ँसस्तनूभिः
व्यशेम देवहितं यदायुः ॥
sthirairaṅgaistuṣṭuvām̐sastanūbhiḥ
vyaśema devahitaṃ yadāyuḥ ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
हरिः ॐ ॥
hariḥ oṃ ॥
अथ होवाच भगवान्ब्रह्मापरोक्षानुभवपरोपनिषदं
व्याख्यास्यामः ।
atha hovāca bhagavānbrahmāparokṣānubhavaparopaniṣadaṃ
vyākhyāsyāmaḥ ।
गुह्याद्गुह्यपरमेषा न प्राकृतायोपदेष्टव्या ।
guhyādguhyaparameṣā na prākṛtāyopadeṣṭavyā ।
सात्विकायान्तर्मुखाय परिशुश्रूषवे ।
sātvikāyāntarmukhāya pariśuśrūṣave ।
अथ संसृतिबन्धमोक्षयोर्विद्याविद्ये चक्षुषी
उपसंहृत्य विज्ञायाविद्यालोकाण्डस्तमोदृक् ।
atha saṃsṛtibandhamokṣayorvidyāvidye cakṣuṣī
upasaṃhṛtya vijñāyāvidyālokāṇḍastamodṛk ।
तमो हि शारीरप्रपञ्चमाब्रह्मस्थावरान्तमनन्ताखिलाजाण्डभूतम् ।
निखिलनिगमोदितसकामकर्मव्यवहारो लोकः ।
tamo hi śārīraprapañcamābrahmasthāvarāntamanantākhilājāṇḍabhūtam ।
nikhilanigamoditasakāmakarmavyavahāro lokaḥ ।
नैषोऽन्धकारोऽयमात्मा ।
naiṣo'ndhakāro'yamātmā ।
विद्या हि काण्डान्तरादित्यो ज्योतिर्मण्डलं ग्राह्यं नापरम् ।
vidyā hi kāṇḍāntarādityo jyotirmaṇḍalaṃ grāhyaṃ nāparam ।
असावादित्यो ब्रह्मेत्यजपयोपहितं हंसः सोऽहम् ।
asāvādityo brahmetyajapayopahitaṃ haṃsaḥ so'ham ।
प्राणापानाभ्यां प्रतिलोमानुलोमाभ्यां
समुपलभ्यैवं सा चिरं लब्ध्वा त्रिवृदात्मनि
ब्रह्मण्यभिध्यायमाने सच्चिदानन्दः परमात्माविर्भवति ।
prāṇāpānābhyāṃ pratilomānulomābhyāṃ
samupalabhyaivaṃ sā ciraṃ labdhvā trivṛdātmani
brahmaṇyabhidhyāyamāne saccidānandaḥ paramātmāvirbhavati ।
सहस्रभानुमच्छुरितापूरितत्वादलिप्या पारावारपूर इव ।
sahasrabhānumacchuritāpūritatvādalipyā pārāvārapūra iva ।
नैषा समाधिः ।
naiṣā samādhiḥ ।
नैषा योगसिद्धिः ।
naiṣā yogasiddhiḥ ।
नैषा मनोलयः ।
naiṣā manolayaḥ ।
ब्रह्मैक्यं तत् ।
brahmaikyaṃ tat ।
आदित्यवर्णं तमसस्तु पारे ।
ādityavarṇaṃ tamasastu pāre ।
सर्वाणि रूपाणि विचित्य धीरः ।
sarvāṇi rūpāṇi vicitya dhīraḥ ।
नामानि कृत्वाऽभिवदन्यदास्ते ।
nāmāni kṛtvā'bhivadanyadāste ।
धाता पुरस्ताद्यमुदाजहार ।
dhātā purastādyamudājahāra ।
शक्रः प्रविद्वान्प्रदिशश्चतस्रः ।
śakraḥ pravidvānpradiśaścatasraḥ ।
तमेव विद्वानमृत इह भवति ।
tameva vidvānamṛta iha bhavati ।
नान्यः पन्था अयनाय विद्यते ।
nānyaḥ panthā ayanāya vidyate ।
यज्ञेन यज्ञमयजन्त देवाः ।
yajñena yajñamayajanta devāḥ ।
तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् ।
tāni dharmāṇi prathamānyāsan ।
ते ह नाकं महिमानः सचन्ते ।
te ha nākaṃ mahimānaḥ sacante ।
यत्र पूर्वे साध्याः सन्ति देवाः ।
yatra pūrve sādhyāḥ santi devāḥ ।
सोऽहमर्कः परं ज्योतिरर्कज्योतिरहं शिवः ।
so'hamarkaḥ paraṃ jyotirarkajyotirahaṃ śivaḥ ।
आत्मज्योतिरहं शुक्रः सर्वज्योतिरसावदोम् ।
ātmajyotirahaṃ śukraḥ sarvajyotirasāvadom ।
य एतदथर्वशिरोऽधीते ।
ya etadatharvaśiro'dhīte ।
प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति ।
prātaradhīyāno rātrikṛtaṃ pāpaṃ nāśayati ।
सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति ।
sāyamadhīyāno divasakṛtaṃ pāpaṃ nāśayati ।
तत्सायं प्रातः प्रयुञ्जानः पापोऽपापो भवति ।
tatsāyaṃ prātaḥ prayuñjānaḥ pāpo'pāpo bhavati ।
मध्यन्दिनमादित्याभिमुखोऽधीयानः
पञ्चमहापातकोपपातकात्प्रमुच्यते ।
madhyandinamādityābhimukho'dhīyānaḥ
pañcamahāpātakopapātakātpramucyate ।
सर्ववेदपारायणपुण्यं लभते ।
sarvavedapārāyaṇapuṇyaṃ labhate ।
श्रीमहाविष्णुसायुज्यमवाप्नोतीत्युपनिषत् ॥
śrīmahāviṣṇusāyujyamavāpnotītyupaniṣat ॥
ॐ भद्रं कर्णेभिः श्रुणुयाम देवाः
भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ।
oṃ bhadraṃ karṇebhiḥ śruṇuyāma devāḥ
bhadraṃ paśyemākṣabhiryajatrāḥ ।
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवा्ँसस्तनूभिः
व्यशेम देवहितं यदायुः ॥
sthirairaṅgaistuṣṭuvām̐sastanūbhiḥ
vyaśema devahitaṃ yadāyuḥ ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ।
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ।
हरिः ॐ तत्सत्
hariḥ oṃ tatsat
इति महावाक्योपनिषत्समाप्ता ॥
iti mahāvākyopaniṣatsamāptā ॥
Subscribe now to get unrestricted access to all resources, in all languages, throughout this web site!
Subscription Form
YOU MAY ALSO LIKE
Subscribe now to get unrestricted access to all resources, in all languages, throughout this web site!
Subscription Form